Temat: Budowa bakterii materiałów ropnych. 18. 02. 2002

Materiały ropne powstają jako następstwa działania drobnoustrojów i mechanizmów obronnych. Pobiera się materiały ropne przy pomocy wymazówek, igieł i strzykawek, również śródoperacyjnie.

W pracowni mikrobiologicznej:

1. wykonanie preparatu, barwienie metodą Grama

2. Posiew na podłoża głównie McConkeya, Chapmana, z cetrynidem.

Gdy podejrzewamy bakterie beztlenowe posiewa się na podłoże dodatkowo wzbogacone krwią i inkubuje w warunkach beztlenowych.

3. Opis wyrosłych kolonii, wykonanie antybiogramów.

W ostrych zakażeniach ropnych - skrócenie cyklu badania do 1 doby przez wykonanie bezpośredniego antybiogramu do. Materiał posiewa się bezpośrednio na podłoże Muller-Hintona i układa krązki z antybiotykami. Po dobie wiemy jakie to bakterie i jakie antybiotyki są na nie skuteczne. To jest wiarygodne tylko wtedy, gdy w materiale jest jeden gatunek bakterii. Jeśli więcej gatunków - taki antybiogram nie jest wiarygodny i trzeba wykonywać go dla poszczególnych bakterii.

Procesy ostre - 1 gatunek, przewlekłe - kilka gatunków.

Wykonanie badania:

• gronkowce (najważniejszy Staphylococcus aureus)

• pałeczki Enterobakteriaceae (E. Coli, Proteus)

• pałeczki Pseudomonas

• paciorkowce ropne

• dwoinki płuc

• dwoinki zapalenia płuc

• dwoinki zapalenia opon nózgowo-rdzeniowych

• pałeczki Haemophilus

• bakterie beztlenowe (najczęściej z rodzaju Bacteroides, Clostridium)

Gronkowce:

• małe, kuliste, Gram (+)

• dobrze rosną na podłożu sztucznym

• podłoże wybiórczo - różnicujące Champmana (NaCl i mannitol)

• są mało wrażliwe na zmiany warunków zewnętrznych

Staphylococcus aureus, saprophiticus i epidermidis są najważniejsze. Pozostałe gatunki najczęściej towarzyszą, niektóre są patogenne głównie dla zwierząt.

Staphylococcus aureus - łatwo adaptuje się do warunków, wytwarza różne substancje biologiczne (czynniki zjadliwości, chorobotwórczości). Mogą one ułatwiać kolonizację i inwazję komórek lub działać bezpośrednio na komórki gospodarza. Komórki gronkowców mogą produkować około 30 czynników np. toksyny.Produkowane czynniki to:

• koagulaza (enzym powodujący wytrącanie z roztworu osocza fibrynogenu) - komórki otoczone siateczką włóknika są mniej narażone na działanie mechanizmów ochronnych i jedna z najbardziej stałych cech gronkowców to identyfikacja bakteryjna

• czynnik zlepiający (zlepienie komórek w obecności osocza krwi w duże konglameraty; takie komórki są mniej podatne na mechanizmy ochronne)

• leukocydyna - toksyna działająca na komórki żerne, powoduje zmniejszenie ich ruchliwości, śmierć co powoduje spadek efektywności fagocytozy; kom. mogą łatwiej penetrować w głąb tkanki

• hialuronidaza - działa na tkankę łączną powodując jej rozluźnienie, łatwiejszą penetrację kom. bakteryjnych w głąb tkanki

• penicylinaza

• dezoksyrybonukleazy

• lipazy

• hemolizyny (toksyny, szkodliwie działające na krwinki czerwone)

• enterotoksyny - działają na przewód pokarmowy człowieka, jest 7 typów A, B, C₁, C₂, D, E, F, wszystkie są toksyczne, powodują u ludzi zatrucia pokarmowe, są ciepłostałe (utrzymują temperaturę 100 stopni C) oraz są stabilne w niskim pH, zatrucia tymi toksynami - najczęściej przez mleko i jego przetwory.

Zatrucia toksynami związane są najczęściej z zapaleniami wymion krowich, nie ulegają inaktywacji podczas pasteryzacji. Po spożyciu sałatek, pasztetów, mięsa - kontakt z toksynami i objawy po 0.5 - 0.6 godz. po spozyciu, nudności, wymioty, bóle głowy, biegunka. Po mniej więcej 6 - 12 godz. objawy ustępują samoistnie.

Enterotoksyna typu B -

---