Obliczanie wynagrodzenia za pracę w razie nieprzepracowania części miesiąca

1) Czy pracownikowi wynagradzanemu godzinowo należy odjąć za każdy dzień choroby 1/30 część wynagrodzenia za dany miesiąc?

Nie, taki sposób postępowania jak zaprezentowany w pytaniu należy przyjąć tylko w odniesieniu do wynagrodzenia określonego w stałej stawce miesięcznej.

W myśl § 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy… (Dz. U. nr 62, poz. 289 z późn. zm.), dalej rozporządzenia o wynagrodzeniu, w celu obliczenia wynagrodzenia, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca, jeżeli pracownik za pozostałą część tego miesiąca otrzymał wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek, miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez 30 i otrzymaną kwotę mnoży przez liczbę dni wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby. Tak obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc. Przepis ten stosuje się także wówczas, gdy nieobecność pracownika w pracy jest spowodowana innymi przyczynami tzw. zasiłkowymi, takimi jak: urlop macierzyński, opieka nad dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny.
 

Przykład

Pracownik wynagradzany według stałej stawki miesięcznej w wysokości 2.900 zł jest zatrudniony w normach podstawowych, gdzie sobota jest dniem wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Od 1 do 9 lutego 2010 r. pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby.

Pracodawca wypłaci pracownikowi za luty 2010 r. wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 2.029,97 zł, według wyliczenia: 2.900 zł : 30 = 96,67 zł; 96,67 zł x 9 dni = 870,03 zł; 2.900 zł - 870,03 zł = 2.029,97 zł.

Ponadto pracownik otrzyma wynagrodzenie chorobowe za 9 dni.

Powyższe przeliczenia nie mają zastosowania w przypadku, gdy wynagrodzenie jest ustalone w stawce godzinowej. Specyfika tego wynagrodzenia polega na wynagradzaniu wyłącznie godzin efektywnie przepracowanych (stanowi iloczyn stawki i godzin pracy). Stąd też nie wystąpiła konieczność regulowania sposobu obliczania wynagrodzenia tego typu w razie chorobowej absencji w pracy w rozporządzeniu o wynagrodzeniu. Przypominamy przy tym, że sposób wynagradzania pracowników w danym zakładzie pozostawiono w gestii pracodawcy oraz jego partnerów społecznych w sferze stosunków pracy. Kodeks pracy określa jedynie, iż wynagrodzenie za pracę powinno być ustalone w taki sposób, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.
 

Przykład

Załóżmy, że pracownik, o którym mowa w przykładzie powyżej, jest wynagradzany według stawki 18 zł/godz. W okresie od 10 do 28 lutego 2010 r. przepracuje 104 godziny (13 dni roboczych x 8 godz.). W takiej sytuacji otrzyma wynagrodzenie za pracę w wysokości 1.872 zł (18 zł x 104 godz.) oraz wynagrodzenie chorobowe za 9 dni.

2) Pracownik zatrudniony na część etatu, wynagradzany według stałej stawki miesięcznej, w styczniu br. chorował przez kilka dni. W jaki sposób należało obliczyć wynagrodzenie tego pracownika za wskazany miesiąc, jeśli świadczy pracę tylko w niektóre dni tygodnia?

Obowiązujące przepisy nie różnicują metodyki ustalania wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca od wymiaru etatu ani od rozkładu czasu pracy. Zasady obliczania wynagrodzenia w okolicznościach określonych w pytaniu wynikają z powołanego w odpowiedzi na pytanie pierwsze przepisu § 11 rozporządzenia o wynagrodzeniu.
 

Przykład

Pracownik zatrudniony na 3/4 etatu, wynagradzany według stałej stawki miesięcznej w wysokości 2.200 zł, był niezdolny do pracy w okresie od 8 do 15 stycznia 2010 r. (8 dni), nabywając prawo do wynagrodzenia chorobowego. Za przepracowaną część stycznia br. wypłacono pracownikowi wynagrodzenie za pracę w wysokości 1.613,36 zł, według wyliczenia: 2.200 zł : 30 = 73,33 zł; 73,33 zł x 8 dni niezdolności do pracy = 586,64 zł; 2.200 zł - 586,64 zł = 1.613,36 zł.

3) Pracownik niepełnoetatowy (1/2 etatu), którego płaca została określona w stałej miesięcznej wysokości, podjął pracę w połowie miesiąca kalendarzowego. Jest on zatrudniony w systemie podstawowym, pracuje po 4 godziny dziennie od poniedziałku do piątku. Jak ustalić wysokość jego wynagrodzenia za ten miesiąc?

Obliczając wynagrodzenie, ustalone w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca, w sytuacji gdy okres pozostawania pracownika w stosunku pracy nie obejmuje pełnego miesiąca kalendarzowego należy:

• miesięczną stawkę wynagrodzenia podzielić przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu,

• otrzymaną kwotę pomnożyć przez liczbę godzin nieprzepracowanych w tym miesiącu w związku z podjęciem zatrudnienia w trakcie miesiąca,

• obliczoną kwotę odjąć od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.

Tak wynika z przepisu § 12 rozporządzenia o wynagrodzeniu.
 

Przykład

Miesięczne wynagrodzenie pracownika zatrudnionego na 1/2 etatu stanowi kwota 3.100 zł. Pracownik podjął pracę od 14 stycznia br. Normatywny czas pracy w styczniu 2010 r. dla zatrudnionego na 1/2 etatu (codzienna praca od poniedziałku do piątku po 4 godz.) wynosił 80 godzin (160 godz. x 1/2).

Stawka godzinowa za styczeń br. wynosiła 38,75 zł (3.100 zł : 80 godz.).

Pracownik w okresie od 1 do 13 stycznia 2010 r. nie przepracował 32 godzin (8 dni x 4 godz.). Wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca wyniosło 1.860 zł, zgodnie z wyliczeniem: 32 godz. x 38,75 zł = 1.240 zł; 3.100 zł - 1.240 zł = 1.860 zł.

4) Jak wyliczyć wynagrodzenie stałe miesięczne dla pracownika, który przepracował tylko część miesiąca z powodu podjęcia pracy w jego trakcie, jeżeli jest zatrudniony na część etatu i pracuje w systemie weekendowym?

Jak wspomniano w odpowiedzi na pytanie trzecie, metodyka ustalania wynagrodzenia wskazana w rozporządzeniu nie budzi wątpliwości i ma zastosowanie także do pracownika niepełnoetatowego, który świadczy pracę w niektóre tylko dni tygodnia.

Zatem w pierwszej kolejności należy ustalić stawkę godzinową takiego pracownika przez podzielenie miesięcznej stawki wynagrodzenia przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu, przy czym liczba ta dla pracownika zatrudnionego na część etatu jest odpowiednio niższa niż dla pracownika pełnoetatowego. Następnie wyliczoną stawkę godzinową należy pomnożyć przez wynikającą z harmonogramu liczbę godzin nieprzepracowanych, a otrzymany iloczyn odjąć od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc. Podany sposób ustalania wynagrodzenia oparty na literalnym brzmieniu przepisu § 12 rozporządzenia o wynagradzaniu wskazuje, iż na wysokość wynagrodzenia pracownika może wpłynąć jego rozkład czasu pracy ustalony na dany miesiąc. Takie stanowisko prezentuje również Państwowa Inspekcja Pracy (PIP).
 

Przykład

Miesięczne wynagrodzenie pracownika zatrudnionego na 3/4 etatu w systemie weekendowym wynosi 2.100 zł. Pracownik podjął pracę od 16 stycznia br.

Normatywny czas pracy w styczniu 2010 r. dla zatrudnianego na 3/4 etatu wynosił 120 godzin (160 godz. x 3/4), a stawka godzinowa 17,50 zł (2.100 zł : 120 godz.).

W styczniu 2010 r. przypadało 15 dni weekendowych, w których pracownik zatrudniony przez cały miesiąc świadczyłby pracę po 8 godzin. Podejmując zatrudnienie od 16 stycznia br. pracownik nie przepracował 56 godzin (7 dni weekendowych x 8 godz.). Wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca wyniosło 1.120 zł, zgodnie z wyliczeniem: 56 godz. x 17,50 zł = 980 zł; 2.100 zł - 980 zł = 1.120 zł.

Odmienny pogląd wyraziło Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, którego zdaniem rozkład czasu pracy pracownika nie ma w takim przypadku znaczenia. W tej sytuacji liczbę godzin nieprzepracowanych ustala się dzieląc liczbę godzin wymiaru czasu pracy przez liczbę dni pracy dla systemu podstawowego.

---