Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 17 grudnia 1996 r. I CKU 45/96, LexPolonica nr 318214, OSNC 1997/6-7 poz. 76, Palestra 1998/1-2 str. 204, Wokanda 1997/5 str. 8
Przy rozpoznawaniu sprawy na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego zmienionych ustawą z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 1996 r. Nr 43 poz. 189) rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 kpc). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 § 1 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kc).
1997.10.10 wyrok SN II CKN 378/97 OSP 1998/6/111
glosa częściowo krytyczna: Szpunar A. OSP 1998/6/111
1. Jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 k.c. rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy.
2. Sąd może z urzędu dopuścić dowód przeciwko domniemaniu prawnemu, jeśli ustawa tego nie wyłącza (art. 7 k.c. oraz art. 232 i 234 k.p.c.).
2000.12.12 wyrok SN V CKN 175/00 OSP 2001/7-8/116
glosa aprobująca: Broniewicz W. OSP 2001/7-8/116
glosa częściowo krytyczna: Gromadzki C. PS 2003/3/141
Działanie sądu z urzędu może prowadzić do naruszenia prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron (art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP).
2006.02.22 wyrok SN III CK 341/05 OSNC 2006/10/174
glosa aprobująca: Tomaszewska E. GSP-Prz.Orz. 2007/1/5
glosa: Sporek F. Stępień-Sporek A. GSP-Prz.Orz. 2007/2/81
Nie jest wyłączone dopuszczenie przez sąd z urzędu - na podstawie art. 232 zdanie drugie k.p.c. - dowodu, który nie może być powołany przez stronę na podstawie art. 47912 § 1 k.p.c.
2007.01.04 wyrok SN V CSK 377/06 LEX nr 277303
Dopuszczenie dowodu z urzędu należy do dyskrecjonalnej władzy sądu, niekiedy - zważywszy na interes publiczny - przeradza się ono w obowiązek, natomiast w sprawach, w których mają zastosowanie zasady prekluzji dowodowej, podjęcie przez sąd inicjatywy dowodowej powinno być usprawiedliwione szczególnymi okolicznościami.
2000.03.29 wyrok SN I CKN 562/98 OSNC 2000/9/174
glosa aprobująca: Szpunar A. Rejent 2000/10/89
Strona, która zgłaszała wniosek dowodowy, nie może w wypadku jego uwzględnienia powoływać się na ograniczenie dopuszczalności tego dowodu, przewidziane w art. 74 k.c.
2
ART. 232 K.P.C.