PATOMORFOLOGIA wykład 7 (33) (23 XI 01) RAK PRZEŁYKU

Nowotwory przełyku:

• łagodne

• leiomyoma

• złośliwe

• carcinoma (ca planoepitheliale, adenocarcinoma)

• inne (melanoma malignum, carcinoid)

CARCINOMA PLANOEPITHELIALE

• powyżej 50 roku życia

• ♂>♀ 2:1 - 20:1

• występowanie: 100:100 tys. (Chiny, kraje orientalne, Afryka Południowa)

2-8:100 tys. (USA)

1350 rocznie = 3-4:100 tys. (Polska)

• czynniki ryzyka:

• dieta

• styl życia: papierosy i alkohol

• choroby przełyku

• genetyczne

• dieta:

• ↓ witamin

• ↓ metali śladowych (Zn, Mo)

• zakażona żywność (grzyby)

• ↑ azotynów, nitrozoamin

• choroby przełyku:

• esophagitis (długotrwałe)

• achalasia (kurcz wpustu)

• zespół Plummera-Vinsona

Reflux esophagitis (GERD = gastro-esophageal reflux disease)

• ↓ napięcia dolnego zwieracza przełyku (DZP) ← papierosy, alkohol, ciąża, niedoczynność tarczycy, nieznane

↓

• refluks treści żołądkowej

↓

• 
  uszkodzenie błony śluzowej

↓ ↓

• krwawienie zwężenie przełyk Barretta (nabłonek wielowarstwowy płaski zastąpiony gruczołowym)

dysplasia gradus minoris

dysplasia gradus maioris

carcinoma

Achalasia

• skurcz wpustu, dysfagia

• zwyrodnienie jądra ruchowego grzbietowego → zwyrodnienie włókien n. błędnego + zmniejszenie liczby komórek zwojowych = zwężenie światła przełyku i nadmierne rozszerzenie nad zwężeniem

• 1. brak perystaltyki przełyku

2. brak całkowitej relaksacji DZP w czasie przełykania

3. ↑ napięcia spoczynkowego DZP

• przyczyny:

• nieznana (brak komórek zwojowych)

• Polio

• cukrzyca

• amyloidoza

• sarkoidoza

• Trypanosoma cruzi (choroba Chagasa)

• klinika:

• młodzi dorośli

• objawy: dysfagia i regurgitatio (zwracanie pokarmu)

• następstwa:

• 5% chorych ca przełyku

• zakażenia grzybicze → Candida esophagitis

• uchyłki → diverticulosis

• pneumonia ex aspiratione

Zespół Plummera-Vinsona ♀ po 40.

1. zaburzenia połykania (fałd w górnej części przełyku)

2. anaemia (z niedoboru Fe)

3. glossitis (zapalenie języka)

4. cheilosis (zajady w kącikach ust)

• genetyka:

• długotrwała celiakia

• tylosis palmaris et plantaris (↑ rogowacenia podeszew i dłoni)

• rasa: czarni > biali

• lokalizacja raków przełyku:

• 20% górna część przełyku

• 50% środkowa część przełyku

• 30% dolna część przełyku

• typy makroskopowe:

• egzofityczny (polipowaty) 60%

• płaski (rośnie wzdłuż światła) 15%\

• 
  
  
  owrzodziały 25%

układ oddechowy aorta śródpiersie

fistula tracheoesophagealis haemorrhagia mediastinitis, pericarditis

↓

pneumonia

• powikłania: Fistula:

• esophageobronchialis

• esophegeopleuralis infiltratio → ulceratio → perforatio

• esophageopericardialis

• tracheoesophagealis

aorta: haemorrhagia

płuca: pneumonia abscedens

mediastinum: mediastinitis purulenta SEPSIS

pleura: empyema

pericardium: pericarditis purulenta

ca in situ → powierzchowny ca (mucosa i/lub submucosa) → rak zaawansowany

• metastases:

• górna część przełyku: węzły chłonne szyjne

• środkowa część przełyku: węzły chłonne śródpiersia, okołotchawicze, tchawiczo-oskrzelowe

• dolna część przełyku: węzły chłonne żołądka, krezkowe

• objawy:

• podstępny przebieg (początkowo nie daje objawów)

• dysfagia - zwykle występuje gdy zamknięte 30-50% światła przełyku

• ↓ masy ciała

• rozpoznanie:

• ENDOSKOPIA: histologia (wycinek) i cytologia (wymaz szczoteczkowy)

• TK

• MRI

• rtg

• rokowanie:

• powierzchowny: 75% 5-letnie przeżycie

• powierzchowny + zaawansowany: 5% 5-letnie przeżycie

• leczenie:

• chirurgiczne, radioterapia, chemioterapia

ADENOCARCINOMA PRZEŁYKU

• czynniki ryzyka: przełyk Barretta, trochę palenia

• ok. 50 lat

• ♂>♀

• 5-letnie przeżycie poniżej 30%

• przełyk Barretta:

• nabłonek wielowarstwowy płaski zastąpiony przez nabłonek gruczołowy

• Ø 2cm → 30-40x ↑ ryzyka adca

• endoskopia: biała błona śluzowa przełyku, czerwona błona śluzowa żołądka

• komórki kubkowe (śluz, dysplazja)