INTERDYSCYPLINARNY CHARAKTER PEDAGOGIKI RESOCJALIZACYJNEJ i profilaktyki społecznej (Pytka potraktował to razem)

W nauce o profilaktyce społecznej i resocjalizacji należy uwzględniać wiele rozmaitych sposobów myślenia naświetlających ten sam problem pod nieco innymi kątami.

Dlatego też pojawiła się idea wielodyscyplinarności w badaniu, opisie i wyjaśnianiu zjawisk patologicznych w celu ich wyeliminowania. Chodzi tu o znalezienie punktów wspólnych, uzupełnianie się różnych punktów widzenia w rozwiązywaniu problemów ludzkiego funkcjonowania.

• Od czego zależy ludzkie zachowanie??

Biolog odpowie, że zależy ono przede wszystkim od parametrów organiczno- biologicznych, np. od wyposażenia genetycznego.

Psycholog będzie skłonny odwoływać się do wyjaśnień natury psychologicznej, tj. osobowość, jej organizacja wewnętrzna, warunkowanie instrumentalne.

Socjolog będzie postrzegał jednostkę ludzką jako członka określonej zbiorowości, gdzie poprzez proces socjalizacji nabywa ona pewne społecznie uznane normy i wartości.

Odpowiedź na te pytanie musi być wyczerpująca i wystarczająca do konstrukcji programu terapii, leczenia, poprawy czy modyfikacji zachowania.

Zgodnie z założeniami współczesnej nauki o zachowaniu ludzkim nie jest ono jednoznacznie determinowane przez jeden rodzaj czynników, ale przez kilka jednocześnie, przy czym owe determinanty pozostają także w pewnej relacji , a jakość i rodzaj sprzężeń zachodzących między nimi decyduje o charakterze tych zachowań.

Zachowanie jednostki da się tłumaczyć przez odniesienie do teorii postaw ( konstrukt teoretyczny z pogranicza pedag. społecz. i socjologii), np. tłumaczenie wykolejenia przez koncepcje Czapówa, która ujmuje wykolejenie jako układ postaw.

Innym ważnym czynnikiem podkreślanym przez socjologów wychowania, są przede wszystkim role społeczne. Teoria naznaczania społecznego, która jest egzemplifikacją teorii odwołujących się do ról społecznych, w dużym zakresie pomaga rozmaite formy zachowań patologicznych, a zawłaszcza zjawiska recydywy.

TEORIA POSTAW I TEORIA RÓL SPOŁECZNYCH NIE WYCZERPUJĄ JEDNAK MOŻLIWYCH WYJAŚNIEŃ WADLIWOŚCI LUDZKIEGO ZACHOWANIA.

Kolejną teorią do której można się odnieść jest teoria potrzeb, a ściślej- potrzeba i jej skutki, gdy nie zostanie ona zaspokojona lub jej zaspokojenie będzie zablokowane. Na przykład Bandura i Walters przedstawili tezę, że u źródeł zachowań agresji antyspołecznej wielu nastolatków leży frustracja potrzeby zależności we wczesnych stadiach ich rozwoju.

Pierwotne odtrącenie emocjonalne w świetle teorii „frustracja-agresja” ma wieloaspektowe następstwa, zarówno w socjalizacji małych dzieci, jak i w przebiegu rozwoju osób w okresie dorastania.

Człowiek zachowujący się w określony sposób może być przedmiotem zainteresowania jednocześnie kilku dyscyplin, a jego zachowanie wyjaśniane w kategoriach potrzeb, postaw czy ról społecznych.

Wszystkie 3 zmienne są powiązane i uzależnione od siebie, a co więcej uzależnione od bardziej istotnych zmiennych - makrozmiennych tj. KULTURA I STRUKTURA SPOŁECZNA ORAZ ORGANIZM I OSOBOWOŚĆ.

Chcąc odpowiedzieć na pytanie dotyczące genezy zachowań ludzkich, należy sięgnąć do czynników uwikłanych w zmienne typu makrospołecznego. Każdy rodzaj mikrozmiennej jest uzależniony od sieci innych mikrozmiennych osadzonych w kontekście makrozmiennych, czylichodzi po prostu o konieczność wykroczenia poza obszar zainteresowania się izolowaną jednostką i sięgnięcie do wyników innych nauk takich jak np. antropologia, kulturoznawstwo, etnografia, biologia, ekonomia czy politologia. Dlatego w programach kształcenia studentów uczelni pedagogicznych znajduje się tak wiele dziedzin. ( :/ )

Wiedza przydatna w sterowaniu zachowaniami w resocjalizacji jest więc siłą rzeczy wielodyscyplinarna.

O interdyscyplinarnym charakterze wiedzy pedagogicznej przekonuje nas również teoretyczny model działania, w którym uwzględnia się różne płaszczyzny dotyczące trzech rozmaitych aspektów działania resocjalizującego, przy założeniu iż jest to działanie systemowe. 3 płaszczyzny aktywności :

• Strukturalna ( dotycząca struktury każdego podejmowanego działania)- jej elementy to postulowanie, optymalizowanie i realizowanie.

• Funkcjonalna- realizująca funkcje opiekuńcze, wychowawcze i terapeutyczne

• Proceduralna- psychotechnika, socjotechnika oraz kulturotechnika

A teraz extra dodatek z wykładów Czerkiego.....

Pedagog. Resocjalizacyjna jest interdyscyplinarną dziedzina wiedzy- zajmuję się niedostosowaniem społecznym podobnie jak patologia, socjologia , psychologia kliniczna i medycyna. P. r. Sama z siebie nie daje racjonalnych przesłanek do rozwiązania problemu niedostosowania. Pierwsze płaszczyzny wiedzy wykorzystywane w p.r. to inne działy pedagogiki

Pedagogika ogólna

teoria wychowania dydaktyka( pedag. społecz.)

pedagogika specjalna

- oligofrenopedagogika

- surdopedagogika

- tyflopedagogika

- pedag. przewlekle chorych

- pedag. resocjalizacyjna- korzysta również z dydaktyki

Interdyscyplinarność p.r. :

• Pedagogika społeczna( wyjaśnia społeczne aspekty funkcjonowania w społeczeństwie) i specjalna

• Biologia

• Nauki medyczne (psychiatria)- niektóre aspekty naszej psychiki wpływają na nasze zachowanie, często jest to spowodowane zmianami w naszym centralnym układzie nerwowym

• Psychologia kliniczna- zajmuje się takimi rzeczami, które powodują, że człowiek na płaszczyźnie psychicznej cierpi( rozwojowa, psycho-patologia)

• Prawo- p. resocjalizacyjna zajmuje się tymi, którzy naruszają normy prawne i dlatego musi ona odwoływać się do norm prawnych np. kogo w danym kraju określa się niedostosowanym społecznie

• Kryminologia- nauka o przestępstwie i przestępcy; zajmuje się wyjaśnianiem dlaczego ludzie łamią prawo i dlaczego jedni popełniają przestępstwo a inni nie- co popycha ludzi do popełniania tych zachowań; obejmuję również „pomoc”

• Polityka karna- ogólny sposób postępowania z ludźmi, którzy naruszają normy prawne

• Patologia społeczna- wszystkie jednostki, które cierpią, funkcjonują niewłaściwie i zarażają swoim cierpieniem innych.

---