PATOMORFOLOGIA - PATOLOGIA SKÓRY I TARCZYCY

SKÓRA:

• znamię barwnikowe brzeżne (granica skórno / naskórkowa)

• znamię skórne (najwięcej komórek na górze)

• znamię mieszane

• halo naevus = znamię Sutona

• znamię dysplastyczne - faza przejściowa łagodne / złośliwe

Objawy złośliwienia: zmiana barwy, wielkości, nierównomierne, swędzące, zaczerwienienie wokół

NAEVUS SPITZ

• u dzieci, młodych

• ¼ przypadków po 30 roku życia

• cechy charakterystyczne: „artefakty”, atypie

MELANOMA MALIGNUM

• Objawy:

• zmiana wielkości 39%

• krwawienie 21% → duża predyspozycja do krwawień i owrzodzeń

• swędzenie 11%

• zmiana barwy 8%

• ból 1,5%

• inne 13%

• Postacie:

1. lentigo melanoma malignum (in situ) - nieregularna brązowa plama, twarz, późno naciek i transformacja złośliwa, zmiana trwa dosyć długo, naciek → czarna plama (zmiana zabarwienia)

2. superficial spreading melanoma malignum - tułów, kończyny, proces naciekania szybciej i krócej (szerzenie Pagetoidalne)

3. acral lentiginous melanoma malignum - plama, jeszcze szybciej, dłonie, podeszwy

4. nodular melanoma malignum - guzowato lub brodawkowato

• Rokowanie - czynniki histologiczne:

• Grubość

• skala Clarka:

• I°: naskórek

• II°: warstwa brodawkowata skóry właściwej, ale bez przekraczania

• III°: splot naczyń powierzchownych

• IV°: splot naczyń głębokich

• V°: naciek tkanki podskórnej

• skala Breslowa: ułamki milimetrów

• Typ:

• indeks mitotyczny

• inwazja naczyń

• melanina

• naciek limfocytarny

• Ryzyko przerzutów:

• niskie < 0,76mm II°, III° 0%

• średnie < 0,76mm IV° 23%

0,76-1,5mm

> 1,5mm III°

• wysokie > 1,5mm IV°, V° 37%

• Rokowanie - czynniki kliniczne:

• lokalizacja: kończyny (lepiej) czy tułów / głowa / szyja (gorzej)

• płeć, wiek, średnica, owrzodzenie

• węzły chłonne: 1 - 45%, 2-4 - 28%, 5 lub więcej - 9% przeżycie

• Wycinać z 5cm marginesem

• Przerzuty: serce, mózg, nerki, śledziona

• Odmiana bezbarwnikowa tak samo złośliwa

CHOROBA BOWENA = ca planoepitheliale (śródnaskórkowy, in situ)

• brunatno-czerwona plama

• zezłośliwienie, inwazja

• długo bez przechodzenia w postać naciekającą

DERMATOFIBROMA: najczęściej guzek w tkance podskórnej, biały na przekroju

KERATOACANTHOMA: masy rogowe przykryte daszkiem, zdolność samoistnej regresji (kilka tygodni)

CA BASOCELLULARE: bardzo częsty, nawroty gdy nieprawidłowo wycięty

CA SPINOCELLULARE: płaskonabłonkowy rogowaciejący; nacieka + perły rogowe

ZAPALENIA TARCZYCY ostre infekcyjne:

• typu Hashimoto

• de Quervaina (podostre ziarniniakowe)

• Riedla (wole Riedla)

• podostre limfocytarne

Zapalenie tarczycy typu Hashimoto:

• 30-50 lat, dzieci

• ♀:♂ = 10:1

• bezbolesne rozlane powiększenie tarczycy

• niedoczynność tarczycy (nadczynność rzadko) → Hashitoxicosis

• predyspozycja do rozwoju chłoniaków

• występowanie rodzinne

• HLA DR-5

• patogeneza:

• podłoże autoimmunologiczne

• związane z SLE, RZS, zespołem Sjögrena, chorobą Gravesa-Basedowa

• zmniejszenie liczby limfocytów T_s → destrukcja komórek pęcherzykowych przez limfocyty T_c

→ wytwarzanie autoprzeciwciał (TSH-R, microsom, TRG)

• morfologia:

• postać klasyczna

• symetrycznie powiększona tarczyca

• obfity naciek z komórek limfoidalnych

• tworzenie grudek chłonnych

• zanik pęcherzyków

• włóknienie niewielkiego stopnia

• zmiany onkocytarne

• postać włókniejąca

• włóknienie znacznego stopnia

• mniejszy naciek z komórek limfoidalnych

• zanik pęcherzyków o dużym nasileniu

Zapalenie tarczycy de Quervaina

• morfologia:

• faza wczesna: mikroropnie

ogniskowe niszczenie pęcherzyków

ziarniniaki

• faza późna: nacieki z komórek limfoidalnych

włóknienie ogniskowe

• klinika:

• 30-50 lat

• ♀>♂

• etiologia prawdopodobnie wirusowa

• sezonowość: głównie latem

• związek z infekcjami górnych dróg oddechowych

• związek z HLA B35

• objawy:

• powiększenie tarczycy

• ból

• temperatura, osłabienie, anoreksja, myalgia (ból mięśni)

• hyperthyreosis → hypothyreosis → norma (proces samoograniczający się)

Zapalenie tarczycy podostre limfatyczne

• ♀>♂

• bezbolesne powiększenie tarczycy

• nadczynność, 10% nadczynności w USA

• morfologia:

• naciek zapalny z komórek limfoidalnych

• ogniskowa destrukcja pęcherzyków

Zapalenie tarczycy Riedla

• 30-60 lat

• ♀:♂ = 3:1

• bezbolesne wole

• stridor, dysfagia, duszność

• podrażnienie nerwów krtaniowych wstecznych

• niedoczynność

• morfologia:

• twarda, asymetryczna, guzkowa tarczyca

• włóknienie obejmuje torebkę i otaczające tkanki

• atrofia miąższu

• ogniskowy naciek z limfocytów

---