Grupowe Podejmowanie Decyzji
Od czego zależy efektywność decyzji podjętej przez grupę wg Ivana Steiner'a?
Efektywność decyzji podjętej przez grupę zależy od typu zadania, które ma ona rozwiązać.
Ivan Steiner (1972) wyróżnia trzy typy zadań:
zadanie addytywne - zadanie grupowe, którego wykonanie jest uzależnione od wysiłku wszystkich osób (np. ogólny okrzyk całej grupy).
zadanie koniunktywne - zadanie grupowe, którego wynik zależy od tego, jak dobrze pracuje najsłabszy jej członek (np. jak szybko zespół alpinistów, połączonych liną, zdobędzie szczyt).
zadanie dysjunktywne - zadanie grupowe, którego poziom rozwiązania zależy od pracy najsprawniejszego członka grupy (np. gdy grupa osób rozwiązuje wspólnie trudne zadanie matematyczne).
Grupy mają przewagę nad jednostkami przy rozwiązywaniu zadań dysjunktywnych, a nie przy zadaniach koniunktywnych i addytywnych.
Należy pamiętać, że grupy są zjawiskiem społecznym. Ich członkowie wnoszą do nich swoje postawy, uczucia, potrzeby itd.
Grupa rozwiązująca zadanie dysjunktywne będzie efektywna tylko wtedy, gdy jej najzdolniejszy członek potrafi przekonać resztę do swojej racji - nie jest to łatwe biorąc pod uwagę fakt, że wielu z nas nie przyznaje się do popełnionej pomyłki.
Czym jest strata ponoszona w toku procesu?
Strata ponoszona w toku procesu (Ivan Steiner, 1972) - każdy rodzaj współoddziaływania w grupie, który utrudnia rozwiązanie problemu.
Np. najbardziej kompetentny członek grupy ma niski status w zespole, czyli nikt nie będzie poważnie traktował jego pomysłów; może być także tak, że najbardziej kompetentna osoba nie będzie pewna oceny swojej osoby przez innych i z tego powodu będzie milczała.
W pewnych grupach ludzie nie słuchają siebie wcale, w innych może dojść do zdominowania dysjunkcji przez jedną osobę, a pozostali muszą milczeć
Do straty w procesie dochodzi również, gdy zadanie nie ma jasnego, jednoznacznego rozwiązania.
W przypadku problemów, dla których nie ma oczywistych rozwiązań, grupy nie działają lepiej niż zrobiliby to samodzielnie ich członkowie.
Jakie konsekwencje dla grupy wynikają z nie dzielenia się unikatową informacją z innymi członkami grupy?
Aby podjąć najlepszą decyzję poszczególni członkowie grupy muszą połączyć swoje siły; każdy z nich jest specjalistą w jakiejś określonej dziedzinie.
Garold Stasser wraz ze współpracownikami wykazał, że w grupach występuje tendencja do poświęcania dużej ilości czasu na dyskusje o informacji, którą posiadają wszyscy członkowie; nie poświęcają natomiast uwagi informacjom posiadanym przez poszczególnych członków grupy.
W warunkach braku upowszechnienia informacji uczestnicy badań koncentrowali się przede wszystkim na informacji, którą dysponowali wszyscy, a nie na informacji posiadanej przez poszczególne osoby.
Przy dysjunktywnych zadaniach grupy często nie są dobrymi ekspertami ze względu na straty ponoszone w toku procesu oraz tendencję do koncentrowania się na wspólnej informacji.
Co oznacza pojęcie „burza mózgów”?
BURZA MÓZGÓW (A.F. Osborn, 1957) - technika udoskonalania decyzji grupowych poprzez zachęcanie do swobodnej wymiany poglądów oraz eliminowanie krytycyzmu.
Jednak, jak wskazują badania nie jest to technika doskonała.
Czy grupa działa lepiej gdy jej członkowie się znają?
MYŚLENIE GRUPOWE (Irving Janis, 1972, 1982) - rodzaj myślenia, w którym bardziej liczy się dążenie do zachowania spójności i solidarności grupy niż realistyczne uwzględnianie faktów.
Zgodnie z tą koncepcją grupowe myślenie występuje tylko w ściśle określonych sytuacjach, tzn. wtedy, gdy grupa jest zwarta, oddzielona od poglądów przeciwnych własnym opiniom oraz, gdy kieruje nią jeden dominujący przywódca usilnie forsujący własne poglądy.
Wady myślenia grupowego skłaniają ludzi do wprowadzania w życie gorszych decyzji. Grupa nie analizuje wszystkich możliwych rozwiązań, nie przygotowuje planów działania na wypadek niepowodzenia, mało realistycznie pojmuje ryzykowność podejmowanego działania.
Myślenia grupowego można uniknąć. Zależy to m.in. od przywódcy, który powinien być bezstronny a nie autokratyczny.
Czy poprzez polaryzację grupa dąży do skrajności?
POLARYZACJA GRUPOWA - tendencja grup do podejmowania decyzji, które są bardziej skrajne niż początkowe inklinacje członków.
Z badań Wallacha wynika, że grupy podejmują bardziej ryzykowne działania niż jednostki. Zjawisko to nazwano przesunięciem ryzyka.
Grupa jest czynnikiem wzmacniającym początkowe skłonności swoich członków ku zwiększonemu ryzyku, jeśli wykazywali tendencję do ryzyka, lub ku zwiększonej ostrożności, jeśli ostrożność kierowała nimi od początku.
Rola czynników poznawczych i motywacyjnych
Grupy umacniają początkowe skłonności swoich członków z dwóch powodów: na skutek działania procesów poznawczych (wysłuchiwanie nowych i przekonujących argumentów) i motywacyjnych (chęć zyskania sympatii w grupie).
W celu zdobycia sympatii innych wiele osób przyjmuje nie stanowisko ogólnie podzielane, ale stanowisko bardziej skrajne. Dzięki temu jednostka szanuje wartości grupy a jednocześnie prezentuje się w pozytywnym świetle - jako osoba awangardowa i ciekawie myśląca.
Na czym polega Teoria wartości kształtowanej kulturowo ?
Zgodnie z tą teorią (Browna) jedne kultury powinno się skłaniać do ryzyka, a inne do ostrożności. Np. kultura amerykańska to kultura ryzyka. Amerykanie bardziej pozytywnie postrzegają ludzi, którzy są ryzykantami, niż tych którzy są ostrożni w swoich decyzjach; preferują sytuascje o wieloznacznym ryzyku niż sytuacje jednoznacznie pewne.W krajach afrykańskich podstawową wartością kulturową jest ostrożność.
Podsumowanie
Często grupy podejmują decyzje gorsze niż pojedyńcze jednostki. Widoczne jest to wyraźnie, gdy grupa pracuje nad:
zadaniem addytywnym - próżniactwo społeczne;
zadaniem koniunktywnym - praca osoby najmniej sprawnej zaniża wynik pracy grupy;
zadaniem dysjunktywnym - dochodzi do straty w toku procesu, jeżeli ludzie nie uwzględniają wskazówek najsprawniejszego członka grupy.
Grupy będą podejmowały lepsze decyzje, jeżeli uchronią się przed stratą w toku procesu i od innych będą zdobywały informacje, których same nie posiadają.
Zajęcia: Psychologia Społeczna |
|
Kierownictwo Grupowe |
str. 1/1
Internetowa Baza Pomocy Studentów Psychologii - psychol
Odwiedź nas!
Wyszukiwarka