SACHARYDY ( CUKROWCE )

a) MONOSACHARYDY

(TRIOZY 3C, TETROZY 4C ,

PENTOZY 5C, heksozy 6C)

- Glukoza: energia

- Fruktoza:

- Ryboza: RNA

- Dezoksyryboza: DNA

- Arabinoza:

b) DISACHARYDY

- Sacharoza

- Laktoza mat. budulcowy

- Maltoza

c) POLISACHARYDY

- Skrobia: mat. zap. rośliny

- Glikogen: mat. zap. zwierzęta ,

grzyby

- Chityna: ściany kom. szkielety

wew. stawonogów

- Celuloza: materiał

- Pektyny: budulcowy

TŁUSZCOWCE - Estry glicerolu

i wyższych kwas. tłuszczowych

PODZIAŁ:

a) proste - właściwe ( trójglicerydy

i woski )

b)złożone (fosfolipidy, glikolipidy)

A) ciekłe ( oleje , tran )

B) stałe (łój , wosk , lanolina )

ROLA: - mat. odżywczy ,budulcowy

energetyczny ,roślin zwierz. człow.

- zapasowy w nasionach owocach

i korzeniach.

- chronią rośl. przed utratą wody

- mat. zap. u zwierz. hibernujących

- termoizolatory - chronią przed

zimnem

- chronią narządy wewnętrzne

- budują błony kom.

BIAŁKA

SKŁAD: C H O N S P

biał. zbudow. są z aminokwasów

(20/22 znanych).Aminkw. zbud. są z

- NH 2 - grp. aminowa - zasada

- COOH grp. karboksylowa - kwas

W białkach aminkw. łączą się wiąz.

peptydowymi ( CONH między grp.

aminową I-szego a karboksylową II

PODZIAŁ:

- proste (proteiny)- tylko aminkw.

(b. osocz. krwi: albuminy , globuliny

fibrynogen)

- złożone (proteidy)- b. p-ste + część

niebiałk. ( + cukier = glikoproteidy

+ metal = metaloproteidy

+ tłuszcze = lipoproteidy -

składniki błon cytoplazmatycznych.

Biał. złoż. to też enzymy.

ROLA: - budulcowa , wzmacniająca

regulatorowa - proc. metaboliczne

WAŻNĄ grupę białek stanowią

nukleoproteidy - b.+ kw. nukleinow.

KWASY NUKLEINOWE

1 % suchej masy ciała.Warunkują

dziedziczność - inf. genetyczna..

BUDOWA:

nukleotyd zasada węglow. + 5-ęcio

węglow. cukier (C5) + reszta kw.

fosforowego.Kw. nuklein. są

polinukleotydami ( > 1 nukleotyd )

PODZIAŁ:

DNA (dezoksyrybonukleinowy).

Składa się z C5 + dezoksyryboza +

reszta kw. fosfor. + zasada ( 1 z 4 )

- Adenina ( A = T - słabe wiąz

- Guanina wodorowe podwójne)

- Cytozyna ( C = G wiąz wodór.

- Tymina potrójne )

Cząst. DNA to 2 nici polinukleotyd.

spiral. skręcone wokół własnej osi.

Cząst DNA uleg. namnaż ( 1 cz = 2)

RNA C5 + ryboza + reszta kw fosf.

+ zasada ( 1 z 4 )

- Adenina

- Guanina

- Cytozyna

- Uracyl

RNA - funkcja pomoc. np:

mRNA - matrycowy , inf. przenosi

inf. skop. z DNA z jądra do

rybosomu gdzie zach. synt. białek

tRNA transport. aminkw. z

cytoplazmy do rybosomów

rRNA rybosomalny- bud. rybosomy

Cząst. RNA - 1 nić spir. skręcona

---