TEORIA SHELDONA

Psychologia konstytucjonalna - nauka o psychologicznych aspektach zachowania ludzkiego, związanych z morfologią i fizjologią organizmu. Psycholog konstytucjonalny - wyjaśnień zachowania szuka w biologicznym wyposażeniu jednostki.

● KRETSCHMER - związek między budową ciała a zaburzeniami psychicznymi (schizofrenia vs. psychoza maniakalno depresyjna).
Wyróżnił 3 podstawowe typy budowy ciała:

1. asteniczny (wątły, szczupły, chudy, płaski)

2. atletyczny

3. pykniczny (otyły, obwodowy rozwój ciała)

4. dodatkowy : dysplastyczny (dziwne, brzydkie)

Kretschmer odkrył związek pomiędzy PSYCHOZĄ a typem PYKNICZNYM, oraz związek SCHIZOFRENINI z typami 1,2,4.

● SHELDON - fizyczna budowa ciała jako podstawowy wyznacznik zachowania- czynniki biologiczno dziedziczne odgrywają ważną rolę jako determinanty zachowania (psychologia zorientowana biologicznie).

Budowa ciała.

Komponenty podstawowe:

1. endomorfia - miękkość ciała, zaokrąglona figura, niski stosunek powierzchni ciała do masy, rozwinięte narządy trawienne wiscerotonia

2. mezomorfia - budowa mocna, kanciasta, dominują kości, mięśnie, ciało silne, twarde, odporne somatotonia

3. ektomorfia - smukły, wątły, płaski, delikatny, największy mózg w stosunku do ciała, nie lubi wysiłku cerebrotonia

*typ somatyczny jednostki - jest to układ podstawowych komponentów budowy fizycznej wyrażonej za pomocą trzech liczb. Pierwsza z nich to endomorfia (od 1 do 7, 1 to minimum danego komponentu).

Komponenty wtórne:

1. dysplazja - niejednakowa mieszanina 3 podstawowych komponentów

2. gynandromorfia - stopień, w jakim bydowa ciała danej osoby wskazuje cechy płci przeciwnej (wskaźnik „G”; od 1 do 7 przy czym 7 = hermafrodytyzm)

3. komponent „t” - powierzchowność

Analiza zachowania.
Podstawowe komponenty temperamentu:

1. Rozluźniona postawa ciała, zamiłowanie do wygód, przyjemność jedzenia, kontakt z ludźmi wtedy, gdy ma kłopoty WISCEROTONIA zamiłowanie do komfortu, towarzyskość, żarłoczne pożądanie pokarmu, ludzi i uczucia, reaguje powoli, tolerancyjna, zrównoważona, łatwa we współżyciu; koncentruje się wokół wnętrzności.

2. Postawa ciała wyrażająca zdecydowanie i energię, potrzeba ćwiczeń fizycznych, bezpośredniość, nieopanowane posługiwanie się językiem, głosem, sprawianie wrażenia, że jest się starszym, potrzeba działania, gdy ma się kłopoty SOMATOTONIA zamiłowanie do przygód i ryzyka, silna potrzeba ćwiczeń mięśniowych, aktywności fizycznej; agresja, niewrażliwość na uczucia innych, wygląda zbyt dojrzale, hałaśliwy, odważny skłonny do klaustrofobii, najważniejsze jest dla niego działanie, władza i dominacja.

3. Brak swobody w postawie ciała, zbyt szybkie reagowanie, socjofobia, zahamowania w kontaktach społecznych, opór wobec nawyków, opanowanie głosu, trudności ze snem, potrzeba samotności wtedy gdy ma kłopoty CEREBROTONIA skrępowania, zahamowanie, pragnienie ukrycia się, jednostka skryta, nieśmiała, młodzieńcza powierzchowność, obawia się ludzi, czuje się szczęśliwa w małych pomieszczeniach, reaguje zbyt szybko, źle śpi, woli samotność gdy ma kłopoty, stara się unikać zwracania na siebie uwagi