Słownik Katolickiej Nauki Społecznej, Środki społecznego przekazu


ŚRODKI SPOŁECZNEGO PRZEKAZU

We współczesnych społeczeństwach techniczno-industrialistycznych środki społecznego przekazu (zwane mass-media) są nieodzownym środkiem komunikacji wzajemnej. Wzrost ich znaczenia i wpływu na zmianę mentalności, poglądów, instytucji i samego społeczeństwa zauważył już papież Paweł VI (OA, 20). Przynoszą one bez wątpienia wielki pożytek: udostępniają prawie natychmiast wiadomości z całego świata, stwarzają możliwość kontaktu mimo odległości, sprzyjają sprawie jedności wszystkich ludzi, służą szerzeniu oświaty i kultury. Technika komunikacyjna - należycie użyta - czyni świat coraz mniejszym, może uczynić go lepszym, w którym każdy człowiek będzie cieszył się powszechnym pokojem we wspólnocie z innymi.

Środki społecznego przekazu niosą ze sobą także realne i wyczuwalne niebezpieczeństwa, jakie wynikają z niewłaściwego ich używania, dla prawdziwego postępu i rozwoju społeczeństwa. Niebezpieczeństwa te są związane ze stawianymi celami i środkami i z możliwością oddziaływania na wolność jednostki w dziedzinie polityki i ideologii, w życiu społecznym, gospodarczym i kulturalnym (OA, 20). Wiążą się z różnymi przejawami zniewolenia informacyjnego. Poprzez środki społecznego przekazu człowiek może stać się przedmiotem wielorakiej manipulacji, w ramach której zostaje on podporządkowany dyktatowi "świata rzeczy" i nakazowi, "aby więcej mieć" (por. RH, 16).

Kościół podkreśla odpowiedzialność moralną ludzi dysponujących środkami społecznego przekazu za prawdziwość rozpowszechnianych informacji, za potrzeby i reakcje, jakie one wywołują, i za wartości, które propagują. Idzie o ochronę podstawowych wartości osoby ludzkiej i społeczeństwa, o ochronę wspólnego dziedzictwa wartości, na których opiera się prawdziwy postęp społeczeństwa, o prymat zasad obiektywnego porządku moralnego nad prawami sztuki i informacji (DSP, 4-7).

W Evangelii nuntiandi dostrzega się przydatność środków społecznego przekazu w nauczaniu katechetycznym, zarówno we wstępnym zapoznawaniu się z wiarą, jak i w dalszym jej pogłębianiu; nazywa się je "potężną pomocą" w głoszeniu orędzia Ewangelii (EN, 45-46). Siła ta powinna być używana nie bez zastrzeżeń, ale tak, by rozwijała horyzonty jednostek i społeczeństw szukających spełnienia swoich ludzkich przeznaczeń. Ważna jest obecność wartości chrześcijańskich w poszczególnych rodzajach środków społecznego przekazu.

Realizacją wskazań Dekretu soborowego o środkach społecznego przekazywania myśli Inter mirifica i innych dokumentów nauczania społecznego Kościoła na ten temat zajmuje się Papieska Komisja do Spraw Środków Społecznego Przekazu. Co roku z okazji Światowego Dnia Środków Społecznego Przekazu papież wydaje orędzie poświęcone tej problematyce, biskupi polscy zaś wystosowują list pasterski do wiernych (trzecia niedziela września). Od XXIII Światowego Dnia Środków Społecznego Przekazu Towarzystwo Św. Pawła w Częstochowie wydaje czasopismo "Mass-Media", poświęcone problematyce człowieka, Kościoła i kultury w perspektywie środków społecznego przekazu.



Wyszukiwarka