EKSPLOATACJA SAMOCHODÓW
Sprawozdanie z ćwiczenia nr 1
Temat: Naprawa oblachowania, prace lakiernicze.
Sławomir Miszczak
V MDE
Pojazdy samochodowe
Wiadomości ogólne.
Naprawy blacharskie nadwozi wykonywane są na ogół na stanowiskach bezkanałowych . Warsztat blacharski przeznaczony jest do naprawy i wykonywania oblachowania, płatów drzwi, błotników, osłon, fartuchów itp. Stanowisko robocze blacharza powinno być wyposażone w stół warsztatowy typu ślusarskiego z zamocowaną na nim belką stalową wspornikową. Do cięcia blach używane są nożyce ręczne i mechaniczne, do zwijania krawędzi blach - zaginarki, do wyrównywania arkuszy blach i nadawania im półokrągłego kształtu - walce, do żłobienia i wywijania obrzeży blach - żłobiarka, a do prostowania blach - płyty.
Wgniecione miejsca oblachowania nadwozia prostuje się za pomocą młotków metalowych i drewnianych oraz różnego rodzaju przyborów do wyklepywania i prostowania. Do prostowania poszycia nadwozia i usuwania zwichrowania szkieletu stosuje się najczęściej hydrauliczny rozpieracz z kompletem ściągaczy i rozciągaczy.
Nożyce służą do rozcinania blach według żądanego kształtu. Zależnie od przeznaczenia mają różne kształty ostrzy i dźwigni. Większość nożyc ręcznych wykonywana jest jako lewostronne oraz prawostronne. Do cięcia grubszych blach stosowane są nożyce dźwigniowe, gilotynowe lub elektryczne.
Do ważnych czynności, które powinny być wykonywane w blacharni należy prostowanie ram lub samonośnego nadwozia samochodu osobowego. Jest to czynność wymagająca bardzo dokładnego odtworzenia wymiarów konstrukcyjnych nadwozia, do czego służy specjalne urządzenie oraz komplet rozpieraczy hydraulicznych lub pneumatycznych. Przykładem może być tu urządzenie SAMEFA, typ Caroliner, przeznaczone do pomiaru i prostowania spodów nadwozi lub ram samochodów osobowych, które uległy odkształceniom wskutek wypadków. Urządzenie Caroliner pracuje za pomocą przesuwnych przyrządów pomiarowych, dzięki czemu można naprawiać dowolne modele i typy samochodów osobowych.
Naprawione elementy nadwozia należy odpowiednio przygotować do pokrycia nowym lakierem albo na starą powłokę, albo po jej usunięciu. Powierzchnie nadwozia przygotowane do lakierowania muszą być czyste, odtłuszczone, odpowiednio wygładzone, a zarazem chropowate (matowe). Na tak przygotowaną powierzchnię nakłada się farbę podkładową. Spełnia ona zadanie antykorozyjne oraz wiąże następne warstwy. Następnie natryskuje się szpachlówkę, a większe nierówności wypełnia kitem szpachlowym lub powszechniej używaną szpachlówką poliestrową. Zamiast farby podkładowej i szpachlówki można stosować również tzw. grunto - szpachlówki, które można nakładać bezpośrednio na metal. Po wyschnięciu szpachli stwardniały kit szlifuje się na mokro lub sucho papierem ściernym. Jako narzędzia używa się różnego kształtu kostki drewniane, na które nakłada się papier ścierny, jak też elektryczne szlifierki kątowe, szlifierki do płaszczyzn , czyszczarki, wygładzarki i polerki. Po oczyszczeniu powierzchni nakłada się cienką warstwę emalii, tzw. warstwę wywoławczą. Na uzyskanej w ten sposób powierzchni widoczne są wszelkie nierówności, które wyrównuje się natryskiem szpachlówki. Po wysuszeniu miejsca te szlifuje się na mokro, a następnie całą powierzchnię należy oczyścić i odtłuścić. Emalię wierzchnią natryskuje się w kilku warstwach. Przed nałożeniem ostatniej warstwy należy sprawdzić jakość pokrycia i w razie potrzeby usunąć usterki szlifowaniem. Ostatnią fazą malowania jest polerowanie powierzchni za pomocą past polerskich.
Do malowania nadwozi stosuje się lakiery nitrocelulozowe lub syntetyczne (mogą być termoutwardzalne lub renowacyjne). Materiału podkładowe i szpachlówki również mogą być nitro lub syntetyczne. Przy doborze materiałów lakierniczych należy pamiętać, że podkład, szpachlówka i lakier muszą być tego samego rodzaju.
Komplet narzędzi blacharskich o napędzie hydraulicznym
Nazwa urządzenia, przyrządu lub narzędzia |
Liczba sztuk |
Przeznaczenie |
Ręczna pompa hydrauliczna |
1 |
ręczny rozpieracz hydrauliczny do prostowania nadwozi |
Siłownik hydrauliczny |
1 |
j.w. |
Przewód wysokiego ciśnienia z końcówkami |
1 |
do połączenia pompy z siłownikiem |
Przedłużacze o różnej długości |
4 |
do przedłużania odległości między miejscem oparcia, a uszkodzonym miejscem nadwozia |
Złączki |
2 |
|
Złączki rurowe |
1 |
do łączenia przedłużaczy |
Końcówka radełkowana |
1 |
końcówki naciskowe o kształcie dostosowanym do kształtu rozpieranej powierzchni |
Końcówka klinowa |
1 |
j.w. |
Końcówki gumowe |
3 |
j.w. |
Rozpieracz mechaniczny |
1 |
do naprawy uszkodzeń położonych blisko punktu oparcia w miejscach, w których niemożliwe jest umieszczenie siłownika z końcówkami (np. błotniki, drzwi itp.) |
Opora kątowa kompletna |
1 |
do przedłużaczy |
Opora prosta |
1 |
j.w. |
Wypychacz |
1 |
|
Uchwyt |
1 |
do końcówek |
Podkładki (płaska i kątowa) |
2 |
do opór |
Śrubokręt |
1 |
do rozbierania i składania przedłużaczy |
Komplet narzędzi ręcznych
Nazwa urządzenia, przyrządu lub narzędzia |
Liczba sztuk |
Przeznaczenie |
Klepadła łopatkowe |
8 |
klepadła dobiera się odpowiednio do krzywizny nadwozia przy prostowaniu wgłębień i wyklepywaniu uszkodzonych miejsc od wewnątrz nadwozia |
Wypychacze blacharskie |
7 |
do podtrzymywania od wewnątrz w trudno dostępnych miejscach przy wyklepywaniu młotkiem miejsc uszkodzonych i do wypychania wgnieceń |
Przebijaki |
2 |
|
Oprawka |
1 |
do naprawiania wszelkiego rodzaju krawędzi kształtowych za pomocą młotka |
Wywijak blacharski |
1 |
wywijak ma na jednym końcu haczyk do odginania krawędzi, a na drugim - ostrze do wyrównywania powierzchni i ścinania |
Kowadełka blacharskie o różnych kształtach |
7 |
do wyklepywania uszkodzonych miejsc |
Oprawka pilnika blacharskiego |
1 |
do czyszczenia powierzchni z farby i opiłowywania spoin; krzywiznę brzeszczotu pilnika ustala się przez obrót nakrętki skrzydełkowej i dopasowuje się do kształtu powierzchni nadwozia |
Młotek blacharski Młotki gładziki, klepaki, równiaki, rozklepaki, dziobaki |
1
|
do wyklepywania i równania blach, rowkowane bijaki młotków służą do prostowania, kuliste - do wyklepywania, płaskie - do równania, ostry koniec służy do oddzielania części przy rozbiórce |
Młotek miękki, gumowy |
1 |
do wyklepywania lekko uszkodzonych miejsc |
Technologia naprawy przykładowego uszkodzenia nadwozia.
Naprawie blacharskiej należy poddać lewy przedni błotnik samochodu terenowego UAZ - 31512. Uszkodzenie polega na wgnieceniu blachy w bocznej części błotnika.
Kolejność wykonywanych czynności:
Odkręcić błotnik za pomocą klucza płaskiego 12 mm.
Za pomocą odpowiednio dobranych młotków wyklepywać wgniecenie posuwając się okrężnie od zewnątrz wgniecenia ku środkowi.
Przy pomocy młotka i odpowiedniego kowadełka ostatecznie ukształtować naprawiane miejsce.
Oczyścić błotnik z rdzy i zanieczyszczeń, przetrzeć, odtłuścić.
Na powierzchnię przeznaczoną do malowania nałożyć warstwę szpachlówki poliestrowej i zostawić do wyschnięcia.
Wyschniętą powierzchnię szpachlowaną wyrównać szlifierką elektryczną oscylacyjną.
Oszlifować powierzchnię na mokro papierem ściernym, nadając jej pożądany profil.
Na dokładnie wyrównaną, oczyszczoną i suchą powierzchnię nanieść natryskiemkolejną warstwę szpachlówki.
Po wyschnięciu powierzchnię szlifować na mokro, oczyścić sprężonym powietrzem, odtłuścić i wysuszyć.
Powierzchnię pokryć cienką warstwą emalii w celu uwypuklenia ewentualnych nierówności.
Nierówności wyrównać szpachlówką natryskową. Po wyschnięciu szlifować na mokro papierem ściernym.
Ostatecznie przygotowaną powierzchnię oczyścić, odtłuścić i wysuszyć.
Nałożyć 2÷3 warstwy emalii wierzchniej w odstępach 10-minutowych, rozpoczynając malowanie od górnej części.
Po wyschnięciu malowaną powierzchnię wypolerować za pomocą past polerskich.
Przykręcić błotnik do nadwozia.
Wnioski:
Pomimo tego, iż nowoczesne samochody posiadają strefy kontrolowanego zgniotu ,co utrudnia prawidłowe przeprowadzenie napraw , to jednak dotychczas nie maleje zapotrzebowanie na tego typu naprawy. Natomiast zmianom ulega oprzyrządowanie , od którego wymaga się coraz to większej precyzji pomiarów. Dlatego powszechne zastosowanie znajdują ramy naprawcze umożliwiające dokładne pomiary w wielu punktach pojazdu.