- Kanały Falowodowe -
PROSTOKĄTNE I CYLINDRYCZNE
Falowód - rura metalowa o przekroju kołowym lub prostokątnym, posrebrzonych i polerowanych ścianach wewnętrznych, umożliwiająca skanalizowanie i przesyłanie fal elektromagnetycznych o długościach centymetrowych i milimetrowych (mikrofal).
Falowód prostokątny wykonany jest z miedzi, mosiądzu, aluminium, często jest wewnątrz srebrzony i złocony.
Można w nim wzbudzić nieskończenie wiele modów TE i TM, opisanych min, powyżej częstotliwości granicznej fgmn :
Rys . Falowód prostokątny.
Modem podstawowym w falowodzie prostokątnym jest TE10.
Pierwsze mody falowodu na pasmo X, o wymiarach: a = 2,286 cm, b = 1,016 cm .
MOD |
TE10 |
TE20 |
TE01 |
TE11 |
TM11 |
fg[GHz] |
6,562 |
13,123 |
14,764 |
16,156 |
- |
Tabl. Wymiary falowodu prostokątnego .
Rys . linie sił pola elektrycznego E i magnetycznego H dla modu .
W falowodzie cylindrycznym można także wzbudzić nieskończenie wiele modów TE i TM.
Wartość częstotliwości granicznej fgmn związana jest z wartościami:
dla modów TMnm z m-tym pierwiastkiem funkcji Bessela Jn(x) = 0,
dla modów TEnm z m-tym pierwiastkiem pochodnych tych funkcji J'n(x) = 0.
Rys . Falowód cylindryczny .
Dla modu podstawowego TE11 długość fali odpowiadającej częstotliwości granicznej:
Rys . Oś z częstotliwościami kolejnych modów .
Wartości kolejnych pierwiastków określających kolejne wartości częstotliwości granicznych.
|
TM11 |
TE11 |
TM01 |
TE21 |
TE01 |
q'nm |
- |
1,841 |
- |
3,054 |
3,832 |
qnm |
- |
-2,405 |
- |
3,832 |
- |
Tabl. Wymiary falowodu cylindrycznego .
Prędkości: fazowa vf i grupowa vg oraz długość fali λ f są, dla tej samej f, różne i różne dla różnych modów.
Oznaczamy: prędkość v i długość λ dla fali płaskiej w wolnej przestrzeni wypełnionej ośrodkiem o ε rε 0 i μ rμ 0.
Dla falowodów prędkość fazowa i długość fali w falowodzie opisują następujące zależności:
Rys . Prędkości fazowa i grupowa w falowodzie .
Prędkość grupowa przesyłania energii/informacji:
Wniosek: falowody wykazują dyspersję.
Poniżej częstotliwości granicznej fg modu podstawowego stała propagacji γ = α , prędkość fazowa vf = ∞ , a vg = 0. Falowód daje się pobudzić, ale pole EM zanika wykładniczo.
Wniosek: Falowód podkrytyczny może być wzorcem tłumienia! Powyżej częstotliwości granicznej:
Straty α m zależą od kształtu falowodu i stosunku f/fgmn.
Rys . Tłumienie miedzianego, powietrznego falowodu o a = 2 cm, dla modu TE10 .
Definicje prądu i napięcia w falowodzie nie są jednoznaczne, zależą od przyjętych dróg całkowania.
Pojęcia impedancji charakterystycznej i impedancji są umowne.
Falowody cylindryczne stosowane są do rozmaitych celów :
rezonatory
filtry
złącza obrotowe itp.
- 25 -