Klasyfikacja bakterii i mechanizmy
patogenezy bakteryjnej
Drobnoustroje
" Wirusy
Virales
" Bakterie
Procaryota
" Grzyby
Eucaryota
" Pierwotniaki
Stałe elementy komórki bakteryjnej
" Ściana komórkowa
" Błona cytoplazmatyczna
" Cytoplazma
" Nukleoid
" Rybosomy
Niestałe elementy komórki bakteryjnej
" Fimbrie (adhezyjne i płciowe)
" Rzęski
" Otoczka
" Glikokaliks
" Przetrwalniki
" Substancje zapasowe
" Plazmidy
Klasyfikacja bakterii
" Cechy fenotypowe:
- morfologia
- cechy biochemiczne
- cechy antygenowe
- skład chemiczny
" Cechy genotypowe
Struktura zewnętrzna bakterii G+ i G -
różnice
Struktura G - dodatnie G - ujemne
Ściana komórkowa Gruba Cienka
LPS (lipopolisacharyd) = endotoksyna + +
Błona zewnętrzna - +
Lipidy 0  2% 10  20%
Peptydoglikan Dużo Mało
Kwas tejchojowy + -
Formy bakterii bez ściany komórkowej
" Protoplasty
" Sferoplasty
" Formy L
" Mykoplazmy
Opis morfologii komórki bakteryjnej
Barwienie
Kształt
Układ
przestrzenny
Dodatkowe
elementy
Klasyfikacja Bergey a
" Gromada
" Klasa
" Rząd
" Rodzina
" Rodzaj
" Gatunek (species)
" Szczep (odmiany / serotypy / biotypy / genotypy)
Nazewnictwo bakterii - przykłady
" Rodzina: Enterobacteriaceae
" Rodzaj: Escherichia
" Gatunek: Escherichia coli
" Rodzina: Micrococaceae
" Rodzaj: Staphylococcus
" Gatunek: S. aureus; S.epidermidis i inne
Procaryota  wybrane klasy
" Bakterie typowe
" Mykoplazmy
" Chlamydie, riketsje
Zakażenie bakteryjne
Choroba wywołana przez bakterie. W
zakażeniu bakterie wnikają do organizmu
ludzkiego, w obrębie którego namnażają się i
wywołują reakcję obronną. Obraz kliniczny
choroby zależy od rodzaju patogenu i od stanu
odporności immunologicznej człowieka.
Relacje bakteria - człowiek
" Bakterie chorobotwórcze
" Bakterie względnie chorobotwórcze /
niechorobotwórcze / flora fizjologiczna /
oportunistyczne
" Nosicielstwo
Rodzaje zakażeń bakteryjnych i kryteria podziału
Sposób wniknięcia/
Przebieg Miejsce nabycia
patogen
" Objawowe " Szpitalne " Egzogenne
" Bezobjawowe " Pozaszptalne " Endogenne
" Utajone " Nadkażenie
" Poronne " Reinfekcja
" Miejscowe " Oportunistyczne
" Uogólnione " Mieszane
" Narządu / układu
O wystąpieniu zakażenia decydują:
" Stan odporności człowieka
" Czynniki ryzyka
" Zjadliwość bakterii (wirulencja):
- inwazyjność
- toksyczność
- szybkość rozmnażania się
Mechanizmy zjadliwości bakteryjnej
" Przyleganie
" Enzymy degradujące
" Produkty przemian metabolicznych
" Toksyny (egzotoksyny lub endotoksyny)
" Białka cytotoksyczne
" Otoczka
" Superantygeny
" Wzrost wewnątrzkomórkowy
" Biofilm
Rola niestałych elementów bakterii
podczas zakażenia
" Fimbrie (adhezja)
" Otoczka (właściwości antyfagocytarne)
" Glikokaliks (adhezja)
" Plazmidy (pośrednio)
Wrota zakażeń - przykłady
" Błona śluzowa górnych dróg oddechowych
" Przewód pokarmowy (jama ustna)
" Układ moczowo  płciowy (cewka moczowa,
pochwa)
" Uszkodzona skóra (uraz, ugryzienie)
" Spojówki
Egzotoksyny
Endotoksyny
" Wydalane po rozpadzie
" Wydalane przez żywe
komórki G-
bakterie, głównie G+
" Słabe jady (duże dawki)
" Silne jady (małe dawki)
" Brak swoistości działania
" Działają swoiście
" Ciepłostałe
" Są białkami
" Krótki czas inkubacji (kilka
" Ciepłochwiejne (wyjątki)
godzin)
" Długi czas inkubacji
" Brak możliwości
wykorzystania w
" Brak działania po podaniu
szczepionkach
doustnym (wyjątki!)
" Jako anatoksyny w
szczepionkach
Etapy działania endotoksyn
Degradacja komórki bakteryjnej 
uwolnienie endotoksyny
Indukcja produkcji cytokin przez makrofagi
Uwolnienie do krwi cytokin z makrofagów
(IL  1, TNF  afa)
Dotarcie cytokin do mózgu i stymulacja
podwzgórza do produkcji prostaglandyn
Objawy
Endotoksyny - efekty
" Gorączka
" Aktywacja układu immunologicznego
(m.in. układu dopełniacza)
" DIC  zespół rozsianego wykrzepiania
wewnątrznaczyniowego
" Hipotensja
" Wstrząs endotoksyczny
Superantygeny
" Enterotoksyny Staphylococcus aureus
" Toksyna wstrząsu toksycznego Staphylococcus aureus
" Toksyny erytrogenna Streptococcus pyogenes
" Białko M Streptococcus pyogenes
" Egzotoksyna A u Pseudomonas aeruginosae