Polskie konstytucje, DZIEJE RZYMU


POLSKIE KONSTYTUCJE

Nazwa

Uchwalenie lub nadanie

Okres obowiąz.

Uwagi

Ustawa rządowa

1791

3V (Sejm)

do poł. 1792

Przyjęta przez aklamację przy obecności tylko części posłów Monarchia konstytucyjna, monteskiuszowski podział władzy Zniesienie liberum veto

Prawa polityczne tylko dla posesjonatów

Chłop wzięty pod opiekę państwa

Ustawa kon­stytucyjna Ks. War­szawskiego

1807

22 VII

(Napoleon)

do 1813/14

Sejm dwuizbowy (60 posłów, 1 8 senatorów) zwoływany co

dwa lata

Król władzą wykonawczą (rząd w osobie króla)

Wolność wszystkich obywateli, niezależność sądów, jawność postępowania

Konstytu­cja Króle­stwa Pol­skiego

1815

25 V

(Car Ale­ksander)

do XII 1830

Sejm dwuizbowy + król

Rząd w osobie króla Polski (= cesarza Rosji), reprezento­wanego przez namiestnika, oraz Rady Stanu

Wolność słowa, handlu, niezawisłość sądów

Niektóre urzędy zastrzeżone tylko dla szlachty

Mała Kon­stytucja

1919

20 II (Sejm)

do XII 1922

Sejm suwerenem w państwie

Władza wykonawcza w rękach Naczelnika Państwa

Konstytu­cja Marco­wa

1921

17 III

(Sejm)

Do

2 VIII 1926

Polska republiką, przewaga władzy ustawodawczej

Prezydent wybierany co 7 lat przez Zgromadzenie Narodowe Rząd: premier i Rada Ministrów. Premiera wybiera prezy-

dent, jednak kandydat musi otrzymać votum zaufania

Nowela Sierpniowa

1926

2 VIII (Sejm)

do 23 IV 1935

Prezydent może rozwiązać parlament na wniosek Rady

Ministrów

Wniosek o votum nieufności nie może być rozpatrywany na

tym samym posiedzeniu

Konstytu­cja Kwiet­niowa

1935

23 IV (Sejm)

do

19 II 1947

Prezydent odpowiedzialny przed Bogiem i historią, mianuje

premiera, prezesa NIK, Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych Zasada kontrasygnaty, przewaga władzy wykonawczej

Mała Kon­stytucja

1947

19 II (Sejm)

do 1952

Nawiązania do Konstytucji Marcowej

Sejm jednoizbowy

Prezydent władzą wykonawczą

Konstytu­cja Polskiej Rzecz­pospolitej Ludowej

1952

22 VII

(Sejm)

od 1952 (liczne popra­wki)

Bez wstępu

Polska „republiką ludu pracującego”

Własność państwowa wyróżniona

Sesyjny system obrad sejmu, 1 poseł na 60 000 mieszk.,

brak immunitetu poselskiego

Powołana Rada Ministrów i (zamiast prezydenta) Rada Państwa

NOWELI­ZACJE USTAWY

Z 1952

10 II 1976

Zmiana 1/3 całości tekstu ustawy

Zapis o przewodniej roli PZPR i związku z ZSRR

26 III 1982

Powołanie Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu

7 IV 1989

Prezydent, wybierany przez Sejm i Senat. Liczne nowe przepisy

29 XI 1989

Nazwa kraju - ponownie Rzeczpospolita Polska zamiast PRL

Mała Konstytucja

1 VIII 1992

Trójpodział władz

Prezydent wybierany przez naród

POLSKA OD 1975 DO DZIŚ



Wyszukiwarka