Metrologia - laboratorium
Imię i nazwisko: Juliusz ZASADZKI Łukasz WAŚKOWSKI		Semestr: IV	Wydział: BM i Z	Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn	Grupa: M2
Temat ćwiczenia: Pomiary pośrednie. Błędy pomiarów pośrednich.
Data wykonania ćwiczenia:	Ocena:

1. Opis ćwiczenia.

Podczas ćwiczenia mierzyliśmy metodami pośrednimi kąty: wewnętrzny i zewnętrzny stożka.

Pomiary bezpośrednie - wynik „y” otrzymuje się wprost ze wskazania narzędzia pomiarowego, jako wartość „a” mierzonej wielkości

y = a

Pomiary pośrednie - wynik „y” oblicza się z zależności:

y = f(a, b, c, ...)

jaką jest związany z wartościami a, b, c, … wielkościami mierzonymi bezpośrednio.

2. Pomiary.

Pomiary średnic kulek i wałeczków pomiarowych przeprowadzaliśmy mikromierzem z dokładnością 0,01mm.

2.1. Pomiar kąta wewnętrznego stożka - metodą pośrednią (za pomocą 2 kulek). Mierzyliśmy długości zaznaczone na rys.1: M₁, M₂, D, d.

M₁=6,35 mm

M­₂=27,2 mm

D=26,9 mm

d=13,5 mm

Wartość kąta wyznaczaliśmy z zależności:

a więc:

Obliczenia:

Błąd pomiaru: maksymalny i najbardziej prawdopodobny - liczyliśmy metodą różniczki zupełnej.

Ostateczny wynik pomiaru kąta wewnętrznego: α = 28,261º ± 0,002º (metodą pośrednią) α = 28,333º ± 0,017º (metodą bezpośrednią)

2.2. Pomiar stożka zewnętrznego - dwiema metodami pośrednimi. Mierzyliśmy długości oznaczone na rysunku: M₁, M₂ oraz d_w1 i d_w2.

POMIAR PIERWSZĄ METODĄ POŚREDNIĄ

Dokładność pomiarów - 0,01mm.

M₁ = 59,31 mm

M­₂ = 120,67 mm

d_w1 = 6,35 mm

d_w2 = 32,00 mm

Wartość kąta wyznaczaliśmy z zależności:

Obliczenia:

Błąd pomiaru - maksymalny i najbardziej prawdopodobny - z różniczki

zupełnej.

Ostateczny wynik pomiaru kąta zewnętrznego pierwszą metodą pośrednią: α = 71,3783º ± 0,002º

POMIAR DRUGĄ METODĄ POŚREDNIĄ (inny stożek)

Dokładność pomiarów - 0,01mm.

M₁ = 59,31 mm

M­₂ = 65,32 mm

h = 40 mm ± 0,001 mm

Wartość kąta wyznaczaliśmy z zależności:

Obliczenia:

Błąd pomiaru - maksymalny i najbardziej prawdopodobny - z różniczki zupełnej.

Ostateczny wynik pomiaru kąta zewnętrznego drugą metodą pośrednią: α = 4,29628º ± 0,00025º (metodą pośrednią) α = 4,333º ± 0,017º (metodą bezpośrednią)

3. Wnioski.

Celem ćwiczenia było porównanie dwóch metod pomiarowych: metody pośredniej i metody bezpośredniej. Jak widać z pomiaru bezpośredniego i obliczeń pomiaru pośredniego - wyniki są zbliżone lecz nieznacznie odbiegają od siebie. Pomiar metodą pośrednią jest o wiele bardziej dokładny niż pomiar metodą bezpośrednią. Dzieje się tak ponieważ każdy pomiar bezpośredni jest obarczony błędem wynikającym z:

• narzędzia pomiarowego,

• obserwatora,

• metody pomiarowej,

• warunków otoczenia itp.

W przypadku pomiaru pośredniego, błąd pomiaru wielkości mierzonej δy wynika z występowania błędów wielkości mierzonych bezpośrednio δa, δb, δc, ... .

M₂

h

M₁

d_w2

d_w1

M₁

M₂

D M₁ M₂

d