17.III programy uzdrowienia Rzeczypospolitej w swietle powiesci Przedwiosnie S. Zeromskiego.

Zeromski napisal "Przedwiosnie" w roku 1924. Powiesc ta jest wyrazem rozczarowania pisarza rozwojem sytuacji w Polsce po odzyskaniu niepodleglosci, a jednoczesnie przestroga przed zagrozeniami komunistycznej rewolucji. Odzyskanie niepodleglosci nie tylko nie zakonczylo spor�w o ksztalt odrodzonego panstwa, ale wrecz przeciwnie - zaczely pojawiac sie coraz to nowe koncepcje polityczne, a podzialy wewnatrz kraju staly sie bardzo wyrazne. W takich okolicznosciach "Przedwiosnie" jest powiescia polityczna, w kt�rej autor stawia pytania o drogi rozwojowe ojczyzny i sam jednoczesnie pr�buje na nie odpowiedziec, przedstawic prawdopodobny bieg wydarzen. W powiesci tej jej autor prezentuje trzy gl�wne mozliwosci rozwoju dalszych wypadk�w: - wizje idealistyczna, utopijna, kt�ra w powiesci przedstawiona jest jako "Mit szklanych dom�w" - to wyidealizowany obraz kraju, w kt�rym wszyscy sa sobie r�wni, zyja w dobrobycie. Wedlug tego pogladu, dzieki wynalazkowi inzyniera Baryki zaczeto w Polsce budowac domy ze szkla, piekne, czyste, przytulne, cieple zima. Rozw�j techniki ma wkr�tce zaowocowac rozwojem gospodarczym calego kraju, a po zbudowaniu szklanych dom�w przyjdzie czas na kolejne dziedziny zycia i galezie przemyslu, elektryfikacje, rolnictwo. Nie minie wiele czasu, a Polska stanie sie krajem powszechnego szczescia i dobrobytu. Jednak rzeczywistosc jest dla Cezarego wielkim wstrzasem. Po wkroczeniu do Polski okazuje sie, ze nie ma tu zadnych szklanych dom�w, ale byly one tylko mrzonka starego Seweryna Baryki. Juz samo przygraniczne miasteczko pozbawia Cezarego wszelkich zludzen - nedza, brud, rozpadajace sie chalupy, wszechobecne bloto i plesn pozbawiaja gl�wnego bohatera "Przedwiosnia" wszelkich zludzen. Potwierdza sie to zreszta w Nawloci, gdzie Cezary ma okazje przyjrzec sie szlachcie, kt�rej jedyna rozrywka jest zabawa polegajaca na bezustannym jedzeniu i piciu. Zanika wyraznie rola kulturalna polskiego dworu, ambicji politycznych i patriotycznych szlachty. Nar�d utracil dawna swa swietna elite, kt�ra stala sie jedynie gromada bezuzytecznych dla kraju pasozyt�w. Ojczyznie nie pomoga tez chlopi, kt�rych takze dosiegla wszechobecna reka ekonomii, sprawiajac, ze chorych starc�w wyciaga sie na mr�z, by szybciej umarli. Takie jest prawo doboru naturalnego - prawo silniejszego. Nie ma zas mowy o zadnej r�wnosci, sprawiedliwosci, zadnym powszechnym dobrobycie. Nigdzie tu nie buduje sie szklanych dom�w. Polska jest krajem, w kt�rym dzieje sie wiele zlego, pelno jest nieszczesc i krzywdy ludzkiej oraz niesprawiedliwosci - jest to kraj, w kt�rym wiele jeszcze pozostalo do zrobienia;-umiarkowany, ewolucyjny program Szymona Gajowca - po odrzuceniu mitu szklanych dom�w, Cezary Baryka zostaje postawiony miedzy Gajowcem a Lulkiem., dwoma przeciwnikami politycznymi o dw�ch zupelnie odmiennych koncepcjach rozwoju sytuacji w kraju. Szymon Gajowiec glosi program stopniowych reform na drodze ewolucji. Jest to program pozytywistyczny, postuluje powolne, ale dokladne i gruntowne przeprowadzanie reformy - rozw�j struktur panstwowosci, oswiaty, sp�ldzielczosci, wzmocnienie obronnosci ojczyzny, poszanowanie prawa. Jest on zwolennikiem pogladu, ze najpierw nalezy wzmocnic gospodarke i zbudowac mocne fundamenty kraju, a dopiero p�zniej myslec o innych reformach i ewolucjach; - komunistyczna wizje rewolucji Lulka - jest to program zupelnie odmienny od propagowanego przez Gajowca, poniewaz ten glosi koniecznosc doprowadzenia w Polsce do komunistycznej rewolucji. Reprezentantem takiego rozwoju sytuacji w kraju jest w powiesci Lulek - komunistyczny fanatyk, czerpiacy radosc z wszystkich potkniec i porazek mlodego polskiego rzadu. Gl�wnym punktem jego programu i celem jego dzialan jest zakwestionowanie niepodleglosci Polski (polscy komunisci w czasie wojny polsko - bolszewickiej opowiedzieli sie po stronie Armii czerwonej). Lulek uwaza, ze jedynymi granicami, kt�re powinny istniec w Europie, to granice klasowe, a nie panstwowe, dostrzega koniecznosc przeprowadzenia komunistycznej rewolucji robotniczej. Gl�wny bohater powiesci, kt�rego utozsamiamy z samym autorem, jest sceptyczny wobec obu tych koncepcji. Baryka zarzuca Gajowcowi zbyt wolne i bojazliwe wprowadzanie reform w zycie, ich mala skutecznosc (brak reformy rolnej) oraz, przede wszystkim pozornosc. Proponowane przez rzad reformy nie zmienia, wedlug Baryki, warunk�w zycia najubozszych. Jednak zdecydowanie odrzuca Cezary tez droge proponowanego przez Lulka przewrotu komunistycznego. Zna on prawdziwe oblicze rewolucji, wie, ze niesie ona ze soba tylko morderstwa i grabieze. Zarzuca tez komunistom brak patriotyzmu i odwr�cenie sie od bedacej w potrzebie ojczyzny. W ostatniej scenie Baryka staje na czele manifestacji robotnik�w, jednak idzie z boku. Oznacza to, ze Zeromski dostrzega potrzebe gruntownych zmian, ale wskazuje Polakom na koniecznosc zastanowienia sie nad wlasna przyszloscia. Najwazniejsze jest nieuleganie zadnym doktrynom politycznym, kierowanie sie dobrem wszystkich Polak�w, a nie tylko wybranych grup spolecznych.