1999.11.05 wyrok SN V KKN 440/99 OSNKW 1999/11-12/76
O ile sama czynność zabezpieczenia tzw. śladu zapachowego może nastąpić nawet w trybie art. 308 § 1 k.p.k., o tyle badanie osmologiczne powinno być przeprowadzane w formie ekspertyzy, a w konsekwencji powinno ono być poprzedzone postanowieniem o powołaniu biegłego i powinno być zakończone wydaniem opinii biegłego (art. 193 i nast. k.p.k.).
Biederman J. Wójcikiewicz J. glosa częściowo aprobująca PiP 2000/4/109
Glosa do wyroku SN z dnia 5 listopada 1999 r., V KKN 440/99.
Sąd trafnie przyjął, że najpełniejszą możliwość kontroli sądu orzekającego nad badaniem osmologicznym zapewni przeprowadzenie go w formie ekspertyzy. Pozorny paradoks takiego stanowiska polega na tym, że jeszcze do niedawna taka identyfikacja miała procesową postać eksperymentu, realizowanego np. przez sędziego, co, zdawać by się mogło, zapewniało najlepszą kontrolę sądu nad tym badaniem. Nie ulega jednak wątpliwości, że omawiana dziedzina wymaga wiadomości specjalnych, co przesądza odpowiednią procesową formę badań osmologicznych. Zresztą nic nie stoi na przeszkodzie, aby sędzia uczestniczył w badaniach prowadzonych przez biegłego (art. 198 § 2 k.p.k.).
(…)
Wymagania stawiane biegłym z zakresu osmologii znacznie przewyższają te, którym sprostać muszą przewodnicy psów specjalnych identyfikujących zapachy, uczestniczący w badaniach jako pomocnicy biegłego (specjaliści w rozumieniu art. 205 k.p.k.). Jednoznaczne stanowisko w tej sprawie zostało określone już w 1996 r. w przepisach regulujących m.in. tryb uzyskiwania uprawnień do wydawania opinii osmologicznych przez ekspertów policyjnych.
Woźniewski K. glosa aprobująca Prok.i Pr. 2000/9/84
Glosa do wyroku SN z dnia 5 listopada 1999 r., V KKN 440/90.
Przeprowadzenie tego badania [osmologicznego] w formie eksperymentu procesowego w trybie art. 211 k.p.k. nie będzie stanowić podstawy odwoławczej w postaci naruszenia przepisów prawa karnego procesowego, zwłaszcza gdy podczas dokonywania tego badania w ramach innej niż zlecana przez SN formie, zostaną zachowanie wszystkie - wypracowane przez kilkuletnią praktykę i zalecane w piśmiennictwie - standardy prowadzenia badań osmologicznych.
(…)
Forma przeprowadzenia dowodu osmologicznego (…) może obejmować takie pojęcia, jak badania nie połączone z naruszeniem integralności ciała lub okazanie interesujących nas uczestników procesu w celach rozpoznawczych innym osobom. (…) nie jest potrzebna zgoda nawet osoby faktycznie podejrzanej, ponieważ przepis art. 74 § 3 k.p.k. in principio zezwala wyraźnie organom procesowym na dokonanie powyższych czynności wymienionych w § 2 pkt 1 art. 74 bez tej zgody.
glosa aprobująca: Bednarek T. Sutowski G. Palestra 2000/5
V KK 388/04 - postanowienie z dnia 4 stycznia 2005 r.
Opinia prywatna, czyli pisemne opracowanie zlecone przez innego uczestnika postępowania, a nie przez uprawniony organ procesowy, nie jest opinią w rozumieniu art. 193 k.p.k. w zw. z art. 200 § 1 k.p.k. [opinią biegłego - przyp. JKL], i nie może stanowić dowodu w sprawie.
Opinia opracowana na zlecenie uczestnika postępowania, przedstawiona przez niego sądowi, stanowi jego oświadczenie zawierające informację o dowodzie złożoną na podstawie art. 453 § 2 k.p.k., podlegające ujawnieniu w trybie przewidzianym przez ten przepis.
1985.05.06 wyrok SN I KR 105/85 OSNPG 1986/5/66
Pozaprocesowa opinia biegłego zgodnie z ustaloną praktyką sądową, nie może stanowić dowodu będącego podstawą oceny, bowiem dowód ten nie został przeprowadzony w sposób przewidziany przez kodeks postępowania karnego i strony nie miały możności ustosunkowania się do tego dowodu. Nie można jednak takiego dokumentu pominąć w postępowaniu odwoławczym, bowiem zawiera on informację o dowodzie, który nie jest pozbawiony znaczenia dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy.
1980.06.10 wyrok SN II KR 162/80 LEX nr 21869
Opinia opracowana na zlecenie oskarżonego nie może służyć za dowód w sprawie a stanowi tylko informację o dowodzie. Może ona uzyskać walor dowodu wtedy, gdy zostanie wprowadzona do materiału dowodowego przez przesłuchanie jako biegłych, osoby opracowujące opinię.
1977.07.20 postanow. SN V KZ 54/77 OSNKW 1977/9/108
Zgodnie z dotychczasowym stanem wiedzy dowód z ekspertyzy pismoznawczej może być uznany za wiarygodny wtedy, gdy ekspert dysponuje dostatecznie obszernym materiałem porównawczym i nie czyni błędnych założeń.
Organ prowadzący postępowanie przygotowawcze - podobnie jak sąd orzekający - ma obowiązek poddania każdego dowodu rzeczowej ocenie, a gdy chodzi o opinie biegłego - w ocenie tej uwzględniać, czy biegły dysponował materiałem niezbędnym do jej wydania w sposób zgodny z wymaganiami współczesnej wiedzy.
Postanowienie z dnia 17 maja 2007 r., II KK 331/06 SN
Zgodnie z treścią przepisu art. 193 § 1 k.p.k. jeżeli stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, wymaga wiadomości specjalnych, zasięga się opinii biegłego albo biegłych. Interpretacja tego przepisu, tak w judykaturze, jak i doktrynie, nie pozostawia żadnych wątpliwości, co do tego, że powołanie biegłego w sytuacji, o jakiej mowa w § 1 omawianego przepisu nie jest prawem, a obowiązkiem sądu. Jeśli więc w sprawie koniecznym było zasięgnięcie opinii biegłego, dowodu z biegłego nie można zastąpić innym dowodem.
III KK 228/07 - wyrok z dnia 5 sierpnia 2008 r.
Organ procesowy, zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego z 1997 r., nie określa metody badania, o czym decyduje biegły, wykorzystując wiadomości specjalne (art. 193 § 1 k.p.k.).
1
ART. 193 K.P.K.