Cześć I - chrześcijaństwo do roku 150. Chrzest
*Dzieje Apostolskie
- chrzest daje nawrócenie, odpuszczenie grzechów, dar Ducha Św.
- Szymon, zajmujący się wcześniej magią, przyjmuje chrzest od Filipa
- chrzest przyjmuje przełożony synagogi Kryspus
- chrzest Janowy - wodą, chrzest Jezusa i apostołów - Duchem św.
*Nauka apostołów -Didache - chrzest w formule trynitarnej
- W Imię Ojca i Syna i Ducha św.
-W wodzie bieżącej (ale może tez być w innej, ostatecznie nawet w ciepłej lub trzykrotne wylanie wody na głowe.)
- przed chrztem chrzczący i chrzczony (1 -2 dni) mają pościć i inni
*Ignacy Antiocheński
- nie wolno chrzcić bez biskupa
Część II - chrześcijaństwo w latach 151- 210
*Justyn Apologeta (IIw)
- chrzest + wspólna modlitwa za oświeconego i za wszystkich (by otrzymac łaskę pełnienia dobrych uczynków i życia wiecznego) + pocałunek pokoju + eucharystia (chleb i woda zmieszana z winem w imię ojca i syna i ducha św.) + modlitwa dziękczynienia + AMEN, potem diakoni rozdaja każdemu cząstkę chleba eucharystycznego, wina i wody.
*Tertulian o chrzcie
- po chrzcie święte namaszczenie - olej spływa fizycznie, ale przynosi duchowy owoc - tak jak sam chrzest - daje oczyszczenie z grzechów.
- potem wkładanie rąk - zaproszenie Ducha św. (potwierdzenie w ST)
- chrzest (w imie ojca i syna i ducha św) jest konieczny, bo Jezus tak powiedział, wiara nie wystarczy do dostąpienia królestwa bożego
- chrzest krwi - zastepuje nieprzyjęty zwykły chrzest i utracony przywraca
- prawo udzielania chrztu posiada biskup, nastepnie prezbiter i diakon z upoważnienia biskupa, a także laicy gdy nie można wezwać wymienioych wcześniej przełożonych (może być ostatecznie sprawowany przez wszystkich)
- nie można lekkomyślnie sprawować chrztu - prawidłowe jest odkładanie chrztu, zwłaszcza w przypadku dzieci (narażanie rodziców chrzestnych na niepowodzenia wychowawcze), lepiej gdy zostaną ochrzczone gdy dorosną i zaczną się uczyć, poznają Chrystusa
- najbardziej uroczysty dzień chrztu - Wielkanoc, potem Zielone świątki, ale w sumie to każdy dzień, każda godzina jest dobra
- przed przyjeciem chrztu - modlitwa, czuwanie na Kleczkach, post, wyznawianie grzechów, proszenie Boga
Część III - chrześcijaństwo w latach 211 - 313
*Hipolit
- przed chrztem w Wielki Czwartek należy wziąć kąpiel
- gdy kobieta ma okres, chrztu udziela się kiedy indziej
- post w piątek i sobotę
- w sobote biskup w obecności wszystkich kandydatów modli się razem z nimi, klekają i wkłada na nich ręce, wygania złe duchy, dmucha w twarz kandydata, czyni znak krzyża na czole, uszach i nosie i każe powstać, potem czuwanie całonocne i słuchanie nauk biskupa
- trzeba ze sobą przynieść tylko naczynie na Eucharystie - od razu składa się ofiarę
- o świcie kandydaci podchodzą do czystej i bieżącej wody (ostatecznie jakakolwiek), mają się rozebrać, zaczyna się od chrztu dzieci, potem mężczyźni, potem kobiety (rozpuszczone włosy i bez biżuterii), trzeba się pozbyc wszystkich cudzych rzeczy
- biskup odmawia modlitwe dziekczynną nad olejem - olej dziękczynienia
- nad innym egzorcyzmy - olej egzorcyzmów
- 1 diakon z olejem egz. Staje po lewej stronie prezbitera, 2 diakon z Ol. Dziekcz. Po prawej jego stronie
- prezbiter zaleca modlitwe ku zachodowi: wyrzekam się ciebie szatanie...+ olej egzorcyzmu
- potem w wodzie chrzciciel kładzie reke na głowie i pyta o wiare w Boga, Chrystusa, ducha św i chrzci trzykrotnie polewając wodą (zanurzając?) potem namaszczenie Ol.Dziękcz.
- potem każdy wyciera się, ubiera i wchodzą do kościoła, tam biskup wkłada na nich rece i modli się, prosi o łaskę dla nowoochrzczonych, namaszcza olejem, czyni znak krzyża i pocałunek pokoju, od tej pory mogą się modlic ze wszystkimi i dawac poc. Pokoju.
- diakoni podaja biskupowi dary ofiarne nad którymi odmawia modlitwe dziekczynną: chleb, wino, mleko i miód, woda, potem łamie i rozdaje chleb, kielich z wodą, mlekiem i winem
- synod stwierdził, że chrzcic można zaraz po urodzeniu, nikomu nie można odmawiac łaski, bo noworodki proszą o łąske kwilenie i płaczem
- także chorzy, chrzczeni przez pokropienie mają w pełni łaskę Boga
Część IV - chrześcijaństwo w latach 314 - 395
*Sobór w Nicei
- powtórny chrzest powracających do Kościoła paulinistów
*Synod w Neocezarei 314-325
- chrzest kobiety w ciąży kiedy tylko chce
- ochrzczony w czasie choroby, nie może być wyswiecony
*synod w Laodycei 343
- nie wolno przyjmowac chrztu po upływie pierwszych 2 tygodni Wielkiego Postu
- przed chrztem nauka zasad wiary i test przed duchownym
- ci co przyjeli chrzest podczas choroby - tez maja uczyc się zasad wiary
*Synod w Arles
- każdy chrzest w imie trójcy jest wazny
*Św. Ambroży
- jeśli wierzący umarł bez chrztu to liczy się czy bardzo pragnął go przyjąć, nie tak ważne są obrzędy (jak cesarz Walentynian II)
*Eteria - opis przygotowania do chrztu w Jerozolimie 384 r
- zgłoszenia do chrztu przed Wielkim Postem, kapłan spisuje imiona
- w dzien czterdziestnicy do Martyrium przybywa biskup i klerycy i kandydaci mężczyźni z ojcami, a kobiety z matkami swoimi
- biskup pyta krewnych kto zacz i czy dobrze zyje - „wywiad” jeśli jest ok. - zapisuje jego imie, jeśli nie, to go odsyła. Jeśli ktos jest obcy i nie ma krewnych ze soba to ma problem
- biskup naucza kandydatów przez 40 dni - wykłada pisma (katecheza, trwa 3 godziny)
- po 5 tygodniach otrzymują symbol - czyli ustne przekazanie podstawowych prawd wiary, biskup wyjasnia im symbol
- po 7 tygodniach kandydaci z krewnymi w Martyrium zdają egzamin przed biskupem, ale jeszcze nie mogą im być wyjawione głębsze tajemnice
*Cyryl Jerozolimski - katecheza wstepna
- godność ochrzczonego - jest duża różnica miedzy ochrzczonym, a katechumenem
- katechumen widzi wszystko z zewnatrz, a ochrzczony ma dostep do sedna prawd wiary, ma ducha sw.
- nie można próbować dostąpić chrztu kilkakrotnie, albo raz albo nigdy
- duchowe skutki chrztu - odpuszczenie grzechów, odrodzenie duszy, naznaczenie pieczęcią, przyznanie obywatelstwa w królestwie bożym