ZARZĄDZANIE PRODUKCJĄ

Wykład I

ZARZĄDZANIE PRODUKCJĄ-wg. APICS - to wiedza i działalność praktyczna, polegająca na planowaniu, bieżącym sterowaniu i kontroli ilości surowców, robót w toku, wyrobów gotowych oraz wykorzystaniu zasobów dla zaspokojenia zapotrzebowania klientów, minimalizacji opóźnień, kosztów zapasów oraz maksymalizacji produktywności.

Zarządzanie produkcją - koncentruje się na koncepcjach ilościowych.

ZAKRES:

Historia i stan obecny dyscypliny:

Zaczęła się pod koniec XIX w. Bazuje na trzech pomysłach.

1. wytwarzanie z powtarzalnych identycznych części-płk. S.Colt ( żniwiarka)

2. zastosowanie metod naukowych do badania zjawisk produkcji

• produkcja aparaturowa (energetyka)

• produkcja dyskretna nie zdeterminowana a określona ilościowo ( ile środków, ile ludzi, szybkość) K. Adamiecki, F.W. Taylor

3) linia montażowa - najwydajniejsza forma produkcji - H. Ford - okres pionierski

1.Europa, Ameryka-poj. się zast. 2. Japonia, Daleki Wschód-pojawiły się informatyki koncepcje MRP, MRPII, ERP

1. model euroamerykański - podział na wydzaiały

2. model japoński (dalekowschodni) - brak podziału

ad.1

specjalizacja - ograniczenie różnorodności w procesach wytwarzania - dominuje specjalizacja przedmiotowa - wg. produktów i ich elementów

wytwarzanie w jednostkach produkcyjnych

wydziały-oddziały-gniazda-linie

zindywidualizowane traktowanie pracownika

( indywidualne kwalifikacje pracowników, system płacowy jest oparty o indywidualne kwalifikacje pracowników, indywidualna kontrola i ocena)

złożone systemy planowania i sterowania

TEN MODEL DOMINUJE W POLSCE

Ad.2

Model japoński - system produkcji nie dzielony na części, dzielony na odcinki

1. przepływ liniowy - przedstawia - linie, z jednego bierze się model z drugiego produkty

2. wytwarzanie w partiach dziennych

3. praca zespołowa - każdy pracownik musi umieć wszystko, naprawiać maszynę, obsługiwać środek transportu, pracownik nie ma stałej pensji

4. uproszczone sformalizowanie, komunikowanie się

5. uniwersalne kwalifikacje ( każdy pracownik musi umieć wszystko co daje się w firmie zrobić

model japoński - syntetyczny model

Czynniki, które wywołały zmiany w latach 80/90

• reenginiering- zjawisko charakterystyczne dla współczesnych czasów pieniędzy dużo, lecz niechętnie inwestowane w działalność produkcji

• nauki o jakości

Cechy smukłej produkcji

• zoptymalizowane wytwarzanie (E)

• specjalistyczne wyposażenie ( E)

• uniwersalność pracowników, elastyczność czasowa (J)

Cechy zwinnej produkcji (agile) - maszyn

• wytwarzanie zindywidualizowanych produktów (E)

• wysokie kwalifikacje wyspecjalizowanych pracowników (E)

• wzajemna zamienność (J)

W polskim przemyśle

• model amerykańsko-europejski

• model (lean) produkcyjny

T: STRATEGICZNE ASPEKTY ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ

Strategiczne problemy zarządzania produkcją wynikają ze strategii ogólnych przedsiębiorstwa:

• misji

• strategii konkurencyjnych

rozwiązywane być muszą w sposób zapewniający realizację strategii przedsiębiorstwa.

W układzie strategicznym produkcja ma charakter podrzędny.

Ograniczenia płynące z procesu produkcji (taksonomia Ayres'a)

(grupy taksonomiczne)

A: przedsiębiorstwa funkcjonujące w sferze zaawansowanych technologii (high-tech)

• rozwój nowych produktów wymaga badań w sferze nauk stosowanych a czasem i nauk podstawowych w związku z czym związany jest z bardzo wysokimi nakładami na sferę badań i rozwoju.

• Nowe produkty ulegają bardzo szybkiemu rozpowszechnieniu związany jest z tym bardzo szybki spadek cen.

A: przedsiębiorstwa wytwarzające bardzo zaawansowane produkty nie mają szansy na odzyskanie zainwestowanych pieniędzy.

Na badania rozwojowe przedsiębiorstwa otrzymują dotacje z budżetu.

Do grupy A zaliczamy:

• przemysł kosmiczny

• przemysł atomowy

• przemysł lotniczy

• przemysł farmaceutyczny ( biotechnologie, inżynieria genetyczna)

• przemysł półprzewodnikowy ( przeds. Tworzące mikroprocesory np. Intel, Motorola)

Grupa B

Przedsiębiorstwa działające na tak zwanych głębokich rynkach.

Głębokie rynki - to rynki bez wyraźnie określonej granicy popytu.

Warunek sukcesu: dotarcie do klienta.

Przedsiębiorstwa grupy B:

• usługi

• spożywczy (produkcja alkoholu, piwo)

• tytoniowy

• meblarski

• kosmetyczny

• samochodowy

• RTV, AGD

• Odzieżowy

Nacisk na funkcjonujące sfery sprzedaży, produkcja musi nadążyć.

Grupa C

Przedsiębiorstwa działające na rynkach gdzie jest określona granica popytu- muszą oferować porównywalną jakość przy lepszych warunkach ( za niższą cenę). Ciągła walka z kosztami.

Przedsiębiorstwa grupa C:

• przemysł obrabiarkowy

• przemysł środków transportu

• przemysł paliwowy

• przemysł energetyczny

• przemysł materiałów budowlanych

• przemysł surowcowy

NASZ PRZEMYSŁ TO GRUPA C.

Wpływ konkurencji na działanie sfery produkcji

Zasoby zdolność produkcyjna - Z ZAPOTRZEBOWANIE - R

Zapotrzebowanie przypad.na

Producenta Rp

Udział producenta w rynku

Zasoby i zdolność produkcyjna wszystkich producentów cen

ZARZĄDZANIE PRODUKCJĄ W.3/4

T: STRATEGIE PRODUKCYJNE

Strategie przedsiębiorstwa Cechy produktu

( taksonomia Aryes'a)

Strategie w przedsiębiorstwie

( funkcyjne, mix strategiczny )

Mix strategiczny:

• badania i rozwój (R&D)

• marketing (komunikowanie się przedsiębiorstwa = IT (Information Technologies)

IT:

• finanse

• logistyka

• produkcja

Kryteria klasyfikacji strategicznej przedsiębiorstwa:

1. ze względu na charakter działań

1. strategie ofensywne - związane są z rozwojem lub utrzymaniem istniejącego stanu produkcji

2. strategie defensywne - które polegają, na ograniczeniu: asortymentu, wielkości produkcji i potencjału

2. ze względu na zakres działań

1. strategie innowacyjne - zmiany wprowadzane w szerokim zakresie i na dużą skalę,

np. wprowadza się:

• do produkcji nowe wyroby

• nowe technologie

• jakościowo - nowe elementy w systemie produkcyjnym

• znacząco zwiększa się potencjał produkcyjny

• przykład - Ford Edsel

Zakres innowacji - innowacje wprowadza się w celu zwiększenia elastyczności produkcji- ESP -elastyczne systemy produkcyjne.

1. strategie modernizacyjne ( Kaizen) - polegają na systematycznym doskonaleniu

produktów technologii i wszystkich elementów produkcji

2. strategie eliminacyjne - eliminuje się pewne rzeczy z wyrobu, uproszczone

konstrukcje.

3. ze względu na podmiot

1. produkt ( zmiany w konstrukcji)

2. technologia ( zmiany w sposobie wytwarzania)

3. zmiany w koncentracji i specjalizacji( specjalizacja - ograniczenie, koncentracja- rośnie

4. potencjał - ilość produkcji w czasie

5. lokalizacje - przedsiębiorstwa produkcyjne wędrują w poszukiwaniu coraz to lepszych warunków

Podstawowe typy strategii

- ze względu na charakter

ofensywna: przez pierwszeństwo na rynku obniżka kosztów drogi dywersyfikacji 2) dywersywna

Może dotyczyć (a + b) - produktu, technologii, koncentracji i specjlizacji

( a + b ):

• innowacyjna

• modernizująca

• eliminacyjna

T: PLANOWANIE PRODUKCJI I STEROWANIE JEJ PRZEBIEGIEM

• MODEL OGÓLNY

( Planowanie zasobów produkcyjnych MRP II)

Wspomaganie informatyczne jest przeznaczone dla przedsiębiorstw produkcyjnych i dystrybucyjnych.

Warianty planowania produkcji i sterowania jej przebiegiem:

-95% przedsiębiorstw posiada MRP II.

Plan sprzedaży produktów-I-wszy najwyższy poziom

1. opiera się na długoterminowych prognozach sprzedaży, opracowany jest na okres odpowiadający dynamice zmian jakie zachodzą w otoczeniu przedsiębiorstwa.

1. w przeciętnym przedsiębiorstwie produkcyjnym plan powinien sięgać 3 lata w przód.

2. opracowywany jest w układzie grupy (rodziny) produktów - rynki

3. podział czasowy planu wynika z charakteru produkcji i robiony jest przy przyjęciu założenia, że ilość produktów sprzedanych w danym okresie odpowiada ilości produktów wytworzonych w danym okresie.

Plan zapotrzebowania zasobów - nie jest to plan ale etap kontrolny w planowaniu.

1. polega na identyfikacji zasobów krytycznych sprawdzaniu i dostępności ze względu na potrzeby wynikające z planu sprzedaży i produktów i wprowadzaniu ewentualnych korekt.

2. Zasobem krytycznym może być każdy element

3. Plan zapotrzebowania zasobów może sprawdzić realność planu sprzedaży i produktów

Plan Główny Produkcji - opracowywany jest na okres 1 - ego roku.

1. ma charakter krążący według modelu ABC, albo ABCD

upływ każdego kolejnego wyciągnięcie wniosku-

okresu powoduje dopisanie perspektywą działania staramy się

do planu nowy taki sam okres mieć rok na przód.

2. planowanie w ramach planu głównego uwzględnia rzeczywistą sekwencję zdarzeń.

3. Planowanie w ramach planu głównego uwzględnia rzeczywistą sekwencję zdarzeń

4. W ramach planu głównego opracowywanych jest kilka planów szczegółowych

5. Ilość i zakres tych planów jest różna w różnych przedsiębiortwach

Nie rozliczać sprzedaży z bieżącego miesiąca. Premia powinna być uwzględniana po pewnym okresie od momentu sprzedaży

PLAN SPRZEDAŻY I PRODUKTÓW

PLAN ZAPOTRZEBOWANIA ZASOBÓW

PLAN GŁÓWNY (GŁÓWNY PLAN PRODUKCJI)

1

---