Prawo pracy
Prawo jest ogółem norm prawnych regulujących stosunki zachodzące między ludźmi danej społeczności zawierające nakazy i zakazy, oraz sankcje za ich nieprzestrzeganie
Praca - zespół norm prawnych, zbiór norm prawnych regulujących stosunki pracy
Geneza prawa pracy
Powstało w celu ochrony jednostki majątkowo słabszej, przed wyzyskiem (ewoluowało w wyniku rewolucji ). W prawie pracy więcej obowiązków przypisane jest pracodawcy.
Prawo pracy jest instrumentem polityki państwa. Kodyfikacja prawa pracy nastąpiła w roku 1974, natomiast kodeks pracy wszedł w życie 1 stycznia 1975 roku.
Źródła prawa (według Konstytucji) - nazywamy akt prawny powszechnie obowiązujący wydany w określonej formie przez właściwy organ oraz podany do wiadomości publicznej.
Akt prawny - zbiór norm, które mają różną rangę. Najważniejszym aktem prawnym jest Konstytucja (wydana w formie ustawy). Drugim w kolejności ważności aktem prawnym są umowy międzynarodowe. Są to umowy zawierane między rządami zainteresowanych państw. Mogą być one dwu, lub wielostronne. Umowy międzynarodowe są ważniejsze od zwykłych ustaw, ich wypowiedzenie jest bardzo trudne i wymaga akceptacji drugiej zainteresowanej strony. Trzecim źródłem prawa są ustawy. Ustawy podaje się do wiadomości publicznej w Dzienniku Ustaw (dotyczy to również umów międzynarodowych) Czwartym aktem prawnym są rozporządzenia, wydawane na podstawie ustaw, i w celu ich wykonania. Wydaje je Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów, oraz Ministrowie. Rozporządzenia precyzują, o co chodzi w ustawie. Rozporządzenie musi opierać się na ustawie.
Organem, który ocenia zgodność ustaw oraz rozporządzeń z Konstytucją jest Trybunał Konstytucyjny, może on uchylić daną ustawę lub rozporządzenie. Natomiast organem interpretującym ustawy są sądy np. : Sąd Najwyższy.
Powszechnie obowiązujący tzn. obowiązujący bliżej nieokreśloną grupę ludzi.
Kodeks pracy -tworzony przez 20 lat po wojnie.
Pracownikiem jest każdy kto świadczy pracę na podstawie umowy o pracę, na podstawie powołania lub mianowania na stanowisko, wyboru, na podstawie spółdzielczego stosunku pracy.
W ramach stosunku pracy przysługuje nam
unormowany czas pracy - 8 godz. dziennie i 42 godz. tygodniowo
prawo do przyszłej emerytury
pracownik ma prawo otrzymać od pracodawcy i na jego koszt odzież ochronną
prawo do płatnego urlopu co roku
prawo do urlopu wychowawczego
pracodawca ma obowiązek przeszkolenia pracownika z zakresy BHP
pracownik musi przechodzić badania kontrolne na koszt pracodawcy
Pracodawcą (art. 3) jest każdy, kto zatrudnia pracownika, może to być osoba fizyczna, lub prawna.
Cechy stosunku pracy
Z umowy o pracy wynika obowiązek osobistego świadczenia pracy
Praca jest z reguły świadczona w sposób podporządkowany
Z reguły pracę świadczy się w określonym miejscu i czasie pracy.
Zasady prawa pracy
Zasada wolności pracy - każdy ma prawo do wykonywania dowolnej pracy, wolność wykonywania zawodu. Ustawa lustracyjna wprowadza wyjątek od tej zasady.
Zasada prawa do minimalnego wynagrodzenia - minimalny zarobek w Polsce wynosi 760 zł brutto
Zasada swobody umów - każdy pracownik ma prawo wybrać sobie pracodawcę, a pracodawca ma prawo wyboru pracownika
Zasada zakazy dyskryminacji stosunku pracy np.: z uwagi na rasę, płeć, wiek, wyznanie, narodowość, przynależność związkową itp.
Zasada prawa do godziwego wynagrodzenia - godziwe wynagrodzenie to takie wynagrodzenie które pozwoli utrzymać 1 osobie pracującej 4 osobową rodzinę (def. wg socjologii )
Zasada prawa do wypoczynku - realizowane przez kodeks pracy przez określenie maksymalnego czasu pracy, oraz liczbę dni wolnych i urlopu wypoczynkowego, minimalny wymiar urlopu w Polsce wynosi 18 dni
Zasada prawa pracownika do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy
W Prawie pracy nad przestrzeganiem prawa pracy czuwa PIP - Państwowa Inspekcja Pracy. Wykonuje ona swoje obowiązki przez inspektorów pracy. Inspektor ma prawo wejścia do dowolnego zakładu pracy oraz kontrolo z zakresu BHP i przepisów kodeksu pracy. Inspektor w skrajnych przypadkach ma prawo do czasowego zamknięcia zakładu, może nałożyć mandat karny do wysokości 500 zł, lub skierować sprawę do Kolegium d.s. Wykroczeń.
Umowa o pracę
Stosunkiem między pracodawcą a pracownikiem jest stosunek pracy - prawny
Umowa o pracę jest dwustronna
Stosunek pracy jest ważny ponieważ z niego wynika szereg uprawnień dla pracownika, oraz dużo więcej obowiązków dla pracodawcy.
Z umowy o pracę wynika
urlop macierzyński
urlop wychowawczy
prawo do zasiłku chorobowego
staż pracy do zasiłku emerytalnego
urlop wypoczynkowy
prawo do wynagrodzenia
świadczenia z tytułu wypadku przy pracy
prawo do odzieży roboczej, ochronnej - bezpłatnej
prawo do szkoleń z zakresu BHP
prawo do bezpłatnych badań okresowych na koszt pracodawcy
Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do świadczenia pracy określonego rodzaju, praca ta musi być świadczona na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem. Pracodawca zobowiązuje się zapewnić pracownikowi pracę i zapłacić wynagrodzenie.
Do elementów wyróżniających umowę o pracę od innych należy
praca winna być świadczona osobiście
praca odbywa się w określonym miejscu
miejsce wykonywania pracy
podporządkowanie pracownika
Umowa o pracę można podzielić na:
umowę na czas określony
umowę na czas nieokreślony
umowę na czas wykonywania określonej pracy
Umowę o pracę na czas nieokreślony może poprzedzać umowa na okres próbny, nie może ona jednak przekroczyć 3 miesięcy, jeżeli po tym terminie nadal pracujemy przyjmuje się iż jest to umowa na czas nieokreślony.
Umowa na czas ściśle określony
pracownik jest bardzo podporządkowany
przy umowie tej nie ma wypowiedzenia, jednak jeżeli bała ona zawarta na okres dłuższy od 6 miesięcy to strony mogą się umówić co do wypowiedzenia np.: 2 tygodnie
umowa ta rozwiązuje się z ostatnim dniem umowy
Umowa na czas wykonania określonej pracy
rozwiązuje się z dniem wykonania określonej w umowie pracy
Umowa na czas nieokreślony
trzeba określić pierwszy dzień pracy, jeżeli nie został on określony to przyjmuje się iż jest to dzień podpisania umowy
każda umowa musi być sporządzona na piśmie, jeżeli została zawarta ustnie, to należy ją potwierdzić na piśmie w ciągu 7 dni
należy określić w niej miejsce pracy, rodzaj wykonywanych czynności, oraz wysokość wynagrodzenia
Sposoby rozwiązywania umów o pracę
Rozwiązanie ma mocy porozumienia stron
Oświadczenie woli jednej ze strony z zachowaniem ustawowego okresu wypowiedzenia - pracownik może zawszę wypowiedzieć umowę, natomiast pracodawca tylko w określonych przypadkach
Oświadczenie woli jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia - zwolnienie dyscyplinarne
Rozwiązanie umowy ze względu na upłynięcie czasu na który została zawarta
Rozwiązanie ze względu na określony cel umowy
Okres wypowiedzenia umów próbnych
Jeżeli zatrudnieni byliśmy do 2 tygodni - przysługuje nam 3 dni
2 tygodnie - 3 miesięcy - tydzień
3 miesiące - 2 tygodnie
Wypowiedzenie umów na okres nieokreślony
Każdemu pracownikowi przysługuje okres wypowiedzenia uzależniony od stażu pracy pracownika u danego pracodawcy. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest - firma która została przejęta przez inną - wtedy pracownik firmy przejmowanej może zliczyć sobie staż pracy u poprzedniego pracodawcy.
Jeżeli był zatrudniony do 6 miesięcy - okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie
6 miesięcy - 3 lata - okres wypowiedzenia wynosi 1 miesiąc
powyżej 3 lat - 3 miesiące
Procedura rozwiązywania umowy o pracę
Każde rozwiązywanie umowy o pracę musi być w formie pisemnej
Pracodawca musi uzasadnić powody zwolnienia
Pracodawca musi poinformować zakładowy związek zawodowy o zamiarze zwolnienia, na piśmie z uzasadnienie. Związki zawodowe mogą sprzeciwić się zwolnieniu, ale muszą złożyć umotywowane, na piśmie powody sprzeciwu w ciągu 5 dni. Pracodawcy przysługuje odwołanie do centrali związku.
Zakaz wypowiadania umowy o pracę
usprawiedliwiona nieobecność w pracy - np : choroba, urlop macierzyński, wypoczynkowy, opieka nad chorym członkiem rodziny.
Oświadczenie woli uważa się za ważne, kiedy adresat miał możliwość zapoznania się z jego treścią
pracownicy w wieku przedemerytalnym (2 lata do emerytury) - nie mogą być zwalniani pod warunkiem iż wraz z wiekiem emerytalnym osiągną również uprawnienia emerytalne
z uwagi na pełnione funkcje społeczne - poseł senator związkowiec inwalidzi kombatanci
Wszystkie te zakazy przestają obowiązywać w momencie likwidacji zakładu pracy
Zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia.
Przyczyny zawinione (zwolnienie dyscyplinarne)
ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (obowiązki pracownicze są wymienione w dwóch artykułach Kodeksu Pracy - 100 np. : sumienne i rzetelne wykonywanie obowiązków, przestrzeganie dyscypliny i regulaminu pracy).
Popełnienie przez pracownika przestępstwa które uniemożliwia jego dalsze zatrudnienie - przestępstwo musi być stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu, lub musi to być wina oczywista
Rozwiązywanie umowy o pracę ze skutkiem natychmiastowym jest możliwe jedynie w ciągu jednego miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o zdarzeniu (na piśmie).
Ważne przyczyny ( art. 63 )
długotrwała usprawiedliwiona nieobecność
3 miesiące - jeżeli staż pracy nie przekracza 6 miesięcy
ponad 6 miesięcy - umowę o pracę można rozwiązać kiedy ZUS uzna, że pracownikowi nie przysługuje chorobowe.
Nie jest wymagany staż pracy jeśli pracownik ulegnie wypadkowi lub choruje na chorobę zawodową.
Prawo do rozwiązywania umowy o pracę przez pracownika ze skutkiem natychmiastowym.
jeśli lekarz orzeknie, że rodzaj wykonywanej pracy jest dla niego szkodliwy, a pracodawca nie może przenieść go na inne stanowisko.
Pracodawca naruszy ciężko swoje obowiązki wobec pracownika np : nie płaci pracownikowi wynagrodzenia
Wygaśnięcie stosunku pracy
W przypadku śmierci jednej ze stron stosunku pracy.
Po upływie trzy miesięcznego tymczasowego aresztowania (przez okres aresztowania pracodawca płaci pracownikowi połowę wynagrodzenia, jeśli pracownik wróci do pracy przed upływem 3 miesięcy, pracodawca zobowiązany jest do wypłacenia mu drugiej połowy wynagrodzenia).
Jeżeli pracownik nie wraca do pracy po upływie kadencji, powołania, mianowania.
Dokumenty w związku z rozwiązaniem umowy o pracę to:
Świadectwo pracy
jest to dokument, który dostaje się z urzędu.
Wydaje się je w ostatnim dniu trwania stosunku pracy
Zamieszcza się w nim istotne wzmianki, które mają wpływ na uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego - okres zatrudnienia, tryb rozwiązywana umowy o pracę).
Nie wydanie świadectw pracy powoduje sankcję cywilno - prawne do wysokości 5000 zł.
Obowiązki pracownika i pracodawcy
Obowiązki pracodawców - art. 94
Obowiązek sprzyjania adaptacji w miejscu pracy
Organizować pracę w taki sposób, aby zapewnić efektywne wykorzystanie czasu pracy i kwalifikacji pracownika.
Pracodawca ma zapewnić higieniczne i bezpieczne warunki pracy.
Nie wolno dopuścić pracownika do pracy bez szkolenia z zakresu BHP. Szkolenia te odbywają się mniej więcej co 3 miesiące, w godzinach pracy i pracodawca płaci za nie jak by był to normalny czas pracy.
Za czas pracy pracodawca ma obowiązek zapłacić pracownikowi terminowo i należycie naliczoną płacę.
Pracodawca ma obowiązek ułatwiać pracownikowi zdobywanie lepszych kwalifikacji.
Pracodawca w miarę możliwości ma zaspokajać potrzeby kulturalne i socjalne pracownika.
Ma obowiązek stosowania równych i sprawiedliwych kryteriów oceny.
Ma obowiązek prowadzenia dokumentacji osobowej pracownika ( dokumentów dotyczących czasu pracy, karty urlopu itp. ).
Ma obowiązek kształtować w sposób właściwy zasady współżycia społecznego.
Obowiązki pracownika art 100
Sumiennie i rzetelnie wypełniać swoją pracę, mając na uwadze dobro pracodawcy.
Do obowiązków pracownika należy przestrzeganie dyscypliny pracy
Przestrzeganie regulaminu pracy.
Przestrzeganie zasad i przepisów BHP.
Pracownik ma obowiązek dbałości o zakład pracy
Ma dbać o przestrzeganie tajemnicy państwowej i przemysłowej
Zakaz konkurencji
Do umowy o pracę można dołączać wiele aneksów. Jeżeli pracodawca prowadzi jakąś działalność, unikatową pod względem technologicznym czy technicznym, może on w osobnej umowie zakazać pracownikowi konkurencji, tj. Świadczyć pracę na rzecz innego podmiotu mogącego konkurować z nami. Pracodawca musi jednak z tego tytułu wypłacić pracownikowi odszkodowanie.
Odpowiedzialność materialna pracownika
Odpowiedzialność za szkodę jaką pracownik (wina umyślna lub nie) popełnił. W przypadku powstania szkody nieumyślnej odpowiedzialność pracownika jest ograniczona do wysokości 3 miesięcznego wynagrodzenia. Istniej też możliwość postępowania ugodowego.
Czas pracy
Czas pracy w Polsce nie może przekroczyć 8 godzin dziennie, 40 godzin w tygodniu w pięciodniowym tygodniu pracy, przy czym niedziela i święta są wolne od pracy. Od maja 2001 roku w każdym tygodniu mamy dodatkowo jeden dzień wolny od pracy.
Najmniejszy wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi po 1 roku pracy 18 dni.
Do końca tego roku normalnym wymiarem czasu pracy jest 42 godzinny tydzień pracy, w przyszłym roku tydzień pracy będzie trwał 41 godzin, a w 2003 r. Tydzień będzie miał 40 godzin pracy.
Czasem pracy jest czas w jakim pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym określonym przez pracodawcę miejscu (gotowość fizyczna i psychiczna).
Przedłużony czas pracy
Czas pracy można przedłużyć, jednak w okresie rozliczeniowym (3 miesiące) musi się zgadzać z normą (40 godzin w ciągu miesiąca).
Kierownik może przedłużyć czas pracy nawet do 10 godzin dziennie.
Czas pracy w ruchu ciągłym - pozwala wydłużyć czas pracy do 12 godzin na dzień. Ruch ciągły jest to taka praca która z przyczyn technicznych nie może być przerwana.
Skrócony czas pracy
Występuje przy takich rodzajach pracy gdzie występuje NDS ( najwyższe dopuszczalne stężenie i NDN ( najwyższe dozwolone stężenie )
Równoważny czas pracy
Czas pracy zadaniowy - określony wymiarami zadań
Praca w godzinach nadliczbowych - ponad normę
Pracownik ma prawo przerwać pracę na 15 minut - przerwa śniadaniowa - czas pracy musi wynosić przynajmniej 6 godzin.
Pracodawca jest zobowiązany prowadzić ewidencje czasu pracy
Stosować ją można w dwóch wpadkach :
Akcji ratowniczej
W razie szczególnych potrzeb pracodawcy
Stawka za pracę w godzinach nadliczbowych wynosi dodatkowo 50 % za 2 dodatkowo przepracowane godziny, 100 % przy kolejnych godzinach i świętach
W godzinach nadliczbowych nie można zatrudniać
kobiet ciężarnych
pracowników młodocianych
pracowników, którzy mają skrócony czas procy
Do godzin nadliczbowych nie mają prawa pracownicy na stanowiskach kierowniczych, ponieważ mają oni nienormowany czas pracy.
Podstawy prawne ochrony kobiet
Art. 33. Konstytucji
Kobieta i mężczyzna mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym, gospodarczym, a w szczególności mają oni równe prawa do kształcenia, zatrudnienia i awansów do jednakowego wynagrodzenia za pracę, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk i funkcji.
Konwencja nr 45, dotycząca zakazu pracy kobiet w niektórych zawodach, podpisana w Genewie w 1930 r.
Konwencja nr 103 dotycząca ochrony macierzyńskiej
Kodeks pracy
Art. 112 - zakaz dyskryminacji
Art. 176 - zakaz zatrudniania kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych bądź szkodliwych dla zdrowia
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom są to :
prace związane z dźwiganiem, przenoszeniem ciężkich przedmiotów
prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym
prace związane z wymuszoną pozycją ciała
prace w mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym
prace w hałasie i drganiach
prace narażające na działanie pól elektromagnetycznych
prace pod ziemią i na wysokościach
przy podwyższonym i obniżonym ciśnieniu
prace w kontakcie ze szkodliwym czynnikiem biologicznym i chemicznym
prace grożące ciężkimi urazami fizycznymi i psychicznymi
Szczególna ochrona kobiet w okresie ciąży i karmienia oraz urlopu macierzyńskiego
zakaz wypowiadania i rozwiązywania umowy o pracę w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego
jest możliwość wypowiedzenia dyscyplinarnego gdy
umowa została zawarta na okres próbny nie przekraczający 1 miesiąca
w przypadku umów terminowych, zawartych na czas określony
w razie upadłości lub likwidacji pracodawcy
z winy pracownika
w terminie ustawowym
Umowa o pracę która uległa by rozwiązaniu po upływie 3 miesiąca ciąży ulega przedłużeniu do dnia porodu, przy czym :
okres próbny powyżej 1 miesiąca lub umowa na okres określony
data rozwiązania stosunku pracy przypadała na co najmniej 3 miesiąc ciąży
Kobieta w okresie ciąży nie może być zatrudniana w godzinach nadliczbowych oraz w porze nocnej. Nie można oddelegować kobiety w okresie ciąży bądź wychowującej dziecko do lat 4 na delegację bez jej zgody.
Pracodawca ma obowiązek przeniesienia kobiety w okresie ciąży di innej pracy w dwóch przypadkach :
W razie zatrudnienia kobiety przy pracach wzbronionych kobietom w ciąży
Jeżeli kobieta przedłoży pracodawcy zaświadczenie lekarskie, z którego wynika że dana praca nie powinna być przez nią wykonywana.
Jeżeli na nowym stanowisku kobiecie przysługiwało by wynagrodzenie w wymiarze mniejszym niż na dotychczasowym stanowisku, to należy się jej dodatek wyrównawczy.
Urlop macierzyński - 26 tygodni przy pierwszym i następnym porodzie, 36 tygodni przy urodzeniu się więcej niż 1 dziecka
Urlop wychowawczy (w Kodeksie pracy art. 186) - jest udzielany na pisemny wniosek pracownika. Jego wymiar wynosi 3 lata, do ukończenia 4 roku życia dziecka.
Pracodawca nie może ingerować w ten urlop ,ma obowiązek udzielić urlopu w terminie wskazanym przez pracownika. Kobieta ma prawo przerwać urlop i wrócić do pracy, a pracodawca musi zatrudnić ją na poprzednie stanowisko (kobieta musi jednak z 1 miesięcznym wyprzedzeniem poinformować pracodawcę o swoim powrocie do pracy).
Przerwy na karmienie
kobieta ma prawo do 30 minutowej przerwy na karmienie wliczanej do czasu pracy
jeżeli kobieta karmi więcej niż jedno dziecko przysługuje jej 45 minut przerwy wliczanej do czasu pracy
Kobieta wychowująca dziecko do lat 14 ma także prawo do 2 dni opieki w roku.
Kobietom ma także prawo do urlopu wypoczynkowego, po urlopie wychowawczym.
Wszystkie przepisy o ochronie pracy kobiet w ciąży mają charakter sanacyjny, tzn. nie przestrzeganie ich podlega karze.
Urlopy wypoczynkowe
Prawo do wypoczynku jest regulowane przez Konstytucję, a w szczególnie przez Kodeks Pracy
Pracownik ma prawo do:
corocznego
nieprzerwanego
płatnego urlopy
Prawo do urlopu jest niezbywalne, tzn. Pracownik nie może się go zrzec. Pracownik uzyskuje prawo do urlopu wypoczynkowego po 6 miesiącach pracy.
Wymiary urlopów
18 dni roboczych po 1 roku pracy
20 dni roboczych po 6 latach
26 dni po 10 latach
Do stażu zatrudnienia wlicza się wszystkie okresy zatrudnienia, a także czas spędzony w szkołach ponad podstawowych.
Urlop proporcjonalny
Pracownik uzyskuje prawo do urlopu u tego pracodawcy w wymiarze proporcjonalnym do ilości przepracowanych miesięcy.
Tryb i zasady wykorzystywania urlopu.
Jeżeli pracownik nabywa prawo do płatnego urlopu w środku roku, ma on prawo do 6 dniowego urlopu wyrównawczego.
Odwołanie z urlopu
W sytuacji kiedy obecność pracownika w zakładzie pracy jest niezbędna, a okoliczność ta nie była znana w momencie udzielania urlopu, pracownika można odwołać z urlopu. Przysługuje mu wtedy zwrot faktycznie poniesionych kosztów.
Urlop musi być udzielony w roku którego dotyczy, w przypadku gdy jest to niemożliwe, można go przesunąć najpóźniej do końca pierwszego kwartału roku następnego.
Urlop ulega przedawnieniu po 3 latach
Za urlop można wypłacać ekwiwalent gdy:
następuje rozwiązanie, lub wygaśnięcia stosunku pracy
ktoś zostaje powołany do służby wojskowej, jeżeli nieobecność trwała by powyżej 3 miesięcy
Urlopy bezpłatne
Na wniosek pracownika można udzielić mu urlopu bezpłatnego. Jeżeli urlop ten trwałby dłużej niż 3 miesiące można odwołać pracownika z urlopu ( powiadomić pracownika na 2 tygodnie przed powrotem do pracy ). Okres urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu zatrudnienia
Zatrudnianie pracowników młodocianych
Kodeks pracy stwierdza iż pracownikiem młodocianym jest osoba która ukończyła lat 15, a nie ukończyła 18 lat. Zatrudnianie osób do lat 15 jest zabronione.
Przesłanki zatrudnienia osób młodocianych
ukończenie szkoły podstawowej
przedstawienie świadectwa lekarskiego stwierdzającego iż praca nie zagraża jego zdrowiu
przygotowanie do zawodu
Pracodawca, który zatrudnia osoby młodociane ma szczególne obowiązki i musi prowadzić ewidencje pracowników młodocianych.
Do zawierania i rozwiązywania umowy o pracę z pracownikiem młodocianym obowiązują przepisy prawa pracy. Umowa taka jest umową o przygotowanie zawodowe i określa się w niej
rodzaj przygotowania zawodowego
nauka zawodu trwa od 34 - 36 miesięcy, po zdaniu egzaminu otrzymuje on tytuł pracownika wykwalifikowanego
przyuczenie do wykonywania określonego zawodu
należy określić czas trwania i miejsce odbywania
Młodociany do 18 roku życia musi się dokształcać. Dotyczy to tych, którzy ukończyli szkołę podstawową. Umowa o przygotowanie zawodowe musi określać wysokość wynagrodzenia.
Wypowiedzenie umowy o pracę pracowników młodocianych może być związane z pewnymi wyjątkami :
podstawą wypowiedzenia jest naruszenie dyscypliny, przerwanie obowiązku dokształcania
w razie upadłości lub likwidacji zakładu
taka reorganizacja zakładu pracy, która uniemożliwiała by dalszą naukę zawodu
stwierdzenie nieprzydatności do pracy w zawodzie, którego się uczy
Obowiązki dotyczące pracowników młodocianych
Obowiązek dokształcania się - pracodawca ma obowiązek zwolnienia pracownika na 18 godzin tygodniowo do szkoły.
Szczególna ochrona zdrowia młodocianych - osoba taka podlega 3 badaniom lekarskim
badania wstępne
okresowe badania lekarskie co 6 miesięcy
kontrolne badania lekarskie - jeżeli pracownik był na chorobowym przez 30 dni
Czas pracy młodocianych
Do 16 roku życia - nie więcej niż 6 godzin dziennie ( nie można zatrudniać go w godzinach nadliczbowych )
Po 16 roku życia - normalny czas pracy
Młodociany ma prawo do urlopu na innych warunkach - nabywa prawo do urlopu po 6 miesiącach pracy ( 12 dni ), po dalszym roku wymiar urlopu dochodzi do 26 dni. Po ukończeniu 18 roku życia urlop ulega skrócenia do 20 dni. Urlopu należy udzielić w okresie ferii letnich, na wniosek młodocianego można udzielić bezpłatnego urlopu do końca ferii letnich.
Młodociani mają swój wykaz prac wzbronionych, nie mogą wykonywać prac przy
ciągłej produkcji, dźwiganiu i przenoszeniu
monotypia ruchowa
liczba kg ( 25 metrów).