materialy I semestr, wlasnosc


Prawo własności

Prawo poświęcone rzeczom omawia Gaius w drugiej części swojego komentarza. Ponieważ termin rzecz (res) miał w prawie rzymskim szersze znaczenie i oznaczał nie tylko wyodrębnioną z przyrody, samodzielną rzecz materialną, ale także to, co mogło być przedmiotem prawa lub majątek jako całość, do prawa dotyczącego rzeczy Gaius zalicza prawo rzeczowe, spadkowe, zobowiązania.

Podziały rzeczy wg. Gaiusa:

  1. materialne i niematerialne

  2. rzeczy mogące być składnikiem majątku (in patrimonio) i nie mogące być składnikiem majątku (extra patrimonium)

  3. rzeczy dopuszczone do obrotu prawnego (in commercio) i wykluczone z obrotu prawnego (extra commercium)

  4. rzeczy podlegające prawu ludzkiemu (humani iuris) i rzeczy podlegające prawu boskiemu (divini iuris), do których zaliczano res sacrae, res sanctae i res religiosae

res humani iuris dzieliły się na

Inne podziały rzeczy:

  1. oznaczone gatunkowo i indywidualnie

  2. podzielne i niepodzielne

  3. zużywalne i niezużywalne

  4. ruchomości i nieruchomości

  5. jednolite, złożone, zbiorowe

Pożytki=rzeczy uzyskane w drodze normalnej eksploatacji gospodarczej rzeczy, stają się odrębną rzeczą w momencie odłączenia od rzeczy macierzystej

Przynależność=samodzielna rzecz ruchoma przeznaczona do gospodarczego lub funkcjonalnego korzystania z innej rzeczy

Własność-najpełniejsze prawo nad rzeczą (plena in re potestas), właściciel mógł z rzeczą robić wszystko, o ile prawo wyraźnie mu tego nie zakazywało

  1. Własność kwirytarna-dostępna tylko dla obywateli rzymskich, powstawała poprzez nabycie rzeczy res mancipi przez mancipatio lub in iure cessio albo res nec mancipi poprzez traditio

  2. Własność bonitarna (pretorska)-chroniona przez pretora poprzez actio publiciana, powstawała wskutek nieformalnego wydania res mancipi albo wskutek nabycia rzeczy w dobrej wierze od osoby nie będącej właścicielem, do czasu upłynięcia okresu potrzebnego do zasiedzenia duplex dominium

  3. Własność nieruchomości na prowincjach-nieruchomości prowincje należały bądź do populus romanus albo do cesarza i teoretycznie nie mogły być przedmiotem własności indywidualnej, faktycznie użytkowane przez osoby zachowujące się jak właściciele, chronione na wzór ochrony właścicielskiej; od Dioklecjana po opodatkowaniu gruntów italskich zrównano status gruntów prowincjonalnych i italskich

  4. Własność peregrynów-chroniona przez pretora lub namiestnika prowincji skargą z zastosowaniem fikcji si cives romanos esset

Uprawnienia właściciela

  1. Prawo posiadania rzeczy (ius possidendi)

  2. Prawo używania rzeczy (ius utendi)

  3. Prawo pobierania owoców z rzeczy (ius fruendi)

  4. Prawo rozporządzania rzeczą (ius disponendi)

  5. Prawo zużycia fizycznego rzeczy (ius abutendi)

Ograniczenia własności: od czasów najdawniejszych: wynikały z prawa sąsiedzkiego, prawa publicznego, podatkowego, najsilniejszym ograniczeniem własności jest instytucja wywłaszczenia.

Ograniczenia wynikające z czynności prawnych: ustanowienie prawa na rzeczy cudzej lub zobowiązanie się do udostępnienia rzeczy innej osobie do korzystania

Własność jest prawem elastycznym i bezwzględnym

Współwłasność: rzymianie znali współwłasność w częściach ułamkowych, idealnych (communio pro indiviso), polegała ona na ty, iż każdy ze współwłaścicieli miał określony ułamkiem idealny udział w rzeczy, mógł swobodnie dysponować swoim udziałem, ale całą rzeczą mogli dysponować tylko wszyscy współwłaściciele. Do podziału współwłasności służyła actio familiae erciscundae albo actio communi dividundo

Posiadanie

Władztwo faktyczne nad rzeczą, już w okresie Ustawy XII Tablic Rzymianie rozróżniali instytucję własności od posiadania. Na posiadanie składały się dwa elementy:

Posiadanie pozbawione animus rem sibi habendi nazywano posiadaniem naturalnym lub detencją, by odróżnić je od posiadania tzw. cywilnego, na które składały się dwa w/w elementy. Co do zasady tylko posiadacz cywilny, przy spełnieniu dodatkowych przesłanek, mógł nabyć własność rzeczy poprzez zasiedzenie, miał ochronę interdyktalną (wyjątek prekarzysta, depozytariusz sekwestrowy, emfiteuta, wierzyciel zastawny, superficjariusz).

Posiadanie jako stan faktyczny a nie prawny mogło być:

  1. wadliwe (nabyte vi, clam, precario) albo niewadliwe: miało to znaczenie przy ochronie interdyktalnej

  2. w dobrej wierze (posiadacz jest przekonany, że jest właścicielem) albo w złej wierze: miało to znaczenie przy możliwości nabycia owoców



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ochrona własności intelektualnej - wykład 2013, PB-materiały, semestr VI, ochrona własności intelekt
ochrona wasnoci intelektualnej, PB-materiały, semestr VI, ochrona własności intelektualnej
model systemu zarz-dzania, Logistyka - materiały, semestr 1, Podstawy zarządzania
28fizyczna, inżynieria materiałowa - semestr 4, Inżynieria Materiałowa pwr - semestr 4, Chemia Fizyc
3, Inzynieria Materiałowa, I semestr, Elektrotechnika, elektrotechnika, 3.4 silnik szeregowy
ściąga 2, Studia - materiały, semestr 6, Technologia rybna
Sadownictwo, UR materiały, semestr IV, semestr IV, prezent od 3go roku , roslinki!!!, Roślinki!!!, O
wzm operacyjny - wyzysk, Inzynieria Materiałowa, I semestr, Elektrotechnika, elektrotechnika, Układy
3 Materiały półprzewodnikowe, własności, wytwarzanie i ich obróbka mechaniczna [tryb zgodności]
wzm oper 05, Inzynieria Materiałowa, I semestr, Elektrotechnika, elektrotechnika, Układy Elektronicz
2ubezp gospodarczePankou6str, PB-materiały, semestr II, Finanse
3. Metody prewencji nieprawidłowego żywienia, Studia - materiały, semestr 7, Podstawy żywienia, Diet
Nauka o panstwie, Stosunki międzynarodowe - materiały, I semestr, Nauka o państwie (ćwiczenia)
Biznes plan - praca zaliczeniowa, Studia - materiały, semestr 7, Zarządzanie, Marketing, Ekonomia, F
Internet - UE prawo, Studia - IŚ - materiały, Semestr 07, Praca dyplomowa
PIEKARNIA, Studia - materiały, semestr 7, Projektowanie

więcej podobnych podstron