Prowadzący: dr inż. Marcin Krause

Przedmiot: Zarządzanie bezpieczeństwem

Studia zaoczne inżynierskie VI s. 30 W + 15 Ćw

Tematyka wykładów:

1. Źródła praw i obowiązków w zakresie ochrony pracy w Polsce

2. Podmioty funkcjonujące w systemie ochrony pracy w Polsce

3. Klasyfikacja zagrożeń występujących w środowisku pracy

4. Analiza stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie

5. Terminologia dotycząca wypadków w środowisku pracy

6. Wymagania prawne dotyczące analizy wypadku przy pracy

7. Charakterystyka wskaźników ryzyka wypadków przy pracy

8. Terminologia dotycząca oceny ryzyka zawodowego

9. Wymagania prawne dotyczące oceny ryzyka zawodowego

10. Wymagania oceny ryzyka zawodowego według normy PN-N-18002

11. Charakterystyka metod oceny ryzyka zawodowego

12. Organizacja oceny ryzyka zawodowego w przedsiębiorstwie

13. Terminologia dotycząca systemu zarządzania BHP

14. Wymagania dotyczące systemu zarządzania BHP według normy PN-N-18001

15. Wymagania dotyczące auditu systemu zarządzania BHP według normy PN-N-18011

Zasady zaliczania przedmiotu:

• obecność na ćwiczeniach obowiązkowa,

• po wygłoszeniu wykładów egzamin pisemny i ustny,

• do egzaminu można przystąpić po zaliczeniu ćwiczeń,

• istnieje możliwość zaliczenia egzaminu na podstawie pracy egzaminacyjnej.

Literatura źródłowa do przedmiotu:

• Ustawa zasadnicza Kodeks pracy (Dz.U.98.21.94; z poźn. zm.) oraz akty wykonawcze, w tym m.in. rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.03.169.1650; z poźn. zm.); przykładowy dostęp www.sejm.gov.pl i www.prawo.lex.pl.

• Czasopisma specjalistyczne, np. Atest - Ochrona Pracy, Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka, Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, Praca Zdrowie Bezpieczeństwo, Promotor - Bezpieczeństwo Komfort Praca, Przyjaciel przy Pracy.

• Celeda R., Sekunda M.: Metodyka kontroli warunków pracy. KOLPRESS, Warszawa 2006.

• Dołęgowski B., Janczała S.: Praktyczny poradnik dla służb BHP. ODDK, Gdańsk 2006.

• Gałusza M.: Poradnik BHP dla pracodawców i osób kierujących pracownikami. Tarbonus, Tarnobrzeg 2005.

• Krause M.: Podstawy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w przedsiębiorstwie. Podręcznik akademicki. Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy, Katowice 2006.

• Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Gdańsk 2006.

• Smoliński D.: Zanim nadejdzie ... Państwowa Inspekcja Pracy. ODDK, Gdańsk 2004.

Prowadzący: dr inż. Marcin Krause dr inż. Janusz Juras

Przedmiot: Zarządzanie bezpieczeństwem ĆWICZENIA

Temat ćwiczeń: Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku pracy …

Etapy składowe ćwiczeń:

• Wybór zakładu pracy lub jednostki organizacyjnej

• Wybór stanowiska pracy do oceny ryzyka zawodowego

• Rozwinięcie szczegółowych zagadnień oceny ryzyka zawodowego

• Wykaz dokumentacji związanej z oceną ryzyka zawodowego

• Wykaz aktów prawnych, polskich norm i literatury specjalistycznej

Szczegółowy zakres ćwiczeń:

1. Analiza literatury specjalistycznej

• Czy jest analizowane stanowisko pracy omówione w literaturze?

• Jeśli nie, czy jest omówione podobne stanowisko pracy w literaturze?

• Czy informacje zawarte w literaturze są nadal aktualne, m.in. zmiana wymagań prawnych dotyczących oceny ryzyka zawodowego, np. substancji i preparatów chemicznych, czynników rakotwórczych i mutagennych, hałasu i drgań mechanicznych, szkodliwych czynników biologicznych?

• Analiza dokumentacji w zakładzie

• Czy jest przeprowadzona ocena ryzyka zawodowego w zakładzie?

• Jeśli tak, czy jest dostępna dokumentacja wyników oceny ryzyka zawodowego?

• Czy dokumentacja wyników oceny ryzyka zawodowego jest nadal aktualna?

• Jaka metoda oceny ryzyka zawodowego została wykorzystana w zakładzie?

• Analiza właściwa

• Opis stanowiska pracy

• Identyfikacja zagrożeń

• Oszacowanie ryzyka

• Plan działań profilaktycznych

• Zakończenie

• Wnioski końcowe

• Spis literatury

• Spis dokumentacji

Zasady zaliczania ćwiczeń:

• obecność na zajęciach obowiązkowa,

• jeden temat referatu opracowują dwie osoby,

• na każdych zajęciach wygłaszane są po dwa referaty,

• referat wygłoszony z pamięci i trwający15-20 minut,

• referat należy oddać na piśmie, w edytorze Microsoft Word,

• objętość tekstu pracy 10-15 stron A4, marginesy po 2,5 cm,

• czcionka 12 Times New Roman, odstępy między wierszami pojedyncze.

Prowadzący: dr inż. Marcin Krause

Przedmiot: Zarządzanie bezpieczeństwem PRACA EGZAMINACYJNA

Temat pracy: Analiza stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w …

Etapy składowe pracy:

• Wybór obiektu do analizy (np. zakład pracy lub jednostka organizacyjna)

• Wybór szczegółowego zakresu i okresu analizy (np. 1 rok lub okres 3-5 lat)

• Rozwinięcie szczegółowych zagadnień analizy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy

• Wykaz dokumentacji związanej z analizą stanu bezpieczeństwa i higieny pracy

• Wykaz podstawowych aktów prawnych, polskich norm i literatury specjalistycznej

Szczegółowy zakres pracy:

1. Wprowadzenie

• Strona tytułowa

• Spis treści

• Opis obiektu badań (ogólna charakterystyka uwzględniająca specyfikę przedsiębiorstwa, zakładu pracy lub jednostki organizacyjnej), np.:

• rodzaj działalności,

• struktura organizacyjna,

• istniejące systemy zarządzania (np. system zarządzania jakością - ISO 9000; system zarządzania środowiskowego - ISO 14000; system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy - PN-N-18000, OHSAS 18000),

• specyficzne wymagania prawne (np. branża żywnościowa - system HACCP, dobra praktyka higieniczna GHP, dobra praktyka produkcyjna GMP; branża budowlana - plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia; branża górnicza - dokument bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników);

• Opis metod badawczych, np.:

• klasyfikacja metod badawczych,

• analiza dokumentów,

• lista kontrolna,

• ankieta,

• obserwacja,

• wywiad;

• Analiza właściwa obiektu badań

• Analiza infrastruktury, np.:

• obiekty budowlane i teren zakładu pracy,

• pomieszczenia pracy,

• maszyny i inne urządzenia techniczne,

• pomieszczenia i urządzenia higieniczno-sanitarne;

• Analiza pracowników, np.:

• profilaktyczne badania lekarskie wstępne, okresowe i kontrolne,

• szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników,

• ochrona pracy kobiet (np. kobiety w okresie rozrodczym, ciąży i karmienia),

• ochrona pracy młodocianych,

• ochrona uczniów, praktykantów i studentów,

• ochrona pracy osób niepełnosprawnych,

• kontrola nad pracownikami innych firm (np. podwykonawcy),

• kontrola innych osób wykonujących pracę (np. na zasadzie umowy zlecenia);

• Analiza procesów pracy, np.:

• procesy pracy podstawowe i pomocnicze, wykonywane czynności,

• badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia,

• oświetlenie,

• ogrzewanie i wentylacja,

• organizacja stanowisk pracy,

• obsługa i stosowanie maszyn, narzędzi i innych urządzeń technicznych,

• transport wewnętrzny i magazynowanie,

• czynniki oraz procesy pracy stwarzające szczególnie zagrożenie dla zdrowia lub życia (np. czynniki rakotwórcze i mutagenne, wybrane szkodliwe czynniki biologiczne i czynniki chemiczne) oraz prace szczególnie niebezpieczne;

• Analiza warunków pracy, np.:

• państwowy nadzór i kontrola nad warunkami pracy (np. Państwowa Inspekcja Pracy, Państwowa Inspekcja Sanitarna, Państwowa Straż Pożarna, Urząd Dozoru Technicznego),

• społeczny nadzór i kontrola nad warunkami pracy (związki zawodowe i społeczna inspekcja pracy) oraz konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

• organy kontrolne i doradcze pracodawcy (np. służba bezpieczeństwa i higieny pracy, służba medycyny pracy, komisja bezpieczeństwa i higieny pracy),

• środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze,

• zaopatrzenie pracowników w napoje i środki higieny osobistej,

• ochrona przeciwpożarowa,

• ochrona przed hałasem,

• analiza wypadków przy pracy,

• analiza chorób zawodowych,

• ocena ryzyka zawodowego;

• Analiza kosztów bezpieczeństwa i higieny pracy, np.:

• klasyfikacja kosztów bezpieczeństwa i higieny pracy,

• zróżnicowana składka na ubezpieczenie wypadkowe,

• świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,

• świadczenia z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych,

• inne koszty związane z wypadkami przy pracy,

• inne koszty bezpieczeństwa i higieny pracy;

• Zakończenie

• Wnioski końcowe

• Spis literatury

• Spis tablic i rysunków

• Dokumentacja wyników analizy

Zasady zaliczania pracy egzaminacyjnej:

• jedną pracę egzaminacyjną opracowują dwie osoby,

• realizację pracy należy konsultować z prowadzącym,

• pracę należy oddać na piśmie, w edytorze Microsoft Word,

• po oddaniu i sprawdzeniu pracy należy ją obronić ustnie,

• każda osoba wykazuje się znajomością zagadnień całości pracy.

---