motyw tańca w polskiej literaturze (na wybranych przykładach

Taniec œmierci - polonez - tango - walc - chocholi taniec. S� to ta�ce, kt�re sta�y si� "bohaterami" polskiej literatury, nabra�y symbolicznego wymiaru. "Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Œmierci�" - autor zwraca si� do czytelnik�w - szczeg�lnie tych, kt�rzy nie zwracaj� uwagi na to, �e sami te� kiedyœ umr� - z przestrog�, �e œmier� dosi�gnie ka�dego. W utworze nawi�zuje do charakterystycznego motywu œredniowiecza - Dance macabre czyli taniec œmierci. Œmier� zaprasza do ta�ca wszystkich, od krol�w po kmiotk�w, zr�wnuje stany, naœmiewa si� z ziemskich wartoœci. Celem jest przestroga, i� �ycie ziemskie jest tylko chwil� wobec wiecznoœci i wszelkie ziemskie dobra s� dla cz�owieka marnoœci� nie wart� zabieg�w i stara�, natomiast �ycie wieczne jest prawdziw� wartoœci�, do kt�rej warto d��y�.W renesansie taniec opiewa urod� �ycia i œwiata - przyk�adem jest "Pieœ� œwi�toja�ska o sob�tce", w kt�rej autor przedstawia uroczystoœ� œwi�toja�sk� polegaj�c� na ta�cach dziewcz�t wok� rozpalonego ogniska. Ta�cza parami i œpiewaj� pieœni kultywuj�c w ten spos�b tradycje ludowe. Wieœ jest spokojna i weso�a, jej mieszka�cy po sko�czonej pracy z czystym sumieniem mog� bawi� si� i ta�czy�. Odœwi�tnie ubrane panny flirtuj� z kawalerami, kt�rzy popisuj� si� odwag� i zr�cznoœci�. Motyw ta�ca pos�u�y� tu Kochanowskiemu do przedstawienia urok�w wsi, ustabilizowanego i samowystarczalnego �ycia ludzi mieszkaj�cych z dala od miejskiego gwaru: "Wsi spokojna, wsi weso�a, kt�ry g�os twej chale zdo�a".Polonez pochodzi z "Pana Tadeusza" A. Mickiewicza. Jest symbolem pojednania, optymizmu, nadziej� na przysz�oœ�. Jest tak�e symbolem przemijaj�cej Polski szlacheckiej z jej wadami i zaletami, z ca�� szlacheck� tradycj� oraz jest podkreœleniem patriotyzmu jako nadrz�dnej wartoœci cz�owieka.Taniec chocholi to taniec tragiczny - ko�czy s�ynne "Wesele" S. Wyspia�skiego. Wprawia w monotonny, letargiczny kr�g uœpionych bohater�w dramatu, kt�rzy nie umieli skorzysta� z wielkiej szansy wsp�lnego czynu powsta�czego. Taniec ten ma charakter symboliczny - jest to ocena œwiadomoœci spo�ecze�stwa g�uchego na wszystko, jakby pogr��onego we œnie. A jednak nie jest to taniec zupe�nie pesymistyczny, Chocho� zawodzi �a�obnie, lecz jest przecie� r� zawini�t� w s�om� na czas zimy - jest ide� od�o�on� na lepsze czasy. Poza tym polskie oberki w czasie wesela s�u�� Wyspia�skiemu do podkreœlenia odr�bnoœci dw�ch œrodowisk: ch�opskiego i inteligencji. Ch�opi kultywuj� tradycje, nosz� ludowe stroje i czapki z pawimi pi�rami, czuj� si� emocjonalnie zwi�zani z rodzinn� ziemi�, a inteligencja brata si� z ludem ho�duj�c panuj�cej modzie, nie rozumie jednak uczu� patriotycznych ludu. Tango ma podobn� rol� w dramacie Mro�ka pod tym w�aœnie tytu�em. Ko�czy walk� - pr�by intelektualnego �adu, kt�ry chcia� przywr�ci� Artur. Tango symbolizuje tu powtarzalnoœ� historii i prawid�owoœ� rewolucji, a na koniec ta�czy je zwyci�zca prymitywny, reprezentuj�cy si�� i totalitaryzm - Edek. Lecz tango jest jeszcze bardziej pesymistyczne ni� taniec chocho�a. Oznacza bowiem zwyci�stwo taniej, masowej kultury, kl�sk� idei uduchowionej czy cho�by intelektualnej. Walc to tytu� pi�knego wiersza Cz. Mi�osza - taniec, kt�ry wype�nia sal� balow� na Sylwestra roku 1910. Uspokaja, ko�ysze, wprawia przestrze� w ruch. Lecz podobnie jak w Weselu, nadchodz� i zak��caj� jego rytm wizje wojen stulecia, kt�re nadejd�. Przed ich straszliwym obrazem bohaterka ucieka zn�w w takt walca.