Zestaw nr 1
Współuczestnictwo formalne i materialne
Odrzucenie a oddalenie przez sądy adm
Sprawa sądowoadm
30) WSPÓŁUCZESTNICTWO FORMALNE I MATERIALNE W postępowaniu sądowoadministracyjnym oprócz stron z mocy prawa uczestniczą na prawach strony osoby, które brały udział w postępowaniu administracyjnym, a nie wniosły skargi, jeżeli wynik postępowania sądowego dotyczy ich interesu prawnego. Podmioty te mogą uczestniczyć po stronie skarżącego, jak i organu administracji publicznej. Udział na prawach strony w postępowaniu sądowym można określić pojęciem z procesu cywilnego „współuczestnictwa materialnego", którego elementem charakterystycznym jest to, że przedmiot sporu dotyczy praw i obowiązków wspólnych dla współuczestników, a zatem gdy zaskarżone działanie lub bezczynność organu administracji publicznej kształtuje lub w inny sposób wpływa na prawa lub obowiązki osoby, która nie złożyła skargę do sądu. Współuczestnictwo formalne-gdy sąd skorzysta z uprawienia połączenia kilku oddzielnych spraw pozostających ze sobą w związku ,obowiązki lub uprawnienia nie są wspólne dla skarżących ale powiązane ze sobą.W postępowaniu sądowoadministracyjnym udział w charakterze uczestnika może zgłosić również osoba, która nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym, jeżeli wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego. O dopuszczeniu do udziału rozstrzyga sąd w formie postanowienia. Na postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie przysługuje zażalenie.Zgodnie z art. 2 Konst. ustanawiającym zasadę demokratycznego państwa prawnego wyprowadza się dwie kolejne, o kapitalnym znaczeniu dla ukształtowania praw jednostki wobec administracji publicznej: zasadę prawa do procesu oraz zasadę prawa do sądu. Gwarantując realizację zasady prawa do sądu, „Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd”. Zgodnie z art. 1 par1 - prawo o post. przed sądami adm., sądy administracyjne rozstrzygają spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej.
67)Sprawa sądowoadministracyjna to rozpoznanie i rozstrzygnięcie przez sąd administracyjny skargi na zgodność z prawem działania lub bezczynności organów wykonujących administrację publiczną, z wyłączeniem przewidzianym w art. 5 i art. 58 § l pkt. l ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Elementem konstytutywnym sprawy sądowoadministracyjnej jest kontrola przez sąd administracyjny działalności administracji publicznej. Element ten różni sprawę sądowoadministracyjna od sprawy administracyjnej. Cechą właściwą dla sprawy administracyjnej jest jej merytoryczne rozstrzygnięcie przez dokonanie autorytatywnej konkretyzacji normy prawa materialnego w zakresie uprawnień lub obowiązków jednostki. Sąd administracyjny stosuje środki przewidziane ustawą. Istota tych środków sprowadza się jednak, z zastrzeżeniem wyjątków, wyłącznie do zniesienia działania lub bezczynności niezgodnej z prawem, a nie do merytorycznego rozstrzygnięcia w tym zakresie.Sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawie skarg na: 1) decyzje administracyjne, 2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty, 3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie, 4) inne niż określone w pkt. 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, 5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej, 6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt. 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej, 7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego, 8) bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt. 1[§ 2]. Sądy administracyjne orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę i stosu ją środki określone w tych przepisach [§ 3].Sądy administracyjne nie są właściwe w sprawach: 1) wynikających z nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami administracji publicznej, 2) wynikających z podległości służbowej między przełożonymi i podwładnymi, 3) odmowy mianowania a stanowiska lub powołania do pełnienia funkcji w organach administracji publicznej, chyba że obowiązek mianowania lub powołania wynika z przepisów prawa.Przedmiotem postępowania sądowoadministracyjnego przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi jest sprawa sądowoadministracyjna, a zatem rozpoznanie i rozstrzygnięcie skargi na działanie lub bezczynność organu wykonującego administracje publiczną.
Zestaw nr 3
nieaznosc decyzji a wzruszalnosc decyzji i ich skutki w postepowaniu administracyjnym
uprawnienia samokontroli organu administracji publicznej w postepowaniu sadowoadministracyjnym,
skraga do sadu administracyjnego a srodki zaskarzenia w postepowaniu administracyjnym
68) NIEWAŻNOŚĆ DECYZJI A WZRUSZALNOŚĆ I ICH SKUTKI W POST Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji (postanowienia) - ta instytucja jest instytucją procesową tworzącą możliwość prawną eliminacji z obrotu prawnego decyzji dotkniętych przede wszystkim wadami materialno-prawnymi pod względem podmiotowym i przedmiotowym. Instytucja ma charakter niejednolity, bo występują w niej zarówno elementy charakterystyczne dla środka zaskarżenia, środka nadzoru, w zakresie ograniczonym odwołalności decyzji. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się na żądanie strony (środek zaskarżenia) lub z urzędu (środek nadzoru), a jeżeli decyzja została wydana przez izbę skarbową, to nieważność decyzji stwierdza ten właśnie organ. W trybie postępowania w sprawie nieważności może być wyeliminowane z obrotu prawnego postanowienie od którego służy zażalenie. Przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji - pozytywna, stanowi ją wystąpienie jednej z wyliczonych podstaw, negatywnych, z których jedną stanowi termin a drugą spowodowanie przez decyzję nieodwracalnych skutków prawnych. Stwierdzeni nieważności może dotyczyć zarówno decyzji ostatecznych jak i decyzji nieostatecznych. Gdy strona złoży skargę na decyzję nieostateczną, to kwalifikuje się ją jako odwołanie, a w razie wniesienia przez stronę skargi na decyzję ostateczną uważa się ją w zależności od treści za żądanie wniesienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji, albo tez jej zmiany lub uchylenia z urzędu. Podstawy stwierdzenia nieważności decyzji - wyróżniamy 6 wad wyliczonych w kpa, a w postępowaniu podatkowym 7 wad wyliczonych w op oraz wady określone w przepisach odrębnych: *decyzja została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, * decyzje wydano bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa: -wykraczające poza sferę stosunków administracyjnoprawnych, wydane na podstawie przepisów prawnych pozaustawowych, - wydane w sprawach gdzie stan prawny kształtowany jest z mocy samego prawa, - wydane w sprawach w których z mocy przepisów prawa materialnego czynności powinny być dokonane w formie innej niż decyzja, Rażące naruszenie prawa materialnego będzie zachodzić będzie wówczas, gdy organ administracji wbrew brzmieniu przepisu nałoży na stronę obowiązek, przyzna uprawnienie bądź odmówi jej przyznania. * nieważna jest decyzja gdy dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inna decyzją ostateczną, *decyzja została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie, cdn4
69) *decyzja była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały, *dec. jest wadliwa jeżeli w razie jej wykonania wywołałby czyn zagrożony karą. Postępowanie w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji dotkniętej wadami niekwalifikowanymi bądź decyzji prawidłowych - przez wadliwości niekwalifikowane należy rozumieć wady decyzji będące wynikiem naruszenia norm prawa materialnego lub norm prawa procesowego. Trwałość decyzji dotknięta tego rodzaju wadliwością korzysta z ochrony, albowiem do wyeliminowania z obrotu prawnego takich decyzji nie wystarcza sam fakt wadliwości, lecz musi jeszcze istnieć przesłanka skutków, które to naruszenie prawa ma dla interesu strony lub interesu społecznego. Wyróżniamy 3 typy uchylenia lub zmiany decyzji: a) uchylenie lub zmiana decyzji nietworzącej praw dla stron: * przesłanka nie nabycia praw przez żadną ze stron postępowania - przez prawa nabyte należy rozumieć wszelkiego rodzaju prawa, które powstają przez prawomocne orzeczenie właściwej władzy zarówno w tym przypadku, gdy na stronie nie ciąży żaden obowiązek, jak również gdy na stronie spoczywa obowiązek w rozmiarach określonych przez to orzeczenie, nie zaś według norm wyższych. * przesłanka wskazująca na to że za uchyleniem lub zmianą decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony. b) uchylenie lub ziania tworzącej dla stron - 2 przesłanki pozytywne: * wyrażenie przez stronę postępowania zgody na uchylenie lub zmianę decyzji. * za uchyleniem zmianą przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony, a postępowaniu podatkowym, gdy przemawia za tym interes publiczny lub ważny interes strony. Przesłankę negatywną mogą stanowić postanowienia przepisów szczególnych nie dopuszczając uchylenia lub zmiany decyzji w trybie. Uchylenie decyzji w tym trybie może nastąpić w każdym czasie, a właściwy w sprawie będzie organ, który wydał decyzję, jak również organ wyższego stopnia, jeżeli będą spełnione przesłanki pozytywne a brak będzie przesłanki negatywnej. c) nadzwyczajny tryb uchylenia lub zmiany decyzji zwany trybem wywłaszczenia praw nabytych na podstawie decyzji - 2 przesłanki muszą wystąpić łącznie: a) dalsze utrzymanie decyzji w obrocie prawnym powoduje stan zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego albo grozi poważnymi szkodami dla gospodarki narodowej lub dal ważnych interesów państwa. b) jeżeli poza uchyleniem zmianą decyzji w trybie nie ma innego sposobu usunięcia zagrożenia o którym była mowa wcześniej. Właściwym do uchylenia decyzji w tym trybie jest minister, a w wyznaczonym zakresie wojewoda. Uchylenie następuje poprzez wydanie nowej decyzji. Cdn5
70) Uprawnienia samokontroli organu administracji publicznej w postepowaniu sadowoadministracyjnym Samokontrola organu wykonującego administrację publiczną- organ, którego działanie lub bezczynność zaskarżono, może w zakresie swojej właściwości uwzględnić skargę w całości do dnia rozpoczęcia rozprawy- co oznacza uwzględnienie zarzutów i wniosków skargi oraz powołanej podstawy prawnej. Inną przesłanką ograniczającą dopuszczalność samokontroli jest związanie organu przepisami o właściwości, co powoduje, że tylko jeśli na podstawie przepisów prawa jest właściwy do weryfikacji decyzji, może uwzględnić skargę. Uwzględnienie skargi
w całości jest podstawą do umorzenia postępowania sądowoadm.* Skraga do sadu administracyjnego a srodki zaskarzenia w postepowaniu administracyjnym Przesłanką dopuszczalności skargi na akty podjęte w postępowaniu administracyjnym (podatkowym) jest wyczerpanie środków zaskarżenia, ale pod warunkiem, że służyły one w postępowaniu. Według art. 52 § 1 ustawy —„Skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich". Należy zatem wyróżnić dwie sytuacje: 1) po pierwsze, gdy przepisy prawa procesowego regulują środki zaskarżenia od decyzji, postanowienia, bezczynności w postępowaniu administracyjnym ;2) po drugie, gdy przepisy prawa procesowego nie przyznają prawa do zaskarżenia w postępowaniu administracyjnym (np. na bezczynność ministra, samorządowego kolegium odwoławczego nie służy zażalenie z uwagi na brak organu wyższego stopnia, a przepisy prawa nie odsyłają w tym zakresie do stosowania przepisów regulujących wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy). W sytuacji pierwszej przesłanką dopuszczalności skargi na decyzje, postanowienia, bezczynność jest wyczerpanie środków zaskarżenia. Pojęcie środków zaskarżenia nie występuje w prawie procesowym. Pojęciem tym nie posługuje się bowiem ani k.p.a., ani też o.p. Pojęciem tym posługuje się doktryna, obejmując nim zarówno środki służące w toku instancji (odwołanie, zażalenie), jak i w nadzwyczajnych trybach postępowania administracyjnego czy podatkowego (żądanie wznowienia postępowania, żądanie stwierdzenia nieważności, żądanie uchylenia bądź zmiany decyzji prawidłowej lub dotkniętej wadą niekwalifikowaną). Tak szerokie pojęcie środków zaskarżenia nie obowiązuje jednak w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Według art. 52 § 2: „Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie".cdn 6
71) W sytuacji drugiej, gdy przepis prawa procesowego nie przyznaje prawa do odwołania, zażalenia, wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy — skarga do sądu administracyjnego służy bez konieczności podjęcia obrony przed organem wykonującym administrację publiczną. Nie ma podstaw do stosowania w tym zakresie środka — wezwania do usunięcia naruszenia prawa. Prawo procesowe takiej instytucji nie przewiduje. Stanowi o tym expressis verbis art. 52 § 3 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, przez wyraźne określenie, że wezwanie do usunięcia naruszenia prawa dotyczy innych niż decyzje czy postanowienie aktów (np. zaświadczenia, rejestracje).Wyczerpanie środków zaskarżenia nie jest przesłanką obowiązującą, gdy skargę do sądu administracyjnego wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich. Przesłanki dopuszczalności skargi na akty w zakresie nieobjętym drogą postępowania administracyjnego (np. czynności materialno-techniczne, akty prawa miejscowego). W przypadku zaskarżenia aktów (z wyłączeniem decyzji i postanowienia) lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa skargę można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu -— w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności — do usunięcia naruszenia prawa. W razie zaskarżenia innych aktów, jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi i nie stanowi inaczej, należy przed wniesieniem skargi wezwać na piśmie właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa. Przesłanka ta nie obowiązuje gdy ustawa w oparciu, o którą akt został wydany jej nie wprowadza, lub uchyla jej obowiązywanie. Artykuł 52 § 3 i 4 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie zwolnił expressis verbis ze spełnienia tej przesłanki przez prokuratora i Rzecznika Praw Obywatelskich. W zakresie jednak prawa do zaskarżenia przysługującego prokuratorowi i Rzecznikowi Praw Obywatelskich nie ma uzasadnionych racji, aby przyjmować różne rozwiązania w zależności od tego co jest przedmiotem skargi. Należy zatem przyjąć, że art. 52 § 1 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakresie zwolnienia prokuratora i Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczy nie tylko zaskarżenia decyzji i postanowień ale też i innych aktów.Pierwszeństwo obrony na drodze administracyjnej jako przesłanka dopuszczalności skargi. Ustawa — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie przyjmuje rozwiązania o niedopuszczalności skargi do sądu administracyjnego z powodu tego, że toczy się postępowanie w celu uchylenia, zmiany lub stwierdzenia nieważności aktu albo innej czynności. Cdn 7
72) Dopuszczalność konkurencji weryfikacji aktu (decyzji, postanowienia) na drodze administracyjnej i na drodze sądowej powoduje, że strona skarżąca (lub strony) może równocześnie uruchomić te drogi, składając żądanie o wszczęcie nadzwyczajnego trybu postępowania administracyjnego i skargę do sądu administracyjnego. Według art. 56 - „W razie wniesienia skargi do sądu po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania postępowanie sądowe podlega zawieszeniu". Weryfikacja na drodze administracyjnej ma pierwszeństwo, jeżeli postępowanie administracyjne zostało wszczęte przed złożeniem skargi. Nie powoduje jednak odrzucenia skargi, jedynie zawieszenie postępowania sądowoadministracyjnego. Jeżeli jako pierwsze zostało wszczęte postępowanie sądowoadministracyjne, ma ono pierwszeństwo, a postępowanie administracyjne wówczas podlega umorzeniu, gdy jest to postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji lub wznowienia postępowania. Ocena prawna wyrażona w wyroku sądu administracyjnego jest bowiem dla organu administracji publicznej wiążąca. Tryb uchylenia lub zmiany decyzji prawidłowej lub dotkniętej wadą niekwalifikowaną w takim przypadku powinien być zawieszony. Strona skarżąca będzie mogła dokonać wyboru drogi weryfikacji przez cofnięcie skargi lub żądania umorzenia nadzwyczajnego trybu postępowania ze względu na złożenie skargi do sądu administracyjnego.
Zestaw nr 4
Moc środków zaskarżenia w post adm
Zakaz reformationis in peius w post adm i sądowoadm
strony post sadowoadm
73) Moc środków zaskarżenia w post adm Art. 130par1 ustanawia regułę, że decyzje nieostateczne nie podlegają wykonaniu. Od tej reguły dopuszcza się wyjątki, że nie ma ona zastosowania do decyzji, gdy został jej nadany rygor natychmiastowej wykonalności oraz gdy podlega ona natychmiastowemu wykonaniu z mocy prawa oraz gdy decyzja jest zgodna z żądaniem wszystkich stron. Kpa przyznaje odwołaniu moc środka zaskarżenia bezwzględnie suspensywnego czyli wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji. Bezwzględna suspensywność nie obejmuje przypadków gdy decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności lub gdy decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy. Rozporządzalność odwołania i zażalenia - zgodnie z art.137 strona może cofnąć odwołanie przed wydaniem decyzji przez organ odwoławczy. Organ odwoł. nie uwzględni cofnięcia, jeżeli prowadziłoby to do utrzymania w mocy decyzji naruszającej prawo lub interes społeczny. Cofnięcie odwołania jest oparte na zasadzie ograniczonej dyspozycyjności. Z instytucją odwołania wiąże się instytucja samokontroli (Jeżeli odwołanie wniosły wszystkie strony, a organ adm. publ., który wydał decyzję, uzna, że to odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, może wydać nową decyzję, w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję). Jeżeli w trybie samokontroli organ I instancji uzna, że odwołanie nie zasługuje w całości na uwzględnienie wówczas w terminie 7 dni przekazuje akta sprawy wraz z odwołaniem do organu odwoławczego. Zażalenie jest środkiem zaskarżenia służącym od wydanych w toku postęp. postanowień. Na postanowienia służy zażalenie jeżeli przepis tak stanowi. Zażalenia wnosi się w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia postanowienia stronie. Postanowienie, na które nie służy zażalenie, strona może zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji. Zgodnie z art.144 do zażaleń w kwestiach nieuregulowanych mają zastosowanie przepisy dotyczące odwołań. Zażalenie przysługuje stronom i uczestnikom postępowania. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy - zgodnie z art.127 par.3 od decyzji wydanych w I instancji przez Ministra lub SKO służy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do tego samego organu. Jest to środek zaskarżenia niedewolutywny. W kwestiach nieuregulowanych, do wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy mają zastosowanie przepisy dotyczące odwołania.
74)Zakaz reformationis in peius. Pius w post sąd. i adm. Art.139 kpa organ odwoławczy nie może rozstrzygnąć sprawy indywidualnej na niekorzyść odwołującej się strony, chyba ze zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub rażąco narusza interes społeczny. Zakaz reformationis in peius został wiec w kpa oparty na 2 rozłącznych kryteriach :1)rażącego naruszenia prawa decyzją organu I instancji-do tego kryterium nie można mieć żadnych zastrzeżeń, bo wprowadzenie w tym zakresie reformationis in peius byłoby sprzeczne z zasadą praworządności2) rażące naruszenie interesu społecznego decyzją organu I instancji-Dopuszczalność reformationis in peius oznacza możliwość reformacji decyzji organu I instancji w przypadku naruszenia prawa, którego to naruszenie nie kwalifikuje się jako rażącego oraz z powodu wadliwych decyzji pod względem celowości, jeżeli te elementy mieszczą się w przesłance rażącego naruszenie interesu społecznego. Pojęcie rażącego naruszenia interesu społecznego należy do pojęć nieostrych -oznacza, ze organ odwoławczy ma znaczną swobodę interpretacji przepisu i będzie mógł dokonać reformacji decyzji I instancji na niekorzyść strony odwołującej się z uwagi na każdy rodzaj wadliwości tej decyzji. Naruszenie zakazu reformationis in peius przez organ odwoławczy należy zakwalifikować jako naruszenie prawa stanowiące podstawę uchylenie decyzji odwoławczej.Z postępowaniem rozpoznawczym i orzekaniem sądu wiąże się istotna dla oceny skargi kwestia związania sądu administracyjnego zakazem reformationis in peius. Ustawa o NSA w art. 51 ustanawiała zakaz reformationis in peius, stanowiąc: Sąd nie może jednak wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu".Takie też rozwiązanie przyjmuje zaś w art. 134 § 2 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi: „Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności".
Zestaw nr 5
Decyzja a postanowienie w postep. adm.
Moc prawna skargi do sądu administracyjnego.
Skarga na akty prawa miejscowego.
75)Postanowienie a decyzja. Postanowienia nie są jednorodną grupą aktów. Z przepisów k.p.a. oraz o.p. wynika ich zróżnicowanie ze względu na przedmiot oraz zaskarżalność. Postanowienia są wydawane w sprawie, czyli w odniesieniu do pewnej sytuacji procesowej lub instytucji, albo w doniesieniu do określonej czynności procesowej. Od wielu postanowień służy zażalenie jako samoistny środek zaskarżenia albo mogą być one zaskarżone zażaleniem niesamoistnym albo też w ogóle nie są zaskarżalne. Postanowienia dzieli się na 4 kategorie:- ściśle procesowe, -procesowe, wpływająca na dalszy bieg postępowania, -odnoszące się do istoty sprawy lub wywierające skutek materialnoprawny, -postanowienia wydawane poza ramami postępowania administracyjnego ogólnego. Do postanowień odnoszących się do istoty sprawy można zaliczyć postanowienia wydawane przy współdziałaniu organów administracji publicznej. Organ współdziałający, wyrażając opinię lub zgodę czyni to w formie postanowienia, które albo może wpływać na treść decyzji wydanej w sprawie. Jest to władczy i jednostronny wyraz woli organu współdziałającego, jest on ujmowany w formie postanowienia. Postanowienia procesowe różnią się od decyzji przedmiotem rozstrzygnięcia. Decyzja albo kończy sprawę przez rozstrzygnięcie jej co do istoty, ustalając wynik postępowania, którym będzie określenie konsekwencji prawnych stanu faktycznego, stwierdzenie lub ukształtowanie prawnej pozycji strony albo też kończy sprawę w danej instancji przez umorzenie bezprzedmiotowego postępowania. Postanowienie procesowe może mieć wpływ na poszczególne czynności procesowe albo na stosowanie określonych instytucji procesowych. Niektóre postanowienia wpływają na bieg postępowania hamująco np. odmowa przywrócenia terminu do wniesienia odwołania. Postanowienia te zawierają rozstrzygnięcia, które umożliwiają rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy, ale nie czynią tego wprost przez kształtowanie stosunków materioalnoprawnych lecz przez kształtowanie procesowych praw i obowiązków stron oraz uczestników postępowania. Postanowienia będą wydawane przede wszystkim na podstawie przepisów procesowych podczas gdy dla decyzji przepis prawa procesowego będzie tylko elementem dopełniającym podstawę prawną, a głównym będzie przepis prawa materialnego. Decyzja może być kierowana tylko do stron postęp., naruszenie tego wymagania powoduje jej nieważność. Postanowienia będą kierowane do stron, podmiotów na prawach stron, do uczestniczących w postęp. świadków, biegłych, do osób trzecich które w postęp. nie uczestniczą ale posiadają przedmiot oględzin.
76) MOC SKARGI DO SĄDU ADM. Skarga do sądu administracyjnego nie jest środkiem bezwzględnie suspensywnym. Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Skarga ma natomiast moc środka względnie suspensywnego. Ustawa — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi szczegółowo reguluje wstrzymanie wykonania aktu lub czynności, przyznając w tym zakresie właściwość organowi, a następnie po przekazaniu skargi sądowi:1) w razie wniesienia skargi na decyzje lub postanowienie — organ, który wydał decyzję lub postanowienie, może wstrzymać z urzędu lub na wniosek skarżącego ich wykonanie w całości lub w części, chyba że zachodzą przesłanki, od których w postępowaniu administracyjnym uzależnione jest nadanie decyzji lub postanowieniu rygoru natychmiastowej wykonalności, albo gdy ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania;2) w razie wniesienia skargi na inny akt lub czynność z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa — właściwy organ może z urzędu lub na wniosek skarżącego wstrzymać wykonanie aktu lub czynności w całości lub części;3) na uchwałę organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków oraz na akty terenowych organów administracji rządowej — właściwy organ może z urzędu lub na wniosek skarżącego wstrzymać wykonanie uchwały lub aktu w całości lub części, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie.) Skarga na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej.Przyznanie prawa skargi na akty prawa miejscowego gwarantuje jednostce system ochrony interesu prawnego — zarówno gdy następuje jego autorytatywna konkretyzacja w formie aktu administracyjnego, jak i gdy interesu prawnego jednostki dotyczy przepis prawa miejscowego. Prawo skargi do sądu administracyjnego na akty prawa miejscowego tworzy wraz z skargą konstytucyjną do Trybunału Konstytucyjnego pełny system kontroli sądowej prawotwórczej działalności administracji publicznej.Przesłanką dopuszczalności skargi do sądu administracyjnego na akty prawa miejscowego jest wezwanie organu do usunięcia naruszenia prawa. Przesłanka ta nie obowiązuje jeżeli skargę wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich oraz w zakresie skarg organu nadzoru na uchwały lub zarządzenia organów jednostek samorządu terytorialnego (art. 102a ustawy o samorządzie gminnym, art. 90a ustawy o samorządzie powiatowym, art. 88a ustawy o samorządzie województwa).
Zestaw nr 6
legitymacja do złożenia skargi ze względu na ochrone interesu prawnego
instytucja odwolalnosci decyzji a odwolanie w postepowaniu adm.
orzeczenia sadow administracyjnych
77) Legitymacja do złożenia skargi na podstawie ochrony interesu prawnego.Według art. 50 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi „Uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacja społeczna, w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób. jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym. Uprawnionym do wniesienia skargi jest również inny podmiot, któremu ustawy przyznają prawo do wniesienia skargi.Konstrukcja legitymacji do wniesienia skargi nie jest jednolita co do przesłanek materialnych. Dotyczy to zarówno rozwiązań przyjętych w ustawie — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jak i w ustawach szczególnych. Klasyfikację w tym zakresie można oprzeć na rodzaju chronionego interesu. Na podstawie tego kryterium można wyróżnić: 1) legitymację do złożenia skargi na podstawie ochrony interesu prawnego (indywidualnego), 2) legitymację opartą na podstawie ochrony interesu publicznego, 3) legitymację opartą na ochronie interesu społecznego, 4) legitymację do złożenia skargi, której konstrukcja nie jest oparta na ochronie żadnego z wywiedzionych w przepisach prawa interesów indywidualnych, publicznych, społecznych.O tym, czy jednostka ma w danej sprawie chroniony interes prawny, przesadza przepis prawa. Mogą to być przepisy zawarte w ustawach materialnoprawnycn, procesowych, ale też i ustrojowych. Podstawę do ustalenia interesu prawnego mogą stanowić też ustawy ustrojowe.. Sąd będzie musiał ustalić wystąpienie związku pomiędzy przepisem prawa a zaskarżonym działaniem lub bezczynnością organu wykonującego administrację publiczną. Związek ten musi być bezpośredni w tym znaczeniu, że zaskarżone działanie lub bezczynność kształtuje uprawnienia lub obowiązki wnoszącego skargę. Ustalenie tego związku wymaga zazwyczaj rozpoznania skargi
Na konstrukcji ochrony interesu prawnego oparta jest legitymacja wspólnot samorządowych do zaskarżenia rozstrzygnięć nadzorczych. Na podstawie ustaw samorządowych i ustaw odrębnych legitymację do złożenia skargi mają:1)województwo, którego interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone,2) powiat lub związek powiatów, którego interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone,3) gmina lub związek międzygminny, których interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone.
Skarżący skutecznie może złożyć skargę, gdy ma zdolność sądową i zdolność procesową.Do szczególnego rozwiązania w zakresie legitymacji do złożenia skargi do sądu należy rozwiązanie przyznające legitymację do złożenia skargi Rzecznikowi Praw Obywatelskich, któremu przysługuje skarga dla ochrony praw i wolności człowieka i obywatela. Legitymacja Rzecznika Praw Obywatelskich powiązana jest zatem z ochroną interesu prawnego, choć nie jest to interes własny Rzecznika, a jednostki, której prawa i wolności zostały naruszone działaniem lub bezczynnością organu wykonującego administrację publiczną.
78) Instytucja odwolalnosci decyzji a odwolanie w postepowaniu adm.Odwołanie oznacza możliwość wzruszenia decyzji za żądanie uprawnionego podmiotu. Z jednej strony granice odwołania wyznacza zasada dwuinstancyjności wyrażona w art.78 konstytucji oraz w art.15KPA mówiąca, że od każdej decyzji nieostatecznej przysługuje prawo do dwukrotnego rozstrzygnięcia sprawy. Orzecznictwo sądowe podkreśla, że istotą tej zasady jest dwukrotne przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego a nie dwukrotne wydanie decyzji. Od zasady dwuinstancyjności przyjęte są dwa wyjątki: I. Na mocy kpa: od decyzji wydanej przez ministra lub SKO nie przysługuje odwołanie, służy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. decyzja o odszkodowaniu podjęta w trybie art.160 nie przysługuje stronom odwołanie tylko powództwo cywilne do sądu powszechnego. II Wyjątki wynikające z ustaw materialno-prawnych. Ustawa prawo wodne przewiduje jednoinstancyjne postępowanie w przypadku decyzji o odszkodowaniu. Z drugiej strony granice odwołania wyznacza instytucja reformationis in peius, czyli zakaz orzekania na niekorzyść strony odwołującej się. Zgodnie z art.139 organ nie może orzekać na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że decyzja rażąco narusza prawo lub interes społeczny. Rażące naruszenie interesu społ. jest pojęciem niedookreślonym. Znaczenie tego pojęcia określa każdorazowo organ, dlatego organ musi szczegółowo uzasadnić. Podmioty uprawnione do wniesienia odwołania - 1. Strona w rozumieniu art.28KPA jest uprawniona do wniesienia odwołania. W zakresie wniesienia odwołania obowiązuje koncepcja subiektywna. Jeżeli decyzja została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie to taka osoba również posiada interes prawny w odniesieniu odwołania. 2. Organizacja społ. może wnieść odwołanie tylko wówczas, jeżeli brała udział w postępowaniu przed organem I instancji. 3. Prokurator i RPO - analogicznie jak organizacja społ. Warunki formalne wniesienia odwołania - 1. forma i treść- kpa nie wymaga szczególnej treści i warunków co do odwołania, wystarczy, że strona napisze, że jest niezadowolona z decyzji. 2. termin - jedyny warunek formalny - 14 dni od daty doręczenia lub ogłoszenia decyzji ale przepisy szczególne mogą przewidywać inne terminy. 3. tryb - kpa w art.129 przewiduje tryb pośredni wniesienia odwołania tzn., że odwołanie wnosi się za pośrednictwem organu I instancji.
Zestaw nr 7
Umorzenie a zawieszenie postepowania administracyjnego
Zakres rzeczowy sprawy administracyjnej
Cel i charakter postepowania mediacyjnego
79) Umorzenie a zawieszenie postepowania administracyjnego Zawieszenie postępowania w ścisłym znaczeniu oraz tzw. spoczywanie procesu, które ma miejsce na zgodny wniosek strony lub wskutek ich bezczynności, jako zawieszenie postępowania traktuje się taki stan postępowania w którym nadal istnieją powstałe w nim skutki prawno - procesowe, ale tok postępowania ulega wstrzymaniu, sprawa spoczywa bez biegu i w zasadzie żadne czynności procesowe nie są podejmowane, w okresie zawieszenia postępowania żadne terminy w zasadzie nie biegną, po ustaniu przyczyny zawieszenia postępowania zostaje podjęte na nowo. Przyczyny zawieszenia postępowania administracyjnego dzieli się:- obligatoryjne. przesłanki obligatoryjnego zawieszenia postępowania ogólnego można podzielić na dwie kategorie:* brak reprezentacji strony w postępowaniu, śmierć, strony, śmierć jej przedstawiciela ustawowego, utrata przez stronę lub przez przedstawiciela ustawowego zdolności do czynności prawnych,* konieczność rozstrzygnięcia w trybie dla niej zasadniczym, kwestii wstępnej tzn. rozstrzygnięcie zagadnienia materialnoprawnego, będącego we właściwości innego organu, mającego charakter zagadnienia otwartego i samoistnego , od którego rozstrzygnięcia zalety wynik sprawy głównej, O.p. ustanawia 5 przesłanek obligatoryjnego zawieszenia postępowaniu, z których 3 są w pełni tożsame z wymienionymi w k.p.a. Inaczej sformułowano przesłankę którą stanowi śmierć strony, ponieważ w o.p. unormowano odpowiedzialność spadkobierców za obowiązki podatkowe spadkodawcy. Wprowadzono nową przesłankę zawieszenia postępowania z uwagi na swoistą dla postępowania podatkowego kwestię wstępną jaką stanowi konieczność rozstrzygnięcia ostateczną decyzją o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich za zaległości podatkowe podatnika- fakultatywne, przesłanki fakultatywnego zawieszenia postępowania są ujęte inaczej, bo kilka z nich musi wystąpić łącznie. Organ administracyjny może zawiesić postępowanie na wniosek tej strony na której żądanie je wszczęto, gdy inne strony nie wnoszą sprzeciwu i gdy nie godzi to w interes społeczny. Fakultatywne zawieszenie postępowania podatkowego jest ograniczone przedmiotowo tylko do spraw ulg w zapłacie podatków i może nastąpić na wniosek strony, który nie musi odpowiadać jakimś szczególnym wymaganiom. W przypadku obligatoryjnego zawieszenia postępowania jego czynności są podejmowane po ustaniu przyczyny zawieszenia albo z urzędu albo na wniosek stron, a w przypadku zawieszenia fakultatywnego tylko na żądanie strony albo stron. Zawieszenie postępowania następuje postanowieniem na które służy zażalenie.
80)Postępowanie mediacyjne Szczególnym etapem postępowania sądowego po ustaleniu dopuszczalności skargi i spełnieniu wymagań formalnych jest postępowanie mediacyjne. Postępowanie mediacyjne prowadzone jest na wniosek stron, a także bez wniosku stron, przed wyznaczeniem rozprawy. Celem postępowania mediacyjnego jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz przyjęcie przez strony ustaleń co do sposobu jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa. Z tego rozwiązania wynika, że w postępowaniu mediacyjnym strony nie są związai granicami skargi co do zarzutów i wniosków skargi oraz powołaną podstawą prawną w skardze. Granice dopuszczalnych ustaleń wyznaczają obowiązujące przepisy prawa. Rozwiązanie to zatem w sposób istotny różni się od wyznaczonych granic samokontroli organu w związku ze złożoną skargą. W tym bowiem przypadku dopuszczalność zmiany zaskarżonego działania uzależniona jest od uwzględnienia skargi w całości. Z istoty postępowania mediacyjnego wynika, że odbywa się ono z udziałem stron, a także podmiotów na prawach strony i dopuszczonego uczestnika postępowania.Postępowanie mediacyjne prowadzi sędzia lub wyznaczony przez przewodniczącego referendarz sądowy. Z posiedzenia mediacyjnego sporządza się protokół, w którym zamieszcza się stanowiska stron, a w szczególności dokonane przez strony ustalenia co do sposobu załatwienia sprawy. Protokół podpisuje prowadzący postępowanie mediacyjne oraz strony.Wynik postępowania mediacyjnego ma znaczenie dla następnych stadiów postępowania sądowego. Jeżeli bowiem strony dokonają ustaleń w postępowaniu mediacyjnym, organ uchyla lub zmienia zaskarżony akt albo wykonuje lub podejmuje inną czynność stosownie do okoliczności sprawy w zakresie swojej właściwości i kompetencji. Na akt wydany na podstawie ustaleń postępowania mediacyjnego mogą strony lub podmiot, któremu przyznana jest legitymacja do złożenia skargi, wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego w ter minie trzydziestu dni od dnia doręczenia aktu albo wykonania lub podjęcia czynności. Skargę sąd rozpoznaje łącznie ze skargą wniesioną w sprawie na akt lub czynność, w której przeprowadzono postępowanie mediacyjne. Jeżeli skarga na akt lub czynność, wydane lub podjęte na podstawie ustaleń postępowania mediacyjnego, nie została wniesiona albo skarga ta została oddalona, sąd umarza postępowanie w sprawie, w której prowadzono postępowanie mediacyjne. Wynikiem postępowania mediacyjnego jest też brak dokonania ustaleń. W takim przypadku rozpoznanie sprawy sądowoadministracyjnej następuje na rozprawie.
`'
Zestaw nr 8
Fikcja doręczenia i doręczenie zastępcze w postep.adm
Postępowanie uproszczone (rozpoznanie skargi w trybie uproszczonym postepowania sadowoadm)
Odtworzenie aktów w postępowania sądowoadministracyjnego (postepowanie w sprawie aktow zaginionych i zniszczonych)
81) FIKCJA DORĘCZANIA I DORECZENIE ZASTEPCZE W POST. ADM.Doręczenia Doręczenie stanowi czynność procesową o dużej doniosłości z uwagi na obowiązywanie zasady pisemności w postępowaniu oraz z uwagi na skutki prawne jakie z doręczeniem wiążą przepisy prawa procesowego, a także prawa materialnego. Od daty doręczenia biegną terminy procesowe lub materialne, od tej daty organ i strona będą związani decyzją lub postanowieniem, od niej możliwe staje się stosowanie środków dyscyplinujących lub środków egzekucyjnych.. Dla biegu postępowania nie ma znaczenia, czy adresat zapoznał się z treścią pisma i kiedy to zrobił. Znaczenie procesowe ma tylko sam fakt doręczenia i jego potwierdzenia. Wyróżniamy: -doręczenie właściwe, które stosuje się do osób fiz., jednostek organizacyjnych i organizacji społecznych, doręczenie właściwe ma miejsce wtedy, gdy pismo dostarcza się adresatowi do jego rąk. D. zastępcze.-jeżeli doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było -administracji domu lub dozorcy,jeżeli te osoby nie mają sprzecznych intersów i podjęły się oddania mu pism)Umorzenie postępowania w sprawie indywidualnej. Orzeczeniem kończącym sprawę pod względem procesowym przed organem I lub II instancji w trybie zwykłym lub też w trybie nadzwyczajnym jest decyzja umarzająca postanowienie. Decyzja taka nie rozstrzyga o materioalnoprawnych uprawnieniach lub obowiązkach stron jednakże wywiera inny skutek prawny, bo stwierdza, że nie ma przesłanek do orzekania co do istoty sprawy i kończy zawisłość sprawy w danej instancji. Zakończenie sprawy w danej instancji nie oznacza zakończenia postępowania w sprawie bo decyzja umarzająca postępowanie może być zaskarżona w drodze odwołania. Umorzenie postępowania następuje w 2 sytuacjach: -z powodu bezprzedmiotowości postęp. stwierdzonej przez organ, umorzenie z powodu bezprzedmiotowości jest obligatoryjne, postępowanie będzie bezprzedmiotowe wtedy gdy: * strona występuje o rozstrzygnięcie co do samego prawa, * sprawa ma charakter cywilny, * nie istnieje w znaczeniu prawnym przedmiot rozstrzygnięcia - z powodu wycofania żądania wszczęcia postępowania przez stronę, umorzenie na wniosek strony jest fakultatywne. Z wnioskiem o umorzenie postępowania może wystąpić strona, która żądała wszczęcia postęp. Wniosek ten może być uwzględniony wtedy, gdy nie sprzeciwiają się temu inne strony i nie narusza on interesu społ.
82) Postępowanie uproszczone Postępowanie rozpoznawcze jest przeprowadzane w trybie zwykłym, a zatem na rozprawie, ale też jest dopuszczalne przeprowadzenie rozpoznania w trybie uproszczonym. Zgodnie z art. 119 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi postępowanie uproszczone jest dopuszczalne, jeżeli:1) decyzja lub postanowienie są dotknięte wadą nieważności, o której mowa w art. 156 * 1 k.p.a., lub w innych przepisach albo wydane zostały z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania;2) strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym, a żadna z pozostałych stron w terminie czternastu dni od zawiado mienia o złożeniu wniosku nie zażąda przeprowadzenia rozprawy;3) organ nie przekazał sądowi skargi mimo wymierzenia grzywny, gdy skar żący złożył żądanie rozpoznania sprawy na podstawie nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości.Rozpoznanie w trybie uproszczonym może być zastosowane, co oznacza, że forma ta nie jest obligatoryjna, a jej zastosowanie wynikać winno ze względów przyspieszenia załatwienia sprawy.W trybie uproszczonym sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego. Na posiedzeniu niejawnym mogą uczestniczyć tylko osoby wezwane.) Niedopuszczalność skargi - przedmiotowa i podmiotowaNa posiedzeniu niejawnym sąd bada: po pierwsze niedopuszczalność skargi. Przyczyny niedopuszczalności skargi możemy podzielić na przyczyny przedmiotowe i przyczyny podmiotowe.Niedopuszczalność skargi z przyczyn przedmiotowych będzie miała miejsce, gdy:1) sprawa będąca przedmiotem skargi nie należy do właściwości sądu administracyjnego. 2) skarga została złożona w sprawach, w których sąd administracyjny nie jest właściwy 3) skarga została złożona na akt nieistniejący (np. decyzję niedoręczoną lub nieogłoszoną);4) skarga została wniesiona bez wyczerpania środków zaskarżenia lub gdy przedmiotem zaskarżenia jest akt podjęty poza postępowaniem administracyjnym, bez wezwania do usunięcia naruszenia prawa;5) gdy skarga dotyczy sprawy pomiędzy tymi samymi stronami, która jest w toku lub już została prawomocnie osądzona.Z przyczyn podmiotowych skarga będzie niedopuszczalna:1)gdy została złożona przez podmiot nie mający legitymacji do złożenia skargi-jeżeli ze skargi wynika ze sprawa nie dotyczy interesu prawnego wnoszącego skargę lub skargę wniosła organizacja społeczna, która nie brała udziału w postęp .lub wniosła skargę na akt niepodejmowany w postęp.2)jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej, albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa przez przedstawiciela albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej strona skarżącą zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie
83) Pozycja prawna organizacji społecznej w postępowaniu administarcyjnym i sadowoadministracyjnym KPA wymienia: Organizacja społeczna - rozumie się przez to organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne, które muszą spełniać dwa warunki: a)musi być to uzasadnione celami statutowymi organizacji i b)musi istnieć potrzeba obiektywna ochrony interesu społecznego. Organizacja społ. ma następujące prawa procesowe: 1.żądania wszczęcia postępowania, 2.dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi i gdy przemawia za tym interes społeczny. Organizacja może żądać wszczęcia postępowania tylko tam gdzie przepisy prawa materialnego przewidują wszczęcie postępowania z urzędu, w tym zakresie organ adm. publ. uznając to żądanie za uzasadnione wydaje postanowienie o wszczęciu postep. z urzędu, może żądać dopuszczenia do udziału w postep. Na postanowienie odmowne organizacja może wnieść zażalenie, a następnie skargę do sądu adm. Organizacja społ. może wydać swój pogląd w sprawie, wyrażony w formie uchwały lub oświadczenia jej organu statutowego nie będąc podmiotem na prawach strony w postep.sądowoadmninistracyjnie -Organizacja społeczna, w zakresie swojej działalności statutowej, może brać udział w postępowaniu sądowoadministracyjnym w przypadkach określonych w ustawie. Zgodnie z rozwiązaniami przyjętymi w ustawie — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi organizacja społeczna może być: 1) stroną postępowania sądowoadministracyjnego 4), 2) uczestnikiem postępowania. Organizacja społeczna może uczestniczyć w postępowaniu w zakresie jej statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób. Sąd dopuszcza organizację społeczną w formie postanowienia. Na postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie przysługuje zażalenie.
Zestaw nr 10
orzekanie w sprawach indywidualnych w post adm
kontrola adm przez sady adm i kontrola adm przez sady powszechne
wymogi formalne skargi
84) Kontrola adm przez sady adm i kontrola adm przez sady powszechne Sądowa kontrola administracji publicznej jest sprawowana przez sądy powszechne i sądy szczególne. Z chwilą powołania w 1980 r. NSA kontrola administracji publicznej wykonywana przez sądy powszechne stała się jak gdyby mniej widoczna, chociaż nadal była wykonywana przez te sądy. Po okrzepnięciu sądownictwa administracyjnego rola sądów powszechnych w kontroli działania administracji publicznej nie zmalała, a raczej umocniła się i ostatnio uległa nawet poszerzeniu. Kontrola sprawowana przez sąd administracyjny nie jest konkurencyjna wobec kontroli sprawowanej przez sąd powszechny, po prostu sądy te nie mogą się wzajemnie zastąpić w kontroli administracji publicznej. Każdy z nich spełnia w tej kontroli inną rolę, ma odmienne zadania, a skutki kontroli również nie są ze sobą w pełni zamienne. Istnieje jedno wspólne założenie kontroli sprawowanej przez sąd administracyjny i sąd powszechny, a mianowicie to, że sąd nie działa z urzędu, a czyni to dopiero na żądanie uprawnionego podmiotu zgłoszone w przepisanej formie. Poza tym wiele jest tożsamych zasad postępowania sądowego. Różnica zaś jest widoczna w sferze prawnych skutków kontroli ze względu na kasacyjny charakter kompetencji sądu administracyjnego. Sąd administracyjny jest w zasadzie sądem kasacyjnym, orzekającym o zgodności albo niezgodności z prawem aktu lub czynności organu administracyjnego. W razie stwierdzenia niezgodności z prawem zaskarżonego aktu (decyzji, po stanowienia) lub czynności sąd ten albo akt uchyla, albo stwierdza jego nieważność lub niezgodność z prawem. W orzeczeniu swym zawiera ocenę prawną kontrolowanego aktu oraz wytyczne co do stosowania prawa w danej sprawie indywidualnej lub też stwierdza bezskuteczność zaskarżonej czynności. Z tą chwilą rola sądu administracyjnego kończy się, a sprawa powraca do organów administracji publicznej, które albo wykonują akt utrzymany w mocy, albo też po obaleniu aktu podejmują działania zmierzające do ponownego rozstrzygnięcia sprawy.Stosownie do przepisów ustawy o NSA oraz Prawa o ustroju sądów administracyjnych i Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sąd administracyjny jest właściwy do rozpatrywania skarg na działanie lub bezczynność organu adm. z powodu ich niezgodności z prawem. Sąd ten jest powołany do formułowania w swoich orzeczeniach zwrotów stosunkowych, czyli wypowiedzi kwalifikujących określone zachowania jako zgodne albo jako niezgodne z prawem Do ocen zgodności czy niezgodności tych zachowań z prawem jest konieczna znajomość cdn 20
85) dwóch norm prawnych, a mianowicie „normy odniesienia” oraz „normy dopełnienia”. Pierwsza z nich wynika z przepisów nakazujących, dozwalających lub zakazujących, odnoszących się do określonego zachowania. Normę drugą tworzy się z treści przepisów, ustanawiających na rzecz organu administracji rozumianą szeroko kompetencję do określonego zachowania urzędowego (są to przepisy ustanawiające m. i. właściwość, prawną formę działania, tryb postępowania, umocowujące konkretne osoby do działania w charakterze organu administracyjnego).Sąd powszechny kontrolujący administrację publiczną jest przede wszystkim sądem cywilnym. Dla sądu karnego są to kwestie drugoplanowe, pojawiające się incydentalnie w niektórych rodzajach spraw. Sąd powszechny jest powołany do sprawowania kontroli decyzji administracyjnych jedynie w przypadku wyraźnego umocowania przepisem ustawowym. Powództwo sformułowane w ten sposób należy scharakteryzować według rzeczywistej jego treści, czyli jako skargę na decyzję administracyjną, dla której rozpoznania droga sądowa nie służy”.Odróżnić wobec tego trzeba dwie sytuacje: sąd z moc wyraźnego przepisu ustawowego jest powołany do rozstrzygania sprawy, w której wydano już wcześniej decyzję administracyjną (czasowa niedopuszczalność drogi sądowej); sąd z mocy ustawy jest powołany do rozpoznania skargi lub innego środka zaskarżenia decyzji administracyjnej (sąd powszechny jako organ odwoławczy).Sądy powszechne, orzekając w niektórych sprawach rozpatrywanych najpierw przez organy administracji publicznej, tzn. działając w sytuacji czasowej niedopuszczalności drogi sądowej, w zasadzie przejmują zawsze sprawę do pełnego merytorycznego rozpoznania w zwykłej procedurze sądowej i kończą tę sprawę orzeczeniem rozstrzygającym o żądaniu strony. W sprawach takich najpierw w postępowaniu administracyjnym zapada decyzja, a potem, czy to na skutek powództwa strony, czy szczególnego środka zaskarżenia, sprawa przechodzi na drogę postępowania sądowego i kończy ją wyrok sądowy. Z następstwa czynności wynika sprawowanie kontroli administracji publicznej przez sąd, ale kontrola ta nie jest celem głównym, bo jest nim rozstrzygnięcie o żądaniu strony wtedy, gdy wnosi ona pozew. W przypadku zaś wniesienia środka zaskarżenia do sądu powszechnego celem istotnym niekiedy będzie również kontrola decyzji, ale głównym pozostanie zawsze rozstrzygnięcie sprawy. Strona poszkodowana może wystąpić na drogę sądową, po uprzednim niezadowalającym ją rozstrzygnięciu przez organ administracyjny sprawy z roszczenia o odszkodowanie.cdsn 21
86) Z chwilą wniesienia powództwa do sądu niedopuszczalne staje się podważenie w trybie administracyjnym decyzji o odszkodowaniu. Sąd cywilny sprawę rozpatruje od nowa i wobec tego on również nie będzie władny zmienić lub uchylić decyzji administracyjnej czy stwierdzić jej niezgodności z prawem, bo do takich czynności musiałby mieć szczególną podstawę prawną Sytuację, w której sąd powszechny jest organem odwoławczym, można rozpatrzyć na przykładzie kilku uregulowań prawnych. Jeżeli sąd działa jako organ odwoławczy to tym samym dokonuje kontroli decyzji pod względem merytorycznym. Wniesienie odwołania zamyka drogę do możliwości wszczęcia trybów nadzwyczajnych. w sytuacji, gdy sąd powszechny działa jako organ odwoławczy kontrola sądowa decyzji adm. Jest wykonywana w pełnym zakresie, ponieważ sąd wyposażony jest w kompetencje reformacyjno - kasacyjne. Na mocy ustawy w sprawach ubezp. społ. od decyzji organu rentowego przysługuje stronie odwołanie do sądu okręgowego, - sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Odwołanie służy zarówno od decyzji, jak również w przypadku niewydania decyzji w ustawowym terminie. Organ rentowy jest stroną postęp. sądowego, ponieważ jest to post. kontradyktoryjne. Sąd Najwyższy w kontroli administracji publicznej w sprawach indywidualnych Sąd Najwyższy nie jest ani sądem powszechnym, ani też sądem szczególnym. W strukturze sądownictwa zajmuje miejsce odrębne jako naczelny organ sądowy, zgodnie z art. 183 ust. I Konstytucji RP. Obecnie SN ma wpływ na kontrolę adm. Publ. Pośrednio poprzez kształtowanie linii orzeczniczej. )Skarga na niewykonanie wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego Szczególnym rodzajem skarg do sądu administracyjnego jest skarga na niewykonanie wyroku. Według art. 154 § l ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przesłanką dopuszczalności skargi na niewykonanie wyroku sądu jest pisemne wezwanie właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy.Przyznanie prawa skargi do sądu administracyjnego na niewykonanie wyroku jest jednym z elementów systemu gwarancji skuteczności orzecznictwa sądów administracyjnych, których kompetencje judykacyjne zostały zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej poza wyjątkami ograniczone do kompetencji kasacyjnych.
87)Wymagania formalne wniesienia skargi do sądu administracyjnego- do wymagań formalnych skargi do sądu administracyjnego zalicza się wymagania dotyczące treści i formy, trybu wnoszenia, uiszczenia wpisu od skargi.Treść skargi. Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać1):wskazanie zaskarżonej decyzji,, postanowienia, innego aktu lub czynności,2) oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy,3) określenie naruszenia prawa. Jeżeli jest kilku skarżących tę samą decyzję, postanowienie, inny akt lub czynność albo bezczynność organu wykonującego: administrację publiczną, skarga może być wniesiona w jednym piśmie. W razie gdy jedną skargą zaskarżono różne akty, czynności lub bezczynność, przewodniczący zarządza rozdzielenie tych skarg.Forma skargi. Skarga jest pismem procesowym skarżącego, może być składana wyłącznie w formie pisemnej.Termin do wniesienia skargi. Skargę na decyzje, postanowienia wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu decyzji (postanowienia). Skargę na innego rodzaju akty lub czynności wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcia naruszenia prawa. W ustawie — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie uregulowano terminu do złożenia skargi od aktów, co do których nie obowiązuje wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Takie rozwiązanie zawierała ustawa o NSA, stanowiąc w art. 35 ust. 1: „Skargę wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie, a w innych przypadkach w terminie 30 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o podjęciu aktu lub innej czynności organu uzasadniającej wniesienie skargi". Prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich mogą wnieść skargę w terminie sześciu miesięcy od dnia doręczenia stronie rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej, a w pozostałych przypadkach w terminie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie aktu
lub podjęcia innej czynności uzasadniającej wniesienie skargi. Termin ten nie ma zastosowania do wnoszenia skarg na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej. Termin do zaskarżenia rozstrzygnięcia nadzorczego przez wspólnoty samorządowe regulują ustawy samorządowe, przyjmując takie samo rozwiązanie jak w art. 53 § 1 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi — termin trzydziestu dni od dnia ich doręczenia.cdn 23
88) Do obliczania terminu stosuje się przepisy prawa cywilnego, ale z jednym zasadniczym o dstępstwem. Mianowicie jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy. Uchybienie ustawowego terminu do złożenia skargi powoduje bezskuteczność skargi. Od negatywnych skutków uchybienia terminu strona skarżąca może bronić się, składając do sądu administracyjnego wniosek o przywrócenie terminu. Tryb wnoszenia skarg. Ustawa — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi powraca do trybu pośredniego składania skarg. Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi. Organ nie jest właściwy do podjęcia czynności sprawdzających dopuszczalność skargi, legitymację skarżącego czy spełnienie wymagań formalnych. Organ obowiązany jest przekazać skargę sądowi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej wniesienia. Ustawa — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ustanowiła cztery rodzaje gwarancji wykonania obowiązku przez organ, a mianowicie:1)po pierwsze, wymierzenie przez sąd, na wniosek skarżącego, grzywny organowi w wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów. Postanowienie o nałożeniu grzywny może być wydane na posiedzeniu niejawnym;2)po drugie, jeżeli organ nie przekazał skargi sądowi mimo wymierzenia grzywny, sąd może na żądanie skarżącego rozpoznać sprawę na podstawie nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości;3)po trzecie, zawiadomienie przez skład orzekający lub prezesa sądu organów właściwych do rozpatrzenia petycji, skarg i wniosków o rażących przypadkach naruszenia obowiązków przez organ;4)po czwarte, możliwość rozpoznania sprawy w trybie uproszczonym. Uiszczenie wpisu od skargi. Od skargi pobiera się wpis- dział kosztów sądowych.
Zestaw nr 11
skarga na niewykonanie wyroku WSA
sankcja nieważności w post adm i SA
formy post rozpoznawczego
89) Sankcja nieważności w post adm i S.A. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji (postanowienia) - ta instytucja jest instytucją procesową tworzącą możliwość prawną eliminacji z obrotu prawnego decyzji dotkniętych przede wszystkim wadami materialno-prawnymi pod względem podmiotowym i przedmiotowym. Instytucja ma charakter niejednolity, bo występują w niej zarówno elementy charakterystyczne dla środka zaskarżenia, środka nadzoru, w zakresie ograniczonym odwołalności decyzji. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się na żądanie strony (środek zaskarżenia) lub z urzędu (środek nadzoru), a jeżeli decyzja została wydana przez izbę skarbową, to nieważność decyzji stwierdza ten właśnie organ. W trybie postępowania w sprawie nieważności może być wyeliminowane z obrotu prawnego postanowienie od którego służy zażalenie. Przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji - pozytywna, stanowi ją wystąpienie jednej z wyliczonych podstaw, negatywnych, z których jedną stanowi termin a drugą spowodowanie przez decyzję nieodwracalnych skutków prawnych. Stwierdzeni nieważności może dotyczyć zarówno decyzji ostatecznych jak i decyzji nieostatecznych. Gdy strona złoży skargę na decyzję nieostateczną, to kwalifikuje się ją jako odwołanie, a w razie wniesienia przez stronę skargi na decyzję ostateczną uważa się ją w zależności od treści za żądanie wniesienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji, albo tez jej zmiany lub uchylenia z urzędu. Podstawy stwierdzenia nieważności decyzji - wyróżniamy 6 wad wyliczonych w kpa, a w postępowaniu podatkowym 7 wad wyliczonych w op oraz wady określone w przepisach odrębnych: *decyzja została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, * decyzje wydano bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa: -wykraczające poza sferę stosunków administracyjnoprawnych, wydane na podstawie przepisów prawnych pozaustawowych, - wydane w sprawach gdzie stan prawny kształtowany jest z mocy samego prawa, - wydane w sprawach w których z mocy przepisów prawa materialnego czynności powinny być dokonane w formie innej niż decyzja, Rażące naruszenie prawa materialnego będzie zachodzić będzie wówczas, gdy organ administracji wbrew brzmieniu przepisu nałoży na stronę obowiązek, przyzna uprawnienie bądź odmówi jej przyznania. * nieważna jest decyzja gdy dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inna decyzją ostateczną, *decyzja została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie, *decyzja była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały, *dec. jest wadliwa jeżeli w razie jej wykonania wywołałby czyn zagrożony karą.
90)Forma postępowania rozpoznawczego- podstawową formą postępowania rozpoznawczego jest rozprawa. Wynika to z zasady jawności oraz rozwiązań przyjętych w ustawie — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, które jako zasadę przyjmują, że posiedzenia sądowe są jawne (art. 90), oraz z takich rozwiązań, jak to, że sąd wydaje wyrok po zamknięciu rozprawy (art. 133 § 1), z przepisów o otwarciu na nowo rozprawy (art. 90 § 2 i § 3), wydania wyroku przez sędziów, przed którymi odbyła się rozprawa (art. 136). Postępowanie rozpoznawcze jest przeprowadzane w trybie zwykłym, a zatem na rozprawie, ale też jest dopuszczalne przeprowadzenie rozpoznania w trybie uproszczonym. Postępowanie uproszczone jest dopuszczalne, jeżeli: 1)decyzja lub postanowienie są dotknięte wadą nieważności, o której mowa w art. 156 § 1 k.p.a., lub w innych przepisach albo wydane zostały z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania;2)strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym, a żadna z pozostałych stron w terminie czternastu dni od zawiadomienia o złożeniu wniosku nie zażąda przeprowadzenia rozprawy;3)organ nie przekazał sądowi skargi mimo wymierzenia grzywny, gdy skarżący złożył żądanie rozpoznania sprawy na podstawie nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości.Rozpoznanie w trybie uproszczonym może być zastosowane, co oznacza, że forma ta nie jest obligatoryjna, a jej zastosowanie wynikać winno ze względów przyspieszenia załatwienia sprawy. W trybie uproszczonym sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego. Na posiedzeniu niejawnym mogą uczestniczyć tylko osoby wezwane.
1)Podmiotowe i przedmiotowe przesłanki dopuszczalności odwołania
Zażalenie w post sądowodadministracyjnym
Postępowanie sądowoadministracyjne w sprawie skargi na akty nadzoru nad działalnością samorządu
91) Podmiotowe i przedmiotowe przesłanki dopuszczalności odwołania Postępowanie odwoławcze przed organem II instancji można podzielić na trzy stadia: 1. wstępne - w postęp. wstępnym organ odwoławczy bada czy odwołanie jest dopuszczalne i czy został zachowany termin. Wyróżniamy niedopuszczalność przedmiotową i podmiotową. Do przyczyn niedopuszczalności przedmiotowej zaliczamy: sytuację, w której wniesienie odwołania jest niedopuszczalne ze względu na przedmiot rozstrzygnięcia tzn., w sprawie w ogóle nie zapadła decyzja adm. Przepisy prawa nie przewidują załatwienia sprawy adm. w drodze decyzji. Postępowanie jest jednoinstancyjne. Niedopuszczalność podmiotowa to brak przedstawiciela ustawowego w odniesieniu do osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnej, wniesienie odwołania przez podmiot na prawach strony, który nie brał udziału w postępowaniu przed organem I instancji. Jeżeli organ stwierdzi, że postępowanie odwoławcze jest dopuszczalne to przechodzi do badania terminu. Jeżeli jest niedopuszczalne wydaje ostateczne postanowienie o niedopuszczeniu odwołania. Jeżeli zachowany został termin przechodzi do stadium postępowania rozpoznawczego, jeżeli nie i strona nie wniosła o jego przywrócenie organ odwoławczy wydaje postanowienie o uchybieniu terminu
) Weryfikacje decyzji i postanowien w post adm Weryfikacja decyzji administracyjnej w trybie nadzwyczajnym dotyczy decyzji ostatecznej. Walor ten decyzja uzyskuje z chwilą, gdy nie przysługuje już od niej odwołanie w administracyjnym toku instancji, art. 16 § 1. Ostateczność nie ma jednak wartości absolutnej i w pewnych przypadkach musi ustąpić miejsca względom praworządności, bądź - wyjątkowo - celowości[1]. Sytuacje, gdy możliwe jest odstępstwo od zasady trwałości decyzji i uchylenie decyzji ostatecznej, tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub w ustawach szczególnych, art. 16 § 1 zd. 2. Jako dopuszczalne tryby weryfikacji decyzji ostatecznej KPA przewiduje: uchylenie decyzji ostatecznej, zmianę decyzji ostatecznej, stwierdzenie nieważności decyzji ostatecznej oraz wznowienie postępowania.Wymienione tryby postępowania są w stosunku do siebie niekonkurencyjne, tzn. nie mogą być stosowane zamiennie, albowiem każdy z nich ma na celu usunięcie tylko określonego rodzaju wadliwości decyzji.Konkurencyjne są natomiast tryby weryfikacji decyzji na drodze administracyjnej z odpowiednimi trybami weryfikacji w postępowaniu sądowym. Dla nas interesujące w tej chwili jest tylko weryfikacja w postępowaniu administracyjnym i na niej się skoncentrujemy.
92) Zażalenie na zarządzenia przewodniczącego. Przepisy o zażaleniu stosuje się do zarządzenia przewodniczącego, jeżeli ustawa przewiduje wniesienie zażalenia (np. zażalenie na zarządzenie przewodniczącego w sprawie kosztów, jeżeli strona nie składa środka odwoławczego co do sprawy).
Postępowanie sądowoadministracyjne w sprawie skargi na akty nadzoru nad działalnością samorządu Skarga na akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego (art. 3 § 2 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Ustawy samorządowe i ustawa o administracji rządowej województwie wyznaczają zakres rozstrzygnięć nadzorczych podlegających skarżeniu do sądu administracyjnego. Według art. 86 ust. l ustawy o samorządzie województwa sąd administracyjny jest właściwy do rozpoznawania skarg rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące województwa.Artykuł 3 § 2 pkt 8 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi stanowi o właściwości sądu do zaskarżalności aktów nadzoru, co oznacza nie tylko prawo do zaskarżalności rozstrzygnięć nadzorczych przewidzianych w ustawach samorządowych, ale i innych aktów nadzoru przewidzianych w przepisach ustaw.
Prawo do zaskarżenia przez wspólnoty samorządowe aktów nadzoru do Sądu administracyjnego nie jest obwarowane przesłanką wezwania do usunięcia naruszenia prawa. Przesłankę tę wyłącza art. 102a ustawy o samorządzie gminnym, art. 90a ustawy o samorządzie powiatowym, art. 88a ustawy o samorządzie województwa. Nie dotyczy to zaskarżenia do sądu administracyjnego uchyleni przez wojewodę uchwały i wydania w to miejsce zarządzenia. Przesłanką dopuszczalności skargi jest wezwanie do usunięcia naruszenia prawa (art. 34 ust. 4 ustaw o administracji rządowej w województwie).
Zestaw nr 14
Własciwosc rzeczowa NSA
Zasada udziału stron w post admin
Prawomocnosc orzeczen a wznowienie i uniewaznienie post adm
93)Właściwość rzeczową NSA regulują art. 16 - 20 ustawy. Zgodnie z ich postanowieniami skarga do sądu administracyjnego może dotyczyć: a.decyzji administracyjnych, b.postanowień wydanych w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończących postępowanie (na większość postanowień kończących postępowanie służy zażalenie; wyjątkami są tu: postanowienie o stwierdzeniu niedopuszczalności odwołania, np. ze względu na jego wniesienie przez podmiot nie będący stroną oraz postanowienie o uchybieniu terminu do wniesienia odwołania), a także rozstrzygających sprawę co do istoty (postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty są rzadkością, z zasady właściwa jest tu decyzja; jednym z takich wyjątków jest postanowienie o wznowieniu postępowania),
c.postanowień wydanych w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie, d. innych niż wymienione wyżej akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa, e.uchwał organów jednostek samorządu terytorialnego oraz aktów organów administracji rządowej stanowiących przepisy prawa miejscowego, f.innych niż wymienione wyżej uchwał organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, podejmowanych w sprawach z zakresu administracji publicznej, g aktów nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego, h. spraw, dla których sądową kontrolę przewidują przepisy szczególne, i bezczynności organów w sprawach wymienionych w punktach a) do d).
94) Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu - stanowi o obowiązku organu adm. publ. zapewnienia stronie możliwości udziału we wszystkich czynnościach poszczególnych stadiów postępowania, a stronie przyznaje takie uprawnienie, z którego może ona korzystać według swojej woli. Strony od wszczęcia postęp. maja prawo do czynnego udziału w sprawie we wszystkich czynnościach związanych z jej wyjaśnieniem, a przed wydaniem decyzji musza mieć zapewnioną możliwość zapoznania się w wyznaczonym przez organ terminie. W przypadku uniemożliwienia stronie brania czynnego udziału w postępowaniu w pierwszej instancji organ odwoławczy, aby dokonać oceny prawidłowości ustalenia stanu faktycznego, musiałby przeprowadzić postępowanie wyjaśniające w całości, a do tego nie jest uprawniony, nie mieści się to w jego kompetencji. Zgodnie bowiem z treścią art. 136 kpa organ odwoławczy może przeprowadzić tylko uzupełniające postępowanie dowodowe. Gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części organ odwoławczy może wydać jedynie decyzję kasacyjną i przekazać sprawę organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia (art. 138 § 2 kpa).Prawomocność orzeczeń. W doktrynie wyróżnia się prawomocność formalną i prawomocność materialną. Prawomocność formalna polega na niemożności zmiany rozstrzygnięcia zawartego w orzeczeniu sądowym za pomocą zwykłych środków odwoławczych, czyli na niezaskarżalności orzeczenia sądowego drogą tych środków. Natomiast prawomocność materialna ma dotyczyć skutków rozstrzygnięcia ze względu na jego treść, zawartą w orzeczeniu sądowym.Postanowienie, na które nie służy środek zaskarżenia, nie staje się prawomocne, jeżeli podlega rozpoznaniu przez NSA, gdy Sąd ten rozpoznaje sprawę, w której je wydano. Prawomocność orzeczenia stwierdza na wniosek strony oraz z urzędu, gdy po uprawomocnieniu się orzeczenia sądu pierwszej instancji akta administracyjne sprawy zwraca się organowi administracji publicznej, załączając odpis orzeczenia ze stwierdzeniem jego prawomocności. Prawomocność stwierdza wojewódzki sąd administracyjny na posiedzeniu niejawnym, a dopóki akta sprawy znajdują się w NSA — ten Sąd.
Wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku ze skargą stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia cdn31
95)Wznowienie postępowania jest instytucją procesową stwarzającą prawną możliwość ponownego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy admin. zakończonej decyzją ostateczną, jeżeli postanowienie w którym ona zapadła było dotknięte kwalifikowaną wadliwością procesową. Instytucja wznowienia postępowania ma charakter mieszany, bo występują w niej elementy charakterystyczne dla środka zaskarżenia decyzji, jej odwołalności oraz w ograniczonym zakresie środka nadzoru. Wznowienie postępowania następuje z urzędu, czyli w tym wypadku możemy mówić o odwołalności decyzji w znaczeniu wcześniej przyjętym, bo organem właściwym do wznowienia postępowania jest organ, który wydał decyzję w ostatniej instancji, lub też wznowienie to następuje na żądanie strony, czyli będzie to wtedy środek zaskarżenia. Wyjątkowo została dopuszczona dewolucja kompetencji, czyli w takim wypadku, gdy wznowienie postępowania następuje z urzędu i to z inicjatywy organu wyższego stopnia, możemy mówić o wznowieniu postępowania jako o środku nadzoru. K.p.a. i o.p. opierają dopuszczalność wznowienia postępowania na 2 przesłankach: * rozstrzygnięcie sprawy decyzją ostateczną, * wystąpienie jednej z wyliczonych podstaw prawnych wznowienia postepownia. Wznawia się postępowanie jeżeli: a) dowody na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne okazały się fałszywe, b) jest wydanie decyzji w wyniku przestępstwa, wydanie decyzji przez pracownika lub organ admin. państwowej podlegających wyłączeniu, c) strona bez własnej winy nie brała udziału w postepownia, d) ujawnienie istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych lub nowych dowodów, e) wydanie decyzji bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu, f) zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przy wydaniu decyzji, g) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które następnie zostało uchylone lub zmienione, h) można żądać wznowienia postepownia w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.
Zestaw nr 15
Weryfikacje decyzji i postanowień w postępowaniu adm;
Wyroki w sprawie decyzji i postanowien WSA
3Srodki zaskarzenia na postanowienia wydane w postepowaniu egzekucyjnym w administracji na drodze sadowoadministracyjnej
96)Wyroki w sprawach skarg na decyzję lub postanowienie. Wojewódzki sąd administracyjny, uwzględniając skargę, może wydać:
— po pierwsze, wyrok o uchyleniu decyzji (postanowienia) w całości lub części, jeżeli w wyniku rozpoznania sprawy ustalił, że decyzja została wydana:a) z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy. Dopuszczalność uchylenia na tej podstawie jest ograniczona przesłanką określoną pozytywnie — „naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy". b) z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego. Sąd będzie obowiązany uchylić decyzję (postanowienia), jeżeli stwierdzi istnienie jednej z przesłanek wznowienia — i to niezależnie od tego, czy naruszenie przepisów prawa procesowego miało wpływ na decyzję, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne określone w art. 146 k.p.a. c) z naruszeniem innych przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy. — po drugie, ustalając, że decyzja (postanowienie) jest dotknięta jedną z wad wyliczonych w art. 156 § l k.p.a. lub w innych przepisach.— po trzecie, sąd wydaje wyrok stwierdzający niezgodność z prawem decyzji lub postanowienia.Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 2 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi do sądu administracyjnego służy skarga na postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie, albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty.Do sądu administracyjnego podlegają zaskarżeniu następujące postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym:1. Postanowienia, na które służy zażalenie. Dopuszczalność zaskarżenia do sądu administracyjnego obwarowana jest zatem przesłanką zaskarżalności postanowienia na drodze administracyjnej. KPA nie przyjmuje, tak jak jest to w przypadku decyzji, zasady dwuinstancyjności w zakresie postanowień. Na postanowienie służy zażalenie tylko, gdy k.p.a., tak stanowi (art. 141 § l k.p.a.). Na tej podstawie zaskarżalne są postanowienia kończące postępowanie zażaleniowe.2. Postanowienia kończące postępowanie. Do takich postanowień zaliczymy postanowienie o niedopuszczalności odwołania, o uchybieniu terminu do wniesienia odwołania (art. 134 k.p.a.) oraz postanowienie o odmowie przywrócenia terminu do złożenia odwołania (art. 59 § 2 k.p.a.). Postanowienia te kończą postępowanie odwoławcze cdn 33
Zestaw nr 16
Współdziałanie adm
Pozycja prawna organu w post sądowoadministracyjnym i adm
Nieważność post sądowoadministracyjnym i jego skutki
97)Współdziałanie organów administracji publicznej w orzeczeniu w sprawie indywidualnej. Współdziałanie będzie występować wtedy gdy w jakiejś sprawie ma miejsce przecinanie się zakresów działania dwóch lub kilku podmiotów. Obowiązek współdziałania jest realizowany z urzędu przez organ powołany do wydania decyzji w sprawie zawisłej, który powinien wykonać dwie czynności procesowe: - zwrócić się do organu współdziałającego o zajęcie stanowiska, -powiadomić strony o tej czynności. Na skutek pierwszej z tych czynności następuje wszczęcie procesowych czynności przez inny organ adm., który ma wyrazić opinię lub dokonać uzgodnienia projektu rozstrzygnięcia w sprawie. Czynności współdziałania muszą być podejmowane albo w początkowym, albo w końcowym stadium postępowania sprawy zawisłej. Jeżeli ma być wyrażona opinia przez inny organ, którą organ wydający decyzję nie jest związany to współdziałanie może być podjęte w początkowym stadium postęp., a gdy chodzi o uzgodnienie projektu decyzji to może to nastąpić w stadium końcowym postępowania. Strona ma prawo czynnego udziału w postęp. podjętym przez organ współdziałający. Organ współdziałający ma obowiązek zająć stanowisko niezwłocznie, a jeżeli nie jest to możliwe, to powinien je wyrazić w terminie 2 tygodni od daty doręczenia mu żądania albo też powinien dokonać tego w terminie dłuższym. W przypadku niedotrzymania terminu przez organ współdziałający trzeba stronę powiadomić o przyczynie zwłoki, wyznaczyć nowy termin wydania postanowienia. Stronie służy zażalenie na nieterminowość działania organu współdziałającego albo ponaglenie. Postanowienie wydane przez organ współdziałający strona może zaskarżyć w drodze zażalenia skierowanego do organu wyższego stopnia nad organem współdziałającym. Decyzja nieistniejąca - czynności prawne nieistniejące określamy jako takie zachowanie faktyczne, zmierzające do wywołania skutków prawnych, któremu brak jest konstytutywnych elementu danego aktu, które to zachowanie tylko z pozoru przedstawia się jako czynność prawna. Charakteryzując te decyzje wyróżniamy 2 sytuacje: * nieistnienie post. admin. - decyzje wydane w takim postępowaniu zawsze będą decyzjami nieistniejącymi. * decyzje nieistniejące wydane w postępowaniu admin. -należy zaliczyć decyzje niezawierające wymaganych przepisami cech zewnętrznych, decyzje nie doręczone, nie ogłoszone stronie. Jeżeli decyzja nie spełnia wymagań konstytutywnych dotyczących struktury prawnej tego aktu, to zaliczamy ją do decyzji nieistniejących. Decyzje nieistniejące nie korzystają z domniemania prawidłowości i nie wchodzą do obrotu prawnego.
98) Pozycja prawna organu w post sądowoadministracyjnym i adm. Organ prowadzący post. adm. to ten organ, który ma zdolność prawną, czyli zdolność do podejmowania czynności procesowych w post. adm. Na zdolność prawną składa się: kompetencja ogólna i kompetencja szczególna. Kompetencja ogólna- zdolność prawna org. do załatwiania spraw adm. w danym układzie post; - kompetencja ogólna przysługuje organom adm. publ. w należących do ich właściwości indywidualnych sprawach rozstrzyganych w drodze decyzji adm. (art. 5 par. 2 p 3 pojęcie organu adm. publ. - są to ministrowie, centralne organy adm. rządowej, wojewodowie, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy adm. rządowej (zespolonej i nie zespolonej), organy jednostek samorządu teryt. oraz organy i podmioty wymienione w art.1p2) - czyli: 1. innym organom państwowym jeżeli z mocy ustawy lub porozumienia mogą wydawać decyzje adm. np.: KRRiT (wydanie koncesji na rozpowszechnianie fal radiowo telewizyjnych) lub prezydent RP (nadanie obywatelstwa) 2.wydawanie decyzji adm. przysługuje innym podmiotom adm. działających z mocy ustawy- np. rada notarialna, adwokacka, lekarska. Te 1 i 2 są to org. adm. pub. w znaczeniu funkcjonalnym; nie mieszczą się w definicji legalnej z art.5 §2. 4. Kompetencja szczególna- zdolność prawna org. do załatwienia konkretnej sprawy w konkretnym układzie postępowania; na kompetencje tą składają się: instytucja właściwości, która dzieli się na: wł. ustawową i właściwość delegacyjną oraz instytucja wyłączenia. Właściwość ustawowa- składają się na nią: 1.właściwość rzeczowa- zdolność prawna org. do załatwiania pewnej kategorii spraw, ustalana jest według przepisów o zakresie jego działania, który ustala się z norm: prawa materialnego, które reguluje uprawnienia i obowiązki jednostki i norm prawa ustrojowego, które reguluje tryb nadawania tych uprawnień i obowiązków jednostki 2.właściwość miejscowa- zdolność prawna org. do załatwiania spraw na danym obszarze kraju 3.właściwość instancyjna- zdolność prawna org. do przeprowadzenia weryfikacji decyzji; wskazuje org. wyższego stopnia; wynika z art.17 KPA z zastrzeżeniem wyjątków zawartych w przepisach szczególnych; kpa wskazuje: 1.w stosunku do org. jedn. samorządu terytorialnego- samorządowe kolegia odwoławcze; 2.w stosunku do wojewodów- odpowiedni ministrowie; 3.w stosunku do innych organów adm. publ. niż określone w p1i2- odpowiednie org. nadrzędne lub właściwi w sprawie ministrowie; a w razie ich braku - organy pań. sprawujące nadzór nad ich działalnością
Zestw nr 17
Zasady postepowania dowodowego
Zdolnosc sadowa i procesowa w postepowaniu sadowoadministracyjnym
Skarga na bezczynnosc i jej skutki
99) Zasady postepowania dowodowego Post. dowodowe w post. adm. Opiera się na zasadach: 1. zasada oficjalności zbierania dowodów wynika z art. 7 i 77 KPA. Organ ma obowiązek z urzędu wszechstronnego ustalenia stanu faktycznego w sprawie, co oznacza, że organ z urzędu decyduje, które dowody są potrzebne do wyjaśnienia sprawy. Jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. W tym celu organ wydaje postanowienia dowodowe, które mogą być w każdym czasie uzupełniane, uchylane lub zmieniane przez organ. Nie wymagają dowodu fakty znane organowi z urzędu (należy je zakomunikować stronie) oraz fakty notoryczne (powszechnie znane). Na gruncie KPA obowiązek powołania dowodów, ciąży na organie adm. publ. 2. zasada zupełności wynika z art. 77 par1 oznacza, że organ ma obowiązek rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Nie może pominąć żadnego dowodu, ale może odmówić wiarygodności. 3. zasada bezpośredniości oznacza, że tylko organ orzekający w sprawie prowadzi postęp. dowodowe. Wyjątek: pomoc prawna. 4. zasada otwartego systemu dowodów, zgodnie z art. 75par1 jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny. Zasada ta wynika z przyjętego sformułowania przy wyliczeniu dowodów „w szczególności”, a zatem wyliczenie to nie jest zamknięte. Czyli dowodami mogą być też inne dowody nienazwane. 5. zasada równej mocy środków dowodowych - kodeks nie wprowadza ograniczeń ani pierwszeństwa w ustalaniu stanu faktycznego za pomocą określonych środków dowodowych. 6. zasada czynnego udziału strony w postępowaniu. Uprawnienia: - strona ma prawo domagać się przeprowadzenia dowodu art.78 - prawo do wypowiedzenia się, co do przeprowadzonych dowodów oraz do każdego dowodu z osobna oraz przysługuje jej tzw. prawo ostatniego słowa, tzn., że organ ma obowiązek na piśmie zwrócić się do strony, aby w określonym czasie wypowiedziała się, co do całego materiału dowodowego. Brak dopełnienia powyższego obowiązku powoduje wzruszenie decyzji w trybie art. 145par1p4 (brak zapewnienia czynnego udziału). 7. zasada swobodnej oceny dowodów art.80 - oznacza, ze organ zgodnie z zasadą zupełności dowodów ma obowiązek odnieść się do każdego dowodu w sprawie, ale niektórym dowodom organ może odmówić wiarygodności w sprawie. Ocena całokształtu materiału dowodowego i przyznanie pewnym dowodom wiarygodności powinno opierać się o zasady logiki.
100)Zdolność sądowa i procesowa stron ,podmiotów na prawach stron, uczestników w postepowaniu sądowoadmn.
Zdolność sądową mają zgodnie z art.25 ustawy - prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi:1)Osoby fizyczne i osoby prawne;
2)Państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej oraz organizacje społeczne nie posiadające osobowości prawnej,3)Inne, nie wymienione wyżej, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość nałożenia na te jednostki obowiązków lub przyznania uprawnień lub skierowania do nich nakazów i zakazów, a także stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa4)Organizacje społeczne, choćby nie miały osobowości prawnej, w zakresie ich statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób.Zdolność procesowa w postępowaniu sądowoadministracyjnym- zdolność procesowa to zdolność do podejmowania ze skutkiem prawnym czynności procesowych w postęp. sądowoadmn. pomiędzy zdolnością procesową a sądową występuje ścisły związek ,bowiem kto nie ma zdolności sądowej nie posiada również zdolności procesowej. Sąd bada ja z urzędu.Mają ja:1)osoby fizyczne posiadające pełną zdolność do czynności pr. Osoba z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych ma zdolność do czynności w postep. sądowoadmn. W sprawach wynikających z czynności prawnych, które może dokonywać samodzielnie.2)Osoby prawne;3)Państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej oraz organizacje społeczne nie posiadające osobowości prawnej4)Inne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej ,jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość nałożenia na te jednostki obowiązków lub przyznania uprawnienia lub skierowania do nich nakazów i zakazów, a także stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa;5)Organizacje społeczne choćby nie miały osobowości prawnej w zakresie i działalności statutowej w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób.
101)Skarga na bezczynność organu wykonującego administrację publiczną- do sądu administracyjnego służy skarga na bezczynność organów w przypadkach określanych w pkt. 1-4czyli:1)decyzje administracyjne, 2)postanowienia wydawane w postępowaniu administracyjnym na które służy zażalenie albo kończące postępowanie a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty,3)postanowienia wydawane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym ,na które służy zażalenie,4)inne niż określone powyżej akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień i obowiązków wynikających z przepisów prawa.Sąd administracyjny jest właściwy do rozpoznawania i rozstrzygania w sprawie skarg na bezczynność organu wykonującego administrację publiczną w takich granicach, w jakich służy skarga na decyzje administracyjne, postanowienia wydawane w postępowaniu administracyjnym oraz egzekucyjnym i zabezpieczającym, akty i czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa.Przesłanką dopuszczalności skargi na bezczynność organów jest wyczerpanie środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie. W razie zatem skargi na niewydanie decyzji w ustawowo określonym terminie służy w postępowaniu administracyjnym zażalenie, a w postępowaniu podatkowym ponaglenie. W przypadku bezczynności w zakresie wydania innego aktu lub niepodjęcia czynności z zakresu administracji publicznej przesłanką dopuszczalności skargi jest wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Przesłanka ta nie obowiązuje, gdy skargę wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich. ) Samokontrola org. adm. w I instancji Samokontrola- możliwość dokonania przez organ I instancji samokontroli w kpa opiera się na dwóch podstawowych kryteriach. Pierwsze jest to kryterium o charakterze formalnym-chodzi o wniesienie odwołania przez wszystkie strony danego postępowania; drugie kryterium ma charakter merytoryczny-istota jego polega na tym, ze stanowisko organu musi się pokryć ze stanowiskiem stron. Aby więc organ I instancji mógł wykonać swoje uprawnienie do samokontroli, musi przede wszystkim ustalić, czy odwołanie wniosły wszystkie strony, którym decyzja została doręczona lub ogłoszona. Jeżeli organ I instancji ustali, ze w danej sprawie oprócz stron którym doręczył decyzję , interes prawny mają również inne osoby, a zatem są one stronami w danej sprawie, obowiązany jest zawiadomić je o złożeniu odwołania. Organ ten może wykonać prawo do samokontroli tylko wtedy, gdy również i te strony wyrażą zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu Jeżeli w trybie samokontroli organ I instancji uzna, że odwołanie nie zasługuje w całości na uwzględnienie wówczas w terminie 7 dni przekazuje akta sprawy wraz z odwołaniem do organu odwoławczego
Zestaw nr 20
Samokontrola org. adm. w I instancji
Umorzenie post. w post. sadowoadm.
Dopuszczalność skargi kasacyjnej do NSA
102)Umorzenie postępowania sądowoadministracyjnego. Umorzenie postępowania sądowoadm. ma miejsce, gdy wystąpią zdarzenia prawne, które ze względu na ich trwałe, a nie przejściowe, skutki prawne powodują, że postępowanie nie może dalej toczyć się w celu rozstrzygnięcia sprawy sądowoadministracyjnej. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania:1)jeżeli skarżący skutecznie cofnął skargę;2)w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłą, chyba że udział w sprawie zgłasza osoba, której interesu prawnego dotyczy wynik tego postępowania;3)gdy postępowanie z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe (np. gdy organ, uwzględniając w całości skargę, uchylił zaskarżony akt czy w wyniku postępowania mediacyjnego organ uchylił zaskarżony akt).Postanowienie o umorzeniu postęp. może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie o umorzeniu postęp. służy skarga kasacyjna. ) Dopuszczalność skargi kasacyjnej do NSA Przesłanką dopuszczalności skargi na akty podjęte w postępowaniu administracyjnym (podatkowym) jest wyczerpanie środków zaskarżenia, ale pod warunkiem, że służyły one w postępowaniu. Według art. 52 § 1 ustawy —„Skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich". Należy zatem wyróżnić dwie sytuacje:1)po pierwsze, gdy przepisy prawa procesowego regulują środki zaskarżenia od decyzji, postanowienia, bezczynności w postępowaniu administracyjnym;2)po drugie, gdy przepisy prawa procesowego nie przyznają prawa do zaskarżenia w postępowaniu administracyjnym (np. na bezczynność ministra, samorządowego kolegium odwoławczego nie służy zażalenie z uwagi na brak organu wyższego stopnia, a przepisy prawa nie odsyłają w tym zakresie do stosowania przepisów regulujących wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy). W sytuacji pierwszej przesłanką dopuszczalności skargi na decyzje, postanowienia, bezczynność jest wyczerpanie środków zaskarżenia. Pojęcie środków zaskarżenia nie występuje w prawie procesowym. Pojęciem tym nie posługuje się bowiem ani k.p.a., ani też o.p. Pojęciem tym posługuje się doktryna, obejmując nim zarówno środki służące w toku instancji (odwołanie, zażalenie), jak i w nadzwyczajnych trybach postępowania administracyjnego czy podatkowego (żądanie wznowienia postępowania, żądanie stwierdzenia nieważności, żądanie uchylenia bądź zmiany decyzji prawidłowej lub dotkniętej wadą niekwalifikowaną). Tak szerokie pojęcie środków zaskarżenia nie obowiązuje jednak w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Cdn 40
103) Według art. 52 § 2: „Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie".W sytuacji drugiej, gdy przepis prawa procesowego nie przyznaje prawa do odwołania, zażalenia, wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy — skarga do sądu administracyjnego służy bez konieczności podjęcia obrony przed organem wykonującym administrację publiczną. Nie ma podstaw do stosowania w tym zakresie środka wezwania do usunięci naruszenia prawa. Prawo procesowe takiej instytucji nie przewiduje. Stanowi o tym expressis verbis art. 52 § 3 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, przez wyraźne określenie, że wezwanie do usunięcia naruszenia prawa dotyczy innych niż decyzje czy postanowienie aktów (np. zaświadczenia, rejestracje).Wyczerpanie środków zaskarżenia nie jest przesłanką obowiązującą, gdy skargę do sądu administracyjnego wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich. Przesłanki dopuszczalności skargi na akty w zakresie nieobjętym drogą postępowania administracyjnego (np. czynności materialno-techniczne, akty prawa miejscowego). W przypadku zaskarżenia aktów (z wyłączeniem decyzji i postanowienia) lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa skargę można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu -— w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności — do usunięcia naruszenia prawa. W razie zaskarżenia innych aktów, jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi i nie stanowi inaczej, należy przed wniesieniem skargi wezwać na piśmie właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa. Przesłanka ta nie obowiązuje gdy ustawa w oparciu, o którą akt został wydany jej nie wprowadza, lub uchyla jej obowiązywanie. Artykuł 52 § 3 i 4 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie zwolnił expressis verbis ze spełnienia tej przesłanki przez prokuratora i Rzecznika Praw Obywatelskich. W zakresie jednak prawa do zaskarżenia przysługującego prokuratorowi i Rzecznikowi Praw Obywatelskich nie ma uzasadnionych racji, aby przyjmować różne rozwiązania w zależności od tego co jest przedmiotem skargi. Należy zatem przyjąć, że art. 52 § 1 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakresie zwolnienia prokuratora i Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczy nie tylko zaskarżenia decyzji i postanowień ale też i innych aktów.
104)Pierwszeństwo obrony na drodze administracyjnej jako przesłanka dopuszczalności skargi. Ustawa — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie przyjmuje rozwiązania o niedopuszczalności skargi do sądu administracyjnego z powodu tego, że toczy się postępowanie w celu uchylenia, zmiany lub stwierdzenia nieważności aktu albo innej czynności. Dopuszczalność konkurencji weryfikacji aktu (decyzji, postanowienia) na drodze administracyjnej i na drodze sądowej powoduje, że strona skarżąca (lub strony) może równocześnie uruchomić te drogi, składając żądanie o wszczęcie nadzwyczajnego trybu postępowania administracyjnego i skargę do sądu administracyjnego. Według art. 56 - „W razie wniesienia skargi do sądu po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania postępowanie sądowe podlega zawieszeniu". Weryfikacja na drodze administracyjnej ma pierwszeństwo, jeżeli postępowanie administracyjne zostało wszczęte przed złożeniem skargi. Nie powoduje jednak odrzucenia skargi, jedynie zawieszenie postępowania sądowoadministracyjnego. Jeżeli jako pierwsze zostało wszczęte postępowanie sądowoadministracyjne, ma ono pierwszeństwo, a postępowanie administracyjne wówczas podlega umorzeniu, gdy jest to postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji lub wznowienia postępowania. Ocena prawna wyrażona w wyroku sądu administracyjnego jest bowiem dla organu administracji publicznej wiążąca. Tryb uchylenia lub zmiany decyzji prawidłowej lub dotkniętej wadą niekwalifikowaną w takim przypadku powinien być zawieszony. Strona skarżąca będzie mogła dokonać wyboru drogi weryfikacji przez cofnięcie skargi lub żądania umorzenia nadzwyczajnego trybu postępowania ze względu na złożenie skargi do sądu administracyjnego.
Spis tresci
67)Sprawa sądowoadministracyjna, 68) NIEWAŻNOŚĆ DECYZJI A WZRUSZALNOŚĆ I ICH SKUTKI W POST, 69) CD, 70) Uprawnienia samokontroli organu administracji publicznej w postepowaniu sadowoadministracyjnym, Skraga do sadu administracyjnego a srodki zaskarzenia w postepowaniu administracyjnym 71) CD, 72) CD, 73) Moc środków zaskarżenia w post adm, 74)Zakaz reformationis in peius ,75)Postanowienie a decyzja, 76) MOC SKARGI DO SĄDU ADM, Skarga na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej, 77) Legitymacja do złożenia skargi na podstawie ochrony interesu prawnego, 78) Instytucja odwolalnosci decyzji a odwolanie w postepowaniu adm, 79) Umorzenie a zawieszenie postepowania administracyjnego, 80)Postępowanie mediacyjne, 81) FIKCJA DORĘCZANIA I DORECZENIE ZASTEPCZE W POST, 82) Postępowanie uproszczone, Niedopuszczalność skargi - przedmiotowa i podmiotowa, 83) Pozycja prawna organizacji społecznej w postępowaniu administarcyjnym i sadowoadministracyjnym, 84) Kontrola adm przez sady adm i kontrola adm przez sady powszechn, 85)CD, 86) CD, Skarga na niewykonanie wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego, 87)Wymagania formalne wniesienia skargi do sądu administracyjnego, 88) CD, 89) Sankcja nieważności w post adm i S.A. 90)Forma postępowania rozpoznawczego, 91) Podmiotowe i przedmiotowe przesłanki dopuszczalności odwołania, Weryfikacje decyzji i postanowien w post adm,92) Zażalenie na zarządzenia przewodniczącego, Postępowanie sądowoadministracyjne w sprawie skargi na akty nadzoru nad działalnością samorządu, 93)Właściwość rzeczową NSA, 94)Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu, 95)Wznowienie postępowania, 96)Wyroki w sprawach skarg na decyzję lub postanowienie, 97)Współdziałanie organów administracji publicznej w orzeczeniu w sprawie indywidualnej, 98) Pozycja prawna organu w post sądowoadministracyjnym i adm, 99) Zasady postepowania dowodowego, 100)Zdolność sądowa i procesowa stron ,podmiotów na prawach stron, uczestników w postepowaniu sądowoadmn, 101)Skarga na bezczynność organu wykonującego administrację publiczną, 102)Umorzenie postępowania sądowoadministracyjnego, Dopuszczalność skargi kasacyjnej do NSA,103) CD, Przesłanki dopuszczalności skargi na akty w zakresie nieobjętym drogą postępowania administracyjnego, 104)Pierwszeństwo obrony na drodze administracyjnej jako przesłanka dopuszczalności skargi
6