Zespół złego wchłaniania. - Patologia p.p., obejmuje zaburzenia:
Trawienia, wchłaniania, i/lub wydalania konkret.składnika pokarmowego
Triada objawów: 1. Przewlekłe biegunki 2.niedożywienie3. Niedobory
specyficzne:(krzywica,niedokrwistość) B.przewlekła - choroba trwająca
pow.2 tyg., zwiększona liczba stolców o nieprawidłowej konsystencji,
niekiedy z obecnością śluzu lub krwi. Prowadzi do niedożywienia i
upośledzenia rozwoju psychosomatycznego. Zespół złego wchłaniania:
1. Wrodzone zaburzenia trawienia/ transportu składników pokarmowych
Węglowodanów: (deficyt laktazy, sacharazy-izomaltazy, zaburzenia
wchłaniania glukozy, galaktozy) Aminokwasów: (cystynuria, Choroba
Hartnupów, niedobór enterokinazy) Tłuszczów: (A-beta=lipoproteinemia
(triada objawów: zzw, zwyrodnienie barwnikowe siatkówki, ataksja)
Ch.Andersona,Naczyniakowatość limfatyczna jelit, Ch.Wolmana
(wtręty tłuszczowe w kom.szpiku kostnego, hepatosplenomegalia, zzw)
Elektrolitów, metali, witamin (Cl, Na, Zn, Cu,wit.B12)
2. Zaburzenia wchłaniania na poziomie kosmków. A)Zanik kosmków
jelitowych.B)Wzrost przepuszczalności błony śluzowej C)Zaburzenia
enterohormonalne D)zzw E)Niedożywienie F)Upośledzenie rozwoju
psychosomatycznego. Przyczyny b.przewlekłej: 1.Czynniki infekcyjne:
(Bakterie - E.coli,Salmonella, Shigella,Clostridium, Wirusy - adenowirusy,
Rotawirus. Pasożyty- Lamblia intestinalis) 2.Leki(antybiotyki, cytostatyki)
3. Niedobory enzymatyczne (Laktazy) 4. Wrodzone defekty morfologiczne
i czynnościowe błony śluzowej j.cienkiego 5. Guzy hormonalnie czynne
6. Niedobory immunologiczne. Podział przyczynowy bieg. wg Fanconiego:
1. Dietetyczne 2. Infekcyjne 3. Konstytucjonalne(wady rozwojowe p.p,
niedobory enzymów,defekty metaboliczne) 4. Pielęgnacyjno- środowiskowe
( alkoholizm, nikotynizm, narkomania w rodzinie)Uwarunkowania wiekowe
biegunek: Okres noworodkowy: 1.Biegunka Cl, Na 2.Wrodzony zanik
mikrokosmków i niedobór laktazy 3.Zaburzenia wchłaniania glukozy,galaktozy
4. Pierwotny zespół złego wchłaniania kwasów żółciowych Okres niemowlęcy:
jak wyżej + 1.Zakażenia wirusowe 2.Alergia na białka mleka krowiego
3.wtórny niedobór laktazy, sacharazy 4.Mukowiscydoza 5.Niedobory odporności
6.Przewlekła niespecyficzna biegunka lub autoimunnologiczna. Okres
poniemowlęcy: jak wyżej + 1.Zakażenia pasożytnicze 2.Alergie pokarmowe
3.Celiakia4.VIP-oma.Podział biegun. 1. B.wydzielnicza (sekrecyjna)pobudzenie
ukł. cyklazy adenylowej, guaninowej, kinazy C w kom nabłonka jelitowego oraz
hypersekrecja H2O i elektroli. do światła jelita, w efekcie wys. Stęż. Na w kale .
2. B. osmotyczna na skutek zaburzeń trawienia, wchłaniania węglowodanów
wys. osmolarność treści jelitowej oraz obecność w kale substancji redukujących
i pH stolca < 5 3. B. wysiękowa- -przebiegająca z zapalnym lub zapalno-
alergicznym uszkodzeniem bł. śluzowej jelita. 4. B. motoryczna- ↑pasaż jelitowy,
upośledzony czas kontaktu treści jelitowej z nabłonkiem oraz absorpcja wody
5. B.czynnościowa Wynikająca ze złożonych zaburzeń czynnościowych p.p.
zmienna ilość mas kałowych, uczucie niepełnego wypróżnienia, niestrawione
resztki pokarmowe.
Biegunka osmotyczna , nietolerancja dwucukrów:
Pierwotna (wrodzona)-brak lub niedobór dwusacharydaz Wtórna
( nabyta)- uszkodzenie błony śluzowej jelita-niedobór dwusacharydaz.
Objawy nietolerancji dwucukrów 1. Objawy kliniczne -stolce kwaśne,
fermentacyjne, wodniste, -bóle, wzdęcia brzucha, wymioty 2. Badanie s
tolca -pH <5.5 -↑ stęż. Kw. mlekowego-stęż. cukrów redukujących >0.25 mg%
3. Diagnostyka: Test Kerrego, Test doustnego obciążenia cukrem np..Laktozą,
Wodorowy test oddechowy-po obciążeniu dwucukrem,Biopsja jelitowa z oceną
aktywności dwusacharydaz w skrawku.Nietolerancja laktozy1.Alaktazja pierwotna
(objawy od urodzenia, w bioptacie jelitowym brak aktywości enzymów
2. Nietolerancja laktozy (upośledzone trawienie laktozy, ↑wchłanianie z
następową laktozurią, wymioty biegunka, zaburzenia przyrostu m.c.3. Zaburzenia
trawienia laktozy ( malabsorption).Przewlekła nieswoista biegunka (pędraków)
u dzieci w wieku 6 m-cy i 5 lat, Trwa ponad 2 tyg.Nie towarzyszą jej bóle brzucha,
wymioty, Nie powoduje niedożywienia, upośledzenia wzrostu, zaburzeń wchłaniania,
odwodnienia. DIAGNOSTYKA BIEGUNEK: 1. Badanie podmiotowe,
przedmiotowe,biochemiczne 2.Testy przesiewowe i potwierdzające zaburzenia
trawienia i wchłaniania3. Diagnostyka alergologiczna 4.Wykluczenie obecności
zakażenia 5.Wykluczenie zaburzeń odporności humoralnej i komórkowej.
Badania biochemiczne (Morfologia z rozmazem, Proteinogram, prealbuminy,
Glikemia, Gazometria,Elektrolity w sur., w kale,Stęż.Cl, Fe , Vit.B12, kwasu foliowego,
Ocena aktywności enzymów( amylazy, GOT.GPT) w sur., Badanie kału: pH, resztki
pokarmowe, pasożyty, badanie bakteriologiczne.Diagnostyka alergologiczno-
immunologiczna.(Testy skórne, Stęż. surowiczych IgEc.i IgEsw., Testy prowokacji,
Stęż. surowiczych immunoglobulin IgA, IgG, IgM, Przeciwciała anty tTGA, test EmA,
Cytometria przepływowa, Test transformacji blastycznej.Skala Shmerlinga
Typ I- prawidłowe kosmki:
smukłe (a), liściaste (b), zróżnicowane (a+b),
smukłe poprzeplatane wysokimi grzbietami (a+b+c)
Typ II - częściowy zanik kosmków :tylko grzbiety (c) lub spłaszczone fałdy ( d)
Typ III - całkowity zanik kosmków - brak rzeźby powierzchni- błona śluzowa ze wzorem
mozaikowym( e) lub bez określonej struktury (f)LECZENIE biegunek przewlekłych.
1.Wyrównanie zaburzeń wod.-elektr. i równowagi kw.-zas.: 2. Żywienie pozajelitowe
W b. osmotycznej- kilkudniowe W b. sekrecyjnej -długotrwałe, stanowi podstawową
drogę dostarczenia energii 3. Żywienie doustne stanowi podstawę stymulacji regeneracji
jelita. Diety eliminacyjne: a/ nietolerancja węglowodanów:eliminacja z diety szkodliwego
cukru, przy ujemnym wywiadzie atopowym - preparaty sojowe (Bebilon sojowy) dodatni
wywiad atopowy - preparaty o znacznym stopniu hydrolizy kazeinowe (Nutramigen),
serwatkowe (Bebilon Pepti) b/ alergia pokarmowa: eliminacja z diety nietolerowanego
kładnika Alergia na białka mleka krowiego: - preparaty o znacznym stopniu hydrolizy
- w przypadku enteropatii- hydrolizaty o znacznym stopniu hydrolizy z dodatkiem tłuszczów
średniołańcuchowych ( Bebilon MCT)- mieszanki elementarne ( Bebilon Amino)
- homogenaty mięsne c/ celiakia - dieta bezglutenowa d/ mukowiscydoza- dieta
wysokoenergetyczna, wysokobiałkowa Leczenie farmakologiczne: 1. Chemioterapeutyki
:Metronidazol, Kotrymoksazol2. Cholestyramina- zdolność absorbowania kw.żółciowych
3. Smecta 4. Preparaty enzymów trzustkowych - Kreon, Lipancrea 5. Leki p/alergiczne i
p/histaminowe- Cropoz G, Ketotifen, 6. Probiotyki- Trilac, Lakcid.