® Kasia, Ania & Twins
Patomorfologia
Patologia układu płciowego męskiego, narządów układu moczowego
Gruczoł krokowy
Bardzo często > w odpowiednim wieku
4 grupy zmian:
stan zapalny
łagodny rozrost (najczęstsza) gruczołu krokowego, łagodny guzkowaty rozrost stercza
stany przedrukowe
rak gruczołu krokowego
zmiany zapalne - stosunkowo rzadko
ostre
wysięk granulocytarny
ropnie ogniskowe
klinicznie - bolesność, wzrost temperatury/gorączka - ograniczona posocznica
wyjściowo rzadko, często z immunosupresją
ropień z sąsiedztwa
przewlekłe
naciek z limfocytów, plazmocytów
towarzyszy często łagodnemu rozrostowi/bez
często z infekcjami wirusowymi
Gruczoł krokowy
część obwodowa - rozrost androgennozależny
część okołocewkowa - rozrost od żeńskich hormonów płciowych, estrogeniczna
rozrost
wzrost liczby komórek nabłonkowych, mięśniowych gruczołu, fibroblastów
głównie części okołocewkowej
wyraźnie ograniczone guzki, czasami z torbielowatym wzrostem guzków, wypełnione płynem
zespół objawów:
zaburzenia przepływu, oddawaniu moczu (objaw dominujący)
ciągłe parcie na mocz pęcherz moczowy przerasta (błona mięśniowa nierównomierna, w postaci włókien) wygląd beleczkowaty (z kieszeniami - zagłębieniami ze stale zalegającym moczem)
zaleganie moczu źródło infekcji - szerzenie drogą wstępującą, wtórne zmiany zapalne (odmiedniczkowe zapalenie nerek u starszych mężczyzn), niewydolność nerek - rzadko
interwencja urologiczna przy zatrzymaniu krążenia = przezcewkowa elektroresekcja
cewnik z nożem na końcu (ścinanie - skrawki tkanek - chipsy)
droga chirurgiczna - wycięcie całego gruczołu krokowego
uważa się że nowotwory nie rozwijają się na tle rozrostu łagodnego guzkowego
stany przedrukowe:
PIN
hyperplasia adematosa atypica (adenosis)
PIN
- odmienny sposób rozrostu w obrębie istniejących elementów gruczołu, rozrost elementów nabłonkowych do światła
- mogą wypełniać całe światło, tworzą łuki
~ rozrost nabłonka w cewkach gr szyjki macicy
stan nasilenia zmian - niski/wysoki nowotwór
rozwój nowotworu - długo
rozwój zmian dysplastycznych nabłonka (różnie nasilona - różne struktury)
Rak gruczołu krokowego
każdy mężczyzna zachoruje jeśli osiągnie odpowiedni wiek
częstość rośnie z wiekiem - głównie po 60/70 r.ż.
na dużej populacji starszych mężczyzn - zachorowalność now. I rak gr sterczowego
duża rozbieżność między zachorowalnością a umieralnością (na miejscu 4,5)
nowotwór wybitnie hormonalny - poziom hormonów spada z wiekiem
nowotwory u starszych - przebieg w formie ukrytej, długi czas naciekania, bez objawów klinicznych, głównie w warstwie podtorebkowej
często zgony z innych powodów
leczenie - głównie niechirurgiczne - gdy odpowiednio starsi mężczyźni - ryzyko operacyjne - rośnie z wiekiem - zbyt duże niż możliwość rozwoju raka gr krokowego - > 75 r.ż.
rozwój w części obwodowej - brak objawów klinicznych
objawy kliniczne gdy rozrost już na cewkę moczową
przerzuty do kręgosłupa w odcinku piersiowo-lędźwiowym
u osób młodych, względnie - często I objawy związane z bólem okolicy krzyżowo-lędźwiowej kręgosłupa (przerzuty) - 40-50r.ż. - złe rokowanie (hormony - przebieg burzliwy)
stopniowanie różnicowania raka gr - Glison - 5 pkt
spadek zróżnicowania - wzrost ryzyka i gorszy przebieg
naśladowania cewk gruczołu - glison1
komórki napiętrzone, nawarstwienie - glison2
różne, nieregularne układy - glison3
metaplazja komórek nabłonkowych, patologiczne gromadzenie się złogów (glikogen, lipidy) - przejaśnienia w barwieniu - glison4
wysoce niedojrzałe, komórki praktycznie bez cytoplazmy - glison5
Rak gr krokowego - produkcja charakterystycznego markera - PSA
nieswoisty - stany chorobowe gr krokowego
wyj raki (głównie zróżnicowane) bez wzrostu
Przerzuty
kręgosłup
przerzuty osteolityczne
czasami do wątroby
rzadko nowotwór złośliwy z tkanki mięśniowej w gruczole krokowym
bardzo złośliwy
wiek - kilka-kilkanaście lat
u kobiet sarkoma … w szyjce macicy (?)
u mężczyzn w gruczole krokowym
postępujący
komórki słabo zróżnicowane w kierunku komórek mięśniowych
Pęcherz moczowy, układ moczowy
Zapalenie ostre nieswoiste - wysięk granulocytów
Zapalenie przewlekłe - wysięk limfocytów
Zapalenie nieswoiste
Zapalenie krwotoczna (adenowirusy) - folikularne eozynofile, po chemioterapii
Zmiany nowotworowe
w moczu i śluzówce ukł karcinogenne
I błona śluzowa
II błona podśluzowa, błony mięśniowe
III błona zewnętrzna
Poprzedzone zmianami przednowotworowymi
MA zmiana połysku błon śluzowych
MI szereg zmian dysplastycznych (kilka-kilkadziesiąt lat) dysplazja małego średniego stopnia (zmiana barwliwości całego nabłonka) wysokiego stopnia (zaburzenia całego nabłonka, zmiana ostrości komórek (długa oś jąder kom, spadek do błony podstawnej), nieprawidłowe mitozy
MA brodawkowate, kalafiorowate guzy
MI brodawczaki
Nabłonek uroterialny rozpostarty na rdzeń łączny z naczyniami
Łatwe skręcenie i odcięcie naruszenie naczyń (krwinkomocz krwiomocz)
Zmiany do światła (egzolityczne)
Łatwe usunięcie, bez uszczerbku
Chociaż nawracające
Często bez przerzutów
Zmiany w głąb błony - uszczerbek dla pacjenta - usunięcie pęcherza, dają przerzuty.
1