1.Podaj krótko dwie definicje pojęcia architektura krajobrazu. (1pkt)
1. Młoda specjalizacja w ramach dyscypliny naukowej architektura i urbanistyka. Powstała pod koniec XIX wieku. Zajmuje się tworzeniem teoretycznych
i praktycznych podstaw metod kształtowania krajobrazu.
2. Działalność projektowa w zakresie urządzania
i pielęgnacji, zabytkowych i współczesnych ogrodów, parków i.in. terenów zieleni; znana jest również jako sztuka ogrodowa lub architektura ogrodowa
2.Podaj najważniejsze cele wizji lokalnej przed opracowaniem projektu. (2pkt)
-określenie oczekiwań inwestora, (Odpowiedź na pytanie: co inwestor ma zamiar robić w ogrodzie?)
- aby nanieść na mapę to, czego tam jeszcze nie ma np. drzewo, buda dla psa.
3.Podaj różnicę pomiędzy stylem ogrodowym, a stylizacją ogrodu. (2pkt)
*Styl ogrodu to zestaw charakterystycznych cech (nagromadzenie cech) formalnych wpływających na kompozycję ogrodu.
*stylizacja ogrodu to jego upieksznie, wnoszenie zmian itp.
4.Wymień i krótko scharakteryzuj zasady kompozycji roślin w ogrodzie. Każdą zasadę lub jej rozwinięcie zilustruj rysunkiem (5pkt)
1. Rośliny jako solitery lub pojedyncze punkty:
- pojedynczo w trawniku lub na rabacie sadzone do gruntu.
- rośliny w pojemnikach
-Pojemnik może być nie tylko dekoracyjnym elementem, ale może stanowić ważny akcent w układzie ogrodu.
-Dzięki pojemnikom rośliny pozwalają się też uprawiać tam, gdzie inaczej nie byłoby to możliwe, np. całe ogrody spotyka się na dziedzińcach czy dachach.
-Wzniesione pojemniki mogą ułatwić uprawę roślin przez osoby starsze lub niepełnosprawne, co stanowi źródło przyjemności dla niewychodzących z domu.
2. Grupy i układy roślinne.
A) TWORZENIE OBAZÓW (najczęściej są to elementy pionowe i poziome):
*Dwie metody kompozycji:
1. obrazy form (oraz kolorów) łączenie różnych rodzajów roślin o ostrych, zarysowanych formach w połączeniu z delikatnymi rozmytymi, np.:
2. obrazów barw - łącznie podobnych rodzajów roślin o jednakowej fakturze.
Uwaga!
-Elementy pionowe rabaty kierują wzrok ku górze
-Elementy poziome, skośne stanowią pole do obserwacji - stymulacja wzroku do dalszych odkryć.
B) TWORZENIE PARTERÓW
- tworzenie parterów - poziome kompozycje oglądane z góry - kompozycje regularne
- kwietniki z obwódkami
C) TWORZENIE KOMPOZYCJI TRÓJWYMIAROWYCH
Jest połączeniem parterów z elementami pionowymi odpowiednio dostosowanymi do skali ogrodu. Elementami pionowymi mogą być: strzyżone rośliny, mała architektura - kolumny, latarenki, kamienne wazy,
ŁĄCZENIE BARW - koło barw
@Rabaty dywanowe ( partery, kwietniki, etc.) to najczęściej założenia na dużą skalę. Podziwia się je z pewnej perspektywy, niekiedy z wysoka - z wyniesionych tarasów czy schodów. Przy ich projektowaniu podstawową kwestią jest umiejętne użycie koloru. Rośliny oglądamy w masie, dlatego żadna z cech pojedynczej rośliny nie jest tak ważna jak jej barwa,
@W zależności od stylu obowiązującego w ogrodzie tworzy się kompozycie geometryczne bądź swobodne.
@Natomiast pod względem kolorystycznym mogą one być monochromatyczne, analogiczne, kontrastowe bądź wielobarwne.
Poza tym mamy różne typy nasadzeń:
-Nasadzenia monochromatyczne: Używa się w nich różnych odcieni jednego koloru.
-Nasadzenia analogiczne: W takich kompozycjach używa się kolorów podobnych sąsiadujących ze sobą w kole barwnym, np. niebieski, fioletowy, różowy, żółty,
pomarańczowy, czerwony.
-Nasadzenia kontrastowe: Są to zestawy barw biegunowo odległe na kole barwnym, np. żółty i fioletów, niebieski i pomarańczowy.
-Nasadzenia wielobarwne: zwane też tęczowymi, to dywany skomponowane z barwnych plam zaczerpniętych z całego koło tęczy
5.Podaj typy krajobrazów uznawanych przez człowieka za przyjemne. Uzasadnij krótko wybór. (2pkt)
Krajobraz pierwotny
Powstały wyłącznie w wyniku czynników przyrodniczych, np. krajobraz puszczański, krajobraz turni, masywy górskie. Krajobraz pierwotny w Polsce występuje w formach szczątkowych i są to parki narodowe, rezerwaty przyrody, występujące najczęściej wśród krajobrazu kulturowego.
Podaj przykład.
Krajobraz kulturowy
Z przewagą elementów antropogenicznych, /czyli powstałych w wyniku działalności człowieka,/ nad elementami przyrodniczymi. Powstał jako zastąpienie naturalnych fitocenoz poprzez uprawy rolne i leśne. Jeśli sposób użytkowania dostosowany jest do charakteru środowiska przyrodniczego i geograficznego, wówczas mamy do czynienia z krajobrazem harmonijnym
Krajobraz zurbanizowany
-Występuje w strefach podmiejskich i przejściowych wchodzących w skład aglomeracji miejskich. - obrzeża miasta
-Mogą w nich pozostawać również historyczne kompozycje ogrodowe.
6.Wymień zasady rozmieszczania elementów dekoracyjnych w ogrodzie regularnym i swobodnym.(2pkt)
Regularny ogród uformowany z uwzględnieniem rygoru geometrycznego. Pod pojęciem geometryczności mieści się prostokreślność i regularność, a także tendencja do symetrii i osiowości kompozycji. Mówiąc prościej podstawą stylu regularnego jest matematyczne zorganizowany układ przestrzeni ogrodu z zastosowaniem: takich form geometrycznych jak: kwadraty, prostokąty, elipsy, etc.
Swobodny ogród w sztuce nowożytnej to całkowite odejście od rygoru geometryczności kompozycji ogrodowej na rzecz rozwiązań swobodnych, nieregularnych, prowadzonych w sensie planistycznym miękkimi liniami.
7.Wymień cechy dekoracyjne roślin. Do każdej z nich dopisz po 1przykładzie (po łacinie nazwa rodzajowa, gatunkowa i ew. odmiana). (2pkt)
1. Pokrój
-Niektóre rośliny wyróżniają się pokrojem (indywidualnym zespołem cech wyglądu)
np.: palmy o łukowato wygiętych liściach, kolumnowe iglarki, płaczące wierzby czy kolczaste juki. Picea omorica „nana”
2. Kwiaty - oddziaływanie barwą (efekt masy kwiatów).
Np. Bougainvillea glabra
3. Liście - kontrastowa barwa liści - cały sezon wegetacyjny roślin. np.: odmiany: Purpurea, Atropurpurea, Aurea, Aldobomarginata, Aureomarginata oraz wiele innych /
4. Pędy - dekoracyjne najczęściej zimą. Np.: Cornus alba, Cornus stolonifera, (oddziaływanie kolorem) lub kształtem: Corylus avellana Tortuosa etc.
5. Owoce - dekoracyjne najczęściej jesienią i zimą. Np.: Cotoneaster, Berberis, etc.
8.Narysuj rzut dowolnego ogrodu, zaznacz drogi docelowe i spacerowe oraz min. 2 rodzaje schodów. Podaj, z jakich materiałów mogą być wykonane nawierzchnie i schodów, uzasadnij dlaczego (4pkt).
Wybór materiałów na schody.
-Materiał należy dobrać indywidualnie kierując się zasadami:
-Schody blisko domu do codziennego użytku, powinny: być w materiałach, kolorach i rozmiarach pasujących do otoczenia. Powinny być trwałe, wygodne i bezpieczne.
-Schody w bardziej oddalonych zakątkach schody mogą być z bardziej śmiałych materiałów
-W dalszych częściach ogrodu nieregularnego gdzie zapuszczają się tylko śmiałkowie, dają szansę nietypowym schodom z kłód drzewnych lub wyrąbanym w skale.
-Na stromym terenie schody przedzielone podestami mogą nawet zastąpić drogi i place, których nie da się umieścić na zboczach, a więc tym samym pozwolą na „odzyskanie", w przeciwnym razie, bezużytecznej części posiadłości. Powierzchnię zbocza po obydwu stronach schodów można zagospodarować tarasami o mniej lub bardziej regularnym zarysie lub obsadzić roślinnością. Prawidłowo zaprojektowane schody harmonijnie zintegrują się z tymi elementami. (Zachowanie proporcji)
Materiał na nawierzchnie:
-Materiały mogą podkreślać formy terenowe oraz dyktować tempo poruszania się po ogrodzie, optycznie i dosłownie.
-Niektóre z nich, jak żwir, trawa, wióry drzewne i woda, są stosunkowo wdzięczne i neutralne.
-Z takich właśnie, optycznie „niekonfliktowych" materiałów powstaje wspaniałe tło dla bardziej skomplikowanych układów.
-Inne materiały - szczególnie prefabrykowane lub cegły - zawierają w swej formie linie równoległe. Układane w sposób przemyślany podniosą jakość kompozycji.
-Zazwyczaj linie biegnące „pionowo" od nas wzmagają wrażenie kierunku; linie biegnące „w poprzek" naszego pola widzenia stwarzają wrażenie szerokości. Jeśli nawiążemy do materiałów, które tworzą wzór oparty na liniach równoległych (taki, jak deski na tarasie), wiele wzorów tworzonych przez cegły i płyty „wydłuży" lub „skróci" przestrzeń.
-Inne wzory odznaczają się większą statyką. Regularne, symetryczne kształty, jak kwadraty, koła i wieloboki, nie wytwarzają wrażenia postępowania w jakimś kierunku, wnoszą natomiast efekt spoczynku. Najlepiej sprawdzają się one w miejscach do siedzenia lub chwilowego relaksu.
9.Wymień 3 stadia rozwoju ogrodu. (1pkt)
1.stadum formy młodocianej- wiek od 0-25 lat- okres wzrostu roślin
ogród charakteryzuje się w pełni rozwiniętą warstwą krzewów i szybko rosnących drzew. Rośliny dostosowują się do zmiennych warunków środowiska.
2.stadium formy dojrzałej - wiek w pełni 25-75 lat.
Ogród o w pełni ukształtowanym układzie kompozycji o dużej sprawności użytkowej.
Zmniejszone tempo wzrostu - drzewa w pełni owocują, stopniowe zamieranie szybko rosnących drzew i krzewów.
3.stadium starości- 75-100 lat jest to zakończenie cyklu, starzenie się i umieranie drzew. Część form roślinnych regeneruje firmy wyjściowe.
10.Wymień ogólne grupy materiałów, które budują podłogę wnętrza (min. 5). (1pkt)
Poziome elementy ogrodu.
-podłoga- ścieżki, nawierzchnie, woda, altany, tarasy. Patia. Itp.
-Rośliny okrywowe
-Rośliny elastyczne
-Rośliny dekoracyjne
11.Podaj definicję wnętrza ogrodowego. Czym różni się ono od wnętrza miejskiego? (2pkt)
Wnętrze miejskie
To wnętrze krajobrazowe zlokalizowane w mieście, stanowiące integralną część kompozycji urbanistycznej.
W niektórych wnętrzach zakładane są kompozycje ogrodowe, np.: ogrody śródblokowe, osiedlowe, ogrody klasztorne, ogrody szpitalne, ogrody szkolne i różne tereny zieleni np.: skwery, zieleńce, przedogródki. We wnętrzu tym pojawiają się również pojedyncze lub zwielokrotnione okazy roślinności takich jak: solitery, grupy drzew i krzewów ( np. w otoczeniu pomników), aleje miejskie, promenady spacerowe, etc.
Wnętrze ogrodowe
charakterystyczna, a w sensie kompozycyjnym w zasadzie autonomiczna, część ogrodu pełniąca określoną funkcję, a także ściśle zdefiniowany kształt kompozycyjny z mniej lub bardziej czytelnymi ścianami ogrodowymi tworzącymi formalne i umowne oddzielenie od dalszych części ogrodu. Stanowi rodzaj podstawowego modułu - jednostkę elementarną, konstruującą całe założenie. Pojęcie wnętrza jest współcześnie instrumentem projektowania ogrodów.
12.Wymień style ogrodowe. (1pkt)
-regularny (geometryczny)
-swobodny
-złożony.
13.Narysuj dowolne wnętrze ogrodowe i wymień jak największą liczbę materiałów lub przedmiotów, z jakich można je zbudować (5pkt).
14.Podaj różnicę między osią kompozycji a osią widokową. (2pkt)
Oś widokowa
to abstrakcyjna linia łącząca wzrokowo dwa charakterystyczne punkty, usytuowane w stosunku do siebie w znacznej zazwyczaj odległości. Mówiąc inaczej oś widokowa konstruuje celowo wykreowany i utrzymywany widok.
Oś kompozycji
To linia, na której planowane są poszczególne elementy kompozycyjne ogrodu. Wyróżnia się osie główne i osie boczne. Osie stanowią szkielet przestrzenny ogrodów geometrycznych
15.Podaj części każdego ogrodu. Która z nich nie znajduje się w obrębie projektowanej działki, ale ma znaczny wpływ na jej zagospodarowanie. Podaj pozytywny i negatywny przykład tej części ogrodu. (2pkt)
Architektura
to głównie siedziba człowieka (dom mieszkalny) i pomieszczenie jego gospodarstwa. Gospodarstwo to budynki gospodarcze, związane z obsługą gospodarstwa (garaże, domki narzędziowe, etc.) oraz: „mała architektura" (DEFA): tarasy, schody, rampy, kopce, altany, pawilony (woliera) uprzyjemniające wypoczynek i cieszące oko rzeźby oraz balustrady.
Ogród
to, przestrzeń mieszcząca ozdobne uprawy całego założenia: trawniki, rabaty kwiatowe, szpalery, łączące aleje, dające wypoczynek pergole, treliaże oraz nierozdzielny element ogrodu - woda, ujmowana w najróżniejsze oprawy nabrzeży, kaskad, wodotrysków, mostków, wysp.
Park
Następna część to `park' współczesnym językiem, urządzona powierzchnia objęta wysoką zielenią, poczynając od swobodnego sadu, gaju, zagajniki, chłodniki - skupiny drzew, po wielkie niekiedy połacie zarówno prawdziwych, jak i tak zwanych zwierzyńców, wśród nich zaś powtarzający się znów nieodłączny motyw wody i starodawny wątek „łąki kwietnej".
krajobraz.
Ogród powiązany jest z krajobrazem poprzez połączenia komunikacyjne i widokowe. Kompozycja każdego ogrodu jest rozdzielona pomiędzy trzy stopnie wtajemniczenia - formowania wnętrz stylowych.
16.Co to znaczy, że ogród jest wygodny dla inwestora? (1pkt)
-przyjemny, na kieszeń, spełniający jego marzenia
17.Narysuj i opisz 3 stopnie kompozycji ogrodu (4pkt).
Pierwszy stopień wtajemniczenia kompozycji wnętrza.
-Ustawienie wszystkich elementów budujących wnętrze (wnętrza) jest właśnie tym, przez co następuje odbiór czyli percepcja ogrodu.
-Każde wnętrze ogrodu czy parku, podobnie jak w architekturze, stanowi przestrzeń ograniczoną.
-Zbudowaną z parteru, więc z elementów znajdujących się więc wszystkim tym, co znajduje się poniżej linii horyzontu patrzącego: kwietniki, zwierciadła wody, ramy żywopłotów czy balustrad, trawniki, niskie płożące krzewy, trawniki etc
-Ścian a więc wszystkim, co zamyka i wydziela tę przestrzeń z otoczenia, zatem szpalerami, ścianami budowli czy stokami tarasów;
-Sklepienie - zamknięcie przestrzeni od góry.
-Wnętrze może być wyposażone w bryły wolno stojące - rośliny (drzewa, krzewy) oraz artefakty (rzeźby, elementy architektury ogrodowej).
-Wobec jednoznaczności parteru i sklepienia, o strukturze wnętrza będzie stanowić głównie forma ścian.
-
Przewaga zwartych, nieprzeniknionych dla oka ścian - w rodzaju wysokich żywopłotów, murów czy galerii - stwarza wnętrze tzw. „konkretne".
-Przenikliwość ścian, przy wyraźnie czytelnych ich ramach, tworzy wnętrza mieszczące się w kategoriach wrażenia niż konkretu.
-Dlatego istniejące wnętrza, ale niekonkretne są w tym wypadku wnętrzami obiektywnymi tak jak: wnętrze ograniczone kolumnadami czy pniami drzew w alejach.
_mamy tu wnętrza takie jak jeszcze: długie, poprzeczne i centralne
Drugi stopień kompozycji - sekwencje
-Za umiejętnością kształtowania wnętrza (jego proporcji, wystroju, tworzenia formy, a także nastroju) następowała nieodmiennie druga podstawowa umiejętność, kompozycyjnego wiązania wnętrz w piękne, a zarazem logiczne sekwencje.
-Istotą, zatem staje się ciąg pewnych obrazów, wnętrz nanizanych na jedną bądź wiele osi (jak korale).
Trzeci stopień - powiązanie z otaczającym krajobrazem : komunikacyjne oraz widokowe
Podstawą komponowania ogrodu przydomowego będzie jego funkcja tj. tworzenie wnętrz o określonej funkcji (schemat funkcjonalno- przestrzenny).
Komponując ogród projektant buduje wnętrze konkretne, obiektywne i subiektywne, skomponowane za sobą za pomocą : osi widokowych, komunikacji (czasami osi kompozycji).
18.Jak zapewnić bezpieczeństwo przy korzystaniu ze schodów ogrodowych, a jak przy pochylni? (1pkt)
bezpieczeństwo na schodach
-Schody, szczególnie dla osób starszych i dzieci stanowią pewne niebezpieczeństwo, dlatego powinny być od razu projektowane z poręczą lub balustradą,
-Materiał na stopnie nie może być śliski!, a wykonane schody powinny być nachylone w celu odprowadzenia wód opadowych. Użycie kontrastowych materiałów.
-Oświetlenie chodów
bezpieczeństwo przy pochylniach:
-materiał do budowy pochylnie nie powinien być śliski, czasem powinien mieć balustradę lub poręcz.
- Pochylnie dla osób niepełnosprawnych- szer co najmniej 1,2m, ponadto powinny posiadać krawężniki co najmniej 7cm wysokości obustronnie
- dla osób niepełnosprawnych, zabezpiecza z boku z balustradami jeżeli wynosi 0,15m, to nachylanie wynosi max 15% jeżeli wysokość pochylni wynosi 0,5m max spadek wynosi 8% jeżeli ponad 0,5- wówczas ponad 6%.
19.Narysuj oraz podaj definicje i różnice, a także przykłady ścian wnętrz ogrodowych (4pkt).
Ściany wnetrza
Pionowe elementy ogrodu.
-Ściany ogrodowego wnętrza można budować z wielu materiałów, dobranych indywidualnie do potrzeb inwestora, skali ogrodu, miejsca jego położenia, etc., a są to:
-Pionowe nasadzenia roślin
-Mury i płoty.
-Bramy i otwory.
-Konstrukcje dekoracyjne.
-Część z nich może stanowić:
-trwałe bariery np.: ogrodzenie działki
-odrębne wnętrza ogrodu o określonej funkcji np.: liniowe nasadzenia drzew - aleje, pergole, altany, etc.
Nasadzenia pionowe:
-Drzewa
-jednogatunkowe, wielogatunkowe
-zimozielone lub o liściach sezonowych,
-Żywopłoty formowane i nienormowane
-jednogatunkowe, wielogatunkowe,
-zimozielone lub o liściach sezonowych,
-Pnącza
Samoprzyczepne - np. przy murach,
-Wymagające podpór - pergolach, trejażach, altanach etc
Funkcje:
-Osłona przed wiatrem ( chłód w ogrodzie, destrukcyjny wpływ na rośliny).
-Ekran dźwiękochłonny- nasadzenia drzew przy domach.
-Wyznaczenie granicy działki.
-Rozdzielenie wnętrz ogrodowych, elementy architektoniczne ogrodu.
-Ukrycie brzydkiego widoku.
Wybór rośliny na pionową ścianę należy wybrać indywidualnie by spełniała wszelkie oczekiwania inwestora, ale także należy wziąć pod uwagę czas jej wzrostu.
Mury.
Mur czyli konstrukcja pionowa, murowana. Wyróżniamy dwa typy murów w ogrodzie:
Mur wolnostojący, graniczny generalnie nie przenosi, żadnej innej siły jak własny ciężar. Muszą być projektowane jako elementy stabilne zwłaszcza gdy są narażone na działanie silnych wiatrów.
Mur oporowy ich funkcją jest podpieranie tarasów na zboczach.
-Układane na sucho, murowane lub z elementów prefabrykowanych ale zawsze z drenażem!!! Mury oporowe wykonane z drewnianych bali, belek, kaszyc.
-W ogrodzie znajdziemy jednak trzeci typ, czyli mury budynków
-Drewniane ściany.
Płoty
-Płot to pionowa, najczęściej ażurowa ściana wykonana najczęściej.
-Wśród nich wyróżnić można płoty:
-Drewniane:
-Płoty sztachetowe,
-Palisady,
-Ogrodzenia plecione: bambusowe, wierzbowe etc.
-Ogrodzenia z żerdzi,
-Parkany (pełne ogrodzenie z desek)
-Metalowe:
-siatki ogrodzeniowe,
-kute lub z elementów prefabrykowanych.
Bramy
-Bramy pełnią funkcję komunikacyjną, można je podzielić na:
-wjazdowe
-wejściowe
-Ich wygląd oraz szerokość musi być zawsze dostosowany do funkcji, jaką ma pełnić, ale także pasować do ogrodzenia i otoczenia.
Otwory widokowe
( kraty i okna widokowe)
-Otwory w murach zapewniające wgląd w otoczenie ogrodu.
-Bardzo dekoracyjny element ogrodu.
Konstrukcje dekoracyjne
-Pergola (po staropolsku chłodnik, chłodnica) - lekka konstrukcja drewniana, zapewniająca cień. Zbudowana z elementów ażurowych najczęściej wspartych na słupach, porośnięta pnączami. Założona najczęściej na planie prostokąta. Miejsce biernego odpoczynku.
-Bindaż - konstrukcja pergoli, ale pełni funkcję komunikacyjną.
-Girlandy i kolumnady - element dekoracyjny, podkreślenie ciągu komunikacyjnego, wydzielenie wnętrza.
-Trejaż - drewniana krata, służąca do wydzielenia wnętrza, osłonięcia widoku
TROMPE L'OEIL - elementy `oszukać oko':
-Fałszywa perspektywa - uzyskana z trejażu naściennego lub przesadzonej perspektywy.
-Malarstwo iluzoryczne.
-Lustrzane elementy
Budowle ogrodowe
-Altana, pawilon, kiosk, etc. - ażurowy, metalowy domek - służy wypoczynkowi. Wolnostojący budynek.
-Grota - pomieszczenie w skarpie.
-Domki drewnie, narzędziowe, zabawowe. Budowle o pełnych ścianach.
-Szklarnia.