notatki gołąb, 9. Cytokiny, Immunologia rozrodu


0x08 graphic
9. Cytokiny

- plejotropia - zdolność określonej cytokiny do oddziaływania na wiele różnych komórek i wywoływania wielu różnych efektów

- redundancja - zdolność wielu różnych cytokin do wywoływania takiego samego efektu

- działanie antagonistyczne - przeciwstawne

- działanie synergistyczne - sumowanie

- zdolność do indukowania sprzężeń zwrotnych - dodatnich i ujemnych

- niektóre cytokiny wytwarzane najpierw jako cząsteczki błonowe uczestniczące w bezpośredniej aktywacji komórek docelowych (TNF w formie błonowej, pod działaniem metaloproteinazy uwalniany do otoczenia)

- działanie autokrynowe - na komórki wydzielające

- działanie parakrynowe - na komórki w sąsiedztwie wydzielających

- działanie endokrynowe - do krwi i na komórki w innych narządach

- wytwarzane nie tylko przez komórki układu odpornościowego, niemniej określane mianem hormonów układu odpornościowego

- bardzo często wrażliwość limfocytów na cytokiny zależy od ich wcześniejszego rozpoznania antygenu przez TCR lub BCR, tak więc cytokiny nie działają na wszystkie komórki, ale na te, które rozpoznały antygen i są gotowe do pełnienia swojej efektorowej funkcji

- działanie wielu cytokin jest związane z ich lokalnym wydzielaniem, np. do synapsy immunologicznej (duże i efektywne miejscowe stężenie)

- trudno osiągnąć pożądany efekt terapeutyczny podając cytokiny, ich działanie sprawdzane in vitro, in vivo często występują reakcje zaskakujące, mogą np. jedne komórki pobudzać do proliferacji i różnicowania lub wywoływać apoptozę

Receptory dla cytokin

- cytokiny wywierają swoje działanie tylko poprzez receptory

- znamienną cechą receptorów jest to, że ich zewnątrzkomórkowe fragmenty zbudowane są z charakterystycznych domen, domeny te odpowiedzialne są za swoistość wiązania ligandów, ale mają również wpływ na sposób, w jaki przekazywane będą sygnały po związaniu cytokiny

- drugą charakterystyczną cechą jest obecność domen wewnątrzkomórkowych, które są odpowiedzialne za inicjowanie sygnałów w komórce

- część zewnątrzkomórkowa połączona z częścią wewnątrzkomórkową przez fragmenty transbłonowe

- receptory te można podzielić na pięć głównych klas:

- receptory które tylko raz przenikają przez błonę komórkową muszą ulec polimeryzacji, procesy te są niezbędne do przekazywania sygnałów, cytokina pełni rolę spoiwa, umożliwiającego horyzontalne przemieszczanie się receptora w błonie

- dopiero w wyniku zbliżenia się do siebie cytoplazmatycznych odcinków receptorów dochodzi do zainicjowania przekazywania sygnałów na skutek wzajemnej fosforylacji tych odcinków lub białek z nimi związanych

- związanie się cytokin w błonie indukuje szlaki przekazywania sygnałów

- uczestniczą tu między innymi szlaki GTPaz i kinaz MAP, kinazy tyrozynowe z rodziny Src- i Tec-podobnych, kinazy 3-fosfatydyloinozytolu, większość jednak aktywuje szlak przekazywania sygnału za pomocą kinaz tyrozynowych JAK oraz białek STAT (po aktywacji tworzą dimery i przemieszczają się do jądra działając jako czynniki transkrypcyjne)

Interleukiny

Interleukina 1

Interleukina 2

Interleukina 3

Interleukina 4

Interleukina 5

Interleukina 6

Interleukina 7

Interleukina 8

Interleukina 9

Interleukina 10

Interleukina 11

Interleukina 12

Interleukina 13

Interleukina 14

Interleukina 15

Interleukina 16

Interleukina 17

Interleukina 18

Interleukina 19

Interleukina 20

Interleukina 21

Interleukina 22

Interleukina 23-33

Czynniki krwiotwórcze

GM-CSF (granulocyte-macrophage colony stimulating factor) - czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów i makrofagów

G-CSF (granulocyte colony stimulating factor) - czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów

M-CSF (macrophage colony stimulating factor) - czynnik stymulujący tworzenie kolonii makrofagów

SCF (stem cell factor) - czynnik komórek macierzystych

Ligand Flt3 (Flt3L)

erytropoetyna

trombopoetyna

Interferony

- wytwarzane i uwalniane w odpowiedzi na zakażenie wirusowe

- wiodąca role w odpowiedzi przeciwwirusowej

Rodzaje interferonów

- interferony typu I α, β, ε, ω, κ wytwarzane przez plazmacytoidalne komórki dendrytyczne (α i ω), keratynocyty (κ) lub fibroblasty (β), interferon ε wytwarzany jest w łożysku

- interferon typu II - interferon γ wytwarzany jest przez LimT traktowane antygenami, cytokinami lub mitogenami, przez komórki NK traktowane cytokinami lub komórki NKT oraz w niewielkich ilościach przez aktywowane makrofagi

- niedawno wykryto interferony typu III - trzy interleukiny

- organizm ludzki wytwarza 13 rodzajó INF-α i po jednym rodzaju pozostałych interferonów

Powstawanie interferonów

- interferony α i β są wytwarzane głównie w wyniku zakażenia komórek przez wirusy

- najważniejszymi receptorami pobudzającymi ich syntezę są wewnątrzkomórkowe TLR (wewnątrz wyspecjalizowanych komórek, głównie dendrytycznych), helikazy RNA oraz białka NODD-LRR (wewnątrz wszystkich komórek organizmu), receptory te pobudzane są przez wirusowe kwasy nukleinowe

- syntezę interferonów typu I stymulują również cytokiny Il-1, Il-2, TNF

- głównym źródłem INF-α we krwi są plazmacytoidalne komórki dendrytyczne, receptory TLR pobudzane niezależnie od tego czy pochłonięty przez nie wirus jest w stanie je zakazić (duże znaczenie - białka wirusowe hamują wytwarzanie interferonów)

- komórki dendrytyczne ulegają pobudzeniu nawet przez niewielkie ilości kwasów nukleinowych wirusa uwolnionych z komórek zakażonych wirusem ulegających apoptozie

- syntezę interferonów pobudza również endotoksyna i kontakt z niektórymi bakteriami i pierwotniakami

- interferon γ wytwarzany przez LimT i komórki NK pobudzone Il-2, -12, -15, -18, -21

- LimT w zależności od pobudzenia antygenem, mitogenem lub wirusem mogą wytwarzać INF-γ lub interferony typu I

- komórki traktowane interferonem wytwarzają go w wyniku stymulacji więcej niż te nietraktowane

Receptory dla interferonów

- heterodimery złożone z dwóch różnych podjednostek

- INF-α, -β i -ω wiążą się z tym samym receptorem złożonym z podjednostek IFNAR1 i IFNAR2

- INF-γ wiąże się z innym receptorem w skład którego wchodzą podjednostki IFNGR1 oraz IFNGR2

- działanie interferonów związane z aktywowaniem wielu genów zwanych stymulowanymi przez interferon (ISG)

- aktywują one kinazy tyrozynowe JAK, które fosforylują białka STAT, które łączą się w homo- lub heterodimery i przechodzą do jądra i aktywują ekspresję genów docelowych

- wśród kilkuset genów których syntezę stymulują interferony warto wymienić geny kodujące: cz.MHC I i II, łańcuch In uczestniczący w ekspresji cz.MHC II, receptor dla fragmentu Fc IgG (FcγRI), chemokiny IP10 i MIG, podjednostkę oksydazy NADPH komórek żernych, indukowaną syntazę tlenku azotu (iNOS), kinazę białkową R i białko Mx

Działanie przeciwwirusowe

- nie wykazują bezpośredniego działania przeciwwirusowego, ale oddziałują na komórki indukując w nich powstawanie czynników przeciwwirusowych i stanu gotowości przeciwwirusowej

- INF alfa i beta działają przeciwwirusowo znacznie efektywniej niż INF gamma, w dodatku efekt INF gamma zależy od indukowanego przez niego INF alfa

- interferony pobudzają między innymi syntezę syntetazy oligoizoadenylanowej (wiele enzymów)

- w obecności dwuniciowego RNA indukują powstanie oligonukleotydów adenylanowych (-oligoA), aktywują one z kolei endorybonukleazę RNazę L (rozkłada wirusowe RNA)

- aktywują kinazę białkową R, hamuje ona translację komórek i tym samym translację i syntezę białek wirusowych (działa tylko w komórkach zakażonych wirusami o podwójnym RNA)

- aktywują gen Mx, jej produkt GTPaza z rodziny dynamin blokuje transport wirusowych rybonuklein (wirus grypy i wirusy RNA)

- aktywują ekspresję kilku izoform deaminazy adenozynowej (ADA), które deaminują adenozyny w obrębie dwuniciowego RNA

- indukują syntezę APOBEC3 (deaminaza cytozyny) - mutuje DNA wirusa, który staje się podatny na komórkowe nukleazy

- indukują również ekspresję białka p53 - strażnika genomu (indukcja apoptozy zakażonych komórek)

- w wypadu niektórych wirusów interferon hamuje ich wiązanie z komórkami, penetrację a także uwalnianie nukleokapsydu z otoczki

- niektóre wirusy w różny sposób unieczynniają działanie interferonów

- przeciwwirusowe działanie interferonów zależy również od ich wpływu pobudzającego na układ odpornościowy

Wpływ na układ odpornościowy

- nasilają cytotoksyczność LimTc, komórek K, komórek NK

- wzmagają ekspresję cz.MHC

- wzmagają ekspresję niektórych cząsteczek i receptorów powierzchniowych np. CD80, FcR

- aktywują makrofagi

- wzmagają fagocytozę

- indukują wytwarzanie cytokin Il-1, Il-6, TNF, CCL10, CCL9

- jeśli chodzi o działanie na układ odpornościowy to INF-γ jest znacznie aktywniejszy od INF-α, -β

- ułatwia różnicowanie LimTc a także potęguje ADCC, za którą odpowiedzialne są komórki K (zależy od wzmożonej ekspresji FcR na komórkach K)

- skuteczny aktywator cytotoksyczności komórek NK, makrofagów, wzmagają działanie cytotoksyczne TNF

- wszystkie interferony wzmagają ekspresję cz.MHC I, a INF-γ czyni to dodatkowo w stosunku do cz.MHC II oraz kostymulującej cząsteczki CD80, najsilniejszy aktywator ich ekspresji

- stymulują również prezentację krzyżową antygenów (wybitne nasilenie prezentacji antygenów LimT)

- zwiększają syntezę antygenów związanych z nowotworem, obecnych na komórkach nowotworowych (łatwiejsze do rozpoznania i bardziej wrażliwe na atak)

- wrażliwość komórek nowotworowych na cytotoksyczne działanie komórek NK koreluje negatywnie z poziomem ekspresji cz.MHC (wirusy poprzez INF zwiększają ekspresję MHC, zmniejszają podatność na działanie komórek NK)

- najsilniejszy aktywator makrofagów - INF-γ, aktywowane przez niego makrofagi nabierają właściwości cytotoksycznych, skuteczniej też fagocytują, są zatrzymywane w miejscu gdzie działa INF i wydzielają reaktywne związki tlenowe, TNF, Il-1 i inne

- INF-γ wraz z innymi cytokinami uczestniczy w różnicowaniu LimB w kierunku komórke uwalniających przeciwciała biorące udział w immunofagocytozie ADCC

Wpływ na proliferację i różnicowanie komórek

- hamują proliferację i indukują różnicowanie wielu komórek

- ze względu na swe działanie antyproliferacyjne są inhibitorami krwiotworzenia

- INF-γ stymuluje różnicowanie komórek szeregu mieloidalnego w kierunku monocytów

- może stymulować wytwarzanie jednych klas przeciwciał przez LimB a hamować wytwarzanie innych

Zastosowania terapeutyczne

- stosowane w terapii chorób nowotworowych:

- działanie przeciwnowotworowe bezpośrednie - hamowanie proliferacji i pobudzanie różnicowania i pośrednie - wzmożone wytwarzanie cytokin przeciwnowotworowych

- IFN-α - leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu B, C i D, a także w zakażeniach ludzkim wirusem brodawczaka HPV

- INF-γ u ludzi z przewlekłą chorobą ziarniniakową

Chemokiny

- cytokiny podobne do siebie pod względem budowy, działające chemotaktycznie, a często również aktywująco na różne populacje leukocytów

- odznaczają się relatywnie małą masą cząsteczkową

- odgrywają ważną rolę w:

- biorą udział w aktywacji, proliferacji i różnicowaniu leukocytów

- regulują angiogenezę czy tworzenie przerzutów nowotworowych

- ze względu na liczbę cystein i liczbę aminokwasów pomiędzy dwoma pierwszymi cysteinami wyróżnia się:

- podział ze względu na właściwości fizjologiczne:

- głównym źródłem wielu chemokin są monocyty i makrofagi, ale niemal każda komórka może wytwarzać chemokiny, wytwarzanie tych cząsteczek zwiększa się po aktywacji, jest też indukowane przez cytokiny prozapalne

- receptory dla chemokin: rodopsynopodobne receptory związane z białkiem G, przechodzące siedmiokrotnie przez błonę komórkową

- CXCR4 obok cząsteczki CD4 korecetor dla tak zwanych T-tropowych szczepów wirusa HIV

- niektóre chemokiny wpływają na procesy mielopoezy i limfopoezy, CCL3 i CCL4 wpływają na różnicowanie granulocytów i monocytów

- CXCL12 - czynnik wzrostu limfocytów pro-B, wraz z Il-7 bardzo silnie pobudza proliferację prekursorów LimB

- regulowanie migracji leukocytów do odpowiednich mikrośrodowisk narządów krwiotwórczych, dojrzewanie w tych narządach wiąże się z utratą wrażliwości na chemokiny działające na mniej zróżnicowane komórki (utrata receptora lub jego desensytyzacja)

- chemokiny biorą udział w aktywacji mechanizmów efektorowych odporności przeciwzakaźnej, CXCL8 (Il-8) zwiększa fagocytozę i bakteriobójcza działanie neutrofilów, a CCL2 i CCL3 aktywują monocyty, z kolei eozynofile aktywowane są przez eotaksyny, CCL3 i CCL5 (RANTES)

Nadrodzina cząsteczek czynnika martwicy nowotworu

- o przynależności do tej grupy decydują podobieństwa w budowie

- cząsteczki nadrodziny TNF wiążą się z receptorami które również charakteryzują się dużą homologią, i tworzą nadrodzinę receptorów dla cząsteczek TNF-podobnych

- do nadrodziny należą 22 cząsteczki, receptorów jest ponad 30

- cząsteczki nadrodziny TNF ulegają ekspresji w niemal każdej komórce człowieka i uczestniczą w regulacji niezwykle różnorodnych procesów

TNF i limfotoksyny

- TNF-α - TNF (czynnik martwicy nowotworu, kachektyna)

- TNF-β - limfotoksyna α (LT-α)

- nowa limfotoksyna - limfotoksyna β (LT-β)

- TNF - homotrimer wytwarzany początkowo jako integralne białko błonowe typu II, w wyniku działania metaloproteinazy TACE (TNF alpha converting enzyme) uwalniany jest do środowiska

- LT-α nie ma postaci błonowej, jest homotrimerem (łańcuchy α) bezpośrednio wydzielanym przez limfocyty

- LT-β - forma błonowa, jest heterotrimerem złożonym z łańcuchów α i β w różnej kombinacji (2αβ, α2β)

- TNF wytwarzany przede wszystkim przez monocyty i makrofagi

- głównym źródłem obu limfotoksyn są natomiast limfocyty

- najsilniejszym bodźcem do wytwarzania TNF jest LPS ścian bakteryjnych, w mniejszym stopniu GM-CSF, M-CSF oraz sam TNF

- w obecności IFN-γ wydzielanie TNF jest jeszcze bardziej wzmagane

- w zakażeniach bakteryjnych (LPS) wydzielane duże ilości TNF i cytokin (głównie Il-1) - wstrząs septyczny, niewydolność wielonarządowa i śmierć

- w stanach przewlekłych długotrwałe wytwarzanie TNF prowadzi do kacheksji

- patogenną rolę TNF wykazano również w schorzeniach autoimmunizacyjnych, w odrzucaniu przeszczepów, w reakcji GVH (graft versus host) oraz w przebiegu AIDS

- TNF odpowiedzialny również częściowo za insulinooporność w przebiegu cukrzycy, powstawanie zmian miażdżycowych i niewydolność krążenia, zapalenie trzustki, alkoholowe uszkodzenie wątroby i wiele innych nieprawidłowości

- TNF wytwarzany również choć w mniejszych ilościach przez keratynocyty, fibroblasty, neutrofile, komórki tuczne oraz limfocyty T i B (swoiste rozpoznanie antygenu w obecności Il-2)

- geny dla TNF i obu limfotoksyn leżą jako jedyne wśród cytokin w obrębie locus MHC III, między HLA-B a HLA-DR

- region promotorowy genu dla TNF obejmuje sekwencje docelowe dla wielu czynników transkrypcyjnych głównie NF-κB i AP-1

- na komórkach istnieją dwa typy receptorów dla TNF - TNFR1 oraz TNFR2, różniące się masą, stopniem glikozylacji, powinowactwem do TNF oraz budową głównie części wewnątrzkomórkowej

- oba receptory przekazują komórce odmienne sygnały

- obok TNF oba receptory wiążą również cząsteczki zawierające LT-α (homotrimer)

- heterotrimer łączy się natomiast z receptorem dla limfotoksyn LT-βR, receptor ten może być dodatkowo aktywowany przez inną cytokinę z tej podrodziny - LIGHT

- receptory dla TNF występują na niemal każdej komórce jądrzastej - niezwykła wielokierunkowość działania TNF

- TNFR2 wiąże głownie postać błonową TNF, TNFR1 wiąże z podobnym powinowactwem zarówno postać błonową jak i rozpuszczalną

- wewnątrzkomórkowa część TNFR1 zawiera około 70-aminokwasową domenę określaną jako domena śmierci (death domain DD), domena śmierci obecna jest również na wewnątrzkomórkowych odcinkach innych receptorów dla cząsteczek nadrodziny TNF indukujących apoptozę: Fas, DR2, DR3, TRAIL-R1, TRAIL-R2, DR6, domena śmierci jest odpowiedzialna za aktywację dwóch niezależnych i przeciwstawnych szlaków w komórce: jeden prowadzi do apoptozy, drugi do aktywacji NF-κB i indukcji ekspresji kilkudziesięciu genów

- część cytoplazmatyczna TNFR2 wiąże się bezpośrednio z TRAF1 i TRAF2 (białka adaptorowe, nieenzymatyczne) i wiążą się z różnymi białkami i enzymami uczestniczącymi w przekazywaniu sygnałów

- TNF uruchamia w komórce również inne szlaki obejmujące kinazy białkowe A i C, prowadzące między innymi do aktywacji czynników transkrypcyjnych NF-AT i AP-1

- jednym z najwcześniejszych sygnałów inicjowanych przez TNF jest aktywacja sfingomielinazy, która rozkłada sfingomielinę błony komórkowej z wytworzeniem ceramidu, inicjującego również apoptozę i aktywację NF-κB

- w przebiegu niektórych chorób autoimmunizacyjnych, u pacjentów z nowotworami, w trakcie reakcji ostrego odrzucania przeszczepu oraz w AIDS obserwuje się zwiększone stężenie rozpuszczalnych receptorów dla TNF, białka te w małej ilości, wiążąc TNF wzmagają jego działanie (stabilizacja aktywnego trimeru i zapobieganie dysocjacji), w dużych stężeniach hamują TNF, uniemożliwiając wiązanie się z receptorami błonowymi

- efekty biologiczne TNF zależą w dużym stopniu od intensywności jego wydzielania

- gwałtowne wydzielanie dużych ilości TNF prowadzi do:

- z kolei przewlekłe wydzielanie niewielkich ilości TNF powoduje:

- TNF wraz z innymi cytokinami może wzmagać proliferację i różnicowanie LimB, a także z Il-2 i Il-6 proliferację LimT

- może również stymulować z Il-2 proliferację i cytotoksyczność komórek NK a także powstawanie komórek LAK i LimTc

- działa chemotaktycznie na monocyty i neutrofile oraz aktywuje je podobnie jak makrofagi

- wzmaga cytotoksyczność monocytów i makrofagów będąc zarazem jednym z mediatorów ich cytotoksyczności

- aktywuje neutrofile, zwiększa ich właściwości fagocytarne i przyspiesza ich uwalnianie ze szpiku

- stymuluje wytwarzanie przez neutrofile reaktywnych związków tlenowych, wzmaga ich właściwości bakteriobójcze i cytotoksyczne

- jest ważnym elementem odporności przeciwzakaźnej

- indukuje uwalnianie wielu cytokin: INF-γ, Il-1, Il-6, GM-CSF, G-CSF, M-CSF, PDGF, NGF, EGF, PAF oraz prostaglandyn i leukotrienów

- indukuje ekspresję cz.MHC I i wspólnie z INF-γ również cz.MHC II

- działanie przeciwnowotworowe:

- zastosowanie kliniczne przeciwnowotworowe jest gorsze niż stosowanie historycznych toksyn Coleya!

- w bardzo wielu chorobach nowotworowych i autoimmunizacyjnych wzrasta stężenie TNF we krwi!

- w chorobach tych blokuje się TNF stosując przeciwciała monoklonalne blokujące TNF albo rozpuszczalne receptory dla TNF połączone z IgG

- ponieważ LT-α wiąże się z TNFR1 i TNFR2 jej właściwości są zbliżone do TNF (wytwarzana jednak miejscowo w małych stężeniach, efekty biologiczne ograniczone), wiąże się też z innymi receptorami wywołując unikatowe efekty

- wydaje się że podstawową funkcją limfotoksyn jest udział w rozwoju swoistej odpowiedzi immunologicznej w obwodowych narządach limfatycznych

- limfotoksyny wytwarzane przez LimB indukują dojrzewanie komórek dendrytycznych grudek

FasL

- należy do nadrodziny TNF

- podobnie jak TNF jest wytwarzanej jako integralne białko błonowe i może zostać uwolnione do otoczenia przez metaloproteinazy

- większość właściwości przypisywana jednak cząsteczce powierzchniowej

- w największych ilościach wytwarzany przez LimT i komórki NK, ale obecny również na komórkach narządów uprzywilejowanych immunologicznie

- w limfocytach FasL może być gromadzony w specjalnych lizosomach wydzielniczych, które po aktywacji komórek przemieszczane są do błony komórkowej

- jedną z podstawowych funkcji FasL jest indukowanie apoptozy komórek docelowych z receptorami Fas na swojej powierzchni (komórki zakażone wirusami lub nowotworowe - nowotworowe mogą same posiadać FasL i uśmiercać LimT!)

- FasL uczestniczy również w negatywnej regulacji odpowiedzi immunologicznej, na aktywowanych LimT pojawiają się receptory Fas, w wyniku apotpozy indukowanej przez FasL dochodzi do wygaszenia odpowiedzi immunologicznej (eliminacja niepotrzebnych klonów)

- chroni również oko i jądro przed naciekami w przebiegu infekcji niektórymi wirusami!

- receptor dla FasL - Fas jest integralnym białkiem błonowym, w wyniku alternatywnego cięcia i składania powstaje forma rozpuszczalna

- niedawno zidentyfikowano również receptor „wabik” DcR3 (niektóre komórki nowotworowe go mają i stają się częściowo niewrażliwe na działania FasL)

TRAIL (TNF-related apoptosis inducing ligand)

- najbardziej zbliżony budową do FasL

- posiada zdolność do indukowania apoptozy komórek z receptorami

- indukuje apoptozę aktywowanych LimT

- bierze udział w eliminacji zakażonych komórek przez LimTc i makrofagi

- indukuje również apoptozę komórek nowotworowych

- większość prawidłowych komórek oporna na TRAIL (wyjątek to astrocyty i hepatocyty)

- istnieje 5 receptorów dla TRAIL:

Inne

MIF - czynnik zahamowania migracji makrofagów

- stymuluje wytwarzanie przez makrofagi H2O2, NO, Il-1, Il-6, TNF

- wzmaga ekspresję cz.MHC II na makrofagach i pobudza je do zabijania mikroorganizmów, a także komórek nowotworowych

- bierze udział w rozwoju nadwrażliwości typu późnego

- stymuluje proliferację LimT synergistycznie z Il-2

- wytwarzany głównie przez monocyty i makrofagi

- blokuje działanie przeciwzapalne glikokortykosteroidów

TGF-β - transformujący czynnik wzrostu beta

- występuje w trzech odmianach i jest wytwarzany przez makrofagi, neutrofile, płytki krwi i limfocyty

- działa przede wszystkim hamująco na proliferację LimB i T oraz komórek NK

- zwiększa wydzielanie wielu cytokin

- hamuje ekspresję cz.MHC II i powstawanie LimTc

- stymuluje powstawanie naczyń, bierze udział w procesie gojenia się ran i procesach naprawczych, zwiększając wytwarzanie białe macierzy pozakomórkowej

- należy do czynników zwrotnie regulujących odpowiedź immunologiczną, wydzielany przez pobudzone LimT i B

- wzmaga wytwarzanie IgA (przełączanie klas)

- hamuje wydzielanie IgM i IgG

- działa chemotaktycznie na monocyty, neutrofile i LimT



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
notatki gołąb, 3. Przeciwciała, Immunologia rozrodu
notatki gołąb, 19. Immunologia rozrodu, Immunologia rozrodu
notatki gołąb, 26. Immunologia transplantacyjna, Immunologia rozrodu
notatki gołąb, 7. Mechanizmy rozpoznawania drobnoustrojów, Immunologia rozrodu
notatki gołąb, 12. Krążenie limfocytów, Immunologia rozrodu
notatki gołąb, 11. Populacje i subpopulacje limfocytów, Immunologia rozrodu
notatki gołąb, 4. Receptry limfocytów T wiążące antygen, Immunologia rozrodu
notatki gołąb, 15. Mechanizmy cytotoksyczności limfocytów, Immunologia rozrodu
notatki gołąb, 5. Główny układ zgodności tkankowej, Immunologia rozrodu
notatki gołąb, 22. Nadwrażliwość, Immunologia rozrodu
notatki immuno, 2. Narzady limfatyczne-2, Immunologia rozrodu
notatki immuno, 10. Dojrzewanie limfocytow, Immunologia rozrodu
IMMUNOLOGIA ROZRODU 2
Cytokiny, Immunologia
immunologia notatki z 2006 (wyklady), immunologia

więcej podobnych podstron