Największe światowe przedsiębiorstwa(roczny obrót).
1. korporacje przemysłowe:
General Motors USA - roczny obrót :124 mld.$
Royal Duch Schel - 103
Exxon USA - 103
Ford USA - 88
Toyota Japonia - 78
IBM USA - 65
2. Banki:
Dai-Ischi-Kanqyo-Bank - Japonia 435 mld.$
The Sumitano Bank - Japonia 407
The Fugi Bank - Japonia 403
3. Firmy ubezpieczeniowe:
Nippon Life - Japonia 157 mld.$
Prudential of America - USA 133
Dai-Ischi-Mutual-Live - Japonia 110
4. Firmy handlu detalicznego:
Sears Rocbuck - USA 55 mld.$
Wall - Mart - USA 33
K-mart 32
Oprócz Roberta Taylora przedstawicielami naukowego zarządzania było m. in. małżeństwo: Frank i Litian Gilbert. Osoby te zajmowały się naukowym podejściem do wykonywania prac murarskich(ograniczyli ilość ruchów murarza przy układaniu cegły z 18 do 7). Gilberthowie opracowali techniki zmniejszania nieefektywności pracy.
Zarządzanie administracyjne.
Przedstawicielem tego nurtu był francuski przemysłowiec Henri Fayol. Zarządzanie administracyjne koncentruje się na zarządzaniu całą organizacją. Fayol jako pierwszy usystematyzował praktykę zarządzania , określił specyficzne funkcje kierownicze polegające na planowaniu, organizowaniu, przewodzeniu i kontrolowaniu. W 1930 r wydał książkę „Administracja przemysłowa i ogólna”, w której zawarł 14 zasad sprawnego zarządzania. Zasady te są aktualne do dzisiaj.
1. Podział pracy
Wysoki stopień specjalizacji przynosi wzrost efektywności . Specjalizacji podlega zarówno praca techniczna jak i kierownicza.
2. Autorytet
Do wypełniania obowiązków kierowniczych niezbędne są autorytety: formalny - wynikający ze stanowiska , oraz osobisty-wynikający z wiedzy i doświadczenia.
3. Dyscyplina
Członkowie organizacji muszą przestrzegać praw tą organizacją rządzących.
4. Jedność rozkazodawstwa
Oznacza to, że każdy pracownik powinien otrzymywać polecenia tylko od jednego przełożonego.
5. Jedność kierownictwa
Podobne czynności w organizacji powinny być zgrupowane i podległe tylko jednemu kierownikowi.
6. Podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu
Interesy jednostek powinny być podporządkowane interesom ogółu - organizacji.
7. Wynagrodzenie
Wynagrodzenie powinno być sprawiedliwe zarówno dla pracowników jak i dla organizacji.
8. Centralizacja
Władze i autorytet powinny być możliwie silnie skoncentrowane na wyższych szczeblach organizacji.
9. Hierarchia
Linia władzy powinna zawsze przebiegać z góry na dół i należy tego zawsze przestrzegać.
10. Ład
Zasoby rzeczowe i ludzkie powinny być tak koordynowane, aby zawsze znalazły się we właściwym miejscu o właściwym czasie.
11. Sprawiedliwość
Menadżerowie powinni być sprawiedliwi i uprzejmi w stosunku do podwładnych.
12. Stabilizacja personelu
Należy unikać dużej fluktuacji pracowników.
13. Inicjatywa
Podwładni powinni mieć swobodne inicjatywy.
14. Harmonia
Oznacza to, że w organizacji powinny być popierane i podtrzymywane takie działania,jak:
praca zespołowa
duch zespołu
poczucie przynależności do jednej grupy
Zarządzanie naukowe oraz administracyjne tworzą tzw. klasyczne podejście do zarządzania. Największy rozwój podejścia klasycznego był w latach 1885 do 1930. Podejście klasyczne stworzyło podstawy do dalszego rozwoju teori zarządzania. Skoncentrowano uwagę na zarządzaniu jako przedmiocie badań naukowych. Podejście klasyczne daje dobre efekty gdy struktura organizacji jest prosta, a otoczenie stabilne.
Zarządzanie behawioralne.
Koncentruje się ono na zachowaniu pracownika w kontekście organizacyjnym. Zarządzanie to stało się dominujące w latach 30-tych i 40-tych XX w. Głównymi twórcami tej teorii byli: Elton Mayo, Abraham Maslow, Douglas McGregor. Rozwój tego typu zarządzania przyniósł ważne wnioski w zakresie motywacji pracowników, dynamiki grupowej i procesów interpersonalnych oraz sprawił,że pracownicy przestali być postrzegani jako narzędzie, a zostali„zakwalifikowani” do cennych zasobów organizacji. Douglas McGregor opracował dwie teorie podejścia do pracowników organizacji:
1. Teoria X
ludzie nie lubią pracy i starają się jej unikać
menadżerowie muszą kontrolować pracowników, zmuszać do pracy i straszyć karami
ludzie wolą aby nimi kierowano, gdyż mają niewiele ambicji, unikają odpowiedzialności i pragną bezpieczeństwa
2.Teoria Y
ludzie nie wykazują awersji w przychodzeniu do pracy, gdyż praca jest naturalną częścią ich życia
ludzie są wewnętrznie motywowani do osiągnięcia celów
we właściwych warunkach ludzie dążą do odpowiedzialności oraz ją podejmują
ludzie są zdolni do nowatorskiego podejścia w rozwiązywaniu problemów organizacji
mądrość ludzi oraz ich zdolności intelektualne w większości przypadków nie są w organizacjach właściwie wykorzystywane
Zarządzanie klasyczne jest bardziej zbliżone do teorii X, natomiast behawioralne do teorii Y.
Zarządzanie ilościowe.
Zarządzanie to rozwinęło się głównie w czasach II Wojny Światowej w USA i w Angli. Opiera się ono na wykorzystaniu w zarządzaniu modeli i procesów matematycznych. Zarządzanie to nosi również nazwę operacyjnego. W czasie II Wojny Światowej na podstawie analiz matematycznych rozmieszczano sprzęt, wojska, lokalizację magazynów itd.
Zarządzanie ilościowe znalazło zastosowanie od lat 40-tych do chwili obecnej. Jedną z technik tego zarządzania jest np. programowanie liniowe wykorzystywane przez takie firmy jak: United Air Lines. Ograniczeniem możliwości stosowania tego zarządzania jest brak możliwości przewidywań zachowań pracowników w określonych sytuacjach oraz brak pewności, czy w konstruowanych modelach matematycznych uwzględniono wszystkie możliwe założenia.
Podejście integrujące.
Zarządzania klasyczne: behawioralne i ilościowe powinny się wzajemnie uzupełniać. Nowoczesne podejście do zarządzania powinno uwzględniać tzw. schemat integrujący, który zawiera w sobie wszystkie rodzaje zarządzania.
Podejście systemowe Spojrzenie sytuacyjne
- uznanie wewnętrznych zależności - uznanie sytuacyjnego charakteru zarządzania
- uznanie wpływów otoczenia - reakcja na szczególne sytuacje
Schemat integrujący opiera się na założeniu, że traktujemy organizację jako system (zasoby, proces transformacji, wyniki i cele) działający w określonym otoczeniu. System zgodnie z teorią zarządzania powinien mieć cechy tzw. systemu otwartego to znaczy reagującego na wpływy otoczenia. Organizacja traktowana jako system może składać się z podsystemów, których współdziałanie powinna cechować synergia (efekt działania dwóch współpracujących ze sobą podsystemów może być większy niż jakby pracowały indywidualnie).
Brak organizacji synergii oraz brak otwartości systemu na otoczenie może doprowadzić do entropii (upadku systemu).
Nowoczesne teorie w podejściu do zarządzania.
Po II Wojnie Światowej można wyróżnić 2 typy zarządzania bazujące na schemacie integrującym.
Zarządzanie typu J - (japońskie) i zarządzanie typu A - (amerykańskie). Zarządzanie typu J opiera się na przywiązaniu pracownika do jednego zakładu pracy na kolektywnym podejmowaniu decyzji na opracowanie typowej ścieżki kariery. Zarządzanie typu A to krótkoterminowe kontrakty, indywidualny tryb podejmowania decyzji, szybkość oceny i awansu. Te dwa typy zarządzania zostały badane przez Wiliama Onchi i opracował on zarządzanie typu Z, które łączy najlepsze cechy zarządzania J i A, a więc: przywiązanie pracownika do jednego stanowiska, kolektywne podejmowanie decyzji, stabilność pracy i właściwe umiejscowienie odpowiedzialności. Nowoczesne podejście do zarządzania obejmuje tzw. Troskę o doskonałość, która obejmuje następujący zestaw prac:
terminowe załatwianie prac
ścisły kontakt z klientem
pobieranie autonomii przedsiębiorczości
maksymalizację wydajności pracy
wykorzystanie bezpośredniego podejścia do kierowania
zajmowanie się tym na czym organizacja zna się najlepiej
właściwe działania w kierunku zarówno w centralizacji jak i decentralizacji