alkohol w świetle prawa, Temat: Alkohol w świetle prawa


Temat: Alkohol w świetle prawa

Należy założyć, że młodzież nastoletnia posiada już spory zasób informacji dotyczących alkoholu i następstw jego spożywania. Najczęściej są to wiadomości dotyczące sposobów dostępu do alkoholu , jego odmian i fizjologicznych skutków picia. Wiadomości te mogą wynikać z własnych doświadczeń, jak i doświadczeń kolegów znajomych i osób obcych.

Jeszcze inaczej przedstawia się sprawa tych którzy wychowywali i wychowują się w rodzinie w której przynajmniej jeden z domowników ma problemy z nadużywaniem alkoholu.

W większości przypadków alkohol jest dla młodzieży atrybutem dorosłości, a o jego euforyzujących, rozluźniających właściwościach dowiadują się bez trudu z obiegowego przekazu informacji. Niestety wydaje się, że znacznie mniejsze znaczenie w kształtowaniu obrazu alkoholu ma publiczny obieg informacji, w którym alkohol ukazywany jest jako źródło zagrożeń dla zdrowia i rozwoju dzieci i młodzieży oraz jako źródło zła społecznego, przede wszystkim alkoholizmu, wypadków drogowych, rozpadu rodziny czy przestępczości.

Tak samo słaba jest wiedza nastolatka na temat ewentualnych prawnych następstw spożywania alkoholu.

Nie chodzi o to aby wychować społeczeństwo składające się z abstynentów - jest to bowiem całkowicie nierealne, ale by wskazać nastolatkom z jednej strony negatywne skutki picia w sensie fizjologicznym, a z drugiej strony - by wskazać wytworzyć w przyszłości możliwości model kulturalnego picia alkoholu.

Pojęcie alkoholu i stanu po jego spożyciu.

Głównym aktem prawnym regulującym kwestie przeciwdziałania alkoholizmowi jest ustawa o zwalczaniu alkoholizmu. Została ona znowelizowana - zmiany weszły w życie z dniem 28 czerwca 2001r.

Zgodnie z nią, a konkretnie stanowi o tym art. 46.1. napojem alkoholowym jest produkt przeznaczony do spożycia, zawierający alkohol etylowy pochodzenia rolniczego w stężeniu przekraczającym 0,5% objętościowych alkoholu.

Należy podkreślić że ma to być produkt z założenia przeznaczony do spożycia ,ponieważ w takim przypadku zakłada się że odpowiada normom i nie spowoduje np., upośledzenia wzroku, czy poważnego uszkodzenia organów wewnętrznych. Należałoby tu poruszyć problem picia różnego rodzaju środków zawierających alkohol metylowy.( Z pewnością od razu pojawią się odpowiedzi, że jak ktoś pije np. wodę kolońską to nie jest to napój alkoholowy, ale wtedy należy powiązać to z dalszymi postanowienia i ustawy dotyczącymi np. stanu nietrzeźwości. ).

Ustawa wyróżnia odrębnie stan po użyciu alkoholu i stan nietrzeźwości.

Stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do: 1) stężenia we krwi od 0,2promile do 0,5promila alkoholu albo

2) obecność w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm.

Stan nietrzeźwości zachodzi natomiast, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:

  1. stężenia we krwi powyżej 0, 5promila alkoholu

  2. obecność w wydychanym powietrzu powyżej 0, 25 mg alkoholu w 1 dm.

Dostęp do alkoholu i możliwość jego nabycia.

Ustawodawca w art. 15 ustawy zabronił sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom do lat 18. W taki sam sposób potraktował osoby których zachowanie wskazuje że mogą znajdować się w stanach nietrzeźwości, jak i te które chcą kupić alkohol na kredyt lub pod zastaw.

Wynika z tego, ze osoby nieletnie nie mogą samodzielnie nabywać alkoholu ani w sklepach, ani w lokalach.

Jeżeli wystąpią wątpliwości co do pełnoletności nabywcy, sprzedający lub podający napoje alkoholowe uprawniony jest do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy.

Jest to istotne postanowienie - wcześniej osoba mająca wątpliwości co do wieku nabywcy mogła tylko wezwać policję w celu sprawdzenia tożsamości. Obecnie może to robić sama.

Jeżeli zakaz sprzedaży lub podawania alkoholu nieletniemu zostanie złamany może to być przyczyna cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w odniesieniu do przedsiębiorcy , lub odpowiedzialnością karną jest to kara grzywny do 500zł.

Jeżeli wiec młodzież ma znajomych w barach, pubach i restauracjach to należy ją uświadomić na co ich naraża jeżeli sprzeda alkohol „po znajomości”.

Niestety jak wynika z badań - duża grupa młodzieży nie ma problemu z nabyciem alkoholu w sklepach ponieważ dla sprzedawcy liczy się tylko zysk.- ewentualnie dołączyć wyniki badań.

Natomiast gdyby okazało się że nieletni upił się alkoholem dostępnym w domu - bez żadnej kontroli opiekunów , to sprawą może zainteresować się sąd dla nieletnich w celu sprawdzenia prawidłowości sprawowanej opieki wynikającej z władzy rodzicielskiej.

Miejsce spożywania napojów alkoholowych.

Zgodnie z wolą ustawodawcy zabrania się sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych w następujących miejscach:

  1. na terenie szkół oraz innych zakładów i placówek oświatowo - wychowawczych, opiekuńczych i domów studenckich

  2. na terenie zakładów pracy oraz miejsc zbiorowego żywienia pracowników

  3. w miejscach i czasie masowych zgromadzeń

  4. w środkach i obiektach komunikacji publicznej

  5. w obiektach zajmowanych przez organy wojskowe

Ponadto zabrania się spożywania napojów alkoholowych na ulicach, placach i w parkach z wyjątkiem miejsc przeznaczonych do ich spożycia na miejscu, w punktach sprzedaży tych napojów.

Wydaje się że spożywanie alkoholu w czasie masowych zgromadzeń zostało zakazane z uwagi na trudności związane z poddaniem skutecznej kontroli ilości uczestników nie dającej się ani względnie przewidzieć ani opanować.

Istnieje także grupa norm zabraniająca podawania i spożywania napojów alkoholowych zawierających więcej niż 18% alkoholu w ośrodkach szkoleniowych oraz zawierających więcej niż 4,5% alkoholu na imprezach na otwartym powietrzu z tym że jest to w ogóle możliwe po uzyskaniu specjalnego zezwolenia.

Ponadto rada gminy zawsze może wprowadzić zakaz w innych niż wymienione miejscach, obiektach lub obszarach, jeżeli jest to uzasadnione ich charakterem, np. maja szczególne znaczenie religijne, kulturalne, oświatowe społeczne, czy pełnia specyficzna role wychowawczą nie tylko w odniesieniu do dzieci i młodzieży.

Tak wiec nieletni pijacy alkohol np. w parku równocześnie narusza dwa zakazy - dotyczące jego osoby i miejsca picia. Należy podkreślić zakaz picia alkoholu w placówkach o charakterze oświatowym i zwrócić uwagę na to, ze dotyczy on także osób dorosłych np. studentów szkół wyższych. Zakaz obowiązuje także np. na wycieczkach szkolnych czy prowadzeniu zajęć i imprez np. studniówka pozaszkolnych ponieważ są one ściśle związane z funkcjami szkoły ( statut) .

Istnieje także zakaz wnoszenia napojów alkoholowych na teren zakładów pracy, obiektów wojskowych, stadionów i innych obiektów na których odbywają się masowe imprezy sportowe i rozrywkowe, obiekty i miejsca objęte zakazem na mocy uchwały rady gminy. Osoby posiadające alkohol mają obowiązek przekazania go do depozytu pod rygorem niewpuszczenia bądź usunięcia z wymienionych miejsc.

W ten sposób ograniczono m. in. picie alkoholu na stadionach .W wyżej opisanych przepisach nie wspomniano o szkołach ale przecież jest to także miejsce pracy.

W czasie pracy zawodowej jeżeli kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona stwierdzi, że zachodzi uzasadnione podejrzenie, ze pracownik stawił się do pracy w stanie po spożyciu alkoholu albo spożywał alkohol w czasie pracy to nie powinien takiego pracownika dopuścić do wykonywania pracy. Jeżeli stan po spożyciu alkoholu zostanie stwierdzony, pracodawca może wyciągnąć w stosunku do pracownika konsekwencje wynikające z prawa pracy np. zwolnić pracownika bez wypowiedzenia.

Postępowanie w stosunku do osób nadużywających alkoholu.

Osoba uzależnioną od alkoholu powinna poddać się leczeniu. W zasadzie poddanie się leczeniu odwykowemu jest dobrowolne. Utrzymano także leczenie przymusowe ale tylko w odniesieniu do określonych kategorii osób. . Oczywiście zasada dobrowolnego poddania się leczeniu odwykowemu nie może dotyczyć osób ubezwłasnowolnionych całkowicie lub częściowo, zwłaszcza z powodu alkoholizmu. Osoby te bowiem zostały celowo pozbawione możliwości decydowania o swoim losie, gdyż nie potrafiły kierować swoim postępowaniem w taki sposób, aby przede wszystkim nie szkodzić sobie przez podejmowanie nieodpowiedzialnych decyzji. Od osób uzależnionych nie pobiera się opłat za świadczenia nawet wtedy gdy nie są ubezpieczone.

Leczenie przymusowe jest wyjątkiem - może być stosowane w stosunku do osób które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizują nieletnich, uchylają się od pracy, systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, a nie wykazują woli dobrowolnego poddania się leczeniu odwykowemu.

O obowiązku przymusowego leczenia musi bezwzględnie orzec sąd Bada on przede wszystkim czy osoba badana faktycznie nadużywa alkoholu, oraz czy to nadużywanie jest powodem opisanych wyżej negatywnych zjawisk Musi tu istnieć związek przyczynowy.

Postępowanie przed sadem może toczyć się wyłącznie na wniosek uprawnionego podmiotu (osoby). Uprawnienia do złożenia wniosku maja: gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych i prokurator.

Przepisy dotyczące członków rodzin osób z problemem alkoholowym

Członkowie rodziny osoby uzależnionej od alkoholu, dotknięci następstwami nadużywania alkoholu przez osobę uzależnioną, uzyskują w publicznych zakładach opieki zdrowotnej świadczenia zdrowotne w zakresie terapii i rehabilitacji współuzależnienia oraz profilaktyki. Za świadczenia te nie pobiera się opłat. Dzieci osób uzależnionych od alkoholu dotknięte następstwami nadużywania alkoholu przez rodziców uzyskują bezpłatnie pomoc psychologiczną i socjoterapeutyczną w publicznych zakładach opieki zdrowotnej i publicznych poradniach specjalistycznych oraz placówkach opiekuńczo - wychowawczych i resocjalizacyjnych.

Pomoc niesiona dzieciom przez osoby lub instytucje może być udzielana wbrew woli rodziców lub opiekunów będących w stanie nietrzeźwym. Istnieje założenie że choroba alkoholowa oddziaływuje także na sferę psychiczna osób związanych z uzależnionym od alkoholu. Leczenie odwykowe nie może więc ograniczać się jedynie do leczenia osoby uzależnionej, ale musi być połączone z psychoterapią współuzależnień.

Jest to więc oddziaływanie psychologiczne ukierunkowane na usunięcie lub złagodzenie zaburzeń funkcjonowania u członka rodziny powstałych wskutek przewlekłego stresu związanego z życiem w rodzinie z osoba uzależniona od alkoholu. Ustawodawca uznał wagę skutecznego leczenia współuzależnień w przywróceniu normalnego funkcjonowania rodziny i dlatego też postanowił, iż członkowie rodziny osoby uzależnionej od alkoholu dotknięci następstwami nadużywania alkoholu maja prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych w zakresie terapii i rehabilitacji oraz profilaktyki. Dotyczyć to może np. działań konsultacyjno - edukacyjnych i psychoterapii. Dzieci osób uzależnionych od alkoholu mogą zatem dodatkowo korzystać z bezpłatnej pomocy psychologicznej i socjoterapeutycznej w publicznych poradniach specjalistycznych, placówkach opiekuńczo - wychowawczych i resocjalizacyjnych. Pomoc ta może być udzielana nawet wbrew władzy rodzicielskiej

Postępowanie z osobami w stanie nietrzeźwym - izby wytrzeźwień.

Izba wytrzeźwień powinna być prowadzona w miastach liczących ponad 50 000 mieszkańców.

Osoby w stanie nietrzeźwości które swoim zachowaniem dają powód do zgorszenia w miejscu publicznym lub w zakładzie pracy znajdują się w okolicznościach zagrażających ich życiu lub zdrowiu, albo zagrażają życiu lub zdrowiu innych osób, mogą zostać doprowadzone do izby wytrzeźwień, zakładu opieki zdrowotnej lub innej właściwej placówki utworzonej lub wskazanej przez jednostkę samorządu terytorialnego, albo do miejsca zamieszkania lub pobytu.

Jeżeli w danej miejscowości nie ma izby wytrzeźwień, osoba taka może być doprowadzona do jednostki Policji.

Osoby doprowadzone do izby, lub na policje pozostają tam do wytrzeźwienia, jednakże dłużej niż 24 godziny. Osoby poniżej 18 roku życia umieszcza się w odrębnych pomieszczeniach, oddzielnie od osób dorosłych.

O umieszczeniu w izbie wytrzeźwień zawiadamia się niezwłocznie w przypadku małoletnich - ich rodziców lub opiekunów, oraz sąd opiekuńczy, a w przypadku osób dorosłych - na ich żądanie wskazane przez nie osoby. Uwaga! Przepis dotyczący „nietrzeźwości publicznej” nie precyzuje ilości alkoholu w organizmie człowieka. i w związku z tym nie ma bezpośredniego związku z postanowieniami dotyczącymi stanu nietrzeźwości. Mówiąc inaczej nie jest ważne ile dany człowiek wypił alkoholu, ale, ważne jest w jaki sposób się zachowuje. Wynika to z tego, że alkohol jest różnie tolerowany przez organizm człowieka. i często jego niższa zawartość w organizmie człowieka niż określona przez ustawę dla uznania stanu nietrzeźwości może wywoływać reakcje ( bełkotliwa mowa, zachwianie równowagi, niemożność koncentracji i oceny własnego zachowania, agresja wobec siebie i innych itp.), powszechnie łączone ze stanem nietrzeźwością tym samym być przyczyną zachowań, które wywołują zgorszenie w miejscach publicznych czy też doprowadzają daną osobę do sytuacji związanych z zagrożeniem jej życia lub zdrowia lub zdrowia innych osób.

Zdarzały się przypadki odwożenia na izbę wytrzeźwień osób np. w śpiączce cukrzycowej, ponieważ ich zachowanie mogło wskazywać na spożycie alkoholu. Dopiero na miejscu okazywało się, że są to osoby chore na cukrzycę.

Miejsca powszechnie dostępne to miejsca w których zachowanie dane osoby może być obserwowane przez nieokreśloną liczbę nieoznaczonych osób( jest to pogląd B. Jaworskiej - Dębskiej).

Wybór miejsca do którego należy doprowadzić osobę pod wpływem alkoholu należy do funkcjonariuszy policji, straży miejskiej, lub innych osób tym się zajmujących. Jeżeli stan osoby wskazuje na konieczność hospitalizacji to powinna być odwieziona do szpitala

( publicznego zakładu opieki zdrowotnej przeznaczonego do udzielania całodobowych świadczeń zdrowotnych.)

Natomiast jeżeli nie ma takiej potrzeby, powinna zostać odwieziona do miejsca zamieszkania.

W praktyce wygląda to tak, że jeżeli dana osoba jest kontaktowa, może się wylegitymować i nie stwarza zagrożenia dla siebie lub innych, to dostarcza się ja do miejsca zamieszkania, w innym przypadku do 8zby wytrzeźwień.

Jeżeli osoba zatrzymana ( umieszczona )w izbie posiada przy sobie pieniądze, przedmioty wartościowe i napoje alkoholowe, to zostają one odebrane i umieszczone w depozycie. Z depozytów pieniężnych izby mogą potrącać swe należności z tytułu opłat związanych z pobytem w izbie. Na innych przedmiotach zdeponowanych można ustanowić zastaw stanowiący zabezpieczenie zapłaty.

Jeżeli osoba doprowadzona stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia własnego lub innej osoby, lub niszczy przedmioty znajdujące się w otoczeniu, to wobec niej może być zastosowany przymus bezpośredni, polegający na przytrzymywaniu lub unieruchomieniu.(jest to obezwładnienie z użyciem pasów, uchwytów, prześcieradeł, lub kaftana bezpieczeństwa).

Przy opuszczeniu izby, osoby małoletnie przekazuje się po wytrzeźwieniu rodzicom lub innym prawnym opiekunom, a w razie ich braku lub niezgłoszenia się - pogotowiu opiekuńczemu lub policyjnej izbie dziecka. Zwrócić należy uwagę na fakt, że osoba małoletnia zwalniana z izby musi z niej zostać odebrana przez osobę do tego uprawnioną, tj, rodziców, lub ustanowionego przez sąd opiekuna prawnego, w żadnym wypadku nie może izby opuścić sama, ani też w towarzystwie osób przypadkowych.

Przepisy wprowadzają też obowiązek zawiadamiania o wypadkach uzasadniających wszczęcie postępowania o zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu właściwej gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Przepis nie precyzuje na kim spoczywa ten obowiązek. Można przyjąć, że powinien on dotyczyć funkcjonariuszy Policji, i pracowników izby.

Natomiast za uzasadnione wypadki uznać można sytuacje w których dana osoba w stosunkowo niedługim okresie jest wielokrotnie doprowadzana do izby wytrzeźwień, przy czym powodem doprowadzenia jest zakłócanie porządku publicznego, demoralizacja małoletnich, rozkład życia rodzinnego powodowany zachowaniem osoby nietrzeźwej , przy czym zachowanie to zagraża zdrowiu lub życiu członków rodziny.

Ustawa zawiera też przepisy karne, przewidujące karę grzywny, za sprzedawanie , podawanie lub spożywanie alkoholu, w przypadkach, gdy jest to zabronione, połączone z przepadkiem napojów alkoholowych, nawet jeżeli nie są własnością sprawcy.

Również jeżeli zachodzi podejrzenie, że przestępstwo zostało popełnione pod wpływem alkoholu , osoba podejrzana może być poddana badaniu koniecznemu do ustalenia zawartości alkoholu w organizmie, w szczególności zabiegowi pobrania krwi.

Scenariusz przykładowej lekcji wychowawczej

z zakresu tematyki - Prawo a alkohol

Temat: Oceniamy skutki spożycia alkoholu

Cele: umiejętność wyrażania własnych sądów i ocen z przywołaniem odpowiednich argumentów, umiejętność analizowania skutków własnych wyborów

Pytania do dyskusji:

  1. Czy młodzież powinna mieć dostęp do alkoholu? Konsekwencje odpowiedzi na tak i na nie

  2. Twój kolega namawia Cię do picia w czasie imprezy .Wiesz że jeżeli wrócisz do domu pod wpływem alkoholu, będziesz musiał porozmawiać z rodzicami, którzy zabronili picia.

  3. Kolega prosi cię o wyniesienie alkoholu z domu. Na co się narażasz w takiej sytuacji?

  4. Czy w szkole powinny obowiązywać dodatkowe przepisy dotyczące wyciągania konsekwencji wobec osób pod wpływem alkoholu?

  5. Wyobraź sobie że Twój kolega pije alkohol - czy zawiadomisz o tym jego rodziców, lub nauczyciela?

  6. Czy osoba agresywna wobec otoczenia a będąca pod wpływem alkoholu powinna trafić do izby wytrzeźwień?

  7. Wyobraź sobie że na ulicy widzisz kolegę który jest pod wpływem alkoholu- czy zawiadomisz jego rodziców? Jak postąpić?

  8. .....................................................................?

Podzielenie uczniów na zespoły (np. 2 lub 3 osobowe). Rozdanie kart podejmowania decyzji i problemów które należy rozważyć. Klasa w zespołach pracuje nad zagadnieniami

5 kroków podejmowania decyzji

  1. Wymyśl trzy propozycje rozwiązania problemu. Nieważne czy są dobre.

Pomysł A

Pomysł B

Pomysł C

2.Do każdego pomysłu rozważ i zapisz pozytywy i negatywy

Pomysł A+

Pomysł A-

Pomysł A+

Pomysł A-

Pomysł B+

Pomysł B-

Pomysł C+

Pomysł C-

Do każdego zapisanego pozytywu lub negatywu przypisz jedna z literek: