Procesy endogeniczne => procesy wewnetrzne:

= procesy ladotwórcze( epejogeniczne) = powolne i dlugotrwale

pionowe ruchy skorupy ziemskiej

przyklady: Basen Morza Srodziemnego, Holandia,

okolice Gdanska

= procesy górotwórcze( orogeniczne) = faldowanie serii skalnych

i ksztaltowanie charakterystych struktur

przyklady: Azory, Góry Swietokrzyskie

orogenezy: alpejska, hercynska, kaledonska

= procesy wulkaniczne = procesy zwiazane z wydostawaniem sie

magmy na powiezchnie

= lawa = magma na powiezchni

= wulkan = miejsce ujscia lawy

= krater = wklesle obnizenie na wiezcholku

= lapille = drobne okruchy w chmurze

= kaldera = zaglebienie w srodkowej czesci

stozka, na którym tworzy sie nowy maly

stozek

typy wulkanów:

- tarczowy = lagodne stoki i duzy krater

- hawajski = liczne boczne ujscia lawy

- wezuwianski = strome i wysokie - nieczynny = niekompletne stozki

- czynny = aktywny

- podwodny = pod woda

- nawodny = na ladzie

- wygasly = brak pewnisci co do nieczynnosci

( chwilowo nieaktywny)

Procesy egzogeniczne => procesy zewnetrzne

= wietrzenie = rozpad pod wplywem wody,powietrza,cz. biogenicznych

= wietrzenie chemiczne = oddzialywanie zanieczyszczonej wody

na skaly

- rozpuszczanie

- hydroliza

- uwodnienie

- utlenianie

- uweglanowienie

Kras = procesy i zjawiska wystepujace w obszarach

zbudowanych ze skal podlegajacych rozpuszczeniu

Stopien przemiany skal:

zmiana fizycznych i chemicznych wlasciwosci skal

= wietrzenie fizyczne = wietrzenie mechaniczne( nagrzewanie

stygniecie, zamarzanie i rozmarzanie) Stopien przemiany skal:

rozdrabnianie skal bez zmiany ich wlasciwosci

chemicznych

= wietrzenie biologiczne = wietrzenie przez organizmy zywe

(kwasy roslinne, mech. dzial. korzeni

meczaniczne oddzial. zwierzat)

Stopien przemiany skal: zróznicowanie oddzialywanie,

przemiana fizyczna i chemiczna

= grawitacyjne ruchy masowe = zmiany stanu gruntów wynikajace

z dzialania grawitacji:

= pelzniecie = powolne przemieszczanie sie materialu zwiazane

ze zmianami fizykochemicznymi( np. pochylone

drzewa i ploty) = odpadanie = odpadanie kawalków skal

= oberwanie = gwaltowne oderwanie sie mat. skalnego

= dzialalnosc wód plynacych

Ruch wody:

- spokojny = ciaglosc strumienia - burzliwy = mieszanie wody w calym przekroju

Typy przenoszenia materialu:

= toczenie

= poslizg

= ruch skokowy

= przenoszenie zawiesinowe

Erozja wglebna = wcinanie sie w podloze przy udziale grawitacji

Erozja wsteczna = wymywanie materialu tworzace powiekszone

misy zródlowe

Erozja boczna = intensywne poszerzenie den dolinnych w wyniku

meandrowania koryta rzeki.

Baza erozyjna = najnizej polozony punkt w przekroju podluznym

calego koryta

= dzialalnosc zbiorników wodnych:

= plywy = okresowe wachania poziomu wody

= falowanie = oddzialywanie chemiczne i fizyczne fal na brzeg = akumulacja = gromadzenie materialu przy brzegu za pomoca

fal

= rewa = podwodne wybrzuszenie blisko brzegu

= wal burzowy = na plazach niskich bariera chroniaca lad przed

dzialalnoscia morza

= mierzeja = waskie pasy ladu odgradzajace morze od zbiornika

sródladowego powstale w wyniku

przemieszczania materialu

= marsze = podmokle, zbudowanie z okruchów mineralnych

pozostalosci po akwenach zmknietych przez mierzeje

= abrazja = niszczaca dzialalnosc morza na brzeg

= klif = pionowa sciana brzegu narazona na dzialanie fal

= platforma abrazyjna = platforma brzegowa, tuz przed klifem

zanurzona

= ujscia rzek:

- deltowe( Nil, Wisla, Amazonka)

- lejkowe => estuaria (Goranna, Odra)

= atole = „jeziora” na oceanie otoczone brzegiem z korali

= prady zawiesinowe = duze szybkosci i ogromna ilosc materialu

= sedymentacja => osadzanie sie róznych materialów na dnie:

- osady strefy brzegowej 40 - 60m, material pochodzi

z ladu( czastki organiczne i mineralne)

- osady szelfowe do 200 - 250m, osady z ladu, korale

- osady stoków kontynentalnych od 200 do 3000

muly, udzial pradów zawiesinowych

- osady glebin oceanicznych od 3000, muly i szczatki

planktou