GASTRULACJA

Gastrulacja to proces tworzenia się listków zarodkowych, czyli zróżnicowanych warstw komórek. Rozwijające się komórki węzła zarodkowego różnicują się, tworząc najpierw dwie warstwy: entodermę i ektodermę a pomiędzy nimi wytwarza się mezoderma.

Na początku 3 tygodnia, kiedy zarodek osiąga 1,5 mm długości, pojawiają się: smuga pierwotna, węzeł pierwotny, i przedłużenie głowowe - trzy struktury, które znamionują proces gastrulacji i wiążą się z powstaniem trzeciego listka zarodkowego- mezodermy.

W 15 dnu rozwoju z epiblastu wywędrowuja komorki, które przyjmują kształt kulisty bądź nieregularny i układają się w linii środkowej okolicy ogonowej tarczki zarodkowej. Na tarczce zarodkowej, od strony jamy owodni, tworzą one uniesione nad powierzchnię zgrubienie z bruzdą pośrodku, które nazywa się smugą pierwotną. Od smugi pierwotnej w kierunku głowowym tworzy się skupienie komorek mezodermalnych, zwane węzłem pierwotnym lub węzłem Hensena. W węźle Hensena, w wyniku wpuklenia się komórek, powstaje dołek pierwotny. W 16 lub 17 dniu między węzłem Hensena a płytką przedstrunową rozciąga się przedłużenie głowowe a pod nim wyrostek struny grzbietowej. W połowie 3 tygodnia mezoderma wewnątrzzarodkowa rozdziela ektodermę i entodermę tarczki zarodkowej z wyjątkiem okolicy głowowej, gdzie ściśle połączone ektodermy i endodermy tworzą błonę ustno-gardłową oraz okolicy ogonowej tarczki.

(ciąg dalszy nastapi)

---