zestaw 10
Wymień złe nawyki żywieniowe Polaków i jakie są tego skutki zdrowotne.
Wymień produkty, które są najlepszym źródłem kwasów tłuszczowych.
Wymień przewlekłe choroby niezakaźne, których leczenie i profilaktyka zależy od diety.
Wymień cele badań sanitarno-epidemiologicznych wody i ich zakres.
Do jakich pokarmów dodaje się sterole i komu powinny być podawane?
Opisz metodę bioimpedancji w określaniu procenta zawartości tkanki tłuszczowej.
Co to jest: NDN i NDS? Do czego służą?
Radon - 220: jego źródła i wpływ na organizm człowieka.
1.Wymień złe nawyki żywieniowe Polaków i jakie są tego skutki zdrowotne.
Zazwyczaj jemy w pośpiechu, nie przeżuwając jedzenia tylko je połykając. Jemy w barach szybkiej obsługi gdzie przygotowanie posiłku zajmuje kilka minut, a przez to z pewnością nie zawiera odpowiednich składników odżywczych. Coraz częściej podjadamy między posiłkami. Jemy raz dziennie zamiast 5 posiłków. Jemy coraz bardziej kaloryczne potrawy, coraz więcej przekąsek składa się ze słodkich napojów (i gazowanych), ziemniaczanych i kukurydzianych chrupków. Równocześnie spada spożycie owoców, warzyw i mleka. Posiłki są nieurozmaicone (pod względem pokarmowym) i jednocześnie przesycone środkami konserwującymi. Spożywamy za dużo tłuszczów zwierzęcych, węglowodanów, soli, za mało białek i mikroelementów, za dużo pijemy(alkoholu)
Skutki: • Choroby sercowo-naczyniowe (niedokrwienna choroba serca, nadciśnienie tętnicze) • Otyłość
• Nowotwory • Cukrzyca insulinoniezależna • Nienowotworowe choroby jelita grubego • Kamica żółciowa
• Próchnica zębów • Osteoporoza - niemożność zajścia w ciąże (tłuszcze trans)
2.Wymień produkty, które są najlepszym źródłem kwasów tłuszczowych.
1) nasycone KT np: laurynowy, mirystynowy, palmitynowy, stearynowy (C12, C14, C16, C18)
2) jednonienasycone: oleinowy (C18:1)
3) wielonienasycone:
omega-6: linolowy i gamma-linolenowy
omega-3: alfa-linolenowy, eikozapentaenowy (EPA), dokozaheksaenowy (DHA)
występowanie:
1) produkty pochodzenia zwierzęcego - mięso, smalec, mleko i jego produkty, masło; olek palmowy i orzech kokosowy
2) oliwa z oliwek, olej rzepakowy, palmowy, sezamowy, sojowy, z pestek winogron, migdały i orzechy
3) omega-6: oleje: sojowy, słonecznikowy, kukurydziany, z pestek winogron, krokoszowy, z zarodków pszennych, migdały, orzechy włoskie; olej z wiesiołka i ogórecznika
omega-3: olej lniany, sojowy, z zarodków pszennych, orzechy włoskie, zielone części roślin, ryby morskie
3.Wymień przewlekłe choroby niezakaźne, których leczenie i profilaktyka zależy od diety.
Miażdżyca (CHNS, udarmózgu, tętniak aorty, miażdżyca tętnic kończyn dolnych) NT cukrzyca marskość wątroby, OZT, alkoholizm i psychozy alkocholowe, hipertriglicerydemia Nowotwory (rak żołądka , trzustki, wątroby, sutka, endometrium, prostaty, nerki) osteoporoza, osteomalacja, krzywica wole endemiczne Szkorbut niedobór wit A migrena stwardnienie rozsiane astma ADHD niedokrwistości kamica żółciowa wady cewy nerwowej kretynizm alergie pokarmowe
4.Wymień cele badań sanitarno-epidemiologicznych wody i ich zakres.
Badania wody wykonywane są w celu:
-określenia jej przydatności do picia, potrzeb gospodarczych i przemysłowych
-stwierdzenia obecności w niej substancji szkodliwych lub pożądanych
-zabezpieczenia wód przed zanieczyszczeniami
-oceny przebiegu procesów oczyszczania wody
Zakres:
-bakteriologiczne (bakterie wodne, bakterie glebowe, chorobotwórcze bakterie jelitowe- shigella salmonella ecoli vibriocholerae, wirusy jelitowe HAV, polio Coxackie ECHO)
-fizyczne (temperatura, barwa, zapach, mętność)
-chemiczne (utlenialność, związki azotowe, chlorki, biochemiczne zapotrzebowanie tlenu, chemiczne zapotrzebowanie tlenu, pH, twardość, żelazo i mangany, mikroelementy
5.Do jakich pokarmów dodaje się sterole i komu powinny być podawane?
obniżają stężenie cholesterolu w surowicy krwi poprzez częściowe hamowanie wchłaniania cholesterolu w jelitach
Dodawane do tłuszczów do smarowania pieczywa, sosów do sałatek, mleka, fermentowanych produktów mlecznych typu jogurty i sery, produktów pochodzących z soi oraz pikantnych sosów, przy założeniu, że w jednej porcji produktu jest zawarte nie więcej niż 3 g steroli lub stanoli Sterole są dodawane do jogurtów np. Danacol. Danacol pozwala na redukcję stężenia złego cholesterolu LDL bez obniżania stężenia dobrego cholesterolu HDL więc powinni je jeść pacjenci z hipercholesterolemią, Chns
6.Opisz metodę bioimpedancji w określaniu procenta zawartości tkanki tłuszczowej.
W celu dokładnego ocenienia składu masy ciała posługujemy się bioimpedancją. Metoda ta opiera się na zasadzie pomiaru oporu tkankowego organizmu dla zastosowanego prądu o niewielkim natężeniu 800 µA i częstotliwości 50 kHz lub przy zmiennym zakresie częstotliwości.
Prąd elektryczny jest przewodzony w różnym stopniu - tkanka tłuszczowa, ze względu na niską zawartość wody i elektrolitów, jest słabym przewodnikiem prądu, natomiast masa beztłuszczowa jest dobrym przewodnikiem z uwagi na zawartość wody wewnątrzkomórkowej i pozakomórkowej. Wysoką opornością, czyli wysoką impedancją, cechuje się tkanka tłuszczowa, natomiast niską - tkanka beztłuszczowa. Po zastosowaniu niskich częstotliwości prąd przepływa jedynie przez przestrzeń pozakomórkową, a pomiar bioimpedancji odnosi się do objętości tej przestrzeni. Błony komórkowe są dobrymi przewodnikami lub opornikami zależnie od zastosowanej częstotliwości prądu elektrycznego. Wykorzystanie tej własności błon komórkowych w trakcie wykonywania pomiarów bioimpedancji za pomocą zmiennych częstotliwości prądu elektrycznego, umożliwiło przybliżone określenie objętości przestrzeni wewnątrz- i pozakomórkowej.
Na podstawie bioimpedancji można określić: objętość beztłuszczowej masy ciała (FFM) i masy tkanki tłuszczowej (FM), całkowitą ilość wody w organizmie (TBW), całkowitą masę komórkową (TCM), objętość przestrzeni pozakomórkowej (ECV) i wewnątrzkomórkowej (ICV).
Warunki jakie powinien spełnić nasz pacjent: 24 godziny przed badaniem nie spożywać napojów na bazie kofeiny i alkoholu, 12 godzin przed pomiarem unikać dużego wysiłku fizycznego, zgłosić się do badania na czczo (w godzinach rannych) lub 6 godzin po spożyciu ostatniego posiłku. Pacjent w może spożywać wodę. Profesjonalne a zatem wiarygodne badanie składu ciała powinno zostać przeprowadzone w pozycji leżącej, rozluźnionej.
7.Co to jest: NDN i NDS? Do czego służą?
NDS - najwyższe dopuszczalne stężenie i NDN - najwyższe dopuszczalne natężenie - wartość średnia ważona - stężenie toksycznego związku chemicznego lub natężenie inne czynnika szkodliwego, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy określonego w Kodeksie Pracy, przez jego okres aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia, oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.
Poziomy dopuszczalne NDN określone zostały w odpowiednich przepisach dotyczących środowiska pracy odpowiednio dla poszczególnych czynników chemicznych i fizycznych. Poziomy te służą między innymi do określania czasu pracy i narażenia pracownika na czynniki szkodliwe.
8.Radon - 220: jego źródła i wpływ na organizm człowieka.
Głównym źródłem Radonu-222 w atmosferze jest radon wydostający się z gleby, jego ilość dostające się do atmosfery zależy od rodzaju gleby i warunków atmosferycznych
obserwuje się działanie szkodliwe Radonu na organizm. Jest on pierwiastkiem promieniotwórczym emitując cząst alfa i izotopy Polonu, które aspirujemy. Cząsteczki osadzają się w GDO, skąd mogą być usunięte oraz w pęcherzykach płucnych, gdzie zalegają przez miesiące/lata. Jeśli cząsteczki są dobrze rozpuszczalne, to przenikają do krwi, nierozpuszczalne są fagocytowane przez leukocyty i przenoszone do węzłów chłonnych. Szkodliwe efekty działania radonu polegają na uszkadzaniu struktury chemicznej kwasu DNA przez wysokoenergetyczne, krótkotrwałe produkty rozpadu radonu 222Rn, co wywołuje rozwój komórek rakowych. Powoduje to np. zachorowania na raka płuc wśród górników. W wielu krajach wprowadzono normy określające dopuszczające stężenia radonu w powietrzu, w pomieszczeniach i wodach pitnych.Częste wietrzenie pomieszczeń może się przyczynić do spadku stężenia radonu.