Grecji starożytnej wychowanie, w starożytnej Grecji istniały dwa typy wychowania (dzieci wolnych obywateli):
w Sparcie wychowanie znajdowało się całkowicie w rękach państwa i charakteryzowało się ogromną surowością. Miało ono za zadanie wychować sprawnych i posłusznych żołnierzy. Obejmowało tak chłopców, jak i dziewczynki od 7 do 18 roku życia. Wychowankowie wiedli koszarowy tryb życia, uprawiali intensywne ćwiczenia fizyczne i wojskowe. Jednym ze sprawdzianów przydatności były szczególnie surowe sprawdziany na umiejętność przeżycia w nie sprzyjających warunkach. Chłopcy do 20 roku życia przygotowywali się do służby w wojsku, która trwała do 30 roku życia. Takie przygotowanie dawało silnych fizycznie, odpornych na trudy i walecznych żołnierzy. Wychowankom wpajano pogardę dla innego typu wychowania, jak też dla niewolników (helotów). Gotowość bojową młodych sprawdzano podczas obław na niewolników (krypteje). System wychowania w Sparcie przypisywany jest Likurgowi.
Sparta, Sparte, Sparti, miasto w południowej Grecji, na Półwyspie Peloponeskim, w dolinie rzeki Ewrotas, ośrodek administracyjny nomosu Lakonia. 13 tys. mieszkańców (1981).
Założona w XI-X w. p.n.e. przez Dorów. W starożytności główne miasto potężnego państwa spartańskiego (Lakonia, Grecja starożytna), zwane też Lacedemonem. Sparta znana była z siły militarnej i dlatego nie otaczała się, jak inne greckie polis, murami (także z powodu obronności położenia). Pierwsze, częściowe umocnienia wybudowano w końcu IV w. p.n.e., a ciągły mur (o długości ok. 9,2 km) ukończono dopiero w 184 p.n.e.
W V w. p.n.e. trwała rywalizacja Sparty z Atenami o hegemonię w Grecji, zakończona wojną peloponeską i klęską Aten. Od 146 p.n.e. pod władzą Rzymu. Rozkwit osiągnęła w I-II w. W 396 zniszczona przez Alaryka, króla Wizygotów, a w końcu VI i w IX w. - przez Słowian.
W Atenach ideałem był człowiek wszechstronnie wykształcony, łączący harmonijnie kształtowanie wyglądu fizycznego i siły z rozwojem umysłowym, moralnym i estetycznym (kalokagatia). Nauki muzyczne pobierali chłopcy (7 - 14 lat) u prywatnych nauczycieli (gramatyści lub kitaryści), w wieku 15 -16 lat przychodził czas na ćwiczenia fizyczne, pod okiem pedotriby, w palestrze. Nauka była kontynuowana w gimnazjonach, które w okresie hellenistycznym stały się podstawowym typem szkoły średniej. Naukę wieńczyło dwuletnie przeszkolenie wojskowe i obywatelskie w efebiach państwowych (po 338 p.n.e.). Dziewczęta wszystkich warstw nie były objęte nauczaniem państwowym, otrzymywały jedynie wykształcenie domowe.
W świecie hellenistycznym zwyciężył typ wychowania ateńskiego, który też dał początek teorii pedagogicznej (Platon, Arystoteles) poważanej do dziś. W Grecji starożytnej narodziły się również szkoły wyższe, a ich przedstawicielem była Akademia Platońska.
Kalokagatia (z greckiego "kalós kai agathós" - "piękny i dobry"), 1) ideał wychowania w starożytnej Grecji, wyrażający się w doskonałości duchowej i cielesnej, która miała się uzewnętrzniać zarówno w sprawności i wytrzymałości fizycznej, jak i w zaletach umysłu i charakteru moralnego wychowanka.
2) zespół fizycznych i moralnych zalet dobrego, szlachetnego obywatela, oddającego bezinteresownie swe siły do dyspozycji krajowi i społeczeństwu