socjo IV, WYKŁAD IV (19


WYKŁAD IV (19.03.07)

Społeczeństw idealnie równych nie ma, w każdym występują pewne podziały:

1. stratyfikacyjne: )zamknięte i otwarte)

  1. zamknięte:

Kategorie wywodzące się z ciała Boga: głowa, ręce, uda, stopy. Cztery kategorie . człowiek należy do takiej do jakiej należeli jego rodzice. Harijanie nie znajdują się w hierarchii kastowej. Człowiek nie ma szansy na zmianę własnej pozycji. Można się ewentualnie opuścić do niższej kategorii przez np. małżeństwo z osobą wywodzącą się z niższej klasy. Oficjalnie zniesiono w Indiach system kastowy. Ale kultura zmienia się wolniej niż system prawny.

  1. otwarte:

Trzy metody opisów stratyfikacji (trzy tradycje):

Tradycja marksowska pojawiła się jako pierwsza. Marks „zapożyczył” swoje teorie od Georga Hegela, który dzielił klasy na: rolniczą, przemysłową, myślącą (w zależności od tego, kto ile używa własnego mózgu). Marks odwołuje się do Hegela, ale nie co do podziału na te same klasy.

System klasowy wg Marksa (1818-1883):

Formacje społeczno-ekonomiczne:

Dychotomia klasowa (klasyfikacyjna). Klasy: posiadająca/nieposiadająca. Ukształtowane są w procesie historycznym. Kiedyś wszystko było wspólne, jaskinia, krzesiwo. Wybijamy mężczyzn, podbijamy inną jaskinię - powstaje system klasowy. Ludzie są wyzyskiwani, ale najczęściej nie zdają sobie z tego sprawy (klasa w sobie). Na etapie socjalizmu należy uspołecznić środki produkcji. Klasy mają charakter antagonistyczny.

Marks wymieniał też formację azjatycką i formację germańską.

W Indiach małżeństwa są zawierane przy pomocy ogłoszeń matrymonialnych.

System Dżati w Indiach - system kast występujących w obrębie kast, np. np. bramini dzielą się na kilka kast; nie zmienia się przynależności warstwowej; w przypadku małżeństwa możliwy jest awans międzypokoleniowy: żona - niższy poziom, mąż - wyższy poziom => dzieci - awansują do poziomu męża; możliwe jest „kupno” wyższego Dżati, np. w zamian za pieniądze z posagu, mężczyzna podzieli się prestiżem przynależności do lepszej (wyższej) warstwy.

Społeczeństwo malajskie (w Malezji) występowały 2 kasty społeczne:

Były to kategorie odizolowane od siebie. Czy zdarzały się kategorie naruszania tych praw? Związek dworzanina z przedstawicielką ludu -> przestawał być członkiem Kejaraan, wyganiany z dworu. Otaczanie ostracyzmem, wyrzucanie ze wsi.

Pewne pozostałości systemu kastowego pozostały w czasach współczesnych. Można o nim mówić także w przypadku społeczeństwa amerykańskiego. Od lat '50 w USA grupy rasowe jak i etniczne mają tendencję do zamykania się. Istnieją różne bariery o charakterze społecznym. Dotyczy to też innych społeczeństw.

Ad. Otwarte: są społeczeństwa, które funkcjonują inaczej. Formacja azjatycka - w Azji niemożliwe było sformułowanie formacji, np. niewolniczej, feudalnej. Azja - produkcja ryżu, ludzie żyją z ryżu, który daje plony raz do roku, kiedy rzeki wylewają i zalewają pola ryżowe.

Ziemia w Azji była własnością państwa.

Marks zakładał, że rewolucje socjalistyczne nastąpią w Niemczech i Wielkiej Brytanii, a w rzeczywistości wystąpiła w Rosji i Mangolii. Jakie konsekwencje? Czy w krajach realnego socjalizmu były społeczeństwa bezklasowe? NIE. Występowały podziały klasowe.

Milovan Djilas (1911-1995) - był komunistą, współpracownik Stalina, pochodził z Jugosławii. Uważał, że społeczeństwo klasowe powinno być zmienione. Napisał książkę pt. Nowa klasa. Trafił do więzienia, gdyż jako komunista zauważył pewną rzecz: w Polsce, na Węgrzech, w Czechach środki produkcji zostały upaństwowione => zrodziło się nowe społeczeństwo klasowe. Wyzyskiwanie przez biurokrację partyjną. Sprzeczność klasowa została zachowana. Należy wprowadzić rewolucję i zacząć budować socjalizm.

Autor: Justyna Kisiel.



Wyszukiwarka