Ewa Flaga EE i A, II rok
Opracowanie artykułu:
„Edukacja matematyczna po pierwszym etapie reformy”
Maria Cackowska, Zofia Dolecka
[w:] „Życie szkoły” 3/2004
Artykuł „Edukacja matematyczna po pierwszym etapie reformy” to analiza badań przeprowadzonych w roku 2002 w regionie lubelskim dotyczących porównania poziomu osiągnięć matematycznych klas początkowych występującego przed reformą i po pierwszym jej etapie.
Autorki artykułu wskazują na zmiany specyfiki nauczania matematyki w klasach najmłodszych związane z wprowadzeniem nauczania zintegrowanego. Zwracają uwagę na zerwanie z logiczną systematyzacją treści, występującą w takim systemie, a która jest nieodłączną potrzebą w procesie nauczania matematyki. Występuje tu także zagadnienie trudności włączania kształcenia matematycznego w edukację zintegrowaną poprzez eliminowanie występowania edukacji matematycznej jako treści zupełnie odrębnych, niepowiązanych. Swoje hipotezy autorki konfrontują z badaniami umiejętności dzieci w klasie III, kiedy to następuje zakończenie propedeutycznego kursu nauczania matematyki, w którym podstawą prawidłowego przyswojenia treści jest należyte zrozumienie zasad budowy dziesiątkowego układu liczenia. Zasady te bowiem wyznaczają zrozumienie dalszych pojęć matematycznych oraz sposobów rozwiązywania zadań matematycznych zarówno na lekcjach matematyki jak i w praktyce życia codziennego.
Badania analizowane przez autorki wskazują co prawda na wyższy poziom zrozumienia zasad budowy systemu dziesiątkowego przez dzieci niż w kształceniu przedmiotowym. Nie eliminuje to jednak faktu słabej operatywności posiadanej przez dzieci wiedzy. Okazuje się, że poziom wiedzy matematycznej dzieci po reformie różni się w odmienny sposób od poziomu dzieci w kształceniu przedmiotowym. I tak np. odnotowano wzrost umiejętności posługiwania się algorytmami przy pisemnym wykonywaniu działań, ale już przy umiejętności rozwiązywania zadań tekstowych obniżyła się. Odnajdujemy w artykule zarówno zalety i wady wprowadzonej w życie reformy w zakresie edukacji matematycznej. Zaletą będzie tu np. wzrost ilości zadań praktycznych w podręcznikach , co niewątpliwie ma pozytywny wpływ na podniesienie umiejętności praktycznych uczniów. Nie równoważy to jednak wielu niedociągnięć wskazywanych przez autorki artykułu, co w efekcie końcowym zmusza do refleksji negatywnej nad stanem obecnej edukacji matematycznej.
Wydaje się bowiem wynikać z rozważań zawartych w artykule, że nawet częściowa i tylko formalna integracja treści matematycznych zakłóca poważnie proces nauczania matematyki i odbija się negatywnie na osiągnięciach uczniów z tej dziedziny. Wskazują na to wyniki badań oraz szczegółowa ich analiza odwołująca się nie tylko do posiadanej przez dzieci wiedzy, ale także do umiejętności jej wykorzystania.
Przydatność omawianego przez mnie artykułu można ocenić pozytywnie jednak na pewno bardziej w skali globalnej niż jednostkowej. Wyniki badań bowiem tego typu powinny uświadomić konieczność analogicznych badań w okresach późniejszych i na innych terenach, mogą być one bowiem podstawą do decyzji o konieczności wyłączenia matematyki jako odrębnego przedmiotu nauczania oraz zwiększenia wymiaru godzinnego matematyki w klasach początkowych przy jednoczesnej zmianie programów nauczania. Zanim jednak zmiany tego typu będą rozważane, artykuł przydać się może nauczycielom - praktykom w określeniu najczęstszych braków edukacyjnych dzieci w zakresie matematyki i ich stopniowej, częściowej przynajmniej eliminacji w konkretnych klasach.
Maria Cackowska, Zofia Dolecka „Edukacja matematyczna po pierwszym etapie reformy” [w:] „Życie szkoły” 3/2004 str. 132
2