W1
RACHUNKOWOŚĆ - jest całościowym, zamkniętym systemem obejmującym proces: identyfikacji, klasyfikacji, pomiaru, rejestracji i przygotowania inf. O procesach gospodarczych powodujących zmiany w zakresie majątku jednostki gospodarującej lub org źródeł ich pochodzenia. Ujmuje ona jednocześnie całość kosztów i strat i całość dochodów, zysków, umożliwiając w ten sposób ustalenie ostatecznego finansowego wyniku działalności.
Użytkownicy inf zawartych w sprawozdaniach finansowych to m.in.:
-właściciele i kierownictwo danej jedn gospodarczej
-banki i inni pożyczkodawcy
-inwestorzy
-wierzyciele
-administracja na różnych szczeblach
-władze podatkowe
-opinia publiczna
-konkurencja
ze względów praktycznych i metodycznych wyróżnia się:
-rachunkowość finansowa
-rachunkowość zarządcza
-rachunkowość podatkowa
RACHUNKOWOŚĆ ROLNICZA- to system ewidencji gospodarczej ujmujący w liczbach procesy zaopatrzenia produkcji i zbytu oraz wyniki działalności gospodarczej procesy dystrybucji, spożycia, akumulacji i inne, towarzyszące im zjawiska finansowe, związane z ruchem zależności i zobowiązań określonej rolniczej jednostki gospodarczej lub organizacji.
Zajmuje się liczbowym ujęciem procesu produkcyjnego począwszy od poszczególnych zdarzeń gospodarczych, a skończywszy na analizie przyczyn powodujących określone wyniki gospodarstwa rolniczego.
W2
PRZEDSIĘBIORSTWO- określa jako podmiot gospodarczy prowadzący na własny rachunek działalność produkcyjną, handlową lub usługową w celu określenia osiągniętych korzyści ponoszący ryzyko i odpowiedzialność zgodnie z przepisami prawa. W wymiarze przedmiotowym przedsiębiorstwo jest przedmiotem praw i obowiązków wynikających z prowadzonej działalności gospodarczej na własny rachunek, własne ryzyko i miarę odpowiedzialności.
Do podstawowych cech przedsiębiorstw zalicza się:
-samodzielność
-wyodrębnienie ekonomiczne i organizacyjne
-obowiązek respektowania prawa
-obowiązek poddawania się kontroli publicznej
formy organizacyjne i prawne prowadzenia działalności rolniczej:
->gospodarstwa rolnicze rodzinne przedsiębiorstwo osoby fizyczne
->spółki kapitałowe:
-sp. Zo.o
-spółka akcyjna (s.a.)
->rolnicze spółdzielnie produkcyjne
->pozostałe formy:
-gosp jako zakłady budżetowe - szkolne, przy więzieniach
-administrowana przez ANZ lub inne jednostki (np. rolnicze zakłady doświadczalne)
RACHUNKOWOŚC ROLNA jako system gromadzenia informacji o przebiegu działalności rolniczej u jednostki rolniczej.
SYSTEM KSIĘGOWOŚCI ROLNICZEJ (podstawowy filar rachunkowości) musi uwzględniać zarówno specyfikę produkcji rolniczej jak i niektóre szczególnie właściwości gospodarstw rodzinnych.
Decydują o nich następujące czynniki:
produkcja jest wynikiem procesów biologicznych do przebiegu których na obecnym etapie rozwoju technologii wynik może jedynie stwarzać odpowiednie warunki
produkcja ma charakter przestrzenny i sezonowy
różna długość cyklu produkcyjnego i charakter jego przebiegu powodują m.in. to, że koszty ponoszone na produkcję są znacznie przesunięte w czasie w stosunku do uzyskiwanych efektów
produkcja rolnicza odbywa się w przewadze w małych o niewielkim potencjale ekonomicznym gospodarstwach i w większości jest produkcją sprzężoną co wynika z ograniczonego charakteru gospodarstwa
występuje ścisły związek i wzajemne przenikanie skł. Majątku osobistego rolnika ze skł. Majątku gospodarstwa rolniczego
etapy gromadzenia inf o faktycznym przebiegu zdarzeń gospodarczych:
-inf o charakterze rzeczowym
-inf w ujęciu finansowym
informacje o charakterze rzeczowym gromadzone są przede wszystkim w ujęciu ilościowym i gdy istnieje taka potrzeba są uzupełniane o cechy jakościowe, dotyczą one:
->organizacja gospodarstwa rolniczego, jego zasobów o charakterze stałym (np. ziemi, budynków, zasobów pracy własnej, rolnika i członków rodziny) oraz wyposażenia gospodarstwa
->organizacja produkcji i wzajemnych powiązań między działalnościami produkcyjnymi, zaopatrzenia oraz sprzedaży
->czynników produkcyjnych
->
informacje o charakterze finansowym w gosp rolniczych gromadzone są zazwyczaj w postaci rejestrów obejmujących:
->wpływy, wydatki pieniężne z uwzględnieniem rodzajów wpływów i kierunków predysponowania środków pieniężnych
->zestawy danych o sposobach gospodarowania środkami pieniężnymi:
-zaciąganie kredytu, pożyczki, lokaty finansowe
Od rozpoczęcia transformacji: do gospodarki rynkowej rachunkowość prowadzona w polskich gosp rodzinnych wg 3 następujących systemów:
->system opracowany przez JER/Gt
->zunifikowany System Rachunkowości GOSP.ROL.
->Polski FADN
Największe doświadczenie w prowadzeniu rachunkowości w Polsce ma JER/Gt. W metodzie rachunkowości rolniczej opracowanej przez JGR/Gt dane źródłowe pochodzące z GOSP gromadzone były w książce rachunkowej. Zapisy dotyczyły inf o:
->przychodach i rozchodach gotówkowych (obroty gotówki)
->kredytach i rozliczeniach z instytucjami i osobami prywatnymi
->przychodach i rozchodach w ujęciu ilościowym produktów roślinnych, mat. I poszczególnych grup inwentarza żywego
->nakładach pracy (liczba godzin pracy) członków rodziny i najmu osób w rozbiciu na poszczególne uprawy i grupy zwierząt
->liczbie dni stołowania rodziny, gości i pracowników najemnych zestawione w poszczególnych miesiącach
->rozdysponowanie pracy koni i ciągników własnych i wynajętych
Ponadto w tym systemie rachunkowości rolniczej sporządza się inwenturę i syntetyczny opis gospodarstwa rolniczego.
Od 1996r wprowadzono w Polsce zunifikowany System Rachunkowości Gospodarstw Rolniczych. System ten można traktować jako poprzednika polskiego FAON. Zgodnie z metodą przyjętą w ramach tego systemu ewidencja pierwotna prowadzona jest w gospodarstwie przed rolnika pod nadzorem specjalisty w 3 rodzajach ksiąg:
->książka wpłat i wypłat gosp rol
->książka inwentarzowa gosp rol
->książka obrotów i zeszłości w gosp