Hamulec- urządzenie służące do zmniejszenia prędkości i zatrzymania pojazdu i ruchomych części maszyn. Ze względu na sposób ruchu zespołu hamowanego rozróżnia się hamulce: *postępowe (aerodynamiczne np. spadochron) *obrotowe (tarczowe, bębnowe itp.) Ze względu na rodzaj mechanizmu uruchamiania: mechan, hydraul, pneumat., elektr. Ze względu na sposób oddziaływania: naciskowy, klockowy, taśmowy, szczękowy, bębnowy, tarczowy. Kąt opasania: jest to część obwodu bębna hamulcowego która bezpośrdnio styka się z taśmą hamulcową. Część na bębnie to część czynna, a schodząca z bębna -bierna.
NAPĘDY: służące do przekazywania ruchu obrotowego z wału czynnego na wał bierny nazywamy przekładnią mechaniczną. Podstawowe cechy użytkowe przekładni mechanicznych: prędkośc kątowa, obrotowa, obwodowa.
PRZEKŁADNIE służą do przenoszenia mocy. Są dwa rodzaje przekładni: reduktory (zwalniające, prędkość na kole biernym jest niższa niż na kole czynnym).Rodzaje kół zębatych: A)koła walcowe *proste *skośne *daszkowe *z uzębieniem wewnętrznym *zębatka, B)koła stożkowe *proste *skośne *o zębach krzywoliniowych *płaskie
Rodzaje przekładni zębatych: walcowe, zębate, stożkowe, śrubowe, ślimakowe, planetarne.
Zależnie od położenia osi współpracujących kół przekładnie dzielimy na: *równoległe (walcowe) *kątowe (stożkowe) *wichrowate (ślimakowe).
Zalety przekładni zębatych: *stałość przełożenia *wysoka sprawność *zwarta konstrukcja *mniejsze naciski na wały, łożyska *niezawodność działania Wady: *wysokie koszty wytwarzania *mała odporność na obciążenia *hałaśliwość *konieczność obfitego smarowania przekładni.
BUDOWA UZĘBIENIA KÓŁ WALCOWYCH PROSTYCH: *czoło uzębienia (powierzchnia ograniczająca szerokość uzębienia) *głowa ha (część zęba zawarta między powierzchnią podziałową i powierzchnią wierzchołków koła zębatego) *stopa hf (część zęba zawarta między powierzchnią podziałową i powierzchnią podstaw koła zębatego) *wierzchołek zęba (część powierzchni wierzchołków czoła zębatego przynależąca do zęba) *podstawa zęba (część powierzchni podstaw koła zębatego przynależąca do zęba) *powierzchnia boczna zęba (ograniczająca ząb od strony wrębu) *wrąb (przestrzeń między dwoma sąsiednimi wrębami) *dno wrębu (część powierzchni podstaw koła zębatego zawarta pomiędzy podstawami sąsiednich zębów) *linia zęba (linia przecięcia powierzchni bocznej zęba z powierzchnią podziałową).
Podział wałów: ze wzlędu na kształt A)proste *gładkie *kształtowe B)korbowe *korbowe *wykorbione. Ze wzlędu na rodzaj spełnianej funkcji: *pędniane (transmisyjne) *maszynowe (napędowe). Materiał na wał: stal węglowa, cynkowa, termicznie udoskonalona. Kształt osi wałów zależy od: *rozkładu obciążeń wzdłuż osi geometrycznej *od warunków przejmowania obciążenia wzdłużnego *od założeń konstrukcyjnych *od warunków technologicznych. Wały sztywne dzielą się na: proste, wykorbione, korbowe. Rozróżnia się też wały maszynowe łączące części jednej maszyny oraz wały transmisyjne. Wały giętkie (służą do przenoszenia małych mocy), wykonany jest z jednego lub kilku śrubowo zwiniętych drutów stalowych. CZOPAMI nazywamy odcinki osi i wałów stykające się ze współpracującymi częściami maszyn. Czopy spoczynkowe nie są łożyskowane (koła pasowe), a czop ruchowy jest łożyskowany (bęben sprzęgłowy). Czopy mogą być: A)spoczynkowe B)ruchowe *obrotowe *przesuwne *obrotowo-przesuwne.