Sprzęgło jest elementem układu napędowego. Służy do przekazania napędu z koła zamachowego do skrzyni biegów. Sprzęgło działa na zasadzie tarcia T = µ ∙ N

Podczas eksploatacji samochodu możemy napotkać na niedomagania sprzęgła takie jak:

poślizg sprzęgła - zmniejszony dosisk elementów ciernych, zaolejone tarcze, niesprawne elementy dosiskowe (sprężyny), poślizg występuje przy zwiększonym obciążeniu;

głośna praca przy włączaniu biegów - łożysko, pęknięta lub słaba jedna ze sprężyn, uszkodzony wielowypust i uszkodzenia tarczy.

Podczas weryfikacji elementów sprzęgła wykonuję:

a) pomiar tarczy sprzęgła:

- pomiar średnicy okładziny ciernej D_z i D_w,

- pomiar grubości okładzin przy użyciu suwmiarki,

- pomiar odległości główek nitów od powierzchni okładzin ciernych za pomocą

głębokościomierza,

- pomiar bicia tarczy sprzęgła na maksymalnym promieniu tarczy, po zamocowaniu jej na

trzpieniu i zamocowaniu na przyrządzie kłowym.

b) pomiar luzu między wielowypustem tarczy sprzęgłowej, a wałkiem skrzyni biegów:

Po założeniu tarczy na wałek sprzęgłowy należy sprawdzić:

- luz obwodowy,

- luz promieniowy.

Luz promieniowy Luz obwodowy

Piasta tarczy sprzęgła osadzona jest przesuwnie na wielowypuście wałka sprzęgłowego, przy czym montażowy luz obwodowy połączenia wielowypustowego wymosi zwykle od 0,02 do 0,06 mm. W skutek zużycia powierzchni wielowypustów tarczy i wałka luz ten wzrasta, przy czym gdy przekracza on wartość od 0,2 do 0,3 mm powinna być przeprowadzona naprawa zużytego połączenia.

Szczególnie ważne są przy tym zużycia wielowypustów na wałku sprzęgłowym, bowiem mają one zwykle charakter wgnieceń w miejścu stałej pracy piasty. Wgniecenia te, jeśli mają głębokość przekraczającę od 0,1 do 0,5 mm, powodują trudności w przesuwaniu się tarczy wzdłuż wielowypustu, mogąc w ten sposób utrudniać całkowite włączanie sprzęgła.

Dla Poloneza i Fiata 125p dopuszczalny luz obwodowy nie powinien przekraczać 0,20 mm na średnicy zewnętrznej wielowypustu, natomiast dopuszczalna wartość luzu promieniowego nie powinna przekraczać 0,50 mm. Luzowi 0,2 mm na ząbkach wielowypustu odpowiada luz 1,4 na średnicy zewnętrznej tarczy sprzęgła.

c) pomiar płaskości pierścienia dociskowego:

Pomiaru dokonujemy za pomocą liniału krawędziowego i szczelinomierza. Liniał przykładamy do powierzchni pierścienia dociskowego, a następnie wsuwamy między niego, a pierścień dosiskowy szczelinomierz, aby określić wartość odkształcenia. Liniał krawędziowy należy przykładać do sprawdzanej powierzchni w kilku miejscach oraz pod różnymi kątami względem powierzchni położeń, co ułatwia wykrycie ewentualnie największego odchylenia od płaskości. Dopuszczalna nierówność powierzchni wynosi 0,06 mm.

d) badanie sprężyn:

- pomiar w stanie wolnym,

- pomiar siły potrzebnej do ściśnięcia sprężyny,

- porównanie dopuszczalnej różnicy sztywności sprężyn.

Okładziny zużyte (z zagłębieniem łbów nitów około 0,3 mm), pęknięte lub nasiąknięte olejem należy wymienić. Gdy okładziny są nowe łby nitów powinny być zagłębiony na około 1,2 mm. Rozwarstwienia lub pęknięcia okładzin przy nitach są niedopuszczalne.

Okładziny tarczy powinny być dokładnie przyklejone oraz nie mogą być zanieczyszczone olejem ani popękane. Powierzchowne zanieczyszczenia olejem można zmyć terpentyną i oczyścić stalową szczotką.

Bicie osiowe okładzin tarczy sprzęgła powinno wynosić maksimum 0,25 mm (dopuszczalne jest bicie maksymalne do 0,4 mm). Bicie sprawdza się po założeniu tarczy na wałek sprzęgłowy i umieszczeniu go w kłach. W razie, gdy bicie przekracza 0,4 mm tarczę sprzęgła należy wymienić.

Pomiar zagłębień łbów nitów.

Nr łba nita	Wymiar nominalny	Wymiar rzeczywisty
1	1,2	1,1
2	1,2	0,9
3	1,2	0,7
4	1,2	0,8
5	1,2	0,8
6	1,2	0,8

Pomiar długości sprężyn.

Lp.	Długość sprężyn w stanie wolnym (mm)	Długość sprężyn w stanie ściśniętym (mm)	Wartość siły P (N)
1	58	38	620
2	58	38	620
3	58	38	620

Obliczanie sprężyn:

a) obliczanie sztywności sprężyn

C =

F - siła [N]

f - strzałka ugięcia

f = L₁ - L₂

L₁ - długość sprężyny w spoczynku

L₂ - długość sprężyny w stanie ściśniętym

b) obliczanie „Ep” w stanie ściśniętym

Ep =
∙

- 1 -

---