WYKŁAD 10 13.12.2010 RZYM
1) Okres królewski (etruski) 753-510r. p.n.e.
2) Okres republikański 509-31 r. p.n.e.
3) Okres cesarstwa 31 r. p.n.e. - 476 r. n.e.
4) Wczesna republika 509 r. - 275 r. p.n.e.
5) Rozkwit i upadek republiki 275 - 31 r. p.n.e.
od drugiego do pierwszego tysiąclecia na płw. Apenińskim pojawili się Etruskowie. Pozostawili po sobie bogata kulturę, m.in. budowle z mozaikami.
W VI w p.n.e. mieli już dobrze rozwiniętą kulturę fizyczną.
Żołnierze etruscy rywalizowali ze sobą na polu marsowym.
Odbywały się zawody zapaśnicze przed posągiem Hermesa, miały one charakter widowiskowy.
Charakterystycznym sportem dla Etrusków był skok o tyczce.
Oprócz tego ćwiczyli się w: biegach, skokach, tańcach z bronią, jeździe konnej, wyścigach wozów bojowych.
Etruskowie wynaleźli m.in. łuki do budowy okien, drzwi i mostów.
Od V w. p.n.e. miasto Rzym rozpoczęło podbój terytorium ziem płw. Apenińskiego.
Walki trwały do 264 r. p.n.e.
Z krajów podbitych powstała federacja. Wyrosło silne państwo będące przeciwwagą dla Kartaginy.
Italia w III w. p.n.e. była krajem o zdecydowanej przewadze rolnictwa w gospodarce, uprawa zboża i hodowla stanowiły podstawę egzystencji ogółu. Drobni rolnicy byli podstawą armii rzymskiej.
Wychowanie było skierowane na uprawianie roli oraz ćwiczenie się w sztukach wojskowych.
Powstanie
niewolników - sławne powstanie Spartakusa 73-71 r. p.n.e.
Rzymianin kończony 16 rok życia udawał się na roczny pobyt do domu ważnej osobistości życia politycznego.
Wzorem dla młodzieńca był ojciec (jako głowa rodziny) albo król (jako głowa państwa).
Młodzieniec musiał ćwiczyć się w biegach, skokach, jeździe konnej, pływaniu, posługiwaniu się dzidą i tarczą.
pod wpływem kultury hellenistycznej zaczęły powstawać w Rzymie szkoły elementarne i średnie. Uczono przedmiotów utylitarnych nie naruszających tradycji.
Popularne były gry w piłkę, konkurencje lekkoatletyczne itp.
Od 7 roku życia dziewczęta uczyły się pod okiem matki, a chłopcy pod okiem guwernera (niewolnika)
Szkoły prywatne w Rzymie, uczono w nich czytania, pisania i rachunków. Szkoła była 3-stopniowa.
Dzieci bawiły się m.in. w zabawy z obręczą, gry w piłkę.
Często dzieci z arystokratycznych rodzin wyjeżdżały na naukę do miast Greckich.
Młodzieńcy w wieku 17-18 lat byli powoływani do służby wojskowej.
Istniały też szkoły niewolników - zwane pedagogikum. Uczono w nich czytania, pisania, matematyki i zawodu. Szkoły te nie cieszyły się popularnością.
Szkoły w cesarstwie miały charakter publiczny.
Okres cesarstwa (po zwycięstwie Oktawiana w bitwie pod Akcjum, został wtedy władcą Imperium)
W starożytnym Rzymie w przeciwieństwie do Grecji na stadionach w Igrzyskach Ludu Rzymskiego brali udział niewolnicy. Po kilku zwycięstwach na arenie niewolnik mógł wygrać wolność.
Bogacące się społeczeństwo rzymskie spychało na dalszy plan kulturę fizyczną.
Szkoły miały przygotować młodzież do służby wojskowej. Ćwiczono ich w fechtunku oraz ćwiczeniach militarnych.
Młodzież rywalizowała w jeździe konnej. Odbywały się również walki ze zwierzętami itp.
Juwenalia - święta młodzieży studenckiej, wywodzą się od czasów Nerona.
W Rzymie pojawiają się Gladiatorzy. Miasto żądało "chleba i igrzysk".
Walki gladiatorów były już w czasach etruskich, żeby uświetnić uroczystości pogrzebowe.
Rozpoczęcie walk gladiatorów w 146 r. n.e.
Walki zaczęto organizować, ponieważ życie w Rzymie, jak nigdzie indziej, nie miało żadnych wartości.
Amfiteatry były nie tylko miejscem walk, ale również miejscem gdzie można było załatwić interesy polityczne czy handlowe.
W amfiteatrach organizowano również bitwy morskie (amfiteatr napełniano wodą)
Największy amfiteatr to Koloseum.
Pierwsze amfiteatry powstały w Kampanii.
Na amfiteatrach występowali żołnierze-niewolnicy, którzy przyodziewali stroje ludów podbitych. (Retarus sieciarz, samnita, Trak, Gal)
Walczono parami lub z dzikimi zwierzętami (ściągano je z afryki).
Często przeznaczano na śmierć Chrześcijan (przypomnijcie sobie sceny z "Quo vadis".