dr Katarzyna Karasiewicz zajęcia nr 3
INSTYTUCJE UNII EUROPEJSKIEJ cz.2
1. Komisja - (art. 211-219 TWE)
a) procedura wyboru i skład: ewolucja procedury wyboru KE, szczególne znaczenie zmian wprowadzonych Traktatem z Nicei, mandat komisarza (wygaśnięcie), szczególna rola przewodniczącego (primus inter pares), zadania komisarzy (obecnie jest ich 20), zasada kolegialności KE (art.213-217 TWE), Regulamin KE
b) organizacja i siedziba: liczne zaplecze administracyjne KE, Dyrekcje Generalne (Dyrektoriaty), Służby, hierarchia urzędnicza
c) kompetencje w I filarze:
- kontrolne (art.211 TWE i art.124 TEWEA): kontroluje przestrzeganie prawa wspólnotowego przez instytucje Wspólnoty (powództwo o unieważnienie aktu prawa wspólnotowego (art. 230 TWE), państwa członkowskie (powództwo o niewypełnienie zobowiązań Traktatowych art. 226 TWE oraz niezastosowanie się do orzeczenia ETS art. 228 TWE) a także inne podmioty (decyzje z zakresu prawa konkurencji)
- decyzyjne (art.211 TWE i art.124 TEWEA): zalecenia i opnie, decyzje w dziedzinach wskazanych przez Traktaty, udział w procedurach prawotwórczych Rady i PE
- wykonawcze (art.202 TWE i art.124 TEWEA): delegacja kompetencji wykonawczych przez Radę na rzecz KE (Comitology Decision), spr. Francja, Włochy, Wielka Brytania oraz Północna Irlandia v. Komisja 188-190/1980 (1982), realizacja budżetu (art.274 TWE i art. 179 TEWEA)
- w zakresie stosunków zewnętrznych (art.282 TWE i art. 179 TEWEA): zasada najwyższego uprzywilejowania, reprezentowanie Wspólnot przed sądami państw członkowskich, reprezentowanie Wspólnot wobec państw trzecich
d) kompetencje w II i III filarze
e) procedury podejmowania decyzji (art.219 TWE): na posiedzeniach, pisemna, umocowania, delegowania
f) zmiany projektowane w Traktacie Lizbońskim
2. Trybunał Sprawiedliwości oraz Sąd Pierwszej Instancji (art.220-245 TWE):
a) skład, organizacja i siedziba ETS i SPI (art.221-224 TWE, art.137-140 TEWEA): Protokół w sprawie Statutu Trybunału Sprawiedliwości, (od 1 lutego 2003 r. SPI zyskał odrębny od ETS status instytucji wspólnotowej), wybór sędziów oraz rzeczników generalnych, przewodniczący ETS i SPI, rola rzeczników generalnych, kadencja sędziów oraz rzeczników generalnych
b) ETS i SPI orzekają w sporach między: instytucjami Wspólnot, Wspólnotami a państwami członkowskimi, państwami członkowskimi oraz w sprawach wnoszonych przez osoby fizyczne i prawne. Właściwość rzeczowa ETS i SPI (art. 225 TWE i 140a TEWEA), właściwość Sądu do spraw Służby Publicznej (decyzja Rady Nr 2004/752/WE/Euratom z 2 listopada 2004 r.)
c) procedura orzekania w ETS i SPI oraz Sądzie do spraw Służby Publicznej
d) zmiany projektowane w Traktacie Lizbońskim
3. Trybunał Obrachunkowy - (art.246-248 TWE)
a) skład, organizacja (art.247 TWE i art. 160b TEWEA): nieodnawialny mandat członka TO, kolegialny charakter, rola prezesa TO
b) kompetencje: kontrola rachunków wszystkich dochodów i wydatków Wspólnoty oraz ciał powołanych przez Wspólnoty
c) zmiany projektowane w Traktacie Lizbońskim
4. Instytucje doradcze (art.7 ust.2 TWE i art.3 TEWEA):
a) Komitet Ekonomiczno-Społeczny: skład i organizacja, wydawanie niewiążących opinii prezentujących stanowiska poszczególnych grup interesu, przypadki obligatoryjnego zasięgania opinii Komitetu przez KE (art. 261 TWE i 169 TEWEA)
b) Komitet Regionów (nie funkcjonuje w ramach EWEA): skład i organizacja, wydawanie niewiążących opinii dotyczących polityki regionalnej i lokalnej Wspólnoty, Europa regionów,
c) zmiany projektowane w Traktacie Lizbońskim
5. Instytucje finansowe (art.8-9 TWE):
a) Europejski System Banków Centralnych i Europejski Bank Centralny: wykonują swoje funkcje na zasadzie niezależności, posiadają osobowość prawną w jedynie w zakresie prawa krajowego, jedynymi udziałowcami EBC są narodowe banki centralne (ludność i PKB)
b) Europejski Bank Inwestycyjny: członkami są państwa członkowskie, Rada Gubernatorów złożona z ministrów finansów państw członkowskich, EBI ma przyczyniać się do rozwoju wspólnego rynku
6. Równowaga instytucjonalna (art.7 TWE i 3 TEWEA):
a) 3 elementy niezbędne dla zachowania równowagi instytucjonalnej:
- autonomia instytucji będąca źródłem ich kompetencji
- zakaz delegowania własnych uprawnień innym instytucjom
- poszanowanie kompetencji innych instytucji europejskich