POGLĄDY J. PIŁSUDZKIEGO

-uważał, że w.f. nie może mieć innego celu, jak używanie swego organizmu do wyższych celów.

-za najważniejszy teren w.f. uważał wojsko, które przerabia człowieka niezręcznego na zręcznego).

-w.f. środek do podniesienia stanu zdrowia i spraw. fiz. społecz.

- widział potrzebę wprowadzenia w.f. na wsi, gdyż panow. tam duże zacofanie.

-nie był zwolennikiem sportu wyczynowego- wolał sportowanie niż sport.

-czynnie uczest. W posiedzeniach Rady Naukowej W.F.

-był inicjatorem utworzenia Rady Nukow. W.F. i Central. Instytutu W.F. w W-wie.

-dbał o kontakty między władzami rządowymi, a organizacjami w.f. i sportu.

SPORT WYCZYNOWY 1918-90

-uzyskanie niepodległości stworzyło możliw. uczest. w międzynarod. ruchu sportowym.

-w 1919r. powst. P.K.I.O; 1922r. Związ. Pol. Związków Sport.; 1923r. obrady I Kongresu Sportowego; w 1919r. powst Związ. L.A.; do 1922r. powst. większość związków, które zamykają ważny etap integracji w łonie mieszczańskiego ruchu sport.

-1919r-PKIOL zgłasza Pol. do MKOL.

-w 1920r. odbyły się m.in. M.P. w L.A.; 1921r.-w p. nożnej; kolarstwie;i innych dyscyplinach.

-rep. Pol. w 1920r. z powodu wojny nie uczestniczyła w I.O. a Antwerpii.

-1924r pierwszy start Pol. na I.O. : zimowych w Chamonix, letnich w Paryżu.

-1928r. pierwszy złoty medal zdobywa H.Konopacka w rz. dyskiem.

-1952R.- nadanie po I.O. w helsinkach politycznego znaczenia spor. wycz.

-polscy rekordziści pod względem liczby startów:Pawłowski- szermierka-6; Smelczyński-strzelectwo-6; I.Kirszenstein-Szewińska-L.A;Kwieciński-zapasy klas.,Zapędzki- strzelactwo-5.

-pol. medaliści olim.-najwięcej medali-I. Szewińska-7; J.Pawłowski-5;W.Woyda-4;T. Wieczorek-Ciepły-3; W.Legień-2.

-pol. dorobek medalowy-do 1980r.-210 medali.

HIST. AWF WROCŁAW

-1946R.-utworz. Studium W.F. przy Wydziale Lekarskim Uniwer.i Politech./ Inicjatorzy i założyciele:Z.Skrocki-naucz. w.f.;T. Nowakowski-naucz. w-f.i dr med.;prof.dr A. Klisiecki.

-1950r. -przekszt. Studium w Wyższ. Szkoł. W.F./ rektorem-prof.. dr A.Klisiecki.

-1956-utworz. 4-letnich stud. magister.

-1967-utworz. Stud. zaocznych

-1972-przemianowanie WSWF na AWF

-1975-przejęcie od wł. miasta stad. Olimpijskiego

-1976-utworz. Specjal. Rechabilit. Ruch.

-1977 utworzenie wydz. Turyst. i Rekreac.

-1981-powrót do struk. z kier.-rehabilit. ruch., w.f. ze specjalnością:nauczyc.,trenersk.,rekreacji ruch.

-pierwsi wykładowcy m.in. O.Bader, J.Bujwid, B.Berezecki

-absolwenci-trenerzy kadry narod. m.in. W.Błach i E.Jaskólski-judo; K.Nastręcki i Z. Szwarcer-wioślarstwo;R.Szurkowski-kolarstwo; boks-Cz. Ptak.

-olimpijczycy-m.in. W.Błach, Z. Szwarcer, J.Jakimiuk, P.Rysiukiewicz, M.Sobańska, R.Szurkowski.

-rektorzy-m.in. prof.dr hab. T.Bober, K.Sobiecki, Z.Zagrobelny.

POLITYKA W KUL. FIZ. PO PRZEWROCIE MAJOWYM

Uchwała Rady Ministrów z 10 list.1926r. w sprawie w.f. deklarowała-pomoc dla stowarzyszeń współprac. z rządem oraz utworz. syst. org. kul. fiz. dającego możliwość realizowania celów państwowych. Podkreślano mocno, że odrodzenie fizyczne narodu jest warunkiem jego rozwoju, wprowadzono obowiązek w.f. młodzieży obojej płci.

Powstał - Państw. Urząd W.F i Przysposob. Wojskowego; z inicjatywy Piłsudskiego-Rada Naukowa Wychowania, zwiększona została rola wojska w rozwoju kul. fiz.; struktura w.f. oparta była na Dowództwach Okręgó Korpusów; powołano przy każdym DOK Okręg. Urząd W.F i P.W., przy urzędach utworzono Okręg. Ośrodki W.F.; RNWF-za główny kierunek działania uznała-upowszechnienie w.f.( obowiązkowość w.f. we wszystkich szkoł.;objęcie w.f. młodzieży pozaszkolnej; nałożyła na gminy obowiąz. urządzania boisk, placów zabaw),podniesienie jego poziomu,poprawę jakości kształcenia nauczyc., wspomaganie stowarzysz. w.f. i p.w., wprowadziła odznaki sportowej.

POLITYKA W W.F. I SPORCIE W POL. LUDOWEJ(1944-48)

W okresie tym scierały się dwa wpływy-PPR i PPS. Główne problemy rozstrzygane w tej polit. to:system org. w.f. i sportu, charakter sportu robotnicz.-pracowniczego; miejsce, rola, charakter przemian sportu wyczynowego.

POLITYKA KUL. FIZ. W PZPR (1949-89)

-1949-56-dostosowanie modelu kul. fiz. w POL. do obowiązującego w ZSRR.

-zerwanie z narodowymi tradycjami i społeczną formą działalności w ruchu sport.

-pełna kontrola ruch sport. przez partie i organ. bezpiecz.

-upowszechnienie kul.fiz. pol. symbolem socjalistycznej kul.fiz.-odznaka”Sprawny do pracy i obrony”

-nadanie po I.O. w Helsinkach polit. znaczenia sportowi wyczynowemu.

-1957-70-powrót do narodowych tradycji i społ. form działalności, przy dalszym funkcjonowaniu w syst. organ. kult.fiz.,obowiązującym w krajach tzw. realnego socjalizmu.

-wzmożenie finansowania sportu wyczynowego

-zaniedbanie bazy materialnej kul.fiz.

-1971-80-powiązanie k.f. z polityką socjalną partii,w której zwrócono uwagę na wypoczynek ludzi pracy,co wpłynęło na rozwój rekreac. fiz. i turyst.

-tworzono szkoły sportowe średnie i podst.

-liczba godz. w.f. w szkołach wzrosła do 6 tygod.

-znaczny rozwój turystyki

-na przygotowania do I.O. w Moskwie i Monachium łożono większość subwencji przeznaczonych na kul.f.

-spadające nakłady na k.f. były objawem kryzysu syst.komunistycznego.

WYCH. FIZ.W POL.LUDOWEJ

Po wojnie w lutym1948r wprowadzono ust. o powszechnym obowiązku przysposobienia zaw., wych.f., przysposob. wojsk. młodzieży, której założ. były: demokratyz. i upowszechnienie w.f. i sportu. We wrześniu 1949ustan. uchwałę Biura Politycz. KC PZPR, na podst. której oparto rozwój k.f. w Pol. Ludow. W szkol. podst. realizowano lekcje w.f. w wymiarze pocz. od 0,5 h- 2h tygodn.; w szkoł. śred. 2h tyg. i 2 h popołudniowych gier i sportów. W 1955-61 wprow. 3h tygod.; w 1961-zmniejszono do 2h tyg. i dodano zajęcia sks. W 1970 Rada Min. Ustaliła wzrost wymiaru godz. do 6 tyg.oraz zajęcia sks. W latach 70 dokonano postępu w tyryst.-większość dzieci miała zapewniony letni i zim. wypoczynek. W szkoł. wyższych wprowadz. 2h obowiązk. i 4 fakultatywne.

WYCH. FIZ. W II RP.

Po odzysk. niepodległości w.f. w szkolnictwie uzależnione było od spuścizny pozaborowej. Wielką rolę w roz. w.f. odegrali ministrowie: Prauss, Czerwiński, Jędrzejewicz.W szkoł. powszech. w 20-leciu w.f. było zupełnie zaniedbane-prowadz. W niewielu szkoł. w wymiarze 0.5h tyg. Większą uwagę skupiano na hig. i opiece lekarskiej. W l. 30-tych skoły posiadały już sale gimnast., szybko przybywało boisk, ale niedostatek fin. Uniemoż. Realizacje prog. W większym wymiarze godz.Stan w.f. starano się poprawiać poprzez organizow. Wycieczek, kółek sportowych, drużyn harcerskich, kolonii, półkolonii-letnich i zimowych.W szkoł. śred. naucz. nw wymiarze 2h tyg. i 2h zabaw popołudniowych, w 1929-30 wprowadz. 3h., kryzys w r1932 zmusił do powrotu do 2h tyg.W szkoł. wyższ. Do wybuchu wojny w.f. nie wprowadzono. Sport szkolny mógł rozwijać się tylko w obrębie szkoły, zabraniano przynależenia do klub. sport., przełom nastąpił w 1934r-zaczęły powst. kluby międzyszkol. i ośrodki sport. W rozwoju sportu akademickiego wielką rolę odegrał AZS.

KSZTAŁCENIE NAUCZYCIELI W POL. LUDOWEJ.

Etap I (1945-50)- luty 45r. reaktywowano Studium W.F. w Krakowie, w kwietniu w Poznaniu.W 46r-utworz. Studium W.F. przy Uniwer. i Politech. We Wrocławiu. W 46/47r reaktywowano AWF w W-wie.do 50r wykształcono w tych uczelniach 637 osób. Etap II(1950-70)-50r. Studia W.F. w Krakowie. Poznaniu, Wrocławiu przekszt. w Wyższe Szkoł.W.F. Podlegały one GKKF. W 52r.-uruchomiono w AWF studia dla początkuj., w latach 60-tych w WSWF wprow. stud. zaoczne. W 1950-55 wykszt.w syst. 3-letnim 1748 os., w 1956-70 w syst. stud. 4-letnich 7805 os. Obok stud. wyższych. Szkolono w Lic. Pedag., Tech. W.F., Studium Nauczycielskim, Wyższych Szkoł. Pedag. Etap III (1970-80) nastąpiła intensyfikacja kadr w.f. W 1971-80 wykszt. na poziom. wyższ. ok. 20 tyś. Specjalistów w.f., w l. 70-tych przekształ. WSWK w AWF-y.

KSZTAŁCENIE NAUCZ. W II RP

1919-w Poznaniu dział. Katedra Hig. Szkolnej i Teorii W.F. Uniwer. Poznań. I Studium W.F.- miały 2-letni prog. kształ.nauczyc. gimnastyki. 1924-zatwierdz. Studim W.F. w Poznaniu, które miało prawo nadawania tyt. magistra w.f.- do 27r. absolutorium ukończyły tylko 2 os., magist. nikt. W1921-29 dział. Centralna Szkoł. Wojsk. Gimnastyki i Sport.-nie miała praw uczel wyż. ale kształ. b.dobrych fachowców. W W-wie dział. Państwowy Instyt. W.F- 2-letni ok. kształcenia, Central. Instyt. W.F.-mający prog. dla osób cywilnych- 2-rocz., dla os. wojskow.-1-rocz. W 1938r CIWF-stał się AWF-em, nadawał magistra. W Krakowie dział. Studium W.F.przy U. JAGIELLOŃ.,nadawał magistra. W II RP wykształ. się ok. 2 tyś. specjalistów w.f., w tym kilkuset z tyt. magistra. Zaspokoiło to ok. 55% potrzeb seminariów naucz. i szkół śred. i ok. 11% potrzeb szkół powszech. wyżej zorganiz.

SPORT SZKOLNY I AKADEM W POL. LUDOWEJ

W 1949r- I ogólpol. Igrzyska sport. szkół śred., 53r-utworzono Zrzeszenie Sportowe Szkolnictwa Zawodow.-„Zryw”, powstały pierwsze szkoły sport. i klasy sport. W 69r- I Ogólnop. Spartakiada Młodzież., od 70r- I Mistrz. Pol. Młodzież. Od 80r- corocznie odbywały się O. Spartak. Młodz. W rozwoju sportu dużą rolę odegrał AZS-wziął duży udział w budowaniui osiąg. Pol. sportu wyczynowego. 70r-rozwój sportu wyczyn. przy uczel. Sport szkol. i akadem. miał skromny zasięg, niedostat. środki fin. oraz zły stan zdrow. i fiz. młodzież. szkol. i akademickiej.

1Finansowanie kultyry fizycznej i bazy sportowej

W II Rzeczypospolitej i Polsce Ludowej

1 II Rzeczypospolita:

*zniszczenia wojenne, wojna Polski z Rosją Radziecką, zacofanie cywilizacyjne i duże zacofanie w kulturze fizycznej w stosunku do krajów Europy Zachodniej; kryzys gospodarczy w latach 1929-35, zaniedbane szkolnictwo elementarne.

-Finansowanie kultury fizycznej do 1926r.:

*znikome, główny ciężar finansów państwa skierowany na wojsko-w niektórych latach powyżej 35% budżetu;

*finanse na kulturę fizyczną (wf., pw., sport ) uwidocznione były ale w bardzo małym zakresie, w budżecie: Ministerstwo spraw wojskowych-(największe środki)utrzymywano z nich m.in. .Centralną Szkołę Gimnastyki i Sportów w Poznaniu ;rozwijano wf. I sport w jednostkach wojskowych. Ministerstwo wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego-bardzo ................

2ograniczone wręcz znikome środki(w ramach higieny szkolnej) kierowane głównie na przygotowanie nauczycieli wf. I pomoc dla szkół średnich, oraz śladowe finansowanie wf. W szkołach wyższych. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych-przewidywało niewielkie środki na wf. Ministerstwo Robót Publicznych -przewidywało ograniczone środki na rozwój turystyki. Ministerstwo pracy i opieki społecznej-niewielkie subwencje na kolonie letnie.

*widoczne duże zaangażowanie środków społecznych w rozwoju wf. I ruchu sportowego, co pozwoliło dokonać w kulturze fizycznej widocznego postępu..

3-Finansowanie Kultury Fizycznej po 1926

*poważne zwiększenie środków finansowych; w latach 1928-34 ok. 0,4% budżetu państwa, później ok. 0,3% budżetu.

*od 1928r. Centralizacja środków na kulturę fizyczną w budżecie MWRiOP ale dysponował nim PUWF i PW

*po 1926 r. Zmniejszono zaangażowanie finansów wojska na rozwój wf. i pw: zwiększone ale w niedostatecznym stopniu finansowanie w MWRiOP(w ramach higieny szkolnej) wf., ale głównie w szkołach średnich i bardzo skromne-w szkołach wyższych .

*duży wkład w finansowanie kultury fizycznej wniosły samorządy terytorialne, z kolei w rozwój sportowego zaangażowania były znaczne środki społeczne, którymi dysponowały głównie komitety wf. i pw.

4-Rozwój bazy materialnej kf.w latach 1918-1039

*do 1926r. Wyraźny postęp w rozwoju bazy materialnej

postęp dotyczył przede wszystkim Polski Zachodniej i Centralnej i w znikomy stopniu terenów wschodnich.

*w latach 30-tych dużą uwagę na politykę inwestycyjną zwracał PUWF I PW,

*W 1934 r. opracowano tzw. ogólną teorię zasięgu działania, w której przyjęto zasadę, że urządzenie sportowe spełni swoje zadanie gdy wielkością swą będzie odpowiadać zapotrzebowaniu. Przyjęto odpowiednie normy w oparciu o które opracowano mapy obrazujące stan urządzeń sportowych w powiatach na terenie całej polski i dokonano porównań z wybranymi krajami europejskimi, normy te i plany były podstawą do prowadzenia polityki inwestycyjnej w kulturze fizycznej.

*w polityce zwracano uwagę głównie na środowiska miejski uważano, że wieś jest zbyt zacofana aby czuć potrzeby wf. i sportu.

5*trudne warunki gospodarcze ale mimo to dość duża skala budownictwa. W planach inwestycyjnych koncentrowano się na obiektach podstawowych, ale przewidywano później także obiekty reprezentacyjne. W inwestycjach dążono do szybkiego procesu przebiegu.

Rozmiary budownictwa sportowego w II Rzeczypospolitej:

6Polityka finansowa i inwestycyjna w dziedzinie kultury fizycznej była w dużym stopniu podporządkowana kryteriom ideowo-politycznym. Finanse były w rękach państwa.

Uwarunkowania rozwoju kultury fizycznej w II

Rzeczypospolitej

Zniszczenia materialne i biologiczne, niski poziom cywilizacyjny i kulturowy, zacofanie oświatowe. Ponad 35% ludności narodowości niepolskiej w znacznym stopniu dystansującej się wobec państwa polskiego. Słaba pozycja międzynarodowa Polski. Wojna z Rosją Radziecką 1919-1920. Kryzys gospodarczy 1929-1935. Zwiększający się po 1926r nadzór nad życiem politycznym i społecznym, cenzura. Silna opozycja wobec rządów sanacji, widoczny rozwój wielu dziedzin

W II Rzeczypospolitej dokonano integracji terytorialnej, społecznej i gospodarczej, dokonano postępu cywilizacyjnego, dokonano również postępu w dziedzinie kultury fizycznej. Widoczna też była polityka w dziedzinie turystyki: Do 1932r., do likwidacji Ministerstwa Robót Publicznych działalność w turystyce koordynował Referat Turystyki tegoż

ministerstwa. Referaty Turystyki działały też przy urzędach wojewódzkich. Od 1931 działalność w turystyce zaczyna koordynować Ministerstwo komunikacji. Szkolny ruch wycieczkowy koordynuje Międzydepartamentowa Komisja Dla Spraw Turystyczno Krajoznawczych Młodzieży w MWRiOP. W polityce na polu kf. Dużą rolę odegrała utworzona w 1928r. Międzyresortowa Komisja Dla Zbadania Zagadnień Turystyki. Przewidywała ona utworzenie funduszu turystycznego, wniesienie do sejmu ustawy o popieraniu turystyki.

Zaczątki i ewolucja polityki na polu kf 1918-80

Po odzyskaniu niepodległości polityka wiązała się bardzo mocno z rozwiązywaniem problemów zdrowotnych i oświatowych. Stosunek parlamenty do kf. Był przez całe 20-lecie indyferentny. Zostaje powołana rada do spraw wf i kultury cielesnej-jako organ opiniodawczy, rzeczoznawczy i doradczy. Opracowany zostaje ”Projekt ustawy o obowiązkowym wf i o przysposobieniu do obrony Rzeczypospolitej- zostaje poparty przez radę. Składał się z 3 części -obowiązek wf. w szkole i poza szkołą. -powszechny obowiązek wojskowego przysposobienia młodzieży. -uzupełniające przysposobienie wojskowe mężczyzn. Ustawa nie weszła w życie ale niektóre jej założenia realizowano na drodze pozaustawowejj. Rozwój kf ograniczał brak finansów. Ze względów politycznych zwiększono aktywność wojska na polu kf. 1925- utworzono Radę Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. Liczba stowarzyszeń zwiększyła się w latach 1919-1926 z 43 228 do 172 184.

w. 2

System spartański- Sparta, państwo utworzone przez Darów na podbijanych terenach połud. Grecji, wewnętrznie rozbite- konflikty. System -dziecko po urodzeniu ogląda specjalna komisja- starszyzna, która decyduje o losie niemowlęcia- silne i zdrowe zostaje, reszta out; -do 7roku dziecko przebywa w domu rodzinnym-czas na zabawę; -w 7roku opiekę nad dzieckiem obejmuje państwo. Chłopcom goli się głowy, idzie pod opiekę urzędnika- pajdonomos; -od 8 roku chłopiec wstępuje do oddziału zwanego „ile”; -od 12 roku nie nosi tuniki- 1 płaszcz na cały rok, kara chłosty; -16- zostaje ejvenem- różne próby, sprawdziany; -20-30- służba wojskowa, po jej ukończeniu staje się pełnoprawnym obyw. Sparty, otrzymuje działkę ziemi z Helotami. Cel wych.- wykształcenie dobrego żołnierza.

Sys. Ateński- idea kaloskagatos - piękny i dobry. Chłopiec ma w szkole 3 nauczycieli- 1- gramatysta- czytanie, pisanie, rachunki; 2-kitarzysta- nauka gry na kitarze; 3-paidotryta- uczy gimnastyki w palestrach i gimnazjonach. Gimnazjon- obiekt sportowy ze stadionem, przeznaczony do ćwiczenia skoków, rzutów, biegów. Palestra- wchodzi w skład gimazjonu przeznaczona do zapasów i boksu. Po ukończeniu 18 roku Ateńczyk winien był odbyć służbę wojskową.

Igrzyska- pierwsze odnotowane-776 p.n.e.- pierwszy zwycięzca- Koroitos- bieg na 1 stadion (ok. 192 m). (co 4 lata-olimpiada, 2 miesięczne ekechejria; napoczątku jedna konkurencja, później dołączały- bieg na 2 stadiony, bieg na 24st., pentatlon, boks, wyścigi zaprzęgów, pankration, pięciobój-bieg, skok w dal, rzut dyskiem i oszczepem, zapasy).

Ćw. 3

Średniowiecze- czas upadku kul.fiz. z związku w wiarę w „życie po życiu”, kult ascety oraz idealnego rycerza- tutaj dbano o tężyznę i sprawność fizyczną. Hieronim Mercurialis-autot „Arte gymnasticae”- była to encyklop. ćwiczeń fiz. oparta na dostępnych wówczas źródłach starożytnych; dzieło to składało się z 6 ksiąg opisujących ćw. gimn. oraz tematykę medyczną; dzieło to stanowiło pomost między starożytną kul.fiz. a czasami nowożytnymi. Guariano de Verona- kierownik szkoły w Ferrarze. Przywiązywał dużą wagę do wych.fiz. -wprowadził duży zakres ćwiczeń fizycznych min. pływanie i tańce. Vittorino da Feltre- przyjaciel powyższego, wychowywał dzieci możnych rodów oraz niezamożnych. Ćwiczeniom Verona przypisywał wartości lecznicze. Wych. według Feltre obejmowało 3 elem.- wych. umysłowe, duchowe i fizyczne. Polska- Sebastian Petrycy oraz humanista i lekarz nadworny S. Batorego Woj. Oczko. Propagowali harmonię: umysł i ciało od dziecka.

Ćw. 4

Jean Jacques Rousseau(1712-1778) -w swych poglądach zwalczał racjonalizm i materializm; - cel wych. widział w przekształceniu dziecka w człowieka- użytecznego dla społecz. -okres dzieciństwa trwał do 12 roku-dużą rolę należało przywiązywać do wych.fiz., należało hartować ciało; umysł kształtowała natura. -12-15czas rozwoju umysłu wychowanka, wychowanie następuje w bezpośrednim kontakcie z naturą; -od 16- poddany wych. społecznemu, ideowemu, estetycznemu; -J.J.Rousseau swe zalecenia kierował do ludzi zamożnych, gdyż „ubogi może stać się człowiekiem sam przez się”; - istotne także było wych. kobiety- przyszłej żony i matki. -praca wych. zakończona wraz z założeniem rodziny. Dla upowszechnienia wych.fiz. radził wykorzystać szkołę, zalecał budowę gimnazjów- pl. Ćwiczeń. John Locke(1632-1704)- przedstawiciel empiryzmu, “tabula rassa”- umysł kształtuje proces wych. Proc.wych. dzielił na 3 części: moralne, fizyczne oraz umysłowe. Wych. na wysokim poziomie należało się tylko dzieciom szlachty i bogatych mieszczan. Zalecał hartowanie ciała(dziurawe buty, twarde posłanie). Dzieło- „Myśli o wychowaniu”. Johan F. Guts Muts(1759-1839)- wych.fiz. jako elem. kształtujący osobowość; - wprowadził wych.fiz. do programu nauczania; -sam sprawdzał stopień trudności ćw. demonstrował i poprawiał je, wynik- książka „Gimnastyka dla młodzieży”; Dwa cele gimnastyki- obiektywny(wyrobienie nawyków chroniących przed niebezpieczeństwem) oraz subiektywny(harmonia rozwoju duszy i ciała). Podzielił gimnastykę na 3 części: 1)właściwa(skoki, biegi, rzuty, zapasy, wspinaczka, podnoszenie ciężarów, taniec, chód, ćw. wojskowe, pływanie); 2)pracę ręczna(stolarstwo, tokarstwo, prace w ogrodzie itp.); 3)gry i zabawy. Wprowadził stopniowanie trudności ćw. fiz. Zalecał podczas pracy dydaktycznej wprowadzanie elem. współzawodnictwa. St. Konarski w 1740r. na polecenie zakonnych przełożonych zakłada nowy typ szkoły- Collegium Nobilium- jest to placówka wych. dla synów magnatów i bogatej szlachty. -b.d. warunki bytowe(2os. pokoje, lokaj ¼); -cel wych.- miłość ojczyzny, posłuszeństwo, sprawiedliwość; -przedmioty-łacina, algebra, języki obce, hist. Polski i powszechna, geografia, fizyka, filozofia; -duży naciski na wych.fiz.- nauka kunsztu rycerskiego; -dni rekreacyjne-organizacja zabaw i gier; -nauka trwała 8 lat; -w 1748r. August III nadaje prawa szkoły rycerskiej; Pierwszą państwową szkołę rycerską założono w 1765r w W-wie. W programie- jazda konna, taniec, szermierka, musztra, władanie bronią; zajęcia w-f prowadzili tzw. mistrzowie; poza kunsztami-gry i zabawy.

Ćw. 5

KEN- powołana przez sejm rozbiorowy 14.10.1773. -komisja przyjeła 3 stopniowy podział nauczania: szk. Parafialne, powiatowe i wojewódzkie; -nauczanie wg nowego programu zapewniało utworzone w 1775 Tow. do Ksiąg Elementarnych; -zreformowała prog. nauczania, wykładowy język polski, duży nacisk na nauki mat-przyrodnicze; -wydała przepisy dot. pensji dla dziewcząt. Efektem działania kom. wplecenie wych.fiz. w wych. moralne; -po1780 szkoły paraf. były przeznaczone dla dzieci chłopów; -członkowie kom. brali udział w sejmie 4 letnim dlatego nie mogli przywiązywać na pracę kom. w efekcie czego w 1795 kom. przestała istnieć. Osoby- Ant. Poławski- pijar, dzielił edukacją na 3rodzaje: fiz. rozumu i moralną; Grzegorz Piramowicz- eksjezuita, sekretarz KEN, autor „Powinności nauczyciela”.

Ćw. 6

Po upadku Polski- najkorzystniejsze warunki dla szkolnictwa pod zab.rosyj.- wielka zasługa ks. Adama Czartoryskiego-kurator wileński, dobre stosunki z carem Aleksandrem I. Szczególna uwaga- osoba Tadeusza Czackiego(1765-1813)-organizator szkolnictwa w trzech południowych guberniach; był kierownikiem liceum w Krzemieńcu- była to szkoła 2 stopniowa: pierwsze 4 klasy-nauka języków, następnie 6 klas nauki to zaczątek uniwersytetu. Wych. fiz. obejmowało oba szczeble:1-ogólne ćw. fiz. 2-ćw. specjalne- fechtunek, tańce, jazda konna, do których Czacki zatrudniał wykształconych specjalistów. Liceum Krzemienieckie było pierwszą szkołą, która wprowadziła wych.fiz. do programu oraz lekarza szkolnego czuwającego min. na higieną. Jędrzej Śniadecki(1768-1838)- prof. Wydz. Lekarskiego Uniwersytetu Wileńskiego-wydał rozprawę „O fiz.wych. dzieci”- zawierała plan wych.fiz. dziecka. Według Śniadeckiego rozwój fiz. warunkuje cały proces ontogenezy, ułatwia adaptację człowiek-środowisko. Główna teza- zapewnienie małemu dziecku naturalnego rozwoju, unikanie ograniczeń hamujących ten rozwój. Program wych.fiz. dostosowuje do faz rozwojowych- intensywnemu hartowaniu organizmu poddać winno się dzieci w wieku 2-7 lat. Na poziomach wyższych- zgodnie z kierunkiem przygotowania praktycznego.

Ćw.7

Sys. Niemiecki - Johan Friedriech Jahn(1778-1852)- twórca ruchu turnerskiego opartego na wzorach starogiermańskich; -pierwsze boisko turn.1811 Hasenda k. Berlina; -I programy turn. mają na celu przyzwyczaić młodzież do prostoty i surowości; -boiska rozbudowywano, wprowadzano różne pomoce np. poręcze , drążki, czyli atrybuty tur. Niemieckiego; -zajęcia w każdy wolny od nauki dzień- składały się z 2 części podzielonych pauzą: 1-ćw. dowolne; 2-ściśle określone ćw. grupowe:1 rzuty(oszczep, kula), 2 skoki(wolne, o tyczce, w dal, na konia, na poręczach), 3 biegi, 4 woltyżerka, 5 ćw. równowagi itp.; -cel:wych. młodzieży w gotowości do służby wojskowej i w kulcie do dawnych tradycji rycerskich; -Jahn był przez młodzież nazywany „ojcem turn.”, z przyczyn polit. zaczęto zamykać boiska turn; -w latach 40. XIXw przywrócono turnerstwo, ruch się wzmocnił(wprowadzono legitymacje, zwracano uwagę na morale członków); -twórcy turn. kładli nacisk wyłącznie na narodowy charakter ruchu. Sys. Francuski- Francesco Amoros(1770-1848)- emig. z Hiszpanii, osiedlił się w Paryżu, współpraca z Postępowym Tow. Oświaty Elementarnej; -wyróżnił kilka rodz. gimnastyki: cywilną i przemysłową(niezbędne w życiu człowieka), wojskową(niezb. podstawę wyszk. żołnierzy), terapeutyczną i akrobatyczna(dominującą w syst. Amorosa); -w jego ćw. widoczny jest wpływ turnerstwa(boiska, analogiczne przyrządy),jego metoda osiągania wys. sprawności jest prymitywna(polegała na powtarzaniu ruchów i ćw. aż do osiągnięcia perf.); -jego metody poddane były ostrej krytyce, ze względu na szkodliwą jednostronność specjalizacji ruchowej(odwrotnie do sys. Szwedzkiego- podkreślającego ogólnowych. zadania ćw. fiz.). Sys. Szwedzki- Pehr Ling(1776-1839)- protoplasta gimn. szwedzkiej, jego twórczość była inspirowana działalnością zakł. gimn. F. Nachtegala. W życiu i kul. dawnych skand. odnalazł wartości, którymi pragnął przesycić wych. współczesnej mu generacji(np. tęż.fiz, odwaga, dzielność); -w 1814 powołana została uczelnia-Królewski Centralny Inst. Gimn.; -Ling wyróżnił 4 rodz. gimn.: wychowawcza, estetyczna, wojskowa, lecznicza; -wg Linga wych.fiz. nie może być dziedziną dowolności lub mody, musi mieć ścisły związek z innymi naukami, zwłaszcza med. Hialmar Ling(1820-1886)-kontynuator dzieła ojca, razem z siostrą Wendlą przejął kier. nad Inst.; -wprowadził specjalne kursy gimn. dla kobiet; -prog. ćw. dla żołnierzy, z podziałem na osnowy wprowadził P. Ling, Hialmar wprowadz. osnowy lekcyjne dla młodzieży szkolnej, typowa osnowa lekc- skaładał się z ćw.: wstępne, skłony napięte, zwisy, ćw. równoważne, karku, grzbietu, barków i ćw. mięśni brzucha, ćw. naprzemianstronne, marsze i biegi, skoki, ćw. oddechowe; -gimn.wych. wiązała się z gimn.lecz.(zad.-korygowanie postawy ucznia po przez odp.ćw.); -schemat ćw. H.Linga stał się podst. gimn. szkolnej(osnowa lekc.stała się walorem tego syst.); -Ling był twórcą koncepcji sali gimn. i jej wyposażenia.

Ćw.8

System Angielski-kolebką były szkoły średnie-publiczne, które były od XIX w. szkołami ekskluzywnymi-dla bogatego mieszczaństwa. Charakterystycznym zjawiskiem stały się gry i zabawy- za sprawą sprzyjającego klimatu(cały rok). Sławnym pedagogiem ang. był Tomasz Arnold(1795-1842)-kierownik szkoły w rugby. Organizowanie zbiorowych gier- sposób na brak dyscypliny wśród młodzieży, udział był obowiązkowy; Upowszechnianie gier w szkołach spowodował potrzebę org. zawodów międzyszkolnych- już w połowie XIX w. stały się one ch-cznym zjawiskiem ang. życia szkolnego. Herbert Spenser- „O wych. umysłowym, moralnym i fiz.”- głosił potrzebę kształtowania zdrowia i tężyzny fiz. ,młodej generacji. Ruch skautowy- narodził się w 1908 r. z woli Roberta Baden-Pawella, miał na celu przygotowanie militarne dzieci i młodzieży. Metoda wychowania skautowego oparta była na systemie prób przez które należało przechodzić oraz sprawności, które należało opanować. Ambicja- umiejętność poruszania się w terenie oraz radzenia sobie w każdych warunkach. System ten mający na celu kształcenie cech przydatnych w wojsku, uległ rozszerzeniu i skauting zyskał miano uniwersalnej org. młodzieżowej. Sport nowożytny(kształtowanie)- najszybciej zrzeszenia sportowe zaczęły powstawać w Anglii- lokalne kluby rugby, golfa, krykieta, p. nożnej, następnie powstawały zrzeszenia regionalne . Równie prężnie rozwijał się sport na terenia Skandynawii, Niemiec. Ośrodkiem ruchu sportowego w skali ogólnoświatowej w końcu XIX w. stała się Francja- powstawały branżowe związki sportowe oraz federacje ogólnokrajowe; w 1885r. powstała federacja francuskich związków sportowych. Tworzenie związków ogólnopaństwowych sprzyjało unifikacji przepisów, nawiązywaniu kontaktów pomiędzy federacjami różnych narodów-rywalizacja między narodami- co doprowadziło do konieczności powstawania związków o charakterze międzynarodowym. Pierre de Coubertin(1863-1937)- arystokrata, ukończył archeologię- fascynacja sztuką antyczna. P. de Coub. był za zreformowaniem systemu wojskowego- uważał za zbędne i bezsensowne. Postulował za dwuczłonowym syst. nauczania: szkołą podstawową i sz. średnią. Pobyt w Stanach i Anglii wyrobił w nim pogląd o wychowawczym znaczeniu ćwiczeń fiz(T. Arnold). Sport wg Coub. stanowił znakomity środek kształcenia charakteru młodzieży. 1894-Międzynarodowy Kongres Sportowy- dwa cele- przedyskutowanie zagadnienia amatorstwa oraz odnowienie igrzysk olimp.

Ćw.9

Igrzyska- pierwsze nowożytne- 5-15.04.1896r. w Atenach na stadionie u stóp Akropolu. Duscypliny:1)biegi-100,400,800,1500m,maraton, bieg p.pł.; 2)skoki-wzwyż, w dal, o tyczce, trójskok; 3)rzuty- dyskiem, kulą; 4)zapasy; 5)dźwiganie ciężarów; 6)szermierka; 7)pływanie; 8)kolarstwo; 9)lawn-tenis; (200zawodników z 13 państw); II Igrzyska- Paryż; III- St. Louis; IV-Londyn; V- Sztokholm(1912). Igrzyska zimowe- I-1924 Chamonix; II- St. Moritz; III- Lake Placid; IV- Ga-Pa.

Ćw.10

Sokół- Tow. Gimn. Sokół powstało w 1862 w Pradze. Główną osobą- Mirosław Tyrś, naczelnik i główny ideowiec. Idea była aby stworzyć niezależne od turnerstwa ośrodki wych.fiz o charakterze narodowym. Sokół miał być organizacja wych.fiz. kształtującą tężyznę fiz. oraz przysposobienie do walki wyzwoleńczej. Sokół na ziemiach polskich- Galicja- duże swobody autonomiczne, co ułatwiło wdrożenie idei M.Tyrśa (powołanie narodowego zrzeszenia wych.fiz. na wzór turnerstwa). Lwów 1869- powołanie Tow. Gimn. Sokół.- cel: pielęgnowani gimnastyki ogólnej, a szczeg. higieniczno-racjonalnej i wychowawczej( inicjatorzy-Klemens Żukotyński, Ludwig Goltenthal). Oddziały Sokoła zaczęły powstawać od 1884 na całej Galicji. W 1868r został zatwierdzony statut lokalnego zrzeszenia gimn. w Krakowie- „Orzeł Biały”. Ziemie Pruskie(wielkopol., Śląsk)- gniazda sokole zaczęły powstawać z końcem XIXw . Pierwszy Sokół- Inowrocław 1884r, Wrocław-1894.. Najpóźniej bo po 1905 gniazda zaczęły działać na ziemiach rosyjskich, Warszawa-1906. Zloty Sokole- I 1892.

...

Ćw.11

Henryk Jordan(1842-1907)-lekarz, dostrzegał duży wpływ aktywności ruchowej na zdrowie. W 26.03.1888r zwrócił się do Rady Miejskiej w K-wie z prośbą o wydzielenie terenu na plac zabaw dla dzieci. W 1889 R.M przyznaje 8 ha na Błoniach- na tym terenie Jordan organizuje 12 boisk. W zajęciach brała udział młodzież szkolna(dni powszednie)i rzemieślnicza(niedziele i święta). Znaczenie parku Jordana- wzorowy środek wych. poza szkolnego młodzieży; początek szerszego ruchu społecznego- podobne placówki powsawały w Lwowie, Częstoch, Cieszynie, Nowym Sączu. Turystyka- zaczęła się rozwijać jaok sport wycieczkowy pod koniec XIXw. Zaczęto dostrzegać walory zdrowotne, wych. Pionierską rolę w krajoznastwie odegrał Zyg. Gloger- skupił liczne grono krajoznawców- utworzył Pol.Tow.Krajoznawcze. Ruch wycieczkowy stworzył potrzebę tworzenia schronisk młodzieżowych.

Ćw.12

PKOl­-1919, Zw.Pol.Zw.Sportowych-1922, I Kongres Sportowy- 1923. Polacy- 1 raz na Igrzyskach- 1924 w Paryżu(srebro-kol.tor. i brąz-jeździectwo). I złoto- H. Konopacka-rzut dyskiem-Amsterdam 1938.

Wychowanie rycerskie

Główne zadania rycerzy w średniowieczu to obrona chrześcijaństwa. Jego cechy to posłuszeństwo wobec kościoła, wierność danemu słowu, lojalność, hojność, pomoc potrzebującym. Od XII w rycerstwo tworzyło stan rycerzem mógł zostać tylko syn rycerza. Chłopiec do 7 r był w domu już wówczas uczył się jazdy konnej, władania bronią polowania. Po 7r trafiał na dwór władcy gdzie był paziem. Towarzyszył swemu panu w życiu dworskim gdzie nabywał ogłady. Potem stawał się giermkiem-pełnił służbę wojskową, zdobywał doświadczenie na turniejach i na wojnach. Po pasowaniu zostawał rycerzem. Podstawowe jego wyposażenie to miecz. Pasowanie na rycerza była to wielka uroczystość. Towarzyszyła temu msza turnieje, zabawy. Turnieje- zawody rycerskie-rozrywka, okazja do zdobycia sławy i majątku. Szczególnie powszechne od XIV w. stały się walki turniejowe odbywane konno, walcząc na kopie lub miecze. Często ginęli rycerze dlatego też papierze byli przeciwko temu.

Wychowanie fizyczne w Polsce w okresie średniowiecza.

Ze względu na to, że ziemie polskie były gorzej rozwinięte niż Europa zachodnia to wiele form kultury fizycznej pojawiło się później. Od XI w. uprawiano gonitwy, walki na kije, strzelanie z łuku zapasy pływanie. Szkoły pojawiły się razem z chrześcijaństwem przy klasztorach. Dziewczęta wychowywano w domu i uważano, że wykształcenie jest im nie potrzebne. Młodzieży zalecano spacery po posiłku zapasy różne ćw. Fizyczne, tańce. W XV w. pojawiły się pierwsze dzieła pedagogiczne. Wych. Rycerskie było podobne jak na zachodzie (turnieje-duża rola). Organizowano też bractwa kurkowe, polowano. Dużą rolę odegrała szermierka uprawiana przez rycerzy i mieszczan. Dużą uwagę przywiązywano do higieny osobistej. Medycyna dzieliła się na ludową i oficjalną-leczyli zakonnicy. Doceniono też źródła lecznicze. Pożywienie: pieczywo, zupy na zakwasie, ogórki kapusta. Spożywano dużo mięsa, dziczyznę jedli bogaci.

Środowisko mieszczan i chłopów

Kf. W miastach zajmowała istotne miejsce. Wojny skłaniały mieszczan do organizowania własnej obrony miast. Poszczególne odcinki murów obrony miały wyznaczone cechy rzemieślnicze, które organizowały cw. Wojskowe swoich członków. Organizowano zawody strzeleckie, strzelcy skupiali się w bractwach strzeleckich. Panujący popierali te działania fundując nagrody dla zwycięzców. Zdobywca i m. Miał tytuł króla kurkowego. Mieszczanie grali też w piłkę, uprawiali zapasy, kręgle rzuty młotem, wyścigi konne, szermierka (szczególnie w Niemczech i Czechach).

Zimą uprawiali zawody na lodzie. Ważne też były polowania ćw. Sprawności ciała, zręczność odwaga, jazda konna, zdobywano mięso. Popularne były też szachy(szczególnie od XII w). Powszechny był też taniec we Francji popularny był „Carole”. Wśród chłopców znana była gra przypominająca hokej na lodzie. Kościół w średniowieczu traktował sport niechętnie (pamiętano prześladowanie pierwszych chrześcijan, niekiedy przez zawody zaniedbywano praktyki religijne)

Renesansowe koncepcje wych fizycznego w polsce

1502r-pierwszy traktat pedagogiczny „O wychowaniu królewicza-autor królowa Elżbieta Jagielonka- pisała do syna Władysława- wf. miało ułatwić naukę - duża rola polowań. Praca Szymona Maryckiego i Modrzewskiego:- krytykowano uwczesny system szkolny, -krytykowano poziom nauczania na A. Krakowskiej. A.F. Modrzewski - „O poprawie Rzeczypospolitej” szkoły powinny być pod opieką państwa, które miały układać też programy, finansować miały majątki kościelne, - wych. Moralne miało iść z dbałością o stan fizyczny. Zachęca młodzież do hartowania ciała do jazdy konnej, gry w piłkę. Sebastian Petrycy z Pilzną: -dla chłopów polecał biegi grę w piłkę, pływanie, ciskanie kamieniem, zabawy z procą, -uważał ,że dzieci żywsze ruchowo są też żywsze do nauki. M. Rej- „Żywot człowieka poczciwego” -łagodnie traktować dzieci, wykorzystać zabawy w procesie nauczanie, dla szlachcica polecał myślistwo, strzelanie z łuku, służbę żołnierską.

John Lock - Oświecenie.

Proces wychowawczy dzielił na 3 części: 1)wych. Moralne - honor. 2)wf. -hartowanie. 3)umysłowe -zasada użytności. Uważał, że umysł każdego człowieka przypomina białą kartkę-awięc nie można mówić , że ktoś ma wrodzone skłonności do dobrego czy złego. Dla dzieci robotników i chłopów widział tylko naukę zawodu. Dla bogatych czytanie pisanie, j. Ojczystego, j. Francuskiego, filozofii, prawa, przyrody. Zalecał dbałość o higienę. Hartowani -noszenie zimą dziurawych butów, uodpornianie się na zimno, gorąc.

Stosunek KEN do wf i edukacji fizycznej w szkołach

KEN

W 1781 i 1783r KEN wydała przepisy oświatowe w których wypowiadała się o wf. Podkreślono związek wf. z umysłem. Dzieci ze szkół elementarnych winny dużo przebywać na świeżym powietrzu, tam ćwiczyć i wykonywać prace pożyteczne. Za zajęcia fizyczne w szkole średniej odpowiadał prefekt, odbywały się one we wtorki i czwartki. Powszechnie nakazywano organizować gry i zabawy w piłkę rzucanie kamieniami na wodę. Wychowanie fizyczne było ściśle powiązane z wychowaniem moralnych. Zajęcia z wf-35% nauki. Kładziono też nacisk na wychowanie wojskowe. Dziewczęta miały się uczyć na pensjach, były to prywatne szkoły, ale poddane kontroli KEN. Uczono je angielskiego polskiego francuskiego historii arytmetyki. Nie pominięto też wf. i higieny, zalecano wietrzenie izb wpajano zamiłowanie do czystości, urządzano gry i zabawy dla dziewcząt. Na rekreację zalecano wyznaczenie jednego popołudnia w tygodniu. Komisja pilnowała tych zaleceń.

Poglądy Girolamo Mercurialii

Pochodził z Rawenny, był doktorem medycyny, leczył m.in. cesarza Maksymiliana II, dozów weneckich. Uważał, że wszyscy ludzie mają naturalną skłonność do ruchu. Mówił, że ćwiczenia powinny być dobrane do siły wieku, proponował inne ćwiczenia dla młodych inne dla starych(powinni ćwiczyć umiarkowanie nadmiar ćwiczeń może szkodzić ich zdrowiu). Każdy człowiek nie powinien przebrać miary w podejmowaniu wysiłku. Uciążliwe ćwiczenia mogą przerwać rozwój organizmu chłopięcego. Aktywność fizyczna stanowi środek do utrzymania zdrowia, dobrego samopoczucia, a także pełni funkcję terapeutyczną.

J.J. Roussau - Oświecenie

W powieści „Emil” czyli o wychowaniu” przedstawił koncepcje wychowania młodego człowieka. Cel - przekształcenie dziecka w jednostkę użyteczną dla społeczeństwa. Dziecko wychować miała sama natura. Do 12r dziecko należało wychowywać na wsi, na łonie przyrody bez nauki. Powinno dużo ćwiczyć na świeżym powietrzu ciało należy hartować. Od 12-15r należało kształcić umysł wychowanka. Od 16r wychowanek powinien być poddany wychowaniu społecznemu. Kobiety powinny być przysposabiane do roli żony i matki. Dla młodzieży zalecał urządzanie zawodów z nagrodami. Uważał, że szkoły powinny upowszechniać wf. Jako ciekawostka to to, że swoich poglądów nie stosował w życiu. Miał 5 dzieci ze swoją służącą i oddał je do domu podrzutków.

John Friedrich Christoph Gutsmuths - Oświecenie

Otrzymał bardzo staranne wychowanie. Pracując w szkole zwrócił uwagę na zbyt wielki nacisk kładziony na wychowanie moralne i zaniedbane wf. W wf. widział element kształtowania osobowości wychowanka i przygotowania go do zwalczania życiowych niepowodzeń. Wprowadził wf. do programu nauczania. Ćwiczenia które zalecał uczniom najpierw wykonywał sam. Wydawał na ten temat książki i czsopisma. Gimnastyce stawiał 2 cele: Obiektywny-chronienia się przed niebezpieczeństwami. Subiektywny-harmonijny rozwój ciała. Wydał też zalecenia jak i kiedy prowadzić gimnastykę. Zalecał w wf. rywalizację. Był postacią niepospolitą, Niemcy zawdzięczają mu bujny rozwój wf. w XiXw.

Założenia programowe

I Fr. Nachtegalla (Dania)

Proponował powszechne ć. Fizyczne, dzięki niemu uważano wf. za integralny składnik programu szkoły. W ćw. Widział walory ogólnowychowawcze i przekonanie to krzewił wśród licznych rzesz. W Dani stworzono jako 1 w europie ogólnonarodową organizację wf.

II JII Pestalozziego- metody wf. powinny iść w parze z wychowaniem moralnym i umysłowym. Określał podstawowe zadania szkoły w dziedzinie rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży. Ćwiczenia miały być wszechstronne dla rozwoju organizmu. Ćw. Fiz. Mają też wpływ na kształtowanie zawodowe. W ćwiczeniach należy stopniować trudność.

Poglądy w odrodzeniu

GUARINO DA VERONA- Pracował jako nauczyciel we Florencji i Wenecji-tu stworzył prywatną szkołę. W szkole tej stworzył zasadę życzliwości, zajęcia przeplatał ćw. Fizycznymi i zabawami. Organizował wycieczki nawet kilkudniowe. Uczono tu polowania, jazdy konnej, pływania, tańców.

ERAZM Z ROTTERDAMU- Był Holendrem z pochodzenia, filolog. Pedagogice poświęcił 4 dzieła. Wychowywanie dla niego zaczynało się od dobory małżonków. Akceptował konieczność dobrego żywienia niemowląt, utrzymania higieny osobistej. Wf. spełniało funkcje: - służyło zdrowiu- powinni grać w piłkę, - służyło poznaniu wychowanka.

LUDWIK VIVES- Był Hiszpanem - wybitny pedagog. Pracował w Niderlandach. Zwracał uwagę aby szkoła umieszczana była w zdrowej okolicy. Zalecał dbałość o higieną osobistą, skromne jedzenie. Był przeciwny zamęczaniu uczniów nauką zalecał przerwy w lekcjach, a w czasie ich trwania zabawy na świeżym powietrzu. Dobre odżywianie wpływa na bystrość umysłu.

THOMAS MORE- Pełnił funkcje państwowe, napisał „Utopię” - pisał, że wychowaniem zajmuje się nie tylko szkoła ale całe społeczeństwo. W wychowaniu duży nacisk kładzie się na wychowanie fizyczne. Ćw. Przede wszystkim dla piękna ciała ludzkiego i harmonii rozwoju fizycznego.

VITTORINO DA FELTRE RAMBOLIDINI- jako młody człowiek dużo chorował ale był aktywny fizycznie, dlatego też długo zachował sprawność fizyczną. Kierował elitarną szkołą w Montni, uczyły się tu przede wszystkim zdolne dzieci. Obok szkoły kazał wybudować boiska, urządzenia do zabaw i jazdy konnej. W budynku internatu nakazał hartować ciało - nie grzano budynku. Ćw. Fizyczne były elementem programowym. Duży nacisk kładziono na jazdę konną, mocowanie się , grę w piłkę. Zabawy też stosowano w nauczaniu innych przedmiotów.

Postanowienia i zarys działalności KEN

1773-Powołanie KEN. Była to jedna z pierwszych w Europie władz świeckich, tak jakby ministerstwo edukacji(oświaty). KEN tworzyło 4 posłów i 4 senatorów. Środki na działalność KEN miał czerpać z przejętych majątków pojezuickich (ok. 32 mln. zł. Polskich). KEN przyjęła 3- stopniowy podział nauczania: szkoły parafialne powiatowe wojewódzkie. Studia wyższe zapewniały akademik. W 1775r utworzono towarzystwo do ksiąg elementarnych (wydawano podręczniki). W celu wykształcenia kadry tworzono seminaria nauczycielskie, które do upadku Polski (w 1795) wykształciły 160 absolwentów. Osiągnięcia: -zreferowanie i ujednolicenie programów nauczania. - j. polski językiem wykładowym. -nacisk na przedmioty matematyczno-przyrodnicze. -nowością było narzucenie higieny, historii narodowej, wf.. -zainteresowanie się wychowaniem dziewcząt. -opracowanie przepisów oświatowych. Działacze:-A.K. Czartoryski, I.Potocki, Hugo Kołłątaj, St. Staszic, J.U. Niemcewicz

Wychowanie fizyczne w Collegium Nobilium

Założone przez Stanisława Konarskiego w 1740r. W Warszawie. Była to szkoła oparta na wzorach zachodnich przeznaczona dla dzieci magnatów i bogatej szlachty. Główne cele szkoły: miłość ojczyzna, posłuszeństwo, cnota sprawiedliwości. Kładziono duży nacisk na wf. obejmowało: -naukę kunsztów(nie były obowiązkowe szermierka jazda konna gimnastyka na koniu tańce),- ćw. Wojskowe (bęben, musztra proporzec władanie bronią taktyka wojenna. Wprowadzenie ćw. Wojskowych sprawiło, że król August nadał szkole prawa szkoły rycerskiej odtąd przedmioty wojskowe prowadzili oficerowie warszawskiego garnizonu. Podczas dni rekreacyjnych w szkole organizowano zabawy gry (piłka krąg bieganie do maty) gry i zabawy odbywały się pod opieką nauczycieli. Szkoła posiadała salę do zajęć fw., salę bilardową 2 dziedzińce.

Poglądy Józefa Piłsudskiego na wf i sport

*żywo interesował się tymi dziedzinami i często wyrażał swoje poglądy

*chciał przygotować dzieci młodzież do działań militarnych poprzez k f

*był inicjatorem utworzenia Rady Naukowej Wychowania Fizycznego oraz Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego w Warszawie (dzisiejsza AWF)

*cechował go pragmatyzm i ostrość spojrzenia

w f widział jako środek do podniesienia stanu zdrowia i sprawności fizycznej społeczeństwa wielką wagę przywiązywał do w f młodego pokolenia a zwłaszcza dzieci i młodzieży szkolnej

*dostrzegał wagę wf na wsi ale sceptycznie patrzył na możliwość szybkiego postępu ze względu na zacofanie cywilizacyjne

*nie był zwolennikiem sportu wyczynowego z jego rekordomanią ale zdawał sobie sprawę z politycznego i propagandowego znaczenia osiągnięć sportowych lecz na tę rolę sportu patrzył dość krytycznie

*Motto Piłsudskiego „Ja wolę sprtowanie niż sport”

*negatywnie osądzał utajniony profesjonalizm i jednostronność niektórych gałęzi sportu. Krytycznie odnosił się do boksu

*dbał o kontakty między rządowymi a władzami organizacji sportowych

*nikt nie odegrał w historii polskiej kultury fizycznej tak wielkiej roli jak Józef Piłsudski

Gimnastyka Fracisco Amorosa

*napisał on podręcznik w f i gimnastyki i moralności

*określił on gimnastykę jako „wiedzę rozumną” ruchach ciała ludzkiego ich związkach z działalnością zmysłów rozwojem ludzkich uzdolnień życiem uczuciowym i obyczajowym. Pojęcie gimnastyka nadał on szerokie znaczenie Objął tym terminem wszystkie ćwiczenia, które prowadzą do zwiększenia sprawności fizycznej człowieka oraz do wyrobienia odwagi, umiejętności przystosowania do środowiska biologicznego, zwalczania przeciwności losu.

*Amoros wyróżnia 3 rodzaje gimnastyki: gimnastyka cywilna i przemysłowa ma rozwijać sprawność niezbędną w życiu społecznym człowieka i pracy zawodowej; gimnastyka wojskowa stanowi podstawę wyszkolenia bojowego żołnierzy; gimnastyka lecznicza ma cele terapeutyczne, kompensuje ułomności fizyczne bądź też zapobiega deformacjom organizmu, gimnastyka akrobatyczna ma na celu rozwijanie wysokiej sprawności w określonych dziedzinach życia.

*dążył on do wysokich osiągnięć sprawnościowych swoich uczniów a popisy publiczne uczniów Amorosa nadawały jego szkole wielki rozgłos.

*objął on wszystkich uczniów kontrolą wpływu ćwiczeń na organizm człowieka

*w programie ćwiczeń Amorosa widać było wyraźny wpływ turnerstwa niemieckiego- ćwiczenia odbywały się przede wszystkim na przyrządach, częściowo wzorowanych na urządzeniach boisk turnerskich

*metoda Amorosa mimo osiągania wysokich sprawności jest prymitywna, polega na długotrwałym powtarzaniu ruchów i ćwiczeń aż do osiągnięcia perfekcji

---