ŁAD MORALNY
++++++++++++++++++Postawy etyczne a kultura++++++++++++++++++++++++++++
Etyka - grec. Ethos(charakter), tłumaczy się czasem jako „zwyczaj” , „obyczaj” gdyż słowo to odnosi się do przyjętego w społeczeństwie sposobu postępowania. Postępowanie etyczne to postępowanie zgodnie z prawym charakterem. Teoretyczny namysł nad moralnością.
Moralność - łac. Moralis, dotyczy bardziej tego jakie czyny są słuszne a jakie nie są słuszne niż tego jaki charakter ma osoba, która spełnia te czyny. Dziedzina decyzji i czynów.
Wg. księdza Z. Sareło Sac: Kultura, w której wyrósł człowiek , w istotnej mierze determinuje jego rozumienie sensu siebie i świata, a także akceptowaną przez niego hierarchię wartości, a czynniki te w sposób zasadniczy wpływają na treść osądów moralnych.
Postmodernizm
Cechy: niesie destrukcję kultury moralnej; zinstytucjonalizowany pluralizm; różnorodność; przypadkowość i ambiwalencja zrodzona w drodze walki instytucji modernizmu o uniwersalizm; homogeniczność; jedność; jasność; środowisko ludzkie stanowi system złożony; brak agencji centralnej ustanawiającej cele(wiele agencji); autonomia; kult ciała; manifestacja wolności podmiotu.
++++++++++++++++++++++++Moralność a prawa człowieka+++++++++++++++++++
Moralność - zgodność działań ludzkich z prawdą i dobrem osób oraz zespół uznanych norm, ocen i wzorców postępowania.
Cnoty według starożytnych Greków
Fundamenty greckich nauk moralnych były zawarte w Iliadzie i Odysei , najważniejsza lista cech istotnych dla człowieka: siła fizyczna, odwaga, spryt, przyjaźń, sprawiedliwość, umiarkowanie, mądrość
Cnoty według Cycerona: męstwo, sprawiedliwość, umiarkowanie, mądrość
Cnoty według św. Ambrożego: męstwo, sprawiedliwość, umiarkowanie, mądrość, wiara, nadzieja, miłość.
Moralność według Huma: sfera w której daje się wyraz uczuciom i namiętnościom.
Prawa człowieka: to wytwory, moralne, społeczne i polityczne uzgodnienia, które ludzie zawierają pomiędzy sobą. Spisane w powszechnie szanowanych dokumentach zaakceptowane przez społeczność międzynarodową i wytyczają działania światowe, a także zapobiegają łamaniu tych praw. Powszechna deklaracja praw człowieka 1948, w 1966 podział praw na : „Obywatelskie i polityczne” oraz” Ekonomiczne, społeczne, kulturalne”: prawo do życia, wolności, bezpieczeństwa, zakaz niewolnictwa, wolność myśli, sumienia, religii, prawo do wykształcenia, pracy w godziwych warunkach itp.
+++++++++Zależność między etyką a gospodarką i stosunkami społecznymi+++++++++
Ludzie są samotni lecz pragną być częścią społeczeństwa. Dobrobyt danego kraju i jego zdolność do rywalizacji są uwarunkowane jedną dominującą cechą kulturową: poziomem zaufania w danym społeczeństwie
Społeczeństwa rodzinne według Francisa Fukuyamy. Istnieją tzw. społeczeństwa rodzinne np. : Chiny, Francja, Włochy, Korea Południowa. W każdym z tych społeczeństw rodzina jest podstawową komórką organizacji gospodarczej.
Społeczeństwa o wysokim poziomie zaufania: Japonia, Niemcy.
+++++++++++++Wpływ religii na systemy wartości i postawy++++++++++++++++++++
Religia - łac. Religio, w nauce marksistowskiej- religia to zespół wierzeń dotyczących świata, ludzkości i człowieka(doktryna religijna), związanych z nimi zachowań(kult religijny), oraz form organizacji społecznych instytucji religijnych. Religia jako jedna z „form świadomości społecznej” jest zjawiskiem społeczno-kulturowym, zależnym od stopnia rozwoju ekonomicznego i politycznego danej grupy społecznej, stąd też znaczna różnorodność zarówno przejawów religii, jak i jej form.
Składniki religii: 1) kult - zespół określonych praktyk, czynności będących wyrazem przeżyć religijnych, aktów czci oddawanych siłom nadprzyrodzonym, działań zewnętrznych, poprzez które demonstruje się religijność, 2) Doktryna- teoretyczna strona religii, składa się na nią zespół wyobrażeń i poglądów, które wyjaśniają w zmodyfikowany sposób pewne problemy związane ze światem, człowiekiem i jego podstawowymi problemami)życie, śmierć) oraz bóstwem. Najwcześniejszą formą doktryny były mity. Działy doktryny w chrześcijaństwie: teoria dogmatyczna(teoria boga-istota,istnienie), teoria moralna(etyka religijna, kosmologia(teoria świata), antropologia religijna(teoria człowieka-natura, przeznaczenie, życie pozagrobowe), 3) Organizacja religijna - zewnętrzna forma religii, wiąże w jedną całość wierzenia i obrzędy oraz zespala wiernych(kościoły, synagogi, meczety) i koordynuje ich zachowania.
Całością organizacji religijnej kierują funkcjonariusze religijni(szamani, prorocy, kapłani itp.)
Podział religii: 1) ze względu na kryterium istnienia: wygasłe(dawny Egipt, Mezopotamia, Grecja, Rzym), żywe i istniejące(judaizm, chrześcijaństwo, islam), 2) kryterium zasięgu geograficznego lub etnicznego: plemienne(np. ludy Malezji), narodowe(judaizm, schintoizm, hinduizm), uniwersalistyczne(buddzyzm, chrześcijaństwo, islam),
3) kryterium genezy: naturalne(wyrastają z podłoża ekonomiczno-społecznego danej grypy), założone (związane z osobą założyciela oraz ich domniemanym objawieniem), 4) kryterium liczby wyznawanych bóstw: monoteistyczne, dualistyczne, politeistyczne, ateistyczne.
Podział religii na: nienaukowe(objawione, naturalne), prawdziwe, fałszywe; wyższe i niższe.
historyczne uwarunkowania ewolucji wierzeń: Religia obecna w życiu prymitywnych ludów pierwotnych. Myślenie religijne oparte na odczuciach. Wiara w moc sił tajemnych, czarownicy, myślenie magiczne i mitologiczne. Pierwsze zachowania religijne pojawiły się ok. 80 tys. lat temu, w paleolicie inni uważają, że ok. 35-30 tys. lat p.n.e.(wraz z pojawieniem się kultury człowieka rozumnego)
Teorie powstania religii: animizm- uduchowienie przyrody, kierowanej przez duchy; manizm- kult przodków, czczenie dusz protoplastów rodów i wielkich wodzów; preanimizm- działanie sił tajemnych, nieokreślona wola tkwiąca w przyrodzie; fetysz- czczenie przedmiotów lub wyobrażeń traktowanych jako święte; totemizm- kult zwierzęcego lub roślinnego przodka, opiekuna, plemienia; magia- wiara, że istnieje ścisły związek między rzeczami podobnymi(zwierze-wyobrażenie artystyczne o nim); pramonoteizm- źródło religii to praobjawienie, wiara w jednego Boga.
Czynniki religiotwórcze:
Czynniki wynikające ze stosunku człowieka do przyrody. Lek przed nieznanymi zjawiskami, groźnymi zjawiskami prowadzi do ubóstwiania ich.
Czynniki wywodzące się ze stosunków społecznych. Religia wzrasta i utrzymuje się dlatego, że spełnia funkcję pożądaną przez odpowiednią grupę lub klasę społeczną.
Czynniki związane ze stanem psychicznym ludzi. Czynniki natury poznawczej(wiara w istnienie Boga, dowody, pytania o sens istnienia)
Funkcje religii:
Społeczne: 1) megafunkcje, 2)makrofunkcje, 3)mikrofunkcje.
megafunkcje- najogólniejsze funkcje w odniesieniu do procesów ogólnospołecznych(walka przeciw niesprawiedliwości, moralności), 2)makrofunkcje- funkcje spełniane wobec mniejszych grup społecznych, 3)mikrofunkcje- funkcje jakie religia pełni w życiu jednostki.
Każda religia oparta na Objawieniu to silny czynnik kulturotwórczy. Kieruje wierzącego ku duchowym, transcendentnym wartościom i ożywia życie wewnętrzne, wpływa na twórczość artystyczną i duchową czego efektem jest kultura duchowa. Kultura z kolei wpływa na osobę jak i całą wspólnotę ludzką. Według Z. Pawłowicza „Każda kultura historyczna była inspirowana i kształtowana przez jakąś religię, kultura europejska, w której mieści się Polska, była i jest ściśle związana z religią chrześcijańską”.
++++++++++++++++++++++Patologie cywilizacji współczesnej++++++++++++++
Patologia- grec. Phatos- cierpienie, logos- nauka, w XIX wieku określano działania ludzkie przeciwstawne stabilizacji, własności, oszczędności, solidarności rodzinnej i sąsiedzkiej.
Patologia społeczna- zjawiska społeczne, zachowania jednostek i określonych grup społecznych sprzeczne z wartościami danej kultury.
Patologia wg. V. Karolis- destruktywne i autodestruktywne zachowania ludzi, grup lub całych społeczeństw.
Patologia wg. W. Okonia- nauka o przyczynach, objawach i zwalczaniu takich chorób społecznych, jak przestępczość, pijaństwo, lekomania.
Patologia wg. M. Jarosza- zbiór różnych typów i dewiacji społecznych.
Patologia wg. A. Podgoreckiego- postawy i zachowania ludzi, które naruszają podstawowe normy etyczne oraz wyrządzają mniej lub bardziej wymierne szkody społeczne.
Rodzaje zjawisk w patologii współczesnej:
zjawiska kryzysowe: bezrobocie(powoduje frustrację oraz wywołuje akty agresji), niepewność pracy, zagrożenia moralne, zagubienie, niepewność, samotność, zwątpienie.
Zagrożenie dla otoczenia przyrodniczego człowieka(zanieczyszczenia, efekt cieplarniany, dziura ozonowa, wzrost konsumpcji, wyczerpanie zasobów żywności, wody, wycinka lasów), ograniczenie dostępu do urządzeń infrastruktury i mieszkalnictwa.
Zagrożenie bezpieczeństwa przez narastające przestępstwa, afery, korupcje, mafie, terror, alkoholizm, narkomanię, choroby XX wieku, dewiacje seksualne. Przestępczość- zagrożenie dla obowiązującego porządku prawnego, wzrost liczby osób, które popełniły przestępstwa w stosunku do ogółu ludności), , terror- stosowanie gwałtu, okrucieństwa, w celu zastraszenia, zniszczenia człowieka, mafia-
Tajne stowarzyszenie terrorystów politycznych, tajna organizacja przestępcza, rozgałęziona klika, gang.
Narkomania, AIDS, Dewiacje seksualne, prostytucja, alkoholizm, rodzina dysfunkcjonalna(utrata jednego z rodziców, rozwód, przestępstwa, alkoholizm, choroby psychiczne- czynniki powodujące zaburzenia w rodzinie
Konflikt- łac. Confligare- zderzać się , walczyć. Niezgodność interesów, poglądów, spór, zatarg. Dotyczy jednostek jak i grup społecznych. Może mieć charakter religijny, językowy, kulturowy, społeczno-ekonomiczny, polityczny.
Podział konfliktów: sytuacyjne: jednostka lub grupa społeczna, strukturalne: konflikty tkwiące w makrostrukturach społecznych i politycznych.
Konflikty zbrojne,
1