SYSTEM WIEDEŃSKI- POWSTANIE I UPADEK
Kongres wiedeński.
30 maja 1815 roku pierwszy traktat paryski.
Zasady: legitymizm, kompensaty, równowaga europejska.
Zasady pracy Kongresu; spotkania ministrów spraw zagranicznych Rosji, Wielkiej Brytanii, Austrii i Prus, w sprawach terytorialnych Francja i Hiszpania miały głos doradczy, protest Talleyranda, powstanie tak zwanego komitet ośmiu wymienione mocarstwa i Francja, Hiszpania, Portugalia i Szwecja.
Wyłoniono dziesięć komisji roboczych:
- prawną;
- statystyczną,
- do spraw rang i stopni dyplomatycznych;
- do spraw handlu niewolnikami
- do spraw żeglugi
- do spraw polskich
- do spraw Włoch
- do spraw Saksonii
- do spraw Szwajcarii
Stanowisko Rosji:
- chęć włączenia całego Księstwa Warszawskiego, przeciwko temu postulatowi ostro występowała Austria popierana przez Anglików,
- Prusy zamierzały odzyskać terytoria polskie zagrabione w czasie rozbiorów, oraz pozyskać całą Saksonię.
- Francja zamierzała nie dopuścić do wzmocnienie pozycji Prus, w tym momencie zaistniała płaszczyzna do włączenia Francji do tajnego porozumienia jakie zawarła Austria z Anglią w Wiedniu w dniu 3 stycznia 1815 roku, wymierzonego w Prusy i Rosję
- angielski projekt wskrzeszenia Polski w granicach przedrozbiorowych.
Problem niemiecki. Główne problemy to terytorium oraz ustrój. Komisję do spraw niemieckich tworzyły: Prusy, Austria, Bawaria, Saksonia, Wirtembergia i Hanower.
Sto dni .
7 marca 1815 r,. nadchodzi wiadomość do Wiednia o ucieczce Napoleona z Elby.
Akcja odbicia Napoleona rozpoczęła się 26 lutego w godzinach wieczornych, a 1 marca Bonaparte wylądował we Francji. 19-20 mraca Ludwik VIII opuścił Paryż, 20 Napoleon był w Paryżu.
Stosunki wewnętrzne Francja miała być monarchią konstytucyjną o charakterze liberalnym, co określał dokument o nazwie „Akt dodatkowy do konstytucji cesarstwa” autorstwa Lazara Carnota.
Deklaracja realizacji pokojowej polityki. Bitwa pod Waterloo - 18 czerwca 1815. (błąd marszałka Grouchy- miał on nie dopuścić armii Blüchera do rejonu bitwy) 22 06 abdykował na rzecz syna,
Wbrew rachubom Bonapartego następuje konsolidacja pozostałych państw.
Anglicy przeznaczyli 9 mln f na walkę z Bonapartym.
20 listopad 1815 roku - drugi pokój paryski - zapewnienie pokoju w Europie i niedopuszczenie do kolejnej wojny, 700 mln. franków kontrybucji, utrzymanie 150 tyś, armii okupacyjnej.
Rozstrzygnięcia w sprawie poszczególnych państw Europejskich:
A. Polska- utworzenie Królestwa bez ziem włączonych z zaboru austriackiego - wolne miasto Kraków. Wielkie Księstwo Poznańskie i Pomorze - Prusy.
B. Niemcy- 8 czerwca 1815 - Akt Zasadniczy Związku Niemieckiego - całość decyzji zawierał Akt końcowy kongresu.
Prusy: Rugię, Pomorze, część Nadrenii - Trewir, Kolonia, Akwizgran.
Hanower- korona angielska, Dania Holsztyn.
Związek Niemiecki tworzyły: Austria (tylko część niemiecka) Prusy ( bez WKs Poznańskiego Prus wschodnich i Zachodnich) wolne miasta: Frankfurt, Hamburg, Brema i Lubek.
C- Włoch.
Austria - Lombardię z Mediolanem i Wenecję - pozycja dominująca na terenie Włoch.
Sardynia otrzymała Genuę, Niceę i Sabaudie.
Królestwo Sycylii i Neapolu połączone zostało w jedno pod berłem Ferdynanda Burbona ( F1) jako Królestwo Obojga Sycylii.
Utworzono jedno państwo obejmujące Holandie i Belgię tworząc Królestwo Niderlandów pod berłem Wilhelma I Orańskiego.
Szwajcaria- zagwarantowano jej neutralność poszerzając o trzy kantony.
- Podział rang dyplomatycznych
Święte Przymierze
Akt podpisano 26 września 1815, autorstwo aktu - Aleksander I.
Kongresy. Akwizgran listopad 1818, Lublana 23X-24 XII 1820 i 1-12 05 1821, Werona grudzień 1822.
Francja po kongresie Wiedeńskim.
wejście na tron Ludwika VIII, 1823 tłumienie rewolucji hiszpańskiej - działanie podejmowane pod auspicjami ŚwP
1824 wejście na tron Karola X - rok 1824, konserwatysty w poglądach i działaniu, w polityce międzynarodowej kontynuował z pozytywnym skutkiem podbój Algierii - 05. 07.1830. Wydanie ordonansów dotyczących rozwiązania ledwo co wybranego parlamentu (Izby deputowanych) , wejście na tron Ludwika Filipa ( krótka charakterystyka jego rządów, strajk tkaczy w Lionie, polityka zagraniczna - kontynuacja podboju Algierii ). Poparcie Egiptu w konflikcie z Turcją. Sprzeciw Anglii, Prus i Rosji zakończony konferencją londyńską- 1840, ponowna groźba zawarcia koalicji antyfrancuskiej. Druga konferencja w roku 1841 odbyła się już z udziałem Francji.
II. Problemy narodowościowe w stosunkach międzynarodowych.
Grecja - dążenia niepodległościowe Greków Wymierzone były w Turcje. Powstanie greckie trwało 7 lat 1821 -1828. Do idei niepodległości Grecji udał się przekonać Rosję - Joanis Kapodistrias. Grudzień 1821 r., proklamowano konstytucje (wzorowana na amerykańskiej) 15.01. 1822 deklaracja niepodległości. Zdławienie powstania przez Turcję napotykało na opory, ponieważ walka greków stała się problemem międzynarodowym, finansowo wspierała je Francja a później Wielka Brytania. Próba połączenia interesów mocarstw - konferencja w Petersburgu tzn. Prot. Petersburski z 4 kwietnia 1826 r. Stanowisko wypracowane przez Anglię i Rosję było płaszczyzna do podpisania w dniu 6 lipca 1827 r. w Londynie traktatu umożliwiającego wspólną realizację prot. petersburskich. Pomoc wojskowa.- uderzenie połączonych flot Rosji Francji i Anglii pod dowództwem adm. Edwarda Codringtona - rozbicie floty turecko - egipskiej pod Navarino.
26 kwietnia 1828 wybuch wojny rosyjsko-tureckiej.
2. Powstanie w Belgii.
Rządy Wilhelma I Orańskiego.
Sytuacja Belgów
Konsekwencje wystawienia w Brukseli opery Aubera „Niema z Portici”
18 X uroczysta proklamacja niepodległości Belgii.
3. Sprawa Polska.
„Dopóki żył Aleksander, położenie nie uległo mimo wszystko silniejszemu zaostrzeniu, gdyż do końca wierzono w to, że odprowadzi ono do przyłączenia do królestwa Litwy, Wołynia i Podola; gdy jego następca nawrócił do dawnej polityki rosyjskiej w prowincjach zabranych, położenie zmieniło się od razu”.(W. Tokarz, Wojna polsko-rosyjska 1830-183, W-wa 1994.
4. Wiosna Ludów.
Młoda Europa. - związek założony przez emigrantów polskich, niemieckich, włoskich 15 kwietni a1834 roku Giuseppe Mazzini.
Powstanie doktryny komunistycznej
źródła
istota
IV Wojna krymska i jej następstwa.
1 Propozycje pomocy rosyjskiej dla Turcji w czasie walk z Egiptem.
1. Sojusz rosyjsko - turecki z 8 lipca 1831 roku, podpisany na osiem lat w Unkiar-Iseklesis najogólniej mówił o wzajemnej pomocy w razie zagrożenia zewnętrznego. Rosja jednostronnie zobowiązała się do wzmocnienia partnera tureckiego określona ilością sił morskich i lądowych, co wiązało się ze swobodnym wyjściem z Morza Czarnego na Śródziemne.
Układ z Unkiar został poważony na konferencji londyńskiej w 1840 i 1841 roku poświeconej kwestii cieśnin czarnomorskich.
W początku lat czterdziestych wojska rosyjskie weszły na teren Mołdawi, Tureckie na teren Wołoszczyzny. Obydwa państwa w 1849 przyznały sobie prawo do uzgadniania kandydatów na hospodarów obu księstw (1849 Balta- Limana).
Austria i Rosja rząd od Turcji wydania patriotów polskich i węgierskich, czego porta odmawia po konsultacjach z Londynem i Paryżem.
Opieka nad Palestyną - Paryż - Petersburg - misja Mienszykowa. Czerwiec 1853 roku wejście wojska rosyjskich do księstw naddunajskich 16 październik wywiedzenie wojny Turcji.
30 marca 1856 roku zakończenia negocjacji pokojowych Paryż. Rosja oddawała Turcji Kars, wycofała się z delty Dunaju.
Konwencje do traktatu:
o zamknięciu cieśnin dla ruchu okrętów wojennych,
określenie liczby okrętów patrolowych dla Turcji i Rosji.
Demilitaryzacja wysp Alandzkich.
15 kwietnia Austria, Anglia i Francja ogłosiły, że każde naruszenie terytorium i niepodległości Turcji będzie przez te państwa odczytane jako casus belli.
V. Trzy wojny europejskie
Z doświadczeń „wiosny ludów” wynikało, ze zjednoczenie Włoch może dokonać się tylko i wyłącznie po pokonaniu Austrii. Umiędzynarodowienie ambicji zjednoczeniowych Włoch nastąpiło miedzy innymi poprzez uczestnictwo w konferencji paryskiej kończącej wojnę krymską premiera Sardynii Kamillo Cavuora, bowiem wojska sardyńskie walczyły po stronie koalicji. Tendencje zjednoczeniowe popierał również Napoleon III. Ideą polityczną, dla której Francja popierała politykę zjednoczenia Włoch, było dalsze, trwałe, osłabianie pozycji Austrii.
23 kwietnia 1859 Austria zażądała od Sardynii redukcji jej sił zbrojnych, ultimatum to zostało odrzucone. Rozpoczęcie działań wojennych - zwycięstwo koalicji Francusko-Sardyńskiej 4 06 pod Magentą i 24 06 pod Solferino.
Mobilizacja Prus - wstrzymanie działań wojennych przez Francje. Po wojnie Sardynia została powiększona o Lombardię i uzyskała wpływy w Wenecji.
Jako zadość uczynienie za pomoc Francja otrzymała Niceę i Sabaudie.
księstw. -
kosztem Austrii.
Zjednoczenie Niemiec
Wydarzenia rewolucyjne na ziemiach niemieckich w latach 1848-1849 miały swoje reperkusje zarówno wewnątrz niemieckie jak i międzynarodowe. Utworzony jesienią 1848 nowy rząd Pruski, na czele którego stanął gen Friedrich Wilhelm von Brandenburg a tekę ministra spraw wewnętrznych baron von Manteuffel los rewolucji społecznej został przesadzony. Wprawdzie w grudniu 1848 roku została nadana otkrojowana konstytucja gwarantująca pewne swobody demokratyczne - między innymi równość wobec prawa, wolność zgromadzeń i związków, to jednak rząd nie zamierzał jej w pełni przestrzegać.
Największym problemem politycznym i militarnym Wiednia była rewolucja węgierska. Jej stłumienie stało się możliwe dzięki wydatnej pomocy Rosji. Przywracając po stłumieniu powstania „porządek” w kraju Schwarzenberg zmierzał do oparcia organizacji państwa na centralistycznych zasadach.
Jedyną instytucją, która nadal pozostawał pod wpływami rewolucyjnymi był parlament frankfurcki. 28 marca 1848 r. została przyjęta konstytucja. Rzesza miała być cesarstwem i posiadać dwuizbowy parlament. Izbę wyższą mieli stanowić przedstawiciele rządów poszczególnych krajów niemieckich i parlamentów krajowych, izbę niższą wyłaniano w drodze powszechnych i równych, prowadzonych demokratycznie wyborów. Rząd Rzeszy miał odpowiadać przed parlamentem. Została przyjęta przez 28 państwa. Dla jej dalszego trwania najistotniejsze było to, że odrzuciły ją Prusy i Austria. Dla każdego z tych państwa kwestia zjednoczenia była postrzegana jednoznacznie, wiązał się z osiągnięciem hegemonii w pozostałych państwach, co było równoznaczne z marginalizacją drugiej strony. 28 marca 1849 r cesarzem Rzeszy parlament wybrał króla Prus Fryderyka Wilhelma IV, który wyboru nie przyjął. Prusy i Austria wycofały swoich przedstawicieli z parlamentu frankfurckiego. Kadłubowy parlament frankfurcki zmienił swoją siedzibę przenosząc się w maju 1849 r do Stuttgartu, gdzie wojska wirtemberskie rozpędziły go. Ostoja rodzącej się niemieckiej demokracji przestała istnieć.
Austria uporawszy się z rewolucją na Węgrzech mogła znacznie szerzej zaangażować się w sprawy wewnątrz niemieckie. W marcu 1650 udało się Prusom zwołać kadłubowy parlament do Frankfurtu w celu poparcia Unii Północnoniemieckiej, jednak nie była to korzyść trwała. Austria wiosną roku 1850 przystąpiła do realizacji programu mającego na celu reaktywowanie Związku Niemieckiego. Na maj zwołano zjazd przedstawicieli państw niemieckich, nie przybyły Prusy i ich zwolennicy. Sukces działań austriackich utrwaliła Rosja poprzez akredytację swojego ministra we Frankfurcie. Odbudowany Związek Niemiecki funkcjonował pod nadzorem Austrii, która w ten sposób starała się nie dopuścić do prowadzenia samodzielnej polityki zagranicznej przez którekolwiek państewko niemieckie.
Na układ sił wewnątrz niemieckich miał ogromny wpływ układ sił międzynarodowych. Prusy w toczącej się wojnie krymskiej nie brały udziału. Natomiast Austria, opowiedziała się przeciwko Rosji. Zastąpienie sił rosyjskich siłami austriackimi w księstwach naddunajskich rozpoczyna proces niechęci obu państw, który przerodzi się we wrogość.
Izolacja międzynarodowa Prus po wojnie krymskiej - na konferencje paryską w roku 1856 przedstawiciel Prus został zaproszony, lecz dano mu wyraźnie do zrozumienia, że jest osobą niepożądana (kanclerz Manteuffel).
Choroba umysłowa Fryderyka Wilhelma IV - ustanowienie regencji- która utorowała drogę do tronu ks. Wilhelmowi, który wszedł na tron w roku 1861 jako Wilhelm I
Wpływ walk o zjednoczenie Włoch na niemiecka opinię publiczną
Stanowiska:
Skrajni liberałowi- uważali Austrię za oprawcę Niemiec, zjednoczenie było możliwe tylko w przypadku klęski Austrii.
Skrajna prawica stała na stanowisku ratowania idei Świętego Przymierza.
Generalnie władcy wszystkich państw niemieckich stali na stanowisku udzielenia pomocy Austrii, Wilhelm obwarował ją otrzymaniem dowództwa sił niemieckich nad Renem, do interwencji państwa niemieckich nie doszło.
Konserwatyści i liberałowie głównie stali na stanowisku poparcia Austrii, klęska kraju niemieckiego powodowała w ich mniemaniu zwiększenie pozycji Francji, obawiano się, że Napoleon III skieruje swoją uwagę na Prusy, by odzyskać granice na Renie.
Wojna Austrii i Prus z Danią - powód tendencje separatystyczne Holsztynu, Szlezwiku i Lauenburga. 2 sierpnia 1850 Wielka Brytania, Francja, Rosja, Szwecja, Prusy i Austria podpisały protokół gwarantujący nienaruszalność Danii. 8 maj 1852 podpisano protokół londyński, w którym to uznana została władza króla duńskiego nad obydwom prowincjami w zamian za uznawanie ich autonomii, co miało się wyrażać w posiadaniu odrębnej konstytucji. Dokument ten podpisały: Francja, Anglia, Szwecja, Dania Austria i Prusy.
Listopad 1863 folketing przyjął nowa konstytucję likwidującą odrębność Szlezwiku. 16 styczeń 1864 nota rządów Austrii i Prus, w której to, obydwa państwa domagały się natychmiastowego cofnięcia uchwał Folketingu.
31 01 1864 r, wojska Austrii i Prus rozpoczęły działania wojenne., które zakończono w październiku tegoż roku. Dania oddał prowincje. Austria i Prusy ustanowiły kondominium na księstwami.14 sierpnia 1865 roku Lauenburg przeszedł do Prus za kwotę 2,5 mln koron duńskich i zlikwidowano kondominium Szlezwik przypadł Prusom a Holsztyn Austrii.
Wojna prusko-austriacka.
Odosobnienie Prus w Związku Niemieckim. Ocena narastającego konfliktu przez Francje. Osłabienie obu państwa niemieckich było Francji jak najbardziej na rękę.
Przygotowania polityczne: Bismarck prowadził politykę zmierzającą do izolacji Austrii, w grę wchodziło pozyskanie przychylności Rosji, Włoch i Francji. Podczas spotkania z Napoleonem III, które miało miejsce we wrześniu 1865 roku, kanclerz wysuwał propozycję korekty wschodniej granicy Francji do przebiegu z roku 1814. W roku 1866 udało się Bismarckowi pozyskać Włochy 8 kwietnia został podpisany sojusz prusko-włoski. Włochy miał wziąć czynny udział w wojnie z Austrią, jeżeli wybuchnie ona w ciągu 3 miesięcy.
Zdecydowanie gorzej szło Prusom z pozyskaniem państw niemieckich, jedynie dwory w pełni zależne od Prus popierały ich politykę. Szczególnie negatywnie do polityki pruskiej nastawiona była Bawaria. W łonie rządu Pruskiego zwolennikiem polityki B był piastujący od roku 1857 funkcje szefa Sztabu Generalnego Helmut von Moltke.
Od początków roku 1866 konflikt pomiędzy A a P coraz bardziej Narastał na sile Do rozstrzygnięcia militarnego dążyła armia. Już w kwietniu mobilizację ogłosiła Austria a w początkach maja Prusy.
Początkiem wojny było wejście armii pruskiej do Holsztynu w dniu 9 czerwca 1866 r. , co spotkało się z przeciwdziałaniem Austrii i sprzymierzonej z nią Bawarii, Wirtembergii i Saksonii. Działania bojowe przeniosły się z północy na południe. Armie pruskie po zniesieniu wojsk sojuszniczych rozpoczęły marsz, ich koncentracja nastąpiła w dniu 3 lipca pod Sadwą.
Po klęsce Austriaków pod Sadową w dniu 10 czeerwca Otto von Bismarck dążył do jak najszybszego zawarcia pokoju- 26 lipca podpisano preliminaria pokojowe, a ostateczny traktat 23 sierpnia w Pradze.
Cele - zajęcie Holsztynu, wzrost znaczenia Prus w Związku Niemieckim
Istota kryzysu w stosunkach Prusko-Francuskich, to postrzeganie Francji jako głównej przeszkody na drodze do zjednoczenia Niemiec
Gra Bismarcka prowadzona w latach 1867-1870, polegała na tym, by doprowadzić do wojny, jednak w taki sposób, by odpowiedzialność spadła na Francje.
Przyczyny pośrednie; zatarg wokół oferty sprzedaży Luksemburga Holandii.
Sukcesja tronu hiszpańskiego, po Izabelli. Prusy lansowały kandydaturę ks. Leopolda Hohenzollerna-Sigmaringa.
Los depeszy po spotkaniu ambasadora Francji Bendettiego z Wilhelmem. - intryga Bismarcka.
19 lipca 1870 roku - początek wojny.
Siły stron
Prusy 535 tyś trzy armie, Francja 238 tyś, 7 korpusów
Klęski Francuzów Worth 6 sierpnia i Weisssenburgiem 6 sierpień , Austria neutralna, sprzyjająca neutralność Rosji.
2 września zasadnicze zgrupowanie wojsk francuskich zostało otoczone pod Sedanem. Kapitulacja Napoleon III dostał się do niewoli. Powstanie rządu obrony narodowej. 19 września wojska pruskie podeszły pod Paryż. Do 27 października bronił się Metz.
18 01 1781 r. Wihelm przyjął tytuł cesarza niemieckiego. Początkując tym samym II Rzeszę.
27 stycznia 1871 zawieszenie broni
Alzacja z twierdzą Balfort i Lotaryngia z Metzem, 6 mld fr kontrybucji.
26 02 1871 traktat wersalski i 10 maja traktat frankfurckii- 5 mld. Franków w złocie.
Włochy zajęły Rzym
Rosja wypowiedziała klauzule pontyjską zakazującą je utrzymywania floty wojennej na Morzu Czarnym.
12