Fizjologia 1 zjazd
Homeostaza gazu - utrzymywana jest przez :
krwionośny
oddechowy (wymiana gazowa)
Ciśnienie parcjalne - jest to ciśnienie jakie panuje w atmosferze przy uwzględnieniu % zawartości tego gazu w otoczeniu
N - 78 %
02 - 20,9 %
Ar - 1%
CO2 - 0,04 %
Ciśnienie na poziomie morza :760
Obliczanie ciśnienia parcjalnego
pN2 0,78 ×760 = 593
p O2 0,209×760 = 158
p CO2 0,0004×760 = 0,3
Podział anatomiczny dróg oddechowych
Górne
- jama nosowa
- gardło
- krtań
- tchawica
Dolne
- oskrzela i oskrzeliki
Podział fizjologiczny
Strefa przewodzenia ( do poziomu oskrzelików końcowych)
Strefa przejściowa ( do oskrzeli oddechowych)
Strefa wymiany gazowej (od przewodów pęcherzykowych)
- objętość wdechowa 450 ml
- objętość przestrzeni martwej 150 ml (powietrze jest tu ogrzewane i nawilżana, brak
wymiany gazowej)
Powietrze wdychane
Powietrze wdychane Powietrze wydychane
O2 = 158 O2 = 116,
CO2 = 0,3
CO2 = 33,0
H2O = 5,7 pęcherzyk H2O = 41
O2 = 100
ŻYŁY CO2 = 10 TĘTNICE
O2= 40 H2O = 47 O2 = 95
CO2 = 46 CO2 = 40
H20 =47 H2O = 47
TKANKI
O2> 40
CO2 46
H2O 47
Kolejność:
POWIETRZE WDYCHANE - PĘCHERZYKA
PĘCHERZY - TĘTNICZKI
TĘTNICZKI TKANEK
TKANKI ŻYŁY
ŻYŁY PĘRZERZYK
Budowa pęcherzykowo - włośniczkowa - 0,5mikronanometra
- warstwa płynna wyścielająca wnętrze pęcherzyka płucnego
- nabłonek pęcherzyka
- tkanka łączna
- naczynka włosowate
- osocze
- błona erytrocytu
Różnica ciśnień napędzających dyfuzję gazów w płucach
Dla tlenu = 60 mmHg
Dla dwutlenku węgla = 6 mmHg
Współczynnik rozpuszczalności w wodzie
20 razy niższy dla CO2 niż tlenu
Szybkość wiązania ze składnikami:
Tlen z hemoglobiną szybciej
Dwutlenek węgla z wodorowęglanem wolniej
Średni czas przepływu włośniczowych w płucach = 0,75 s
Utlenienie hemoglobiny w płucach = 0, 25 s
Czynniki wpływające na wymianę tlenu i dwutlenku węgla w tkankach
- szybkość przepływu krwi przez tkankę
- ukrwienie tkanki ( im większe tym szybciej)
- przesunięcie krzywej HbO2
- poziom hemoglobiny w krwi
Mechanika oddychania - wdech
Zwiększenie objętości klatki piersiowej
zwiększenie objętości płuc - podążających za ruchem klatki piersiowej
Skurcz mięśni międzyżebrowych zewnętrznych
Skurcz i obniżenie przepony
Pogłębienie wdechu
silniejszy skurcz przepony i mięśni międzyżebrowych zewnętrznych
włączenie dodatkowych mięśni:
pochylny szyi
mostkowo - obojczykowo - sutkowy
piersiowy mniejszy
WDECH
Zwiększenie V klatki piersiowej
zwiększenie objetości płuc
spadek ciśnienia w pęcherzu płucnym (o,1 -0,2 kPa)
gradient ciśnienia
przesunięcie objętości oddechowej powietrza do płuc
Mechanika wydech
Ustanie aktywności mięśni wdechowych
Zmniejszenie objętości klatki piersiowej
ciężar klatki piersiowej
siły sprężyste płuc
sprężystości skręconych żeber
Wydech czynny ( faza II)
1.Mięśnie wydechowe
- międzyżebrowe wewnętrzne
2.Nasilenie czynne wydechu - są charakterystyczne dla czynności fonacyjnych
( mówienie, śpiewanie)
Wymiana powietrza
Zmian objętości klatki piersiowej
zmniejszenie objętości płuc
wzrost ciśnienia w pęcherzykach płucnych
odwrócenie gradientu ciśnień
wysunięcie powietrza z płuc do atmosfery
Wentylacja płuc
wentylacja minutowa = obj. Oddechowa x częstość oddechu na minutę
wentylacja pęcherzykowa = obj. Oddechowa x obj. Przestrzeni nieużytecznej
wentylacja pęcherzykowa minutowa
Budowa pęcherzyka
- Komórki typu I
- Komórki typu II
- Pory Kohma
- Naczynka włosowate
- Makrofagi
Sunfaktant
Czynnik powierzchniowy, substancji wyścielający wewnątrz pęcherzyk płucny
Wytwarzany w pneumocytach typu (II)
Główny składnikiem surfaktanu są fosfolipidy ok. 75 %
Zużycie i resynteza sunfaktantu odbywa się ciągle
Wytwarzany jest na drodze hormonalnej i nerwowej
Rola Sunfaktant
Zmniejsza napięcie powierzchniowe w pęcherzykach płucnych
Zmniejsza sprężenie opór oddechowy i prace oddechową
Zwiększa podatność płuc
Stabilizuje średnicę pęcherzyków płucnych
Zapobiega zapadaniu się pęcherzyków płucnych w czasie wydechu i rozerwaniu podczas wdechu
Zapobiega przesączaniu się płynu do wnętrza pęcherzyków
Zapobiega obrzękowi płuc
Odruchy wychodzące z układu oddechowego
Receptor
Mechanoreceptor w drogach oddechowych i tkance płuc
Chemoreceptory
Ośrodki nerwowe
Ośrodki oddechowe w rdzeniu przedłużonym
Ośrodki apneustyczny i pneumotaksyczne w moście
Efektor
Przepona (motoneurony zlokalizowane)
Mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne i wewnętrzne
Mięśnie ściany brzusznej
Odruch z receptorów wolno adaptujących dróg oddechowych i płuc
Mechanoreceptory
Zlokalizowane są w obrębie mięśni gładkich dróg oddechowych są w tchawicy, oskrzelach, oskrzelikach. Są to zakończenia najgrubszych i najszybciej przewodzących włókien nerwu błędnego
Bodziec: mechaniczne rozciąganie płuc podczas wdechu.
Efekt:
Hamuje i skraca oddech tonując wydech
Przyspiesza ruch oddechowy
Zapobiega rozciąganiu klatki piersiowej
Oddech z receptorów szybko adoptujących płuc
Mechanoreceptory
Zlokalizowane są pod błoną śluzową głównie tchawic i dużych średnich oskrzeli. Są to zakończenia czuciowe cienkich i wolnych przewodzących włókien nerwu błędnego.
Bodziec:
Zmniejszenie podatności płuc
Zapodanie się pęcherzyków płucnych
Efekt
Pobudzanie aktywności oddechowej
Głębokie wdechy poprawiające wentylację płuc
Przykład:
Ziewanie, westchnienie
Obronne odruchy oddechowe
Mechano i chemoreceptory górnych dróg oddechowych
Bodziec:
Mechaniczny lub chemiczny
Substancje endogenne
Wydzieli przemiany
Odruch kaszlu i kichania
Szybki gwałtowny wydech po uprzednim głębokim wdechu
Odruch obronny często towarzyszący
Skurcz oskrzeli
Wzmożone wydzielanie ochronnej warstwy śluzu.
Odruch wychodzący z układu oddechowego
Receptor
Mechanoreceptor w drogach oddechowych i tkance płuc
Chemoreceptory
Ośrodki nerwowe
Ośrodki oddechowe w rdzeniu przdłuzonym
Ośrodki apneustyczny i pneumotoksyczne
Efektor
Przepona ( motoneurony zlokalizowane)
Mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne i wewnętrzne
Umięśnienie ściany brzusznej