WACŁAW POTOCKI - KRYTYKA STOSUNKÓW SPOŁECZNYCH I PATRIOTYZM POETY. Poezja Potockiego należy do nurtu sarmacko-szlacheckiego. Poeta często dotyka spraw szlachty i państwa. Często poddaje krytyce wady narodu i rządzących. Potocki wyznawał religię ariańską. W wierszu "Nierządem Polska stoi" ukazał stan wewnętrzny państwa polskiego, które chyli się ku upadkowi, nikt nie przestrzega praw. Praw jest tyle, że mogą służyć dzieciom do zabawy. Wszyscy dbają o własne dobro, nie interesują się losem kraju. Wiersz "Zbytki polskie" pokazuje wady społeczeństwa. Polacy myślą tylko o zabawach, balach, wygodach życiowych. Przejmują obce wzory zamiast szanować polską tradycję. Ojczyzna chyli się ku upadkowi. Szlachta jednak żyje sama dla siebie i nie zdaje sobie sprawy, że z upadkiem ojczyzny zginie też ona sama. W wierszu "Kto mocniejszy ten lepszy" Potocki porusza problem nietolerancji religijnej. Katolicy to silny lew, zaś arianie są podobni do małego lisa, który nie może obronić się przed lwem. Wyrzucenie arian Potocki uważa za bezprawie. Wiersz "Pospolite ruszenie" pokazuje obóz wojskowy. Wczesnym rankiem napadają nań Kozacy. Jednak szlachta nie broni się, gdyż jest za wcześnie. "Transakcja wojny chocimskiej" to epopeja o przebiegu bitwy pod Chocimiem w 1621r. Poemat opisuje przebieg bitwy i rokowań. Całość przepojona jest duchem patriotyzmu. Autor wierzy w Boga i jego pomoc w zwycięstwie nad poganami. Patriotyzm widać w przemówieniu Chodkiewicza do żołnierzy. Prosi on o obronę ojczyzny odwołując się do czasów przeszłych, choćby Chrobrego. Z utworów Potockiego wyłania się obraz XVII wiecznej Polski. Wiele jest w nich krytyki, bolesnej zadumy i pesymizmu.
DWORSKOŚĆ POEZJI J.A. MORSZTYNA Jan A. Morsztyn pochodził z zamożnego, wpływowego rodu. Był arianinem; człowiekiem wykształconym. Związany był z dworem Tęczyńskich i królewskim: Władysława IV i Jana Kazimierza. Oskarżony o zdradę schronił się we Francji. Zyskał miano „polskiego Marinie-go”. Wiersze zawarł w tomach „Lutnia” i „Kanikuła, albo psia gwiazda”. Tematykę poezji stanowi życie towarzyskie i miłość. W sonecie „Cuda miłości” autor za pomocą antytez („Jak żyję, serca już nie mając”) wyraża cierpienie zakochanego człowieka, który nie jest w stanie uwolnić się od uczucia. Sonet jest często używany do określania uczuć. (Zawiera 2 zwrotki po 4 wersy i 2 po 3). Utwór „Niestatek” ukazuje portret kobiety jako zmiennej osobowości. Styl wiersza cechują kontrasty (opozycyjne zestawienia), anafora (prawie każdy wers rozpoczyna się od jednego wyrazu) oraz gradacja (stopniowanie). Sonet „Do trupa” porównuje człowieka pogrążonego w uczuciu i martwego. Poprzez koncept i hiperbolę autor dochodzi do wniosku, iż sytuacja tego drugiego jest lepsza. Wiersze Morsztyna informują, że poezja nie musiała ograniczać się do wiernego odwzorowywania rzeczywistości. Była ona zmysłowa; odbieranie wrażenia świata odbywało się przez zmysły zwane „informatorami duszy”. Dworskość poezji ujawnia się także w jej sprawności językowej. Według marinistów powinna była zaskakiwać metaforami, śmiałymi porównaniami i paradoksem.