Kinetyka reakcji heterogenicznych.
A(s)+B(s) =
C(s)
C(s)+D(g)
C(g)
A(s)+B(g) =
C(s)
C(s)+D(g)
C(g)
A(s) = (rozkład termiczny)
C(s)
C(s)+D(g)
C(g)
Produkty mogą być stałe, gazowe lub stałe i gazowe. Różne typy reakcji mogą prowadzić do tego samego produktu.
MECHANIZM REAKCJI HETEROGENICZNYCH.
A(s)+B(s) = C(s)
Na styku dwóch faz stałych pojawia się granica faz (tylko wzdłuż granicy faz leżą cząsteczki, które mogą wziąć udział w reakcji). Produkt izoluje od siebie oba reagenty. Jest to źródłem komplikacji kinetyki reakcji heterogenicznych. Substancja nie reaguje całą objętością tylko na granicy faz. Granice faz są to miejsca , które mogą pełnić rolę katalizatorów reakcji. Wszystko to utrudnia kinetyczny zapis opis tych reakcji.
A(s)+B(g) = C(s)
Niezależnie od tego czy reagują ze sobą dwa ciała stałe czy c. stałe i gaz, powstaje granica oddzielająca te dwie fazy. W miarę jak ilość produktu będzie rosła to warstwa produktu będzie grubsza i dwa substraty będą miały utrudniony dostęp między sobą. Wpływa to w znaczący sposób na kinetykę reakcji.
REAKCJE ROZKŁADU TERMICZNEGO CIAŁ STAŁYCH.
-rozkład powierzchniowy- rozpoczyna się od powierzchni zewnętrznej i zaczyna stopniowo przechodzić do środka;
-rozkład objętościowy- zarodki pokrywają stopniowo całą powierzchnię substancji.
SZYBKOŚĆ REAKCJI HETEROGENICZNYCH.
Niech Vr oznacza maksymalną szybkość reakcji chemicznej A z B (czyli szybkość jaką osiągną substraty w sytuacji gdy na powierzchni reakcyjnej nie brakuje substratu A). Wtedy obserwowana szybkość procesu Vobs może być kontrolowana szybkością właściwej reakcji chemicznej:
Vdyf>Vr Vobs=Vr
lub może być kontrolowana szybkością dyfuzji reagenta:
Vdyf<Vr Vobs=Vr
Kinetyka reakcji heterogenicznych
-kinetyka procesów, których obserwowana szybkość jest kontrolowana dyfuzją reagentów Vobs=Vdyf .
-kinetyka procesów, których obserwowana szybkość jest kontrolowana właściwą reakcją chemiczną
…
W warunkach homogenicznych:
Vobs =k(T) · F(cA,cB,…)
W warunkach heterogenicznych:
Vobs ≠ k(T) · F(cA,cB,…)
Vobs =F(α,T)
α - stopnień przereagowania układu
Tyle jest różnych równań kinetycznych ile jest reakcji.
<-masa substancji A lub B, która przereagowała do chwili t
<- masa substancji A lub B, która przereagowała do końca
A(s)+B(s) = C(s)
α=Vprzer./Vziarna
Zbiór ziaren o różnych kształtach można uogólnić do układu, który składa się z kuleczek, ponieważ te ziarna i tak reagują jak kuleczki.
r = R0-y
bardzo ważny związek, pokazuje związek między grubością warstwy produktu a stopniem przereagowania;
KINETYKA REAKCJI HETEROGENICZNYCH modele kinetyczne
MODELKINETYCZNY-tozaproponowanysposóbzachodzeniareakcjiuwzględniającyczynniki,odktórychzależyjejszybkość.
Modele kinetyczne:
Modele dyfuzyjne
Modele mieszane
Modele reakcyjne
-tutaj nie ma całej zależności temperatury przy k' więc nie może być zdefiniowana jako stała szybkości reakcji
→
Dla T= const. Możemy scałkować równania kinetyczne.
→
→
→
→
Modele dyfuzyjne, reakcje w ziarnach kulistych.
Model Jandera
y=
Im grubsza warstwa tym wolniej biegnie reakcja. Szybkość reakcji jest odwrotnie proporcjonalna do grubości warstwy.
Podstawiamy do
I uzyskujemy:
Model Jandera ma jedną wadę, coś nie zostało wzięte pod uwagę, konkretnie to, że nieprzereagowany materiał będzie się zmniejszał . Nie stosuje się już tego modelu. Stosuje się poprawiona wersję.
Model Ginstlinga - Brounsteina.
Jest modelem poprawionym w stosunku do modelu Jandera przez uwzględnienie zmian wielkości powierzchni nieprzereagowanego materiału w trakcie reakcji.
Równanie kontrakcji objętości:
→
→
Modele reakcyjne, ogólne równania kinetyczne.
reakcja rzędu b
równanie kontrakcji objetości
reakcja autokatalityczna
reakcja łańcuchowa, równanie Pronta-Tompkinsa
ZALEŻNOŚĆ SZYBKOŚCI REAKCJI HETEROGENICZNYCH OD TEMPERATURY.
równanie Arrheniusa
Typ.I Nie zawsze można wskazać teoretyczne uzasadnienie spełnienia równania Arrheniusa.
Typ.II Powolny wzrost szybkości reakcji ze wzrostem temperatury.
Obserwowanynajczęściejwprzypadku,gdyprocesydyfuzyjnekontrolująszybkośćreakcji.
Typ.III Gwałtowny wzrost szybkości reakcji w pewnej temperaturze. Obserwowany w przypadku reakcji wybuchowych.
Typ.IV Obserwowany w przypadku reakcji katalitycznych, w których adsorpcja stanowi najwolniejszy etap reakcji.
Typ.V Obserwowany w przypadku reakcji, których szybkość jest zakłócana przez reakcje uboczne.
Typ.VI Obserwowany w przypadku niektórych reakcji odwracalnych, których szybkość jest uzależniona od odchylenia od stanu równowagi.