Pielęgniarstwo gr III
Karolina Idaszak
Agnieszka Gemza
Nakłucia klatki piersiowej z drenażem.
Nakłucie jamy opłucnej
Istota i cel:
Wprowadzenie igły przez ścianę klatki piersiowej do jamy opłucnej w celu diagnostycznym lub leczniczym.
1. Celem diagnostycznym jest pobranie płynu z jamy opłucnej do badania
2. Celem leczniczym jest usunięcie zalegającego płynu lub powietrza jamy opłucnej, podanie leku, założenie drenu i prowadzenie drenażu ssącego.
Wskazania do zabiegu:
1. Obecność płynu przesiękowego w jamie opłucnej (niewydolność krążenia, marskość wątroby, hipoalbuminemia <niedobór albumin we krwi> o różnej etiologii), z wyjątkiem sytuacji, która może wynikać z jasnego obrazu klinicznego, np. niewydolności krążenia, w której płyn ustępuje po leczeniu diuretycznym;
2. Obecność płynu wysiękowego w jamie opłucnej (ok. 90%): zapalenie opłucnej na tle bakteryjnym, w tym gruźliczym, wirusowym, grzybiczym, rak płuca, nowotwory złośliwe opłucnej, toczeń rumieniowaty;
3. Odma samoistna, zwłaszcza wentylacyjna;
4. Ropniak opłucnej.
Przeciwwskazania:
1. Zaburzenia krzepnięcia;
2. Brak współpracy z chorym;
3. Zakażenie ściany klatki piersiowej;
4. Bardzo mała objętość płynu;
5. Ropień płuca;
6. Zgorzel płuca.
Zadania i kompetencje pielęgniarki:
1. Przygotowanie sprzętu
2. Przygotowanie pacjenta do badania
3. Obserwowanie pacjenta w z czasie badania o po badaniu
4. Postępowanie ze sprzętem po badaniu
5. Zabezpieczenie materiału pobranego do badania
Przygotowanie pacjenta:
1. Poinformowanie o sposobie zachowania się w czasie badania
2. Poinformowanie konieczności oddani moczu
3. Podanie (na zlecenie lekarza) środka przeciwkaszlowego
4. Pomoc w przyjęciu prawidłowej pozycji:
5. Leżącej na boku z ręką odwiedzioną ku górze
6. Siedzącej z pochyleniem do przodu - kończyny górne oparte np. na stoliku
7. Poinformowanie pacjenta, że po badaniu powinien zostać w łóżku w pozycji wysokiej lub półwysokiej (zgodnie z zaleceniami lekarza)
Przygotowanie sprzętu: Zestaw:
1. Jałowy materiał opatrunkowy
2. Środki dezynfekujące
3. Środek do znieczulenie miejscowego w aerozolu
4. Jałowe igły punkcyjne
5. 2 strzykawki 20ml
6. Jałowe rękawiczki
7. Serweta z otworem
8. Przylepiec
9. Nożyczki
10. Jałowe narzędzia chwytne
11. Probówki na płyn z jamy opłucnej do badania
Badanie należy wykonywać w gabinecie zabiegowym wyposażonym w niezbędny sprzęt: aparat EKG, dostęp tlenu, zestaw do ssania, tace ze sprzętem i lekami.
Sposób wykonania:
Pielęgniarka:
1. Przygotowuje sprzęt
2. Pomaga pacjentowi przyjąć ustaloną z lekarzem pozycję
3. Podaje lekarzowi kolejno narzędzia, przybory, zgodnie z etapem badania
4. Obserwuje pacjenta w czasie wykonywania nakłucia, podaje materiał opatrunkowy w celu założenia opatrunku
5. Zabezpiecza płyn pobrany do badania i po zaopatrzeniu probówek w skierowanie je do laboratorium
6. Odwozi pacjenta do Sali i układa go w pozycji wysokiej lub półwysokiej
7. Obserwuje pacjenta
8. Porządkuje sprzęt zgodnie z obowiązującymi zasadami
Lekarz:
1. Wyznacza miejsce wkłucia
2. Znieczula miejsce wkłucia
3. Odkaża skórę w miejscu wkłucia
4. Zabezpiecza przygotowane miejsce jałową serwetą
5. Poleca pacjentowi wstrzymać oddech, wkłuwa igłę do jamy opłucnej
6. Podłącza przygotowaną strzykawkę do igły i pobiera płyn do badania
7. Po pobraniu płynu ponownie poleca pacjentowi wstrzymać oddech i po przyłożeniu do miejsca wkłucia jałowych gazików usuwa igłę z jamy opłucnej
8. umocowuje opatrunek przylepcem
Miejsce nakłucia:
- jeśli nie ma szczególnych przesłanek do wyboru innego miejsca nakłucia, to najlepszym miejscem do aspiracji płynu jest VII przestrzeń międzyżebrowa w linii pachowej tylnej lub środkowej, po górnej krawędzi żebra;
Zasady:
1. zasady aseptyki i antyseptyki
2. wykonanie znieczulenia
3. prawidłowe ułożenie pacjenta
4. obserwacja pacjenta w czasie badania i po
5. polecenie pacjentowi żeby wstrzymał oddech przy wkłuwaniu igły, a także przy odłączeniu strzykawki od igły punkcyjnej
Nakłucie worka osierdziowego mające na celu usunięcie nagromadzonej w nim krwi lub płynu nazywa się perikardiocentezą.
Worek osierdziowy otacza serce człowieka. W różnych stanach patologicznych (zapalenie, uraz) może dojść do gromadzenia się w nim krwi lub płynu wysiękowego. Obecność dużej ilości płynu w worku osierdziowym prowadzi do upośledzenia pracy serca (utrudniony jest skurcz i rozkurcz).
Wykonanie nakłucia worka osierdziowego
Pacjent znajduje się w pozycji półsiedzącej pod kątem mniej więcej ok. 30° do poziomu (w pozycji tej płyn przemieszcza się przed przednią ścianę serca co ułatwia jego odprowadzenie). Przed wkłuciem igły skóra pacjenta jest znieczulana roztworem lignokainy.
Stosowane są dwa rodzaje dostępu przy punkcji worka osierdziowego:
* nakłucie z dostępu podmostkowego - igłę wkłuwa się w okolicę między wyrostkiem mieczykowatym i lewym łukiem żebrowym w taki sposób by jej kierunek skierowany był na prawy staw mostkowo-obojczykowy.
* nakłucie worka osierdziowego z dostępu międzyżebrowego - obecnie coraz rzadziej stosowany. Igła wprowadzana jest w piątym międzyżebrzu po stronie lewej - ok.7 centymetrów od mostka.
Możliwe powikłania nakłucia worka osierdziowego:
* uszkodzenie naczynia nasierdziowego,
* zaburzenia rytmu,
* spadek ciśnienia,
* odma opłucnowa,
* uszkodzenie wątroby.