05.10.06

PAS NADMORSKI - pas lądu ciągnący się wzdłuż brzegu morskiego o szerokości do 2 km, w którym występuje koncentracja turystyki morskiej z pieszą dostępnością tzw. I strefa turystyczna

PAS WYBRZEŻA - pas lądu ciągnący się wzdłuż brzegu morskiego o szerokości do 10 km, w zasięgu klimatu morskiego o rozproszonym ruchu turystycznym tzw. II strefa turystyczna

POBRZEŻE - kraina nadmorska lub region nadmorski związany klimatycznie i gospodarczo z morzem.

PAS NADBRZEŻY - pas lądu do linii brzegowej ( plaża, wydmy, wał ochronny ) do szerokości 200m

WYBRZEŻE - pas graniczny między lądem a zbiornikiem wodnym, obejmujący strefę bezpośredniego lub pośredniego działania fal. Formy rzeźby wybrzeża m.in. klify, platformy abrazyjne, plaże, mierzeje, wydmy.

Podział wód morskich według konwencji o prawie morza z 1982 roku.

WODY MORSKIE

Wchodzące w skład terytorium państwa		Międzynarodowe
Morskie wody wewnętrzne	Morze terytorialne	w. morza pełnego i oceanów w. pasa przyległego w. wyłącznej strefy ekonomicznej w. wyłącznej strefy rybołówstwa morskiego w. strefy ochrony środowiska morskiego w. strefy bezpieczeństwa w. strefy neutralności w. cieśnin otwartych
w. portów w. ujść rzeki i zalewów w. cieśnin wewnętrznych w. zatok w. zatok historycznych w. kanałów morskich w. fiordów i szkierów w. archipelagów w. stref specjalnych	w. red pas wód morskich do 12 Mm w. stref specjalnych czasowo lub stale zamkniętych dla żeglugi ze względów wojskowych w. cieśnin terytorialnych

1 Mm (mila morska ) = 1,852 km 1 kabel jest 10 x mniejszy od Mm

TURYSTYKA MORSKA

1. turystyka morska właściwa - podejmowanie podróży morskiej trwającej nie krócej niż 24 h w celach turystycznych, wypoczynkowych, rekreacyjnych na jednostkach pływających np. statki, jachty na odległości powyżej 20 Mm od linii brzegu morskiego.

• kryterium według zasięgu

1. bliskiego zasięgu

• żegluga Bałtycka

• żegluga Mała

• dalekiego zasięgu

• żegluga Wielka ( obszaru wód morskich bez ograniczeń )

• kryterium według czasu trwania rejsu

• rejsy turystyczne krótkoterminowe

• 1 - 3 dni

• 4 - 7 dni

• rejsy turystyczne długoterminowe

• 8 - 28 dni

• 29 - 91 dni

• 92 - 365 dni

2. turystyka nadmorska - wszelkie przejawy aktywności turystycznej podejmowanej przez turystów w pasie nadbrzeża w zasięgu do 10 km od brzegu w stronę lądu ( I i II strefa ) oraz linii brzegu morskiego w stronę morza ( 0 strefa)

1. turystyka wodna

• kwalifikowana

• żeglarstwo przybrzeżne do 12 Mm ( zatoka, zalew, granice portów )

• żeglarstwo przybrzeżne do 20 Mm

• kajakarstwo

• nurkowanie

• wypoczynkowa

• kąpiele wodne

• wycieczki statkiem żeglugi przybrzeżnej

• aktywna

• rowery wodne

• windsurfing

• narty wodne

• gry i zabawy zespołowe na plaży

1. turystyka lądowa

• uzdrowiskowo - wypoczynkowa

• sanatoria

• uzdrowiska

• rehabilitacja

• kąpiele słoneczne

• krajoznawcza

• zwiedzanie zabytków

• kwalifikowana

• obozy wędrowne

• jeździectwo

• rajdy rowerowe

• biznesowa

• konferencje

c ) turystyka śródlądowa - akweny posiadające styczność z morzem

19.10.06

STATEK PASAŻERSKI - statek przeznaczony do przewozu pasażerów lub pasażerów i ładunków. W myśl konwencji londyńskiej z 1948 roku za statek pasażerski uważa się każdy statek posiadający kajuty dla co najmniej 12 pasażerów. Przez następne lata utarł się podział na statki pasażerskie zabierające powyżej 100 pasażerów oraz pasażersko - towarowe mogące pomieścić od 12 do 100 osób. Coraz bardziej rozwinięta technika doprowadziła do pojawienia się nowych typów statków np. poduszkowce, szybkie statki pasażerskie tzw. HSC.

ARMATOR - osoba prawna lub fizyczna eksploatująca własny lub powierzony statek. Zatrudnia on kapitana i załogę oraz odpowiada cywilnie za zobowiązania wynikające z wykorzystania statku. W znaczeniu historycznym armatorem był przedsiębiorca, który na własny koszt uzbrajał statek i wynajmował go państwu lub osobom prywatnym ( także właściciel i dowódca statku korsarskiego )

WĘZEŁ ( ang. knot - kn ) - jednostka prędkości statku 1 kn = 1 Mm/h 1 kn = 1.852 km/h

Historia oraz nurty w żegludze pasażerskiej

• TRANSATLANTYKI - środki przewozu osób pomiędzy kontynentami

• główna grupa pasażerów to emigranci

• również podróżujący służbowo, administracja kolonialna czy prowadzący interesy na skalę światową

• transatlantyki zaczęły stawać się coraz bardziej komfortowe i przepełnione luksusem

• konstruktorzy projektowali statki o coraz większej prędkości

zaczęto rozgrywać zawody o zdobycie tzw. BŁĘKITNEJ WSTĘGI - symbol związany z uzyskaniem rekordu prędkości mierzonej przez 24 godziny w czasie podróży przez Atlantyk oraz rekordu czasu przebycia północnego Atlantyku ze wschodu na zachód i z zachodu na wschód. Dotychczas na liście rekordów figurują 23 statki

• 1838 r. Sirius ( brytyjski ) 6,7 kn, 18 dni

• 1876 r. Britanic ( brytyjski ) 15,44 kn

• 1892 r. City of Paris ( USA ) 20,76 kn

• 1938 r. Queen Mary ( brytyjski ) 31,69 kn

• 1952 r. United States ( USA ) 35,59 kn, 3 dni 20 h 9`

Znaczenie skrótów stosowanych przed imionami statków

• wstawia się czasami różne kombinacje liter, najczęściej będące skrótem charakteryzującym typ danej jednostki pływającej i pozwalającej rozróżnić statki o podobnej nazwie

• zapis samych skrótów jest zróżnicowany i stosowany zmiennie np. statek motorowy ( ang. Motor ship ) przyjęło się oznaczać przez MS, ale spotyka się także formy M.S lub M/S

Skrót	Polskie tłumaczenie
DSV	statek baza nurków lub USN statek głębinowy
HSC	szybki statek pasażerski lub towarowy
MS	statek motorowy
MSY	jacht żaglowo - motorowy
MY	jacht motorowy
PS	statek kołowy
SS	statek parowy
SV	statek żaglowy
SY	jacht żaglowy
TS	turbinowy statek parowy
TSS	turbinowy statek parowy lub statek dwuśrubowy

PIERWSZE TRANSATLANTYKI

nazwa	armator	rok wybudowania	długość	tonaż	l. pasażerów	l. kabin
RMS TITANIC	White Star Line	1911	802	42.603	2.603	840
RMS QUEEN MARY	Cunard Line	1936	1.019	80.773	2.139	713
RMS QUEEN ELIZABETH	Cunard Line	1940	1.031	83.637	2.283	761
SS UNITED STATES	United States Line	1952	990	53.329	1.928	972
SS FRANCE	Franch Line	1961	1.035	66.348	1.944	972

STOPA (ang. foot )- angielska jednostka długości 1 ft = 30,479 cm

Linia Cunard:

• synonim luksusu i eleganckich podróży morskich

• powstała w 1840 roku

• początkowo przewozy pocztowe z Anglii do Ameryki Północnej

• zaczęto budować większe, szybsze i bardziej eleganckie statki

• początek XX wieku dotacja od rządu brytyjskiego na budowę Makretania i Lusitania

• połączenie sił z liniami White Star Line, Cunard White Star Line w 1935 roku zwodował Queen Mary

• 1939 rok Queen Elizabeth

• Queen Mary została wycofana w 1967 roku, dziś hotel w Long Beach, Kalifornia

• 1967 rok królowa Elżbieta II została matką chrzestną statku Queen Elizabeth II, statek został użyty do celów wojskowych w 1982 roku

• 1998 rok Cunard stał się częścia Spółki Carnival Corp.: linie Princess Cruises, Holland America Line, Carnival Cruise Line, Windstar Cruises, PCO Cruises i Costa Cruises

• linia proponuje przede wszystkim rejsy Europa - Ameryka Północna

• co roku organizuje cztero miesięczny rejs dookoła świata

SS United States:

• wybudowany w 1952 roku

• miał być największym transportowcem wojska, krążownikiem pomocniczym ( mógł pomieścić 14.000 żołnierzy z wyposażeniem )

• szczególnie zabezpieczony od ognia ( wybudowany ze stali i aluminium )

• koszt 76 mln dolarów

• pierwszy rejs 03.07.1952 roku

Udział % w rynku głównym armatorów w 2004 roku

CARNIVAL 44,7 %

ROYAL CARIBBEAN 21,6 %

STAR CRUISES 6,7 %

GT 2,7 %

INNI 24,3 %

16.11.06

Światowi armatorzy	Liczba statków
CARNIVAL CRUISES	22
ROYAL CARIBBEAN CRUISES	21
PRINCESS CRUISES	17
NORWEGIAN CRUISES	14
HOLLAND AMERICA CRUISES	13
COSTA CRUISES	11

Royal Caribbean

• największy i najdroższy statek pod względem ilości pasażerów to Freedom of the Seas

158.00 ton, 4.370 pasażerów, 339 m długości, 56 m szerokości, 1.360 osób z załogi i 1.800 kabin.

• największy na świecie pod względem tonażu to Liberty of the Seas 160.000 ton

Princess

• Diamond Princess 116.00 ton

• Crown Princess i Caribbean Princess 3.100 pasażerów

Disney

• Disney Magic 83.00 ton, 1.000 pasażerów

• Disney Wonder 83.000 ton, 1.000 pasażerów

Regiony najczęściej odwiedzane:

• Alaska

• Nowa Zelandia

• Bermudy

• Karaiby

• Hawaje

• Morze Śródziemne

• Kanał Panamski

Najczęściej odwiedzane porty:

- USA i Kanada

• Baltimore

• Miami

• New York

• Los Angeles

• Europa

• Athenas

• Barcelona

• Istanbul

• Rotterdam

• Genoa

• Venice

• Lisbon

• Southampton

• Rome ( OSTIA - port )

• Azja i Australia

• Bangkok

• Beijing ( Pekin )

• Osaka

• Sydney

• Hong Kong

• Afryka i Ameryka Południowa

• Buenos Aires

• Rio de Janeiro

• Cape Town

• Valparaiso

Co to są rejsy?

Cruise, Cruising bądź inaczej rejsy statkami pasażerskimi to sposób na wakacje dający możliwość zobaczenia wielu egzotycznych, historycznych i bajkowych miejsc.

Luksusowe statki będące 4- i 5-gwiazdkowymi hotelami pływającymi, mogą przyjąć na swoim pokładzie do 1.500 do 4.500 pasażerów, zapewniając im jednocześnie ogromną przestrzeń do eksploatowania. Najwyższej klasy całodobowy serwis na statku nazywa się Gold Anchor Service, świadczony jest przez około 800 kelnerów na pokładzie ( kelner i pokojówka przypisani są tylko do dwóch pokoi, minimalna stawka napiwka to 3,5 dolara/dzień ). Przeciętny wiek uczestników rejsu to 35 lat.

The Optix Teen Centre - centrum rozrywki dla młodzieży np. kawiarnie internetowe. Dla maluchów morskie przedszkola.

Wszędzie gdzie zawinie statek proponuje się wiele atrakcji do wyboru np. pływanie z delfinami ( shore excursions ) oferowanych przez armatora.

Planowane statki pasażerskie 2006 - 2010

2007 rok

Princess Cruises „Emerald Princess” 116.000 ton

2008 rok

Royal Caribbean “Freedom Class Ship 3” 160.00 ton

2009 rok

Royal Caribbean project Genesis 220.000

2010 rok

NCL TBA - F3 = 2 150.00 ton

Największe wycieczkowce w Gdyni w 2006 roku

NAZWA	TONAŻ	DŁUGOŚĆ	ZANURZENIE
STAR PRINCESS	108.977	289,5	8,4
CONSTELLATION	90.280	294	8,3
ARCADIA	82.975	290	7,8

Polskie statki pasażerskie

• Do II Wojny Światowej

Początki żeglugi sięgają 1920 roku - utworzono Komitet Floty Narodowej. Jedynym naszym portem była Gdynia od 1923 roku. W 1926 roku powstało Polsko - Brytyjskie Towarzystwo Żeglugowe Polbrit. Zakupiono statki:SS Rewa ( 200 pasażerów ), SS Łódź ( 200 pasażerów ), SS Warszawa ( 322 pasażerów ) oraz SS Premier ( 450 pasażerów ). W 1926 roku powstała Żegluga Polska S.A.

Statki gdyńskiej Białej Floty należące do Żeglugi Polskiej 1927 - 1939

• Gdańsk

• Gdynia

• Hanka

• Jadwiga

• Wanda

W 1930 roku rząd nabył duńską linię żeglugową z prawem do przystani New York. Nabyto „Klejnoty Księżniczki Dagmary”: SS Polonia, SS Kościuszko, SS Pułaski. W 1934 roku Transatlantyckie Towarzystwo Okrętowe ( PTTO ) przekształcone zostało w Gdynia - Ameryka Linie Żeglugowe ( GAL ). W 1931 roku rząd USA zatrzymał falę emigracji. Od 1933 roku GAL przesuwał swoje jednostki na nową linię tzw. Palestyńską tj. Konstanca - Hajfa, aby obsłużyć osadników izraelskich. GAL zamówił we włoskiej stoczni nowoczesne transatlantyki: MS Piłsudzki, i MS Batory, które skierowano na linię do New York. W 1936 roku zamówiono dwa kolejne: MS Chrobry i MS Sobieski.

• Po II Wojnie Światowej

Przetrwały MS Batory i MS Sobieski. W 1945 roku w Gdańsku powstał Główny Urząd Morski. W 1947 roku ZSRR przekazał pod naszą banderę SS Jagiełło, który został skierowany na trasę Morze Śródziemne - Ameryka Południowa, Środkowa. W 1949 roku statki przekazano pod banderę ZSRR. Służyły tam do połowy lat 70-siątych. MS Batory wrócił w 1947 roku na swoją starą linię, gdzie pływał do 1951 roku, potem do Indii. Od 1956 roku wrócił do połączenia przez Atlantyk do Montrealu i New York. Stał się na długie lata ambasadorem Polski. W 1968 roku zakupiono holenderski Maasdam - parowiec - otrzymał nazwę SS Stefan Batory a MS Batory w 1971 roku został sprzedany na złom do Hong Kongu. Stefan Batory obsługiwał głównie linię kanadyjską, a karierę swoją skończył w 200 roku. Stefan Batory zapadł w społeczną świadomość jako statek flagowy polskiej floty.

30.11.06

Dyslokacja stanowisk obsługi statków „białej floty”:

km wybrzeża	odcinek brzegu	miejscowości
Żegluga gdańska
60	Zalew Wiślany	Elbląg, Tolkmicko, Frombork, Nowa Pasłęka, Krynica Morska, Kąty Rybackie
120	Zatoka Gdańska	Gdańsk, Sopot, Gdynia, Stegna, Świbno, Sobieszewo, Puck, Jastarnia, Hel
22	Władysławowi - Łeba	Władysławowo, Łeba, Jastrzębia Góra, Dąbki Lubiatowo
Żegluga szczecińska
65	Mrzeżyno - Świnoujście	Dzimnów, Świnoujście, Mrzeżyno, Niechorze, Pobierowo, Warszewo, Międzyzdroje
120	Zalew Szczeciński	Szczecin, Stępnica, Trzebież, N. Warpno, Wolin, Kamień Pomorski, Warpnica
120	Smołdzino - Dźwirzyno	Ustka, Darłowo, Kołobrzeg, Smołdzino, Rowy, Jarosławiec, Lazy, Mielno, Ustr. Morskie, Dźwirzyno

Żegluga szczecińska

Przedsiębiorstwo państwowe żegluga szczecińska

Oferta:

- wycieczki po porcie

- rejsy wodolotem po morzu

- rejsy do Świnoujścia w 1 godzinę

- rejsy po Akwenach Dolnej Odry.

Statki:

- Odra Queen

- Delfin

- Peene Queen

Żegluga gdańska

Założona w 1946 r. Największy krajowy przewoźnik w żegludze przybrzeżnej ze 100% kapitałem prywatnym oferuje:

1. Regularne połączenia pasażerskie na Zatoce Gdańskiej z Gdańska, Gdyni, Sopotu i Helu.

2. Rejsy po porcie gdyńskim, gdańskim i na Westerplatte przez cały rok.

3. Regularne połączenia i przejażdżki na Zalewie Wiślanym z Elbląga, Krynicy Morskiej i Fromborku.

4. Rejsy spacerowe po morzu z Ustki, Łeby i Darłowa.

Flota pasażerska: (znać 5 wybranych)

- m/s Rubin

- m/s Opal

- m/s Agat

- m/s Anita

- m/s Szafi

- m/s Monika

- m/s Ewa

- m/s Helena

- m/s Elżbieta

- m/s Danuta

- m/s Małgorzata

Żegluga promowa

Armatorzy promowi:

- Polferries

- Unity Line

- Stena Line

Stena Line

Terminal promowy w Gdyni

Koncern transportowo - turystyczny; 34 promy Stena Line pływają po morzach północno - zachodniej i centralnej Europy na 14 trasach.

Najpopularniejsza trasa: Gdynia - Karlskrona.

Unity Line

Od 1 czerwca 1995 r. firma zarządza najnowocześniejszym na Bałtyku promem m/f POLONIA i obsługuje połączenie promowe ze Świnoujścia do Ystad w Szwecji.

Flota promowa Unity Line (1999 r.): Mikołaj Kopernik, Jan Śniadecki, Polonia.

Oferta specjalna:

„Cztery zakątki” - bilet promowy na rejs okrężny między Polską, Szwecją, Danią i Niemcami. Rejs można rozpocząć w Świnoujściu, Ystad, Ronne, Sassnitz, Mukran i odbyć w dowolnym kierunku. Bilet jest ważny przez jeden miesiąc od dnia pierwszego rejsu.

Polferries - polska żegluga bałtycka S.A.

Powstanie - 31 styczeń 1976 r.

Działalność żeglugowa w oparciu o 4 konwencjonalne promy pasażersko - samochodowe:

- M/S Pomerania

- M/S Rogalin

- M/S Nieborów

- M/S Siliesia

Oferta:

Pakiety wczasowe w najatrakcyjniejszych miejscach Skandynawii, w tym także na Bornholmie, oraz w innych częściach Danii i południowej Szwecji, wyjazdy wędkarskie na wyspy Alandzkie czy wycieczki „Szlakiem Wikingów” lub przez fiordy Norwegii, Kopenhagi, Malmo, Lund.

Marina - port dla jachtów.

Największe mariny w Polsce: Gdynia, Gdańsk, Łeba, Ustka, Kołobrzeg.

Marina powinna charakteryzować się:

1. Funkcjonalnym rozmieszczeniem miejsc cumowania.

2. Zapewnieniem zaplecza sanitarnego, WC, prysznice o odpowiednim standardzie.

3. Zorganizowaną ochroną i ogrodzeniem portu jachtowego.

4. Stałą bazą hotelarsko - gastronomiczną w bezpośrednim sąsiedztwie portu jachtowego wykorzystaną także poza sezonem letnim.

5. Nowoczesną portową infrastrukturą techniczną (dźwigi, slipy, hangary, warsztaty szkutnicze).

6. Proekologicznym rozwiązaniem problemu wywozu śmieci i zanieczyszczeń z jachtów.

7. Dobrym dojazdem i możliwością zaparkowania i bezpiecznego pozostawienia samochodu.

8. Dostępnością informacji turystycznej.

Morze Bałtykie - morze śródziemnie otoczone Płw. Skandynawskim i brzegami środkowej oraz wschodniej Europy. Połączone jest z Morzem Północnym cieśninami: Wielki i Mały Bełt oraz Sund (zwane Cieśninami Duńskimi), Kattegat i Skagerrak, Kanał Koloński (w płd częci Płw. Jutlandzkiego) długości 98 km skraca drogę o 700 m. W oparciu o ukształtowanie dna Bałtyk dzieli się na trzy baseny: południowy - Basen Bornholmski, środkowy - Basen Gotlandzki, północny - Basen Botnicki. Rzeczywista długość linii brzegowej wynosi 20600 km. Największe rzeki wpadające do Bałtyku to: Wisła, Odra, Newa, Dźwina, Niemen. Ze względu na małe zasolenie 7⁰/₀₀ (M. Śródziemne 38 ⁰/₀₀) Zatoka Botnicka zamarza prawie całkowicie przez 5 - 6 miesięcy.

Największe wyspy na Morzu Bałtyckim:

- Gotlandia (największa wyspa na Bałtyku; stolica - Visby; należąca do Szwecji)

- Alandzkie wyspy (grupa wysp należących do Finlandii)

- Olandia (przybrzeżna wyspa szwedzka; główne miasto Borngholm; połączona ze stałym lądem mostem)

- Rugia (połączona ze stałym lądem groblą koło miejscowości Stralsund; główny port Sassnitz)

- Bornholm (duńska wyspa; bardzo dobrze rozwinięta turystyka nadmorska)

Charakterystyka pasa nadmorskiego Bałtyku:

- sezon zimowy - około 67 dni, początek 3 dekada XII (-1,1^oC)

- sezon letni - około 55 dni, początek 2 - 3 dekada VI (+17,7^oC)

- długość brzegu morskiego - 500 km, łącznie z Płw. Helskim, Zalewem Wiślanym - 694 km

- powierzchnia plaż morskich - 1828 ha przy średniej szerokości 37 m

- powierzchnia leśna w pasie nadmorskim do 2,5 km szerokości, obejmujące 27350 km

- wybrzeża wydmowe (najkorzystniejsze) - 374 km

- wybrzeża klifowe (walory widokowe) - 102 km

- wysokość brzegu (średnia) - 10 m (w rejonie gdańskim - 40 m)

- typ plaży: piaszczyste - 431,5 km, żwirowe - 53 km, kamienne - 16 km

Uzdrowiska polskie:

- Krynica Morska

- Sopot

- Kołobrzeg

- Ustka

- Łeba

- Świnoujście

- Kamień Pomorski

Latarnie morskie:

- Jastarnia

- Rozewie

- Świnoujście

- Kołobrzeg

- Krynica Morska

- Stilo = Lubiatowo

- Niechorze

- Darłówko

- Gdańsk Nowy Port

- Sopot

Edukacja morska:

Mariusz Zaruski i Liga Morska zapoczątkował edukacje morską. Po II wojnie światowej liderem procesu było Państwowe Centrum Wychowania Morskiego, później ZHP, a w latach siedemdziesiątych - Bractwo Żelaznej Szkli. W latach osiemdziesiątych kpt. Krzysztof Baranowski zorganizował Szkołę pod Żaglami, w odpowiedzi na co Polski Związek Żeglarski wspólnie z Ministerstwem Oświaty i Wychowania (obecnie MEN), wdrożyłprogram Tysiąca Szkół pod Żaglami.

Centrum Wychowania Morskiego (CWM) jest armatorem Zawiszy Czarnego (190 osób rocznie) i 16 mniejszych jednostek: Nefrytów, Opali, Conradów (na ich pokładach mieści się jednorazowo 100 żeglarzy).

Sail Training Association Poland posiada Pogorię (400 osób rocznie).

Flagową jednostką Ligi Obrony Kraju jest s/y Generał Zaruski.

Podstawowe sporty wodne:

- żeglarstwo

- kajakarstwo

- windsurfing

- narciarstwo wodne

- nurkowanie

- wędkarstwo

---