WYKŁAD1, WSPÓŁCZESNE PROBLEMY EUROPY


WYKŁAD 1 11.10.2004

Nazwa Europa w literaturze naukowej nie została dokładnie wyjaśniona. Są przesłanki, że wywodzi się z języka semickiego, ale są także informacje, że wywodzi się z języków arabskich i do Grecji trafiła poprzez starożytnych żeglarzy. W starożytnej Grecji Europa to było często spotykane imię żeńskie jak Penelopa czy Miozentropa. Dziś praktycznie nieużywane. Grecy również Europa określali tereny na północ od Hellady, których nie znali i których się bali, bowiem starożytni grecy Europę znali wzdłuż wybrzeży Morza Śródziemnego, Oceanu Atlantyckiego i części Morza Północnego.

Europa współcześnie to pojęcie geograficzne, jest to część świata, która pod względem wielkości znajduje się przed Australią bez Oceanii. Powierzchnia Europy obejmuje 10,5 milionów kilometrów kwadratowych. Literaturze spotyka się również inne informacje, na ogół różniące się, a wpływa na to fakt, że granica lądowa Europy w Rosji środkowej biegnąca od Morza Kaspijskiego, przy ujściu rzeki Wołgi, do gór Ural Nigry dokładnie nie została wyznaczona. Są również spory czy granica przebiega szczytami Uralu czy po zachodniej stronie gdzie w 1912 roku wbity był kamienny słup, gdzie po jednej stronie jest litera A (Azja), a z drugiej E (Europa). Spotyka się również informacje, że do powierzchni Europy wliczane są wewnętrzne wody kontynentu m.in. Morze Bałtyckie i to jest źródłem różniących się informacji. Jednakże najlepsze źródła informacji, jakimi są „Encyklopedia Brytanika” i „Eurostat” podają właśnie 10,5 miliona kilometrów kwadratowych. Europa doczekała się przeróżnych legend, opowieści, utrwalona została w twórczości literackiej, plastycznej, historii i filozofii. Jednakże jedna z najbardziej znanych legend mówi, że Europa jako bardzo urodziwa kobieta była księżniczka fenicką, przechadzała się wzdłuż morskich wybrzeży i została porwana przez Zeusa, czyli boga bogów w Grecji, który na ta okoliczność przybrał postać śnieżnobiałego byka i zachęcił kobietę - Europę, aby ta wsiadła mu na grzbiet, a gdy ta to uczyniła on wskoczył w morskie głębiny i przypłynął na Kretę. Zdaniem znawców daje to początek europejskiej cywilizacji. Dlatego symbol Europy przyjmowany w sztuce to kobieta siedząca na byku. I motywy te spotykamy zarówno w starożytności jak i w czasach nam współczesnych. W rzymskim mieście Pompei, które zalane zostało przez Wezuwiusz w 79 roku naszej ery, a dziś odkopane i udostępnione dla turystów znajduje się dużo odcisków na wazach, naczyniach przedstawiających motywy Europy. Spotyka się również pewne pozostałości w Grecji, Rzymie i na Bałkanach, gdzie były rozpowszechniane kulturowe wpływy Rzymu. W sztuce temat ten podejmowało wielu wybitnych artystów w starożytności i w współczesności m.in. Michał Anioł, Tycjan, Membrany, a także współczesny niemiecki malarz Max Ernst również w Polsce tematyka Europejska nie była obca.

Styl klasyczny, przełom XVI i XVII wieku

Kobieta - Europa - siedzi jak przyczepiona, trzyma się za rogi, a wzrok i twarz skierowaną ma do tyłu, artysta przedstawił również charakter kobiety - trudny do zrozumienia. Rozwiane włosy mogą sugerować szeroko rozpowszechniona kulturę europejską.

Byk ma ludzkie oko, więc widz ma wrażenie, że to zwierze z nim rozmawia.

Zmieniały się style, wizja świata i upodobania, ale temat został nie zmienny.

Styl surrealistyczny, powstał po II wojnie światowej. Jest tu nawiązanie do sztuki greckiej i rzymskiej

Po deszczu odnawia się wszystko - otoczenie i przyroda. Deszcz to II wojna światowa. SA tu przywalone, spłaszczone kolumnady. To kultura grecka i rzymska przywalona, zniszczona w czasie II wojny światowej.

Jest to typowy przykład malarstwa w malarstwie, za zawalona kolumna jest drugie życie. SA tu cienie kolumn, niektórzy dopatrują się takich elementów jak Wieża Eifla.

Widoczna jest głowa byka - przywalona i przyciśnięta - zniszczenie starej kultury.

Można również zauważyć kobietę idącą tyłem do nas, ma krótkie włosy oraz mężczyznę, który jest uwiązany liną. Europa po II wojnie światowej jest podzielona na część wschodnią i zachodnią.

Max Ernst nie godził się z faszyzmem. Publikował swoje dzieła w gazetach i czasopismach ośmieszających ten rodzaj totalitaryzmu. W 1937 roku miał zostać aresztowany, ale dzięki innym malarzom, którzy go ostrzegli uciekł do Francji. Ludzie, którzy przybywali z Niemiec byli uważani za szpiegów, dlatego malarz zamieszkał bliski granicy francusko - hiszpańskiej. W 1940 roku, kiedy Hitler zajął Francję, gestapo dowiedział się gdzie przebywa Max Ernst. Szef Gestapo rozmawiał przy piwie z majorem Wermahtu, że Max to Żyd i trzeba go „zlikwidować”. Jak się okazało ów major był wykładowcą malarza podczas studiów wiec postanowił go ostrzec, dzięki temu Maxowi udało się uciec przez Hiszpanię do USA. Tam zamieszkał z malarką, lecz po jakimś czasie ona popełniła samobójstwo. Jednak Gestapo nie zaprzestało śledztwa, doprowadziło go je do majora, który wcześniej pomógł Maxowi i aresztowali go, a potem osadzili w więzieniu w Buchenwaldzie, które wcześniej groziło Maxowi.

Powierzchnia Europy bezpośrednio związana jest z mieszkańcami, czyli ludnością rdzenna. Współcześnie ustalenie ilości mieszkańców na kontynencie jest nie możliwe, a wynika to z faktu ogromnej migracji na kontynent europejski mieszkańców innych kontynentów, głównie Azji i Afryki. Historycznie rzecz ujmując do II wojny światowej z Europy najczęściej wyjeżdżano głownie do Ameryki Północnej, ale nie tylko, bo także do Azji i Afryki. Jednakże na podstawie konferencji demografów, która odbyła się w maju 2004 roku i konferencji, która odbyła się w Lizbonie, Lizbonie także na podstawie „Eurostatu” przyjmuje się, że w Europie jest 815 - 816 milionów ludzi. Ludność Europy charakteryzuje się nie zwykłą ruchliwością i wynika to z samego charakteru Europejczyków, ich sposobu życia, a ostatnio się stwierdza, że z ogromnego bogactwa Europejczyków, bo ze wszystkich kontynentów Europa jest najbogatsza, jest tu najwyższa stopa życiowa. Zaludnienie w Europie jest bardzo zróżnicowane i przeciętnie waha się w granicach 100 osób na kilometr kwadratowy. Jednakże są regiony o stosunkowo rzadkim zaludnieniu np. Północna Szwecja, Finlandia czy Norwegia. Ale również są regiony np. środkowa część Wielkiej Brytanii gdzie zaludnienie jest większe 400 - 600 osób na kilometr kwadratowy, ale i są takie regiony (Belgia, Holandia) gdzie zaludnienie wynosi 1500 osób na kilometr kwadratowy. Jest to gęste zaludnienie i zdaniem demografów jego dalsze przeliczanie jest nie możliwe. W Europie występuje ciągła tendencja starzenia się ludności tzn. najczęściej przybywa ludzi powyżej 60 roku życia, zaś najmniej w wieku 18 - 50 roku życia tzn. najbardziej twórczym i produkcyjnym, kiedy człowiek może dać z siebie najwięcej. Zjawisko starzenia się ludności jest powodowane trzema podstawowymi czynnikami:

1. narastający stan dobrobytu na kontynencie

2. niesłychanie dobra opieka społeczna i medyczna

3. stosunkowo niski przyrost naturalny w granicy strefy „0” tzn. tyle samo ludzi przybywa co ubywa, a w wielu krajach ludności ubywa.

To wynika z wielu przesłanek, kobiety europejskie nie chętnie rwą się do macierzyństwa, ociągają się z tym np.. w Dani, Szwecji, Belgii. „Eurostat wskazuje, że pierwsze dziecko mają w wieku 30 lat. Są i inne przesłanki zmniejszania się rdzennej ludności. W niczym to nie dowodzi, że kontynent europejski wyludni się.

1


Wyszukiwarka